آنچه کرونا از اقتصاد فرهنگ گرفت

گروه فرهنگي: يک استاد دانشگاه گفت : اگر حوزه فرهنگي ما به سمت بهره‌وري از استارت آپ‌ها نرود يعني استارت آپ‌ ‌ها در حوزه خدمات و فرهنگ رشد نکنند و اجازه سرمايه‌گذاري به آن‌ها داده نشود، اين‌ها مهجور مي مانند از اين رو شايد امروز راه برون‌رفت از بن‌بست اقتصاد فرهنگ بحث استارت آپ‌ها باشد.

گروه فرهنگي: يک استاد دانشگاه گفت : اگر حوزه فرهنگي ما به سمت بهره‌وري از استارت آپ‌ها نرود يعني استارت آپ‌ ‌ها در حوزه خدمات و فرهنگ رشد نکنند و اجازه سرمايه‌گذاري به آن‌ها داده نشود، اين‌ها مهجور مي مانند از اين رو شايد امروز راه برون‌رفت از بن‌بست اقتصاد فرهنگ بحث استارت آپ‌ها باشد.
به رغم گذشت چند ماه از شيوع ويروس کوويد 19 و درگيري روزافزون بسياري با اين بيماري، اطلاع رساني‌هاي متعدد و هشدارهاي دولتي، همچنان مسئله ويروس کرونا موضوعي پرمخاطره در کشور است که سازمان و نهادهاي متعددي را به چاره انديشي براي آن واداشته است.
کرونا در اين مدت تقريبا تمام حوزه‌هاي جوامع را درگير کرده و تقريبا هيچ عرصه‌اي از گزند آن در امان نمانده است؛ حوزه فرهنگ و اقتصادِ فرهنگ يکي از اولين عرصه‌هايي بود که پس از شيوع ويروس کوويد 19 با آسيب جدي مواجه شد و پس از تعطيلي و رکود عمده فضاهاي فرهنگي و کاهش عرضه و تقاضاي کالاها و خدمات فرهنگي، به شدت آسيب ديد.
بررسي اقتصادِ فرهنگ و تلاش براي بهبود آن يکي از موضوعاتي است که نياز به بررسي و توجه فوري دارد و بر اين اساس توسط گروه فرهنگي خبرگزاري جمهوري اسلامي با چاره‌جويي از استادان و صاحب‌نظران اين عرصه پيگيري مي‌شود.
اباذر اشتري عضو هيئت‌علمي موسسه مطالعات فرهنگي و اجتماعي در گفت وگو با خبرنگار فرهنگي ايرنا ضمن تشريح اوضاع اقتصاد فرهنگ متاثر از کرونا، بيان کرد: يکي از ويژگي‌هاي پديده دنياي مدرن درهم تنيدگي و پيچيدگي‌هاي موضوعات به‌صورتي است که ديگر امروز نمي‌توانيم راجع به اقتصاد و اجتماع به شکلي صرف صحبت کنيم و مفاهيمي چون اقتصاد سياسي، اقتصاد فرهنگ يا اقتصاد فرهنگي مطرح است.
وي افزود: اين موضوع ويژگي دوران مدرن است؛ در نيمه اول قرن بيستم همواره موضوع تورم و رکود دو کفه ترازو بوده‌اند که با افزايش يکي ديگري افزايش‌يافته است. در اين مفهوم اگر تورم داشتيم، رکود داشتيم و اگر رکود نداشتيم تورم هم نداشتيم اما در نيمه دوم قرن بيستم در دهه هفتاد و هشتاد ميلادي با پديده جديدي در امريکاي لاتين با عنوان تورم رکودي يا رکود تورمي مواجهه شديم.
اين استاد دانشگاه ادامه داد: مثلاً پيش‌تر جنگي که رخ مي‌داد شايد ميليون‌ها کشته داشت؛ همچنان که در جنگ جهاني اول ميليون‌ها نفر کشته شدند يا در جنگ جهاني دوم مجموعاً بيش از پنجاه ميليون نفر آدم در عرض شش سال کشته شدند؛ اما کرونا چيزي در حدود کمتر از يک سال است که از چين ظهور کرد و بعيد است که اگر تا پنج سال ديگر ادامه پيدا کند 50ميليون آدم را بکشد.
اشتري در توضيح مخاطرات کرونا در حوزه فرهنگي و اقتصاد فرهنگ، گفت: اين پديده (کرونا) در تمامي حوزه‌ها اثر گذاشته و يکي از ويژگي‌هايي که داشته است اين بوده که براي آن‌که از همه‌گيري اين موضوع جلوگيري کنيم، بحث قرنطينه مطرح بوده است؛ قرنطينه‌هاي موقت، محدود و کلي.
وي افزود: اما آنچه اهميت دارد اين است که به دلايل متعدد که يکي از آن‌ها بحث تحريم‌هاي بين‌المللي است يا پايين بودن منابع ارزي و عدم توان فروش نفت و ... به‌هرحال اين فشار براي ما مضاعف شده است؛ ضمن اين که محدوديت‌ها شغلي و تشويق مردم به عدم خروج از منزل در برهه‌اي و منع شخصي و رواني مردم براي حضور در برخي مکان‌ها و موقعيت هاي سابق خود باري رواني را ايجاد کرده است.
