آموزش مجازي روشي که کلاس‌ها را تعطيل نکرد

گروه فرهنگی:برنامه‌ريزي براي آموزش بيش از دو ميليون نفر در مدت زماني کوتاه، خبر خوبي براي بسياري از اساتيد و دانشجوها براي ادامه برنامه‌هاي آموزشي در يک فضاي جديد بود.

گروه اجتماعي:شيوع کروناويروس و تعطيلي آموزش حضوري، چالشي غيرمنتظره براي سيستم آموزشي ايران به وجود آورده که وزارت علوم و دانشگاه‌ها را با مشکلاتي جديد روبه‌رو کرده است.
چند روز بعد از اعلام خبر تعطيلي دانشگاه‌ها، وزارت علوم اعلام کرد که مانند ديگر کشورها، از روش آموزش مجازي براي ادامه آموزش در دانشگاه‌ها استفاده مي‌کند. اما برخلاف کشورهاي توسعه‌يافته، به نظر مي‌رسيد زيرساخت‌هاي اين کار در ايران وجود ندارد.
علي اکبر صفوي، رييس کارگروه آموزش‌هاي الکترونيکي وزارت علوم، در اين رابطه مي‌گويد: »براي اولين بار سال 82 مجوز اجراي دوره آموزش مجازي را راه اندازي  کرديم، يک سال بعد تعدادي از دانشگاه‌ها دوره هاي خود را راه‌اندازي کردند. اين دوره‌ها براي تعداد محدود و ظرفيت‌هاي هزار و دوهزار نفر بود. دانشگاه شيراز در وضعيت اوج خودش 4هزار دانشجو الکتريکي داشت.«
کميت؛ وقتي آموزش کامل تعطيل نشد
تا پيش از شروع همين ترم تحصيلي تعداد دانشجوياني که از اين سيستم استفاده مي‌کردند به 20هزار نفر رسيده بود؛ اما با شيوع کروناويروس حالا سه ميليون دانشجو در سرتاسر ايران چه در روستاها و چه در شهرها نياز به آموزش مجازي داشتند.
صفوي توضيح مي‌دهد: هم اکنون در دانشگاه‌هاي بزرگ مثل تهران، شيراز، اصفهان و ... تقريبا صددرصد واحدهاي نظري به دانشجوها به شکل مجازي ارائه مي شود، عمده درس‌ها آنلاين هستند و بخش کوچکي آفلاين هستند. در پيام نورها هم بالاي 80درصد دانشجوها را پوشش داديم و در مجموع از حدود سه ميليون دانشجو بيش از دو ميليون تحت پوشش آموزش الکترونيک هستند. ما در دو ماه بيش از دو ميليوين دانشجو را پوشش داديم، اين اتفاقي فوق‌العاده است.
گروه فرهنگي:برنامه‌ريزي براي آموزش بيش از دو ميليون نفر در مدت زماني کوتاه، خبر خوبي براي بسياري از اساتيد و دانشجوها براي ادامه برنامه‌هاي آموزشي در يک فضاي جديد بود.
مهدي زارع، استاد زمين‌شناسي و زلزله شناسي دانشگاه‌هاي تهران، شهيد بهشتي و پژوهشکده زلزله‌شناسي که سه روز هفته مشغول مجازي است، درباره اين تجربه مي‌گويد: »آموزش مجازي در چند هفته اول براي من خسته کننده بود، هرچقدر هم مخاطب داشته باشيد شما در حال اجرا مقابل يک صفحه لپ‌تاپ هستيد. من معمولا در هنگام درس پرتحرک هستم، اما اين کار از من گرفته شده بود. اما به تدريج به اين سيستم عادت کردم.«
با وجود اين به نظر مي‌رسد در کنار همه مشکلاتي که سيستم آموزش مجازي به همراه دارد، زارع و ديگر اساتيد دانشگاه به دليل عدم قطع شدن روند آموزش، از اين اقدامات راضي باشند.
او در اين باره مي‌گويد:  »تقريبا دو هفته بعد تعطيلي، سامانه شروع به کار کرد و خوبيش اين است که اجازه نداد آموزش قطع شود و خيلي سريع در فرصت کوتاهي با آن منتطبق شديم. حضور فيزيکي به نظر من خيلي مهم است، اما با توجه به شرايط خاص مي توانم بگويم بايد اين کار را مي‌کرديم و اين اقدام خروجي مثبتي هم داشت، اين سيستم باعث شد چه در ايران و چه در جهان آموزش متوقف نشود.«
کيفيت؛ کلاس‌ها صرفا از سربازکني است؟
اما هرچقدر هم کلاس‌هاي مجازي دانشگاه‌ها با سرعت زيادي راه‌اندازي شد، کيفيت‌ آن‌ها انتقادات زيادي از سوي برخي از دانشجويان و اساتيد به وجود آمد.
در واقع قطعي پي‌درپي اينترنت، برنامه‌ريزي‌هاي اشتباه دانشگاه‌ها، عدم دسترسي به اينترنت در برخي از مناطق و ... همگي دست به دست هم دادند تا بسياري از سيستم جديد آموزشي کشور که تنها راه ادامه آموزش در کل کشور است استقبال زيادي نشود و بسياري به انتقاد از آن بپردازند.
سارا هدايي، دانشجوي دانشگاه خوارزمي، در اين رابطه مي‌گويد: »من اصلا از اين کلاس‌ها راضي نيستم، انگار اين کاري براي از سر باز کردن آموزش به دانشجوهاست، اين کار را مي‌کنند که فقط آخر ترم به دانشجوها بگويند به شما آموزش داديم.«
