آذربايجان ناغيللاري

بولگه لر سرويسي:جانتيق بادي-بادي گيريفتار، حامام-حامام ايچينده، خلبير سامان ايچينده، دوه دللکليک ائلر، کؤهنه حامام ايچينده. قاريشقا شيللاق آتدي، دوه‌نين قيچي سيندي. حامامچي‌نين طاسي يوخ، بالتاچي‌نين بالتاسي يوخ، اوردا بير تازي گؤردوم، اونون دا خالتاسي يوخ. عومرومده چوخ شيلاشي يئميشم، هئچ بئله يالان دئمه‌ميشم.

بولگه لر سرويسي:جانتيق بادي-بادي گيريفتار، حامام-حامام ايچينده، خلبير سامان ايچينده، دوه دللکليک ائلر، کؤهنه حامام ايچينده. قاريشقا شيللاق آتدي، دوه‌نين قيچي سيندي. حامامچي‌نين طاسي يوخ، بالتاچي‌نين بالتاسي يوخ، اوردا بير تازي گؤردوم، اونون دا خالتاسي يوخ. عومرومده چوخ شيلاشي يئميشم، هئچ بئله يالان دئمه‌ميشم.
گونلرين بير گونونده، مممد نصير طينينده، بيري وار ايدي، بيري يوخ ايدي، اللهدان باشقا هئچ کيم يوخ ايدي. وار-يوخ بير پادشاه وار ايدي. بو پادشاهين هئچ اوشاغي اولمازدي. پادشاه چوخ-چوخ نذيرلر وئردي، دوعالار يازديردي، اوشاغي اولمادي کي، اولمادي. بير گون پادشاهين قاپيسينا بير درويش گليب، بير قسيده‌‌‌ دئدي. پادشاه اونا خلت وئردي.
 درويش گؤردو کي، پادشاه چوخ فيکيرليدي، دئدي: - ائي پادشاه، نييه بئله فيکيرليسن؟ پادشاه دئدي: - بابا درويش، منيم هله بو ياشيما قدر هئچ اوشاغيم اولماييب. بيلميرم من اؤلندن سونرا بو دؤولت کيمه قالاجاق. منيم يئريمده کيم اوتوراجاق. درويش بير آلما چيخارديب پادشاها وئردي، دئدي: - پادشاه ساغ اولسون، گئجه هرم‌خانايا گئدنده بو آلمانين ياريسين سن يئيرسن، ياريسين دا آروادينا وئررسن. بوندان سونرا يقين اوشاغين اولار.
بلي، درويش گئتدي. گئجه پادشاه هرم‌خانايا گئديب، آلمانين ياريسيني اؤزو يئدي، ياريسين دا آروادينا وئردي. بلي، آرادان دوققوز آي، دوققوز گون کئچدي، پادشاهين آروادي يوکون يئره قويدو. آروادين بير اؤلو اوغلو اولدو. پادشاها خبر گئتدي کي، قيبله‌ي-عالم ساغ اولسون، بير اوغلون اولوب، آنجاق اؤلودو. پادشاه قوصّه‌‌لندي، اؤز-اؤزونه دئدي:
 گؤر منيم نئجه بختيم يوخدو کي، آخيردا اوشاغيم اؤلو اولدو. يئنه خبر گتيرنلره موشتولوق وئردي. پادشاه بورادا اؤز فيکرينده اولسون، سنه کيمدن دئييم، پادشاهين آرواديندان. ائله کي، اوشاق آنادان اولدو، آرادان بير آز کئچندن سونرا آرواد بير دامار دا دوغدو. ماما گؤردو کي، اؤلو اوشاغين دؤشو ياريقدي.
تئز داماري گؤتوروب اونون دؤشونده اولان ياريغا قويدو، اوشاق آسقيريب ديريلدي. او ساعت پادشاها خبر گئتدي کي: - قيبله‌ي-عالم ساغ اولسون، ماما اوشاغي ديريلتدي. پادشاه چوخ شاد اولدو. خبر گتيرنلره حدّيندن آرتيق موشتولوق وئردي. بلي، اوشاغين آدين جانتيق قويدولار.
