اندريان معماي پيچيده زيست‌محيطي
1398/11/06
گروه اجتماعي: موضوع آلايندگي معدن طلاي اندريان با تکذيب استاندار و نتيجه‌ي آزمايشات دانشگاه تبريز بار ديگر بر سر زبان‌ها افتاد و کارشناسان و متوليات امر نظرات متفاوتي ارائه کردند.
معدن طلاي اندريان" يک معدن با هزار حرف و حديث! معدني که وجودش در استان بايد موجب رونق و اشتغال مي‌شد حالا چند سالي است که به دغدغه مردم منطقه و فعالين محيط زيست تبديل شده و دليل آن هم روش استحصال طلا از اين معدن است.
معدن طلاي اندريان در منطقه قره داغ قرار دارد و به اعتقاد برخي سمن‌هاي محيط زيست، استحصال طلا به روش سيانور، محيط زيست اين منطقه را مورد تهديد جدي قرار داده است.
در سالهاي گذشته تصاويري از مرگ پرندگان و آلودگي آبهاي سطحي اين منطقه نيز در رسانه‌ها منتشر شده بود که در همان زمان روابط عمومي اداره کل محيط زيست استان در گفت‌وگو با آناج اين مساله را تکذيب کرده و اعلام کرد که معلوم نيست اين عکس‌ها چه زماني و در چه منطقه‌اي گرفته شده است.
اين تصاوير و اعتراضات اما به همين جا محدود نشد و فعالين محيط زيست استان در يکم دي ماه امسال در نامه‌اي به رئيس قوه قضائيه نسبت به وضعيت استحصال طلا با سيانور در اين منطقه و تهديد زيست محيطي اعتراض کرده و از حجت‌الاسلام والمسلمين رئيسي براي رسيدگي به وضعيت اين معدن درخواست نمودند.
رئيس قوه قضائيه البته در روزهاي پيش از سفر به تبريز نيز نماينده ويژه‌اي به اندريان فرستاد تا وضعيت اين معدن بررسي شود. البته نامه فعالين محيط زيست با واکنش مثبت دادستان تبريز نيز مواجه شد.
بابک محبوب عليلو در واکنش به اين نامه اعتراضي اظهار داشت: "تشخيص اينکه در معدن طلاي اندريان آلودگي زيست محيطي وجود دارد يا خير، قانوناً بر عهده سازمان حفاظت محيط زيست است که اداره کل حفاظت محيط زيست استان قبلاً اعلام کرده که آلودگي در حدي که مانع فعاليت معدن باشد، وجود ندارد، اما ما براي اينکه مطمئن باشيم خواسته ايم تا اين موضوع دوباره بررسي شود و اگر نياز شد مراکز علمي هم در اين زمينه کمک کنند."
وي با تاکيد بر اينکه در بحث سلامت مردم و محيط زيست با کسي مماشات نمي کنيم، خاطر نشان کرد: "اگر در بررسي ها به اين نتيجه رسيديم که فعاليت اين معدن موجب آلودگي محيط زيست و تهديد سلامت شهروندان مي شود، قطعاً اقدام قانوني مناسب در اين خصوص اتخاذ خواهد شد و ما در اين زمينه با کسي تعارف نداريم."
*تکذيبِ آلايندگي بدون حضور کارشناسان منتقد!
اين واکنش‌ها باعث شد تا اداره کل محيط زيست استان که از سوي رسانه‌ها و افکار عمومي تحت فشار قرار گرفته بود جلسه‌اي ترتيب دهد. جلسه‌اي که در آن هيچکدام از کارشناسان منتقد و معتقد به آلايندگي معدن اندريان براي ارائه اسناد و مدارک حضور نداشتند و در نهايت خروجي اين جلسه تکذيب آلايندگي معدن طلاي اندريان بود!
تشکيل جلسه در استانداري آذربايجان شرقي با حضور استاندار و مديرکل محيط زيست گام بعدي براي معدن طلاي اندريان بود و آزمايشات دانشگاه تبريز استاندارد بوده روش استحصال را نشان داد. در گزارش اين آزمايش آمده بود: آلايندگي معدن طلاي اندريان بسيار کمتر از استاندارد بوده و استحصال طلا با سيانور در اين معدن هيچ مشکل محيط زيستي به وجود نمي‌آورد.
