نوستالژي زنجان قديم در خانه هاي تاريخي

گروه تاريخي:خانه هاي تاريخي به عنوان گنجينه ارزشمند از ميراث فرهنگي جامعه داراي اثرات مثبتي بوده و مي توانند به عنوان جاذبه هاي گردشگري مورد توجه قرار گيرند.

گروه تاريخي:خانه هاي تاريخي به عنوان گنجينه ارزشمند از ميراث فرهنگي جامعه داراي اثرات مثبتي بوده و مي توانند به عنوان جاذبه هاي گردشگري مورد توجه قرار گيرند.
از مهمترين عوامل جذب گردشگر در هر كشوري، ميتوان از شهرهاي آن كشور با بناهاي ارزشمند معماري نام برد. خانه هاي قديمي به عنوان يكي از جاذبه هاي گردشگري اينگونه شهرها در ميزان جذب گردشگران و توسعه سزايي دارند.در كشور ما نيز خانه هاي قديمي فراواني وجود دارد كه مي توانند فعاليت هاي گردشگري سهم به مكان هاي جالبي براي جذب علاقمندان به اينگونه آثار باشند، كه در اين ميان شهر زنجان با داشتن چندين خانه قديمي با سبكهاي متفاوت از اين نظر در خور توجه است.شهر زنجان به عنوان يكي از شهرهاي كشور با پيشينه تاريخي و فرهنگي، ميراث گرانبهايي از دوران هاي مختلف را به ارث برده و موجب پيدايش گونه هايي از فضاهاي معماري و شهري شده است.
خانه هاي قديمي نمونه اي از اين آثار ارزشمند معماري هستند. با توجه به تزئينات متنوع و جذاب و همچنين اهميت تاريخي و فرهنگي اين بناها مي توان از آنها به عنوان جاذبه گردشگري بهره گرفته و از پتانسيل آن در جذب هر چه بيشتر گردشگر به اين شهر استفاده کرد.
بررسي، شناسايي، حفاظت، مرمت و معرفي خانه ها به رونق و گسترش صنعت توريسم زنجان مي افزايد و موجب اعتلاي فرهنگي اين شهر مي شود.
 *خانه توفيقي داراي ثبت ملي
خانه  توفيقي از جمله بناهاي اواخر دوران قاجار و اوايل پهلوي بوده كه اين امر با توجه به نوع معماري و تزيينات بكار رفته در آن بخوبي مشاهده است.اين اثر به شماره 2664 در تاريخ 18 اسفند ماه سال 78 ثبت تاريخي شده است.
با عنايت به موقعيت گسترش شهر در جهت شرقي و غربي و وجود رود خانه معروف زنجان چاي در جنوب شهر و همچنين مد نظر قرار دادن رشته كوه هاي ضلع شمالي شهر بناي توفبقي در قسمت شرقي شهر و در حد فاصل رشته كوههاي مزبور رودخانه زنجان چاي ( در قسمت شمالي رود خانه ) واقع شده است.
 *بناي توفيقي گنجينه شهداي استان
بناي توفيقي از جمله بناهاي اواخر دوران قاجار و اوايل پهلوي بوده كه اين امر با توجه به نوع معماري و تزيينات بكار رفته در آن بخوبي مشاهده است.در حال حاضر بنياد شهيد استان زنجان در نظر دارد از بناي مزبور به عنوان گنجينه آثار شهيدان استان استفاده و بهره برداري نمايد فلذا بدين منظور نيز اقداماتي اجرائي را در زمينه مرمت، باز سازي و استحكام بخشي بنا انجام داده است.بناي مزبور منزل اولين شهردار زنجان (آقاي اكبر توفيقي ) است و از آنجائيكه نامبرده فردي خير باني بناهاي عام المنفعه ديگر همچون رختشويخانه، كارگاه و غيره ... در سطح استان بوده كه تماماً يا در فهرست آثار ملي ثبت شده و يا در حال ثبت است.
 *بناي خديوي متاثر از الگوهاي رايج غرب
خانه خديوي از جمله بناهايي است که متاثر از الگوهاي رايج از غرب با حفظ سنتهاي هنري و تزئيني ايراني و ملهم از شيوه هاي محلي اين سامان در دهه هاي پاياني سده قرن ...... ه.ق در عرضه معماري ايران شكل مي گيرد. اين عمارت بصورت دو اشكوبه ساخته شده است كه كاربري و اهميت هر بخش از بنا با به حداكثر رساندن تزئينات مشخص شده است .نظر به اينكه هيچگونه كتيبه و يا نوشته اي كه دال به زمان ساخت بنا باشد بدست نيامده زمان دقيق ساخت بنا بر ما مشخص نيست لذا با عنايت به سبك و نوع سنگ در اوائل پهلوي ساخته شده است. بنا در حال حاضر بصورت مسکوني بوده و در اختيار مالك ( آقاي خديوي ) است.
