درماندگي زنان سرپرست خانواده
1398/08/12
گروه اجتماعي: زن و مرد کنار هم هر کدام به نوعي مسئوليت سنگيني در تربيت فرزندان دارند، ولي در به حرکت درآوردن چرخ اقتصاد خانواده، نقش پدر پررنگ تر است، طوري که نبود مرد در کنار خانواده موجب ايجاد مشکلات مالي و فراز و نشيب هاي بسياري براي مادر مي شود و برخي مواقع ناهنجاري‌ها و آسيب‌هاي اجتماعي نيز به همراه دارد.
بيش از سه ميليون نفر زن سرپرست خانوار در کشور داريم؛ 71 درصد آنها زناني هستند که همسرانشان فوت کرده اند و 11 درصد نيز زناني هستند که طلاق گرفته اند، بقيه هم شامل مواردي است که ازدواج نکرده اند، اما سرپرست خانواده شدن زنان هر علتي داشته باشد، چيزي از بار سنگين مديريت فرزندان و خانواده توسط مادر نمي کاهد؛ بر اين اساس اگر از طرف نهادهاي مسئول فکري به حال اين قشر نشود و دستگيري از زنان و مادران به موقع انجام نشود، مشکلات عمده اي را به خانواده ها و جامعه تحميل مي کند. نبود مرد در کنار خانواده برخي مواقع آسيب هاي اجتماعي را نيز به بار مي آورد؛ در اين ميان فقدان پدر، وظايف مادر را در تامين معيشت مضاعف کرده و وظيفه زن را به عنوان سرپرست خانوار طاقت فرسا مي کند؛ خانواده هاي زندانيان، معلولان، خانواده هايي که همسرشان فوت شده، طلاق گرفته اند، از کار افتاده يا بيکار هستند، همگي در معرض اين نوع تهديدها و ناهنجاري هاي اجتماعي هستند. کارشناسان مسائل اجتماعي معتقدند اعتياد، قاچاق، سرقت، مشکلات اخلاقي، قتل و ديگر آسيب هاي اجتماعي، ريشه در مشکلات اقتصادي دارند و مشکلات مالي موثرين عامل در افزايش اين آسيب هاي اجتماعي است که زنجيروار به همديگر مرتبط هستند و موجب افزايش آمار ناهنجاري هاي اجتماعي مي شوند. بنا به اظهار نظر کارشناسان، زن بدون پشتوانه همسر دچار چالش هاي مختلفي مي شود و در واقع نبود مرد، خانواده را مستعد بروز ناهنجاري هاي مختلف مي کند؛ بر اين اساس نهادهاي مسئول دولتي و سازمان مردم نهاد بايد بيش از پيش مسئوليت اجتماعي خود را ايفا کنند تا بزهکاري و خلاف به اين نوع خانواده ها رخنه نيابد و موجب گرفتاري خودشان و جامعه نشود.