گونلر کئچدي، آيلار کئچدي، جانتيق بؤيومه‌يه باشلادي. جانتيق بؤيومکده اولسون، سنه کيمدن دئييم، بيزيم پادشاهدان. بير واخت بو پادشاه حينديستان پادشاهي‌نين قيزي پري خانيما عاشق اولموشدو. پري خانيم طيلسيم ايچينده اولدوغوندان گتيره بيلمه‌ميشدي. چوخ جانلار قيرديرميشدي، پول خرجله‌ميشدي، القرض، قيز اله گلمه‌ميشدي. اودو کي، اؤز قصرينده‌کي قيرخينجي اوتاغين ايچينده همين پري خانيمين ياشاديغي اوتاغين ايچينده نه وارديسا، بورادا دا دوزلتميشدي، پري خانيمين شکلين ده قويموشدو اورا. بلي، جانتيق بؤيويوب بئش ياشينا گلدي. پادشاه هميشه آروادينا دئييردي کي، نباده آچارلاري جانتيقه وئره‌سن، يوخسا گئدر پري خانيمين شکليني گؤرر، اونا عاشق اولار. بير گون پادشاهين آروادي ياتميشدي، اوتاقلارين آچارلاري دا باشي‌نين اوسته ايدي. جانتيق ائوه گلدي، گؤردو کي، آناسي ياتيب، آچارلار دا باشي‌نين اوستونده‌دي.
آچارلاري گؤتوروب اوتاقلاري بير-بير آچماغا باشلادي. آخيردا گليب قيرخينجي اوتاغا چيخدي. ائله کي، قيرخينجي اوتاغا گلدي، نه گؤردو. مرمر هوووز ايچينده سود، هر طرف گول، چيچک، گول گولو چاغيرير، بولبول بولبولو، بير گؤزل قيزين هئيکلي ده گوللرين ايچينده. ائله بيل کي، دوغرودان دا ديري قيزدي، آدام دئيير، يئمه‌ييم، ايچمه‌ييم، بو قيزين خطتي-خالينا، گول-جامالينا تاماشا ائله‌ييم. آيا، گونه دئيير کي، سن چيخما، من چيخاجاغام.
 ائله کي، جانتيق بونلاري گؤردو، بي‌هوش اولدو. اؤزوندن گئديب يئره ييخيلدي. جانتيق بورادا قالماقدا اولسون، سنه کيمدن دئييم، جانتيقين آناسيندان. جانتيقين آناسي يوخودان دوردو، گؤردو کي، آچارلار يوخدو، اوتاقلار دا آچيقدي. تئز يويوردو، گؤردو کي، قيرخينجي اوتاقدا جانتيق اؤزوندن گئديب، ييخيليب. آناسي جانتيقين قولوندان ياپيشيب سورويه-سورويه اؤز اوتاغينا گتيردي، قاپيلاري دا باغلادي. جانتيق اؤزونده گلنده گؤردو کي، اؤز اوتاغيندادي. تا هئچ بير سؤز دئمه‌دي. هميشه قملي-قوصّه‌‌لي دولانيردي. جانتيقين آناسي چوخ قورخوردو کي، دده‌‌سي بو ايشدن خبر توتاجاق، آروادي اينجيده‌جک. چونکي بونلارين وار-يوخ بيرجه اوغوللاري واردي، اونو دا چوخ ايسته‌ييرديلر. هئچ اونون بير سؤزون ايکي ائلميرديلر. جانتيق گوندن-گونه ساراليردي، آريقلاييردي. پادشاه اوغلونو بئله گؤردو، آرواديندان جانتيقين درديني سوروشدو: - آرواد، جانتيقين دردي ندي کي، گوندن-گونه ساراليردي.
آرواد قورخا-قورخا دئدي: - آ کيشي، دوغروسون دئسم، جانتيق آچارلاري گؤتوروب اوتاقلاري آچميشدي. قيرخينجي اوتاقدا اؤزوندن گئديب ييخيلميشدي. پادشاه بيلدي کي، جانتيق پري خانيمين درديندن ساراليب. تا اوغلونا بير سؤز دئيه بيلمه‌دي. بلي، آز کئچدي، چوخ کئچدي، جانتيق دده‌‌سينه دئدي: - من گئديرم پري خانيمين دالينجا. آتاسي قورخدو کي، اوغلو تلف اولسون، چونکي پري خانيم طيلسيمين ايچينده ايدي. باشلادي اوغلونا يالوارماغا کي: - آي اوغول، او قيزين اوستونده من چوخ قانلار تؤکموشم، پوللار خرجله‌ميشم. گل سن بو داشي اته‌ييندن تؤک! کيمين قيزين ايسته‌ييرسن من سنه آليم. جانتيق دئدي: - من اؤلسم ده، قالسام دا او قيزين دالينجا گئده‌جه‌يم. پادشاه، آروادي نه قدر يالوارديلارسا، مومکون اولمادي. آخيردا جانتيق قيس-قيوراق گئييندي، اوخ-ياراغيني گؤتوردو، قيلينجي بئلينه باغلادي، پري خانيمين دالينجا گئتمه‌يه حاضرلاشدي. بلي، جانتيق يولا دوشدو، گونه بير منزيل، تييي-منازيل، دره‌لردن سئل کيمي، تپه‌لردن يئل کيمي، بادي-صرصر کيمي، ديز قابيرغادا، آياق اوزنگيده گئتمه‌يه باشلادي.
