کاهش 40 درصدي مصرف آب کشاورزي از راهکارهاي بسيار مهم احياي درياچه اروميه
1398/07/28
گروه اجتماعي: معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزي کاهش 40 درصدي مصرف آب کشاورزي را از راهکارهاي بسيار مهم احياي درياچه اروميه عنوان کرد و گفت: پياده سازي مدل الگوي کشت در حوزه آبريز درياچه اروميه با توجه به تناسب اراضي کشاورزي علاوه بر کمک به احياي درياچه ، گامي مهم در جهت افزايش بهره وري و ارتقاي معيشت کشاورزان است.
به گزارش عصرآذربايجان، عباس کشاورز در نشست فني و تخصصي بررسي عملکرد ستاد احياي درياچه اروميه در خصوص کاهش 40 درصدي مصرف آب کشاورزي براي احياي درياچه اروميه که در محل پژو هشکده مطالعات احياي درياچه اروميه برگزار شد ، اظهار داشت: اگر دست‌اندازي بر طبيعت از حد تحمل آن خارج شود بسيار پر هزينه خواهد بود.وي با بيان اينکه يکي از راهکارهاي بسيار مهم براي احياي درياچه اروميه کاهش 40 درصدي مصرف آب در بخش کشاورزي است، افزود: در سال‌هاي 90 و 91 قصد داشتند که 10 ميليارد متر مکعب آب از درياي خزر به درياچه اروميه منتقل کنند، به همين دليل نشستي با انجمن علوم آبياري آمريکا برگزار شد.معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزي خاطرنشان کرد: آمريکا در زمينه انتقال آب بين حوضه‌اي تجربه‌هاي بسياري دارد و بعد از 20 سال اجراي اين طرح در يکي از نشست‌ها با انجمن علوم آبياري آمريکا به ابعاد موضوع انتقال آب بين حوضه‌اي پرداخته شد و معلوم شد که اين کار بزرگترين اشتباه است.وي با بيان اينکه پس از نشست‌ها و بررسي‌هاي فراوان با انتقال آب خزر به درياچه اروميه مخالفت کرديم البته نه به اين دليل که دنبال احيا درياچه اروميه نبوديم، بلکه به خاطر اينکه متوجه ابعاد موضوع شديم، يادآور شد: انتقال آب بين حوضه‌اي به جز مصرف شرب بايد ممنوع شود، البته درباره مصرف شرب هم انتقال آب اولين راه حل نيست.
کشاورز با يادآوري اينکه آذربايجان غربي يکي از مناطق مستعد براي توليد سيب در کشور است و طرحي براي کاهش سطح زير کشت در اين استان نداريم، افزود: بايد مصرف آب را در برخي باغات سيب با استفاده از تکنولوژي هاي نوين وآبياري تحت فشار به حداقل برسانيم، توليد سيب و محصولات باغي يک پتانسيل براي اين استان و کشور است و ما بايد بازاررساني داخلي و صادرات اين محصول را مديريت کنيم.
معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزي ابراز داشت: تناسب اراضي کشاورزي با هدف پايداري توليد و صيانت از منابع آب و خاک انجام مي گيرد که در استان آذربايجان غربي در پنج سال گذشته تناسب 85 تا 90 درصد اراضي آبي براي محصولات مختلف کشاورزي در حوضه آبريز درياچه اروميه مورد ارزيابي قرار گرفته است.وي تصريح کرد: هم‌اکنون نزديک 80 درصد مصرف آب حوضه آبريز درياچه اروميه را براي کشت محصولاتي مانند يونجه با 31.5 درصد، سيب با 16 درصد و نيز محصولاتي مانند گندم 12 درصد، چغندرقند 8 درصد و انگور 7 درصد و مابقي ساير محصولات به خود اختصاص يافته است که در پياده سازي الگوي کشت در حوضه ابريز ،تمرکز بر اين 5 نوع محصول است.کشاورز با تاکيد بر اينکه سرانه زمين در حوضه آبريز درياچه اروميه براي کشاورزان کم است، متذکر شد: موضوع شغل جايگزين، درآمد و معيشت بسيار سخت و دشوار بوده، به ويژه اينکه صنايع در آذربايجان‌غربي رشد چنداني نداشته است.
معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزي يادآور شد: کشت محصولاتي مانند سبزي و صيفي‌جات بايد به سمت گلخانه برود و در اين صورت مصرف آب کشاورزي آن نيز کاهش خواهد يافت.وي با تاکيد اينکه بايد مصرف آب يونجه در حوضه آبريز درياچه اروميه کاهش يابد، افزود: 30 تا 40 درصد آب براي اين محصول مصرف شده و بايد ضمن تقويت بخش دامپروري، مصرف آب يونجه رو کاهش داد.
وي در ادامه با اشاره به اينکه در فصل بهار، زراعت و کشت چغندرقند مناسب‌ترين محصول است، اضافه کرد: کاهش کشت 6 هزار هکتاري چغندرقند در وضعيت فعلي در حوضه ابريز درياچه اروميه و رساندن به سطح 18هزار هکتار مد نظر است که در حدود 30 درصد کشت آن نيز بايد به صورت نشايي کشت شود تا در مصرف آب صرفه جويي شود.معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزي با بيان اينکه کشت ديم کشور از ظرفيت‌هاي پنهاني فراواني برخوردار است، عنوان کرد: متاسفانه کشت ديم کشور بهره‌وري پاييني دارد و بايد در افق 7 ساله به منظور افزايش درآمد کشاورزان، ضمن افزايش بهره وري و تقويت پايدار کشاورزي ديم ، کشت محصولاتي از قبيل علوفه دامي و دانه روغني را توسعه دهيم.