*سرگرداني زنان سرپرست خانوار در سر چهار راه ها
به چراغ قرمز که رسيدم مثل هميشه بايد مي ايستادم؛ حواسم به ثانيه هاي چراغ بود تا حرکت کنم، ناگهان دستي مقابل صورتم ظاهر شد که بسته دستمال کاغذي را به سمتم دراز کرده بود، نگاهم را که به سمتش انداختم، زني بود که تمام صورت خود را گرفته و از شناخته شدن وحشت داشت. زمان زيادي براي فروش نداشت، از ثانيه هاي چراغ قرمز تا سبز شدن آن در چهار راه براي فروش دستمال کاغذي هايش استفاده مي کرد؛ هر ثانيه اي که مي گذشت، عجله اش بيشتر مي شد، کودک سه تا چهار ساله اي کنار چادرش را گرفته و مادرش را کمک مي کرد، مي پرسم بابات کجاست؟ ميگويد: "زندانه. مامانم ميگه تا 100 روز بشماري مياد". هيچ کدام لباس مناسبي ندارند، ساعت کارشان هم آغاز و پاياني ندارد به آنها زنان و کودکان کار يا زنان سرپرست خانوار هم مي گويند، اما مادران و همسراني هستند که فرياد و ناله هايشان به گوش هيچ کس نمي رسد، شايد اين زن اگر خياطي، صنايع دستي، قالي بافي يا به هر مهارت و حرفه اي ديگر مسلط بود، اکنون حتي مي توانست اشتغال آفرين براي خود و ديگران نيز باشد. از زن دستمال کاغذي فروش علت ايستادن بر سرچهارراه، آن هم با يک پسر بچه چهار ساله را پرسيدم، که گفت: به جز اين بچه کسي را ندارم و کاري هم بلد نيستم چاره اي جز ايستادن در سر چهارراه ها زير آفتاب، باران و برف براي کسب لقمه ناني را ندارم.س.م، زن سرپرست خانوار حاشيه شهر تبريز، نيز به خبرنگار ايرنا مي گويد: چند سال است که همسرم به زندان افتاده و معيشت خود و فرزندانم دچار مشکل شده است؛ به دنبال تکيه گاه مالي هستم بر اين اساس هر نوع شغلي پيدا شود هر چند سخت هم باشد، انجام مي دهم. وي مي افزايد: خياطي، رختشويي، کارگر خانه، پرستاري؛ اما چه کنم فقط کار موردي پيش مي آيد و با اين درآمد موقت گرداندن چرخ معيشت خانواده 3 نفري بسيار سخت و دشوار است؛ مسئولان بايد آموزش هاي شغلي برايمان ترتيب بدهند و حمايت کنند تا در اين عرصه بتوانيم استقلال نسبي پيدا کنيم. ج.د، ديگر زن سرپرست خانوار، نيز در گفت و گو با خبرنگار ايرنا توضيح مي دهد: چند ماهي است همسرم خانه نشين شده و بالاجبار معاش خانواده چهار نفري بر عهده من است، اگر نهادهاي حمايتي بتوانند کمک حال خانواده ام باشند از بسياري مشکلات نجات پيدا مي کنم. وي ادامه مي دهد: اگر در قالب آموزش هاي کوتاه، مدت آموزش هاي لازم در خصوص اشتغال خانگي يا غيرخانگي را ببينم، مي توانم تا حدودي از عهده مخارج خانواده و همسر بيمارم بيايم، اما در اين خصوص نيازمند کمک هاي مسئولان هستيم.
*1615 مددجوي زن تحت پوشش طرح توانمندسازي کميته امداد آذربايجان شرقي قرار گرفته اند
مدير کل کميته امداد امام خميني (ره) آذربايجان شرقي در اين خصوص مي گويد: 38 هزار و 39 نفر زن سرپرست خانوار تحت پوشش اين نهاد هستند که در 6 ماهه امسال از اين تعداد براي بيش از 430 نفر وام اشتغال اعطا شده است. محمد کلامي اظهار مي کند: براي اين تعداد از زنان سرپرست خانوار حدود 8 ميليارد تومان تسهيلات اشتغال جهت توانمندسازي آنان پرداخت شده است. معاون حمايت و سلامت خانواده کميته امداد آذربايجان شرقي نيز به ايرنا مي گويد: 32 هزار و 396 نفر از زنان سرپرست خانوار به علت فوت سرپرست تحت پوشش قرار گرفتند که 39 درصد مددجويان اين نهاد را تشکيل مي دهد. ابراهيم جعفري تشريح مي کند: چهار هزار و 715 نفر از 38 هزار و 39 نفر زن سرپرست خانوار آذربايجان شرقي به علت طلاق، 739 نفر همسرشان زنداني بوده، 141 نفر متارکه يا پدر خانواده مفقود شده و 48 نفر نيز همسرشان سرباز هستند. وي با اشاره به اينکه سال گذشته 850 زن سرپرست خانوار از طريق مراکز کاريابي استان اشتغال پيدا کردند، اضافه مي کند: در 6 ماهه امسال 296 نفر از زنان سرپرست خانواده به کمک مراکز کاريابي استان صاحب شغل و 2 هزار و 916 نفر از زنان سرپرست خانوار آذربايجان شرقي نيز بيمه شدند. خالد سيار، معاون اشتغال و خودکفايي کميته امداد امام خميني (ره) آذربايجان شرقي نيز از آموزش يکهزار و 615 مددجوي زن اين نهاد در رشته هاي مختلف مثل قالي بافي، پرستاري، آرايشگري و آشپزي در 6 ماهه اول امسال خبر مي دهد.
