شام آخر برجام

گروه سياسي : همه شواهد نشان‌گر آن هستند که بيش از هر زمان ديگري به ايستگاه پاياني برجام نزديک شده‌ايم؛ ايستگاهي که در آن يا بايد مرگ را پذيرفت يا رستگاري.

گروه سياسي : همه شواهد نشان‌گر آن هستند که بيش از هر زمان ديگري به ايستگاه پاياني برجام نزديک شده‌ايم؛ ايستگاهي که در آن يا بايد مرگ را پذيرفت يا رستگاري.
 در چنين فضايي، همه چيز منوط به يک تصميم سياسي بزرگ از سوي تهران است. تصميمي که شايد بخشي از آن فني باشد، اما کليت‌اش تماما سياسي خواهد بود و سياسي خواهد ماند! روزنامه‌نگاران و خبرنگاران حوزه سياست خارجي، جمله رايجي ميان خود دارند: »خدا بيامرزد پدر اين برجام را؛ اگر نبود خيلي روز‌ها نه سوژه گزارش داشتيم و نه تيتر يک«. شايد اين جمله طنز به نظر برسد اما در درون خود روايت‌گر عيني‌ترين واقعيت صحنه سياست کشور در سال‌هاي اخير است. در چند سال گذشته هر گونه تحولي، تصميمي يا اظهارنظري پيرامون پرونده هسته‌اي ايران، با حساسيت از سوي ناظران، رسانه‌ها و افکار عمومي دنبال شده است. از زمان انعقاد برنامه جامع اقدام مشترک ميان ايران و کشور‌هاي 1+5، واژه »برجام« ميهمان تخصصي‌ترين تا عمومي‌ترين محافل جامعه ايراني بوده است. هر از چند گاهي موضوع يک اظهارنظر خاص، بازگشت به ميز مذاکره يا يک خبر پيرامون پرونده هسته‌اي ايران، همچون يک بمب خبري جامعه را فرا گرفته است.
با وجود تعليق چند ماهه مذاکرات و در ميانه دست‌وپنجه نرم کردن کشورمان با يک بحران اقتصادي بزرگ، همچنان موضوع »برجام« مهم باقي‌مانده است. در آخرين نمود اين امر نيزروز جمعه (12 اسفند) رافائل گروسي، مديرکل آژانس به منظور تعيين تکليف پرونده هسته‌اي ايران به تهران سفر کرد. سفري متفاوت و به غايت پر اهميت. مهم از اين جهت که تمامي شواهد و قراين نشان‌گر آن هستند که اين سفر مي‌تواند »شام آخر برجام« باشد. بسياري از ناظران بر اين باور هستند که سفر گروسي برجام را از تعليق خارج مي‌کند؛ يا آن را به گام مرگ مي‌کشاند يا رستاخيز.اولا، سفر اخير گروسي به تهران در شرايطي صورت مي‌گيرد که در آخرين گزارش آژانس از کشف آثاري از اورانيوم غني‌شده تا 83/7درصد« و افزايش ميزان ذخاير اورانيوم غني شده ايران به 18 برابر سقف تعيين شده در برجام اشاره شده است.ثانيا، سفر رئيس آژانس به ايران در شرايطي است که بر خلاف سال‌هاي قبل، موضوعات فرابرجامي بر موضوعات فني برجامي سايه افکنده است. همکاري ايران با روسيه در جنگ اوکراين و موضوعات مرتبط با حقوق‌بشر بعد از ناآرامي‌هاي اخير، موجب شده که موضوعات فني در اولويت کاري کشور‌هاي غربي نباشد. آمريکا و اروپا طي ماه‌هاي اخير بار‌ها از در اولويت نبودن موضوع مذاکرات هسته‌اي سخن گفته‌اند.ثالثا، اروپايي‌ها که در گذشته نقش ميانجي و تعديل‌کننده تنش ميان ايران و آمريکا را در مذاکرات بازي مي‌کردند، حالا پيش‌رو‌تر از واشنگتن بر طبل فشار حداکثري بر ايران مي‌کويند. حتي شواهد حاکي از آن است که آن‌ها خواهان صدور قطعنامه عليه ايران در نشست جديد فصلي شوراي حکام آژانس هستند و آمريکا مخالف.رابعا، لابي‌هاي ضدايراني در چند وقت اخير بيش از هر زمان ديگري فعال شده و در حال حاضر خط افزايش گسترده تحريم‌ها و حتي طرح فرضيه برخورد نظامي را مطرح مي‌کنند. روي کار آمدن نتانياهو در اسرائيل، در تقويت اين روند بيش از بيش افزوده است.خامسا، سفر گروسي به تهران در شرايطي صورت مي‌گيرد که به نظر مي‌رسد آمريکايي‌ها اجراي »پلن بي« را عليه ايران آغاز کرده‌اند. در شرايط فعلي واشنگتن قطع بازار‌هاي مالي و محدود کردن صادرات نفت ايران را در کانون توجه قرار داده است.سادسا، اظهارات مقام‌هاي سياسي آمريکايي و اروپايي قبل از سفر گروسي به تهران، نشان مي‌دهد که آن‌ها براي اتخاذ قدم‌هاي بعدي، منتظر اعلام نتايج سفر گروسي هستند. گزارش جديد آژانس مي‌تواند تعيين کننده مسير آتي توافق هسته‌اي باشد.سابعا، تحت تاثير فشار‌هاي رواني و سياسي موجود، سفر رافائل گروسي به تهران با تعليقي دو ماهه صورت گرفته است. در ابتداي امر مقرر شده بود که گروسي در اوايل ژانويه به تهران سفر کند. در ادامه اعلام شد، سفر به ماه فوريه موکول شده که اين نيز عملي نشد. در نهايت بعد از گذشت دو ماه در اوايل ماه مارس گروسي براي رايزني با مسئولان ايراني وارد کشورمان شد.مجموع اين شرايط هفت‌گانه به وضوح نشان مي‌دهد که سفر گروسي به معناي به شمارش افتادن ثانيه‌ها براي تعيين تکليف نهايي برجام است.
 زبان بدن، لحن و اظهارات گروسي در سفر اخير به ايران نيز نشان داد که اين بار داستان با سفر‌هاي سابق متفاوت است. مدير کل آژانس با خواسته‌هاي مشخص به تهران آمده و در سطح فني خواسته‌هاي حداکثري را مطرح کرده است.گروسي بعد از دومين نشست با محمد اسلامي، رييس سازمان انرژي اتمي کشورمان، در کنفرانس خبري از بالا بودن توقعات سخن مي‌گويد. او با صراحت مي‌گويد: »ما مي‌خواهيم با ايران يک ديالوگ و گفتگوي جدي و سيستماتيک داشته باشيم.«در مجموع، همه شواهد نشان‌گر آن هستند که بيش از هر زمان ديگري به ايستگاه پاياني برجام نزديک شده‌ايم؛ ايستگاهي که در آن يا بايد مرگ را پذيرفت يا رستگاري. در چنين فضايي، همه چيز منوط به يک تصميم سياسي بزرگ از سوي تهران است. تصميمي که شايد بخشي از آن فني باشد، اما کليت‌اش تماما سياسي خواهد بود و سياسي خواهد ماند!به گزارش عصر آذربايجان به نقل از فرارو،شايد خيلي زودتر از آن‌چه که تصور مي‌کنيم بعد از پايان سفر گروسي برجام به تاريخ سپرده شود يا شايد پيکر نيمه جان‌اش چنان احيا شود که هر روز توافقي جديد از آن حاصل گردد.

منبع :