بر اين اساس و در اين مدت بسياري از فعاليت‌هايي که نمود فرهنگي داشتند و يا زيرمجموعه حوزه فرهنگي بودند و متعاقب آن درآمدزايي داشتند و در حوزه اقتصاد گنجانده مي‌شدند، تحت‌الشعاع قرار گرفت. همچنان که سينماها، تئاترها، فرهنگسراها، حوزه‌هاي ورزشي و... تعطيل شد و ديگر مردم حتي براي خريد روزنامه بيرون نمي‌روند يا اتفاقات بسياري افتاده است چنان که کتاب‌ها ديگر مانند قبل بازار ندارند و کرونا بر تمام اين‌ها اثر گذاشته است.
اين استاد دانشگاه در ادامه و در پاسخ به اين پرسش که فرهنگ در دوران مدرن چگونه مي‌تواند خود را بازيابي و يا بازتوليد کند، گفت: هر اتفاقي که مي‌افتد اگر نتوانيم از آن بهره ببريم باخته‌ايم. دوران مدرن دوراني است که بايد از هر تهديدي فرصت ساخت که اگر اين‌چنين نباشد ما در يک دور باطل محروميت قرار مي‌گيريم که مدام و مدام به لحاظ اجتماعي، سياسي، اقتصادي محروم و محروم‌تر مي‌شويم.
وي افزود: اگر بتوانيم با زيرساخت‌هايي که داريم شرايط را بهتر، کامل‌تر و به‌روزرساني کنيم، شرايط تغيير خواهد کرد؛ مثلاً همين سيستم گردشگري‌مان را تغيير دهيم و به دست‌اندرکاران آموزش تازه بدهيم، به نحوي که مردم را به تورهاي مجازي ببريم يا محصولات مجازي در سايت‌ها و شبکه‌ها اجتماعي عرضه کنيم. در اين مفهوم به‌جاي اين‌که آدم‌ها موقعيت‌ها و فضاها را به صورت حضوري ببينند، مي‌توانند آنان را به واسطه فناوري نوين از طريق وب و در فضاي سه‌بعدي درک کنند و از اين رهگذر اقتصاد فرهنگ مي‌تواند خودش را بازتعريف و بازتوليد کند.
اشتري يادآور شد: مثلاً در حوزه سينما يا تئاتر در اين مدت چه کرده‌ايم؟ دست‌کم اگر کاري هم شده من به‌عنوان يک شهروند عادي اطلاع ندارم. مادامي‌که قدمي برنداشته‌ايم، چه انتظاري مي‌توانيم از بهبود شرايط داشته باشيم؟
وي تاکيد کرد: در اين دوران کارهاي بسياري مي‌شود انجام داد؛ اساساً نيازي نيست که به‌صورت فيزيکي در سينما حاضر شد. همچنان که سينماي خانگي اين موضوع را برجسته ساخته است و اين موضوع مي‌تواند کمک‌کننده اقتصاد فرهنگ درزمينه? فيلم و سينما باشد. چاره‌اي نيست و به هر دليلي همه نمي‌توانند هميشه به سينما بروند چراکه زماني کرونا است و زماني مشغله کاري يا مسائل فرهنگي و ... در نتيجه نياز به بازتعريف برخي مسائل داشته و لازم است تا خود را به روز سازيم.
اين متخصص حوزه استارت‌آپ که پيش از اين در اين حوزه به بررسي و پژوهش پرداخته، در پاسخ به اين پرسش که کرونا چه اثراتي را بر استارت آپ‌ها تحميل کرده است، بيان کرد: در اروپاي غربي و امريکا نسل جديدي از ميليونرها و ميلياردرها به وجود آمدند که در حوزه استارت آپ فعاليت مي‌کردند؛ نوجواناني که قرار بود در سن ميان‌سالي به يک طبقه خاص مالي برسند الآن رسيده‌اند و زمينه‌ساز آن، بحث کرونا بود.
وي افزود: به همين دليل امروز اگر افرادي بتوانند در اين شرايط اين فرآيند را شکل بدهد که استارت آپي را راه‌اندازي کنند که فعاليت کالا يا خدماتي را عرضه کنند، قطعاً موفق خواهند بود. شايد بتوانيم بگوييم که امروز راه برون‌رفت از اين بن‌بست اقتصاد فرهنگ براي ما همين بحث استارت آپ ها باشد.
به گزارش عصر آذربايجان به نقل از ايرنا، اگر حوزه فرهنگي ما به سمت بهره‌وري از استارت آپ ها نرود يعني استارت آپ هاي حوزه خدمات و فرهنگ رشد نکنند و اجازه سرمايه‌گذاري به آن‌ها داده نشود اين‌ها مهجور مي‌مانند؛ همچنان که تا به امروز به همين شکل بوده و کمتر روي استارت آپ‌هاي حوزه فرهنگي کارشده است؛ بيشتر استارت آپ هاي ما در حوزه فني هستند، اگر استارت آپ ها در حوزه علوم انساني فرهنگ و خدمات رشد نکند، فرهنگ شکست مي‌خورد و مشخص نيست که چه زماني دوباره مي‌تواند، بلند شود.

منبع :