به نظر مي‌رسد وزارت علوم هم برخي از اين انتقادات را پذيرفته است و دليل اين موضوع را مدت کم براي راه‌اندازي اين سيستم براي همه دانشجويان مي‌داند. صفوي در اين باره مي‌گويد: «فرض کنيد مترو بعد از 20 سال در شهري راه اندازي شود، اين که مردم نحوه استفاده از آن را آموزش ببينند، پارکينگ‌ها ساخته شود و ... اقدامي زمان‌بر است.«
او افزود: »در رابطه با آموزش مجازي بستر بلافاصله راه اندازي شد، قبلا براي راه‌اندازي کلاس‌هاي مجازي حدود 30 ساعت براي اساتيد کلاس برگزار مي‌کرديم، اما حالا مجبور شديم، بعد از 2 تا 4 ساعت آموزش اساتيد را به کلاس‌ها بفرستم اين خودش مشکلات فراواني به وجود مي‌آورد، بخشي از ماجرا هم به خود اساتيد برمي‌گردد، برخي از آن‌ها با علاقه در کارگاه‌ها شرکت کردند و برخي ديگر هم حوصله اين کار را ندارند.»
از سوي ديگر در برخي از دانشگاه‌ها مشکلات ديگري هم در راستاي آموزش مجازي به وجود آمد. در دانشگاه خوارزمي، ساعات آموزش برخي از دروس نسبت به برنامه اصلي تغيير کرده و اين مشکلاتي براي برخي دانشجويان به وجود آورده و حتي در برخي از دانشگاه‌ها کلاس‌هاي مجازي از اواسط فروردين آغاز شده است.
مرتضي کريمي‌زاده دانشجوي دانشگاه خوارزمي در اين رابطه مي‌گويد: »اين تغيير برنامه‌ها براي من که مشغول به کار هستم مشکلات فراواني به وجود آورده است.«
صفوي در پاسخ به اين مشکلات به وجود آمده مي‌گويد: «متاسفانه برخي دانشگاه ها دير و ضعيف عمل کردند، بايد کمک مي‌گرفتند. دانشگاه لرستان هيچ زيرساخت آموزش مجازي نداشت و  در يک هفته درست شد.بخش عمده مسائل ما مديريتي است،  ما هيچ جايي نمي‌توانيم صددرصد مشکلات را حل کنيم اما بخش بزرگي از مشکلات حل شدند. در تابستان حتما نحوه مديريت آموزش مجازي در دانشگاه‌ها ارزيابي‌ مي‌شود.
اينترنت ضعيف و موج نه به آموزش_مجازي
با وجود اختلاف نظراتي که نسبت به سيستم آموزشي جديد ايران وجود دارد، به نظر مي‌رسد همه درباره اين که اينترنت ضعيف مشکلاتي فراواني براي آن به وجود آورده، اتفاق نظر دارند.
حتي اين مسائل موجي را در فضاي مجازي به وجود آورده است که دانشجويان در آن با هشتگ نه_به_آموزش_مجازي اعتراضات خود را بيان مي‌کنند. در همين رابطه فردي در توييتر نوشته است: اعلام کردند: »دانشگاه‌ها اين ترم بازگشايي نمي‌شوند" درست، اما به جاي تعليق يا حذف ترم چرا آموزش_مجازي را اجبار مي‌کنيد؟ مگر همه شرايط لازم براي حضور در کلاس‌ها را دارند؟«
زارع هم با اين موضوع موافق است، او  مي‌گويد:  10 تا 20درصد مواقع اينترنت قطع مي‌شود و اين موضوع ضمن اين که وقت مي‌گيرد در ضبط کلاس مشکل ايجاد مي‌کند.همين کار در دانشگاه استراتوسبرگ فرانسه هم با اين شيوه رخ داده، اي کاش اينترنت قوي‌تر بود و ارتباطات قطع نمي شد، در اين صورت مي‌توانستيم بهتر و با کيفيت اين کار را کنيم.«
نظرسنجي‌هاي وزارت علوم نشان مي‌دهد که بيش از 50درصد دانشجوها در استفاده از آموزش مجازي مشکلي ندارند، 10درصد اصلا کامپيوتر ندارند، تعداد ديگري هم به اينترنت دسترسي ندارند، سرعت اينترنت برايشان ضعيف است و يا توانايي خريداري اين حجم از اينترنت را ندارند.
به همين دليل وزارت علوم مي‌گويد براي اين گروه از دانشجويان تسهيلاتي خاص ارائه بدهد؛ اجازه حذف ترم براي دانشجوياني که به اينترنت دسترسي ندارند، تشکيل شوراي هميار دانشجو در برخي دانشگاه‌ها براي کمک به دانشجوياني که يا تجهيزات ندارند و يا به اينترنت دسترسي ندارند و ...
اما عدم دسترسي برخي به اينترنت باعث شده است تا گروهي از دانشجويان نام اين کار را بي‌عدالتي بگذارند و حضور در کلاس‌هاي مجازي را تحريم کنند.
به گزارش عصر آذربايجان به نقل از خبر آنلاين،صفوي اما نظر ديگري دارد، او مي‌گويد: «بايد تلاش کنيم همه افراد از  از امکانات بهره‌مند شوند، دلمان نمي‌خواهد يک نفر هم بخاطر مسائل مالي به مشکل بخورد. اما اگر ??درصد نمي توانند کاري کند عدالت اين است که بخاطر اين 20درصد همه چيز را متوقت کنيم؟

منبع :