*طرح توانمندسازي زنان سرپرست خانوار با آموزش 37 رشته شغلي اجرا مي شود
معاون سياسي و امنيتي استاندار آذربايجان‌شرقي نيز با بيان اينکه توانمندسازي زنان سرپرست خانوار با هدف رفع نيازهاي معيشتي، نيازمند مهارت‌آموزي آنان است، مي گويد: بر اين اساس طرح توانمندسازي اقتصادي 139 هزار زن سرپرست خانوار در استان اجرا مي شود.عليار راستگو اظهار مي کند: طرح توانمندسازي اقتصادي زنان سرپرست خانوار مبتني بر الگوي نوين توسعه مشاغل خانگي در 37 رشته اجرا مي شود تا با ايجاد اشتغال براي اين زنان، ضمن رفع نيازهاي معيشتي شان، آنان حتي بتوانند کارآفريني کنند. معاون سياسي و امنيتي آذربايجان شرقي از سازمان ها و نهادهاي مسوول مي خواهد تا بانوان حايز شرايط اين طرح را به اداره کل امور بانوان و خانواده استانداري آذربايجان شرقي معرفي کنند. وي همچنين در خصوص فعاليت سازمان مردم نهاد در آذربايجان شرقي و مشارکت آنها در طرح هاي اجتماعي و کاهش آسيب ها، توضيح مي دهد: تعداد سمن‌هاي استان در دولت اعتدال بيش از 2 برابر شده و از 308 مورد به 800 مورد رسيده و فعاليت کمي و کيفي آنها نيز رو به روز در حال افزايش است.راستگو همچنين با اشاره به آغاز فعاليت چهار دفتر تسهيل گري در تبريز و شناسايي و رصد تمام مشکلات و معضلات موجود در مناطق هدف عنوان مي کند: خوشبختانه اطلاعات کامل در بخش هاي فرهنگي و اجتماعي در مناطق محروم توسط اين دفاتر گردآوري شده و برنامه ريزي هاي خوبي در جهت سامان دهي و رفع مشکلات به خصوص زنان سرپرست خانواده آنها انجام مي شود.
*آموزش و ايجاد بازارچه هاي دايمي توليد از مطالبات زنان سرپرست خانواده است
مديرکل امور بانوان و خانواده استانداري آذربايجان شرقي نيز با اشاره به اينکه اجراي طرح توانمندسازي اقتصادي زنان سرپرست خانوار به جهاد دانشگاهي آذربايجان شرقي واگذار شده است، مي گويد: بر اين اساس اين اداره کل ضمن مديريت طرح، زنان شناسايي شده حايز شرايط را به جهاددانشگاهي استان معرفي مي کند. رقيه صادق زاده اظهار مي کند: قانون اساسي به حمايت از زنان به طور عام و حمايت از زنان سرپرست خانواده به طور خاص تاکيد دارد و مسئولان نيز براي تحقق آن تلاش مي کنند. وي اضافه مي کند: آموزش زنان سرپرست خانواده و ايجاد بازارچه هاي دايمي توليدات اين گروه مورد درخواست آنها بوده و تلاش براي تحقق آن از اهداف اصلي اجراي طرح توانمندسازي زنان است. مديرکل امور بانوان و خانواده استانداري آذربايجان‌شرقي با اشاره به اجراي طرح توانمندسازي بانوان سرپرست خانوار يادآوري مي کند: در اين طرح حدود 2 هزار و 500 نفر از بانوان سرپرست خانوار توانمندسازي مي‌شوند.صادق زاده با بيان اينکه با اجراي اين طرح، بانوان سرپرست خانوار در قالب مشاغل خانگي و خرد توانمندسازي شده و براي آنان اشتغال زايي مي شود، تشريح مي کند: در راستاي اجراي اين طرح، دوره هاي ويژه کسب و کار براي بانوان سرپرست خانوار يا بدسرپرست توسط امور بانوان اجرا و برگزار مي شود.وي مي گويد: هم اکنون نيز 65 صندوق خرد روستايي ويژه بانوان در آذربايجان شرقي فعال بوده که با توجه به ظرفيت هاي موجود و توانمندي هاي بانوان، اين تعداد افزايش خواهد يافت.صادق زاده با اشاره به اجراي طرح سند ارتقاي جايگاه بانوان در اين استان تاکيد مي کند: بانوان شاغل در دستگاه هاي اجرايي و خدمات رسان شناسايي و براي ارتقاي آنان و نيز بهره گيري از بانوان نخبه و شاخص در پست هاي مديريتي برنامه ريزي هاي مدوني در حال انجام است.