وي با بيان اينکه کشت 5 گروه محصول شامل حبوبات ، گندم ، جو ،علوفه و دانه هاي روغني را مي توان با تکنولوژي کشت جديد و تغيير روش هاي موجود در سطح اراضي ديم حوضه ابريز درياچه اروميه توسعه داد، گفت: بهتر است از زدن شخم در اراضي ديم خودداري کنيم که اين امر باعث نابودي خاک مي شود و با اجراي خاکورزي حفاظتي و اصول پايداري خاک ، آن را احيا کنيم .کشاورز با بيان اينکه براي کاهش هدر رفت محصولات توليدي کشاورزي بايد مشکل صنايع و تجارت را حل و بازار را مديريت کنيم، يادآور شد: براي کمک به رونق کشاورزي آذربايجان غربي بايد موجبات صادرات، ورود بخش خصوصي در حوزه بازاريابي و صنايع تبديلي و تکميلي که ضعف فعلي آذربايجان غربي است را فراهم کرد.
*کاهش 29 درصدي مصرف آب کشاورزي در حوضه آبريز درياچه اروميه
مديردفتر برنامه‌ريزي و تلفيق ستاد احياي درياچه اروميه، مسعود تجريشي در اين نشست ابراز داشت: تاکنون 29 درصد مصرف آب کشاورزي در حوضه آبريز درياچه اروميه بدون به وجود آمدن مشکل اجتماعي کاهش يافته است.وي با اشاره به راه‌اندازي مرکز آينده‌پژوهي درياچه اروميه در سال 98 اعلام کرد: محل اين مرکز، رشکان اروميه بوده که به تدريج نيز اختيارات مربوط به درياچه اروميه از مرکز کشور به اروميه منتقل مي‌شود.وي با بيان اينکه پس از اينکه وضعيت درياچه اروميه در سال 93 به مرحله تثبيت رسيد، ستاد احياي درياچه اروميه وارد فاز احياء شد که آب بيشتري از محل صرفه‌جويي به سمت درياچه اروميه منتقل شود، تصريح کرد: هم‌اکنون وسعت درياچه اروميه 2 هزار و 800 کيلومتر مربع بوده که نسبت به سال گذشته و سال 93، وضعيت بهبود نسبي را داشته است.تجريشي ادامه داد: در حال حاضر در درياچه بيش از 3 ميليارد متر مکعب آب وجود دارد و سازمان حفاظت محيط زيست نيز 150 ميليارد تومان بودجه از منابع اين سازمان را به درياچه اروميه اختصاص داده است و اميدواريم بتوانيم پس از تثبيت درياچه به سمت احيا پيش رويم.وي با بيان اينکه فاز سوم احياي درياچه اروميه آغاز شده، اعلام کرد: فاز دوم احياي درياچه اروميه نيز با موفقيت طي شده و هم‌اکنون فاز سوم که همان رسيدن به تراز اکولوژيک تا سال 1406 مي‌باشد، آغاز شده است.وي اعلام کرد: تاکنون 724 ميليار تومان براي احياي درياچه اروميه هزينه شده که با توجه به شرايط اقتصادي کنوني دولت، بسيار حائز اهميت بوده است.تجريشي خاطرنشان کرد: در کل حوضه آبريز درياچه اروميه اراضي کشت آبي 15 هزار هکتار افزايش پيدا کرده است اما با کاهش مصرف آب در پاياب سدها و هدايت بارش‌هاي خوب امسال به سمت درياچه، يک متر تراز اکولوژيک درياچه اروميه نسبت به سال گذشته افزوده شده است.مديردفتر برنامه‌ريزي و تلفيق ستاد احياي درياچه اروميه افزود: برنامه ريزي شده تا سال آينده گياهان دارويي به اندازه کل سطح زير کشت کشور در دو استان آذربايجان غربي و آذربايجان شرقي کشت و برداشت شود. وي خاطرنشان کرد: در راستاي تغيير در مديريت آب در منطقه حوضه آبريز درياچه اروميه اقدامات خوبي انجام شده و طي 3 سال گذشته پروژه ها و قرار دادها از جمله پروژه فائو و جايکا با هدف کمک به معيشت کشاورزان و مديريت آب در حوضه آبريز درياچه اروميه انجام شده که نتايج اثر بخشي را به همراه داشته است.مديردفتر برنامه‌ريزي و تلفيق ستاد احياي درياچه اروميه با يادآوري اينکه در حسنلو شهرستان نقده بيش از 65 درصد کاهش در مصرف آب را شاهد هستيم، اضافه کرد: تا سال گذشته 29 درصد از مصرف آب کشاورزان پاياب سدها کاهش يافته بدون اينکه مشکل اقتصادي واجتماعي را به همراه داشته باشد.وي مشکل برخي پروژه هاي کشور را بخشي نگري و بخشي عمل کردن دستگاه ها عنوان و تصريح کرد: بخشي عمل کردن موجب ايجاد شرايط ناپايدار مي شود، بايد براي رسيدن به يک نتيجه اثر بخش و عملياتي در حوزه کاهش مصرف آب، سازمان ها به صورت شبکه اي عمل کنند و هم افزايي ايجاد شود.
منبع :