 آز گئتدي، اوز گئتدي، دره، تپه دوز گئتدي، اون-اون بئش گون يول گئتدي، گليب آخشام چاغي بير چشمه‌نين باشيندا دؤرد يولون آيريجيندا دوشدو. ايسته‌دي بير آز راحتلانسين، توققانين آلتين بير آز برکيتسين. اوندا گؤردو گون‌چيخان طرفدن بير نريلتي، بير گورولتو گلير کي، يئر، گؤي تيترگير، آز قالير قولاق توتولسون. جانتيق تئز آتي ميندي، سس گلن طرفه گئديب گؤردو کي، بير قارالتي گلير. تئز قيشقيردي: - گلن، دوستسان، دوشمنسن؟ سس گلدي: - دوستام. بلي، بو آدام گلدي چيخدي، جانتيقله گؤروشدولر. بو دا جانتيق کيمي قوووتلي، جانلي بير جاوان ايدي.
ائله ايسته‌ييرديلر اپپکدن-زاددان يئسينلر، اوندا گؤردولر گون‌باتان طرفدن بير نريلتي، بير گورولتو گلير کي، يئر، گؤي زاغ-زاغ تيترگير، قولاقلار توتولور. تئز بونلارين ايکيسي ده آتلاري مينيب، قيلينجلارين چکديلر، يولا چيخيب گلنه دئديلر: - گلن، دوستسان، دوشمنسن؟ دئدي: - دوستام. بلي، بير اوغلان دا گلدي. بو دا بونلار کيمي جاوان، قوووتلي بير اوغلاندي. بونلارين اوچو ده چشمه‌نين باشيندا اوتوردولار، قارينلاريني برکيتمه‌يه باشلاديلار. دئمه بونلار دا پري خانيمين دالينجا گئديرلر. بونلار بئله مصلحت گؤردولر کي، اوچو ده گئتسين. بلکه اوچو کؤمکلشيب پري خانيمي گتيره بيلسينلر. بئله شرط ده کسديلر کي، نه قدر دؤولت، مال، يا جانلي شئي گتيرسه‌لر بو چشمه‌نين باشيندا دده‌‌ مالي کيمي اوچ يئره بؤلسونلر.
سونرا باشلاديلار بير-بيرينه آدلارين دئمه‌يه. همي ده آدلاري‌نين معناسيني دئمه‌يه. گون‌چيخان طرفدن گلن دئدي: - منيم آديم گؤيده اولدوز تانيياندي. هاميني من اولدوزلاريندان تانيييرام. گون‌باتان طرفدن گلن دئدي: - منيم آديم دريايي-جاهانگيردي، يعني دريانين ايچي منه قورو يئر کيميدي. بوتون دريالاري گزه‌رم. جانتيق ده دئدي: - منيم آديم دا جانتيقدي، يعني دؤشومده‌کي داماري گؤتورسه‌لر اؤله‌رم، قويسالار ديريله‌رم.
داماري دا گؤستردي. بلي، بونلار هر اوچو آتلارين ميندي، يولا دوشوب، دره‌لردن سئل کيمي، تپه‌لردن يئل کيمي، بادي-صرصر کيمي، ديز قابيرغادا، آياق اوزنگيده، يول گئتمه‌يه باشلاديلار. بير نئچه گون يول گئدندن سونرا گليب بير شهره چاتديلار. گؤردولر کي، بير قوجا قاري کولّوکده تويوق کيمي ائشه‌له‌نير. جانتيق دئدي: - قاري ننه، بيزه يئر، بيز قوناغيق، يئريميز يوخدو. قاري ننه دئدي: - بيي، قادان-بالان آليم، منيم يئريم اولسا بو کولّوکده نييه ائشه‌له‌نيرم. بونلار بيلديلر کي، قاري قيسمي پولاگير اولار. تئز قاري ننه‌يه بير آز پول وئرديلر. قاري ننه پولو گؤرنده دئدي: - بيي، سيزه جانيم قوربان، يئريم ده وار، يوردوم دا وار. بير گئجه اولماسين، اون گئجه اولسون، يئره نه گليب. الله سيزين کيمي قوناقلاردان گونده بير اوتوزون منه يئتيرسين. تئز بونلاري ائوينه آپاردي. بلي، بونلار قاري ننه‌نين ائوينده يئييبيچمه‌يه باشلاديلار. بيردن قاري ننه‌دن سو ايسته‌ديلر. قاري ننه دئدي: - بالا، بو شهرده سويون قاباغيندا بير اژداها ياتيب، هر گئجه بير قيز، باشيندا دا بير نيمچه پلوو گؤندريرلر اژداهايا. اژداها قيزي يئييب قورتارانا کيمي شهره سو گلير. اودو کي، بو شهرده سو تاپيلمير.
آردي وار

منبع :