*خانه بهمني، ساخته شده در دوره اول پهلوي
خانه بهمني مربوط به دوره پهلوي اول است و در زنجان، خيابان امام (ره)، خيابان خواجه نصير طوسي، کوچه توفيقي، واقع شده است.خانه بهمني در تاريخ 22آبان 1386با شماره20150به‌عنوان يکي از آثار ملي ايران به ثبت رسيده است. *خانه حکيميان خانه پزشک زنجاني
خانه حكيميان يکي از خانه هاي تاريخي شهر زنجان که در محله حق وردي از محلات قديم زنجان قرار دارد که قدمت آن به اواخر دوره قاجار مي رسد.به موجب تفاهم نامه بين اداره کل راه و شهرسازي و اداره کل ميراث فرهنگي اين خانه در قبال مرمت و احياء به مدت 10 سال به ميراث فرهنگي استان براي کاربري گردشگري و فرهنگي واگذار شده است.اين خانه تاريخي متعلق به اديب عزيزالله حکيميان است و بنا به بررسي ها و اطلاعات بدست آمده وي پزشک طب سنتي بوده است و گفته مي شود اجدادش از شاگردان ابن سينا پزشک شهير شرق زمين بوده است.خانه تاريخي حکيميان، با مساحت 1300 متر در آينده به يکي از مکان هاي ديدني استان زنجان تبديل خواهد شد،بنا بر مفاد تفاهم نامه، اداره کل راه و شهرسازي استان زنجان با ثبت اين اثر تاريخي در فهرست آثار ملي، موافقت کرده است.خانه تاريخي حکيميان زنجان از دو بنا تشکيل شده که يکي از آنها متعلق به دوره مظفرالدين شاه قاجار است و مساحتي بيش از 900 متر دارد. بناي ديگر متعلق به اواخر دوره پهلوي اول و اويل پهلوي دوم است که بيش از 200 متر مربع مساحت دارد.
 *منزل شيخ الاسلام به سبك خانه هاي قديمي زنجان
منزل شيخ الاسلام به سبك خانه هاي قديمي زنجان و با مصالح سنگ، آجر و ملات در يك طبقه كار شده ورودي در ضلع غربي و اتاقها برگرد حياطي مشجر واقع شده،تالار اصلي در ضلع شمالي بنا با تزئينات گچبري و سقف لمبه كاري شده خود نمائي مي كند.در ضلع جنوبي حياط تالارآينه است كه متاسفانه در حال حاضر بصورت انباري مورد استفاده است اين تالار نيز داراي گچبري بسيار زيبيا با نقوش گياهي و حيواني و مقرنس بنا بصورت مسطح با تيرهاي چوبي و پوشش ملات كاه گل بوده در سالهاي اخير با پوششي از اسفالت ايزولاسيون شده است .خانه شيخ الاسلام بر روي يك شيب ملايم قرار گرفته كه اين در ضلع شمالي به خيابان امام و در جنوب به كمربندي خيام مي رسد .
اين بنا در مجموعه حريم بازار واقع شده که در ضلع شرقي آن خيابان فردوسي و در ضلع شمالي مجموعه بازار تاريخي و خيابان ضيائي است در ضلع غرب کوچه شيخ الاسلام و در جنوب نيز به بافت قديمي و کوچه حسينيه منتهي مي شود.باتوجه به تحقيقات به عمل آمده بناي مزبور در سال 1136 ه  به دستور باني، مرحوم شيخ الاسلام که يکي از علماي بزرگ زنجان براي سکونت ساخته شده است .اين بنا در حال حاضر نيز بصورت مسکوني و تحت اختيار يکي از شرکاء  (آقاي آدقلي ) است.نظر به اينکه بناي مزبور محل سکونت و تدريس مرحوم شيخ الاسلام که يکي از علماي بزرگ و بنام زنجان است و با عنايت به علاقمندي ورثه براي حفاظت بنا، اين بنا در فهرست آثار تاريخي کشور به ثبت رسيده است.به گزارش  عصر آذربايجان به نقل ازموج رسا،نظر به اينكه بناي مزبور محل سكونت و تدريس مرحوم شيخ الاسلام كه يكي از علماي بزرگ و بنام زنجان است و با عنايت به علاقمندي ورثه براي حفاظت بنا، اين بنا در فهرست آثار تاريخي كشور به ثبت رسيده است.

منبع :