*بيش از 2500 زن سرپرست خانوار زيرپوشش طرح توانمندسازي اقتصادي قرار مي گيرند
رييس سازمان جهاددانشگاهي آذربايجان شرقي نيز مي گويد: اجراي طرح توانمندسازي اقتصادي زنان سرپرست خانوار در استان آغاز شده و به رغم اينکه در مرحله اول سهميه تبريز 310 نفر است، اما تاکنون 87 نفر معرفي و شناسايي شده اند که از اين تعداد 43 نفر حايز شرايط شناخته شده و در حال گذراندن آموزش هاي لازم هستند و پرونده 40 نفر ديگر نيز در دست بررسي است. جعفر محسني اظهار مي کند: اين طرح شامل زنان سرپرست خانوار داراي همسر زنداني يا فوت شده، بدسرپرست، مطلقه و دختران مجرد 35 تا 55 ساله اي است که تحت پوشش کميته امداد، بهزيستي و ساير نهادهاي حمايتي نباشند. وي اضافه مي کند: زنان گروه هدف پس از شناسايي و احراز شرايط، آموزش هاي لازم را در شغل مورد نظر کسب مي کنند و با حمايت از آنان اين زنان در چرخه اشتغال و توليد قرار گرفته و ضمن کمک در توليد، بازاريابي توليدات آنها نيز مورد توجه قرار خواهد گرفت. محسني ادامه مي دهد: در مرحله دوم اجراي طرح توانمندسازي زنان سرپرست خانوار، حدود 2500 نفر به سهميه آذربايجان شرقي اضافه مي شود. *80 هزار زن سرپرست خانوار از طريق دفاتر تسهيلگر در تبريز شناسايي شدند مديرکل امور اجتماعي و فرهنگي استانداري آذربايجان شرقي نيز معتقد است که شناسايي زنان حايز شرايط بايد به درستي انجام شود و براي اين کار علاوه بر کميته امداد و بهزيستي بايد ساير ادارات مرتبط نيز همکاري هاي لازم را انجام دهند.علي بدر شکوهي همچنين از اجراي طرح ديگري براي شناسايي زنان سرپرست خانوار در حاشيه کلانشهر تبريز خبر مي دهد و اضافه مي کند: اين طرح خارج از طرح ياد شده جهاد دانشگاهي است و توسط چهار دفتر تسهيلگر اجرا مي شود که تا کنون 80 هزار نفر در اين قالب شناسايي شده است. به گزارش عصرآذربايجان به نقل از ايرنا، وي ادامه مي دهد: بر اين اساس پس از شناسايي اين افراد دوره هاي آموزشي توانمندسازي زنان برگزار مي شود تا بتوانند نيازهاي معيشتي خود را برآورده سازند و در کنار آن نيز حتي ايجاد اشتغال و کارآفريني کنند.
منبع :