اعلام نتايج آزمايشگاهي دانشگاه تبريز نيز با حرف و حديث‌هاي بسياري مواجه شد. کارشناسان اين سوال را مطرح مي‌کنند که شيوه نامه آزمايش قانوني چيست و آيا دانشگاه تبريز مي‌تواند به صورت مجزا به اين مساله ورود کند؟ سوال بعدي اين است که 10 نمونه‌ي همزمان در آزمايشگاههاي اداره کل محيط زيست نشان از آلودگي چندبرابري معدن اندريان دارد و اگر اداره کل محيط زيست به نتايج اين آزمايش‌ها شک داشته بايستي از آزمايشگاههاي ادراه کل محيط زيست درخواست نمونه برداري و تحقيق مجدد داشته باشد و چرا اين کار از يک مرکز علمي دانشگاهي خواسته شده است؟
*شيوه‌نامه‌ي آزمايشات قانوني چه مي‌گويد؟
مراکز دانشگاهي و آموزشي براساس قانون صرفا مي‌توانند در موارد پژوهشي_مطالعاتي آن هم به صورت يک طرح بهمراه کليه جزئيات مشخص با اداره کل محيط زيست همکاري نمايند و نمي‌تواند در کارهاي اجرايي مانند اندازه گيري آلودگي آب يا آلايندگي يک کارخانه دخالت کند.
موضوع بعدي اين است که چرا در چنين تحقيقاتي هزينه‌ي آزمايش‌ها از واحد آلاينده دريافت مي‌شود و در اينجا يعني کارفرماي اندريان هزينه آزمايش‌ها را پرداخت مي‌کند؟ و آيا اين مساله وجاهت قانوني دارد؟
به موجب قانون حفاظت محيط زيست مصوب 28/3/1353 و اصلاحيه آن به تاريخ 24/8/1371 : ماده 1_ حفاظت و بهبود و به سازي محيط زيست پيشگيري و ممانعت از هرنوع آلودگي و هر اقدام تخريبي که موجب برهم خوردن تعادل و تناسب محيط زيست شود وظيفه سازمان محيط زيست است.
اين تکذيب‌ها اما پايان کار نبود و مصاحبه پايگاه خبري آناج با کارشناس محيط زيست استان درباره آلايندگي اين معدن دريچه‌ي تازه‌اي گشود. احمد بايبوردي معتقد بود که اعداد و ارقام گزارشات دستکاري شده و معدن طلاي اندريان طبق آزمايشات قطعا آلاينده است. سخنان کارشناس محيط زيست استان اما با واکنش تند محمدرضا پورمحمدي، استاندار آذربايجان‌شرقي مواجه شد.
وي در جلسه‌اي با اشاره به اين مصاحبه گفت: آقايي مصاحبه کرده و گفته است که عددسازي شده است، دانشگاه يک مرکز علمي است و اگر شما اطلاعات بيشتري از اين آزمايشات داريد ارائه دهيد و گر نه، بدانيد که اين حرفها ماليات و خسارت دارد.
استاندار آذربايجان‌شرقي ادامه داد: اگر اين کارشناس صلاحيت دارد، اسناد و مدارکش را ارائه دهد تا ما اين معدن را تعطيل کنيم اما اگر اينگونه نيست بايد تاوان پس بدهد، اينگونه نمي‌شود که هرکس هر حرفي که دوست دارد، بزند!
*اندريان معماي پيچيده‌ي زيست محيطي
وي با تأکيد بر اينکه خبرنگاران و رسانه‌ها بايد قبل از انتشار اخبار، اعتبار و صحت آنها را به طور دقيق بررسي کنند، افزود: اظهارات کذب و بي‌اساس، امنيت رواني جامعه را تهديد مي‌کند و از دستگاه قضايي انتظار داريم با اين گونه اظهارنظرها برخورد کند.
واکنش‌ها به مصاحبه کارشناس محيط زيست اما ادامه‌دار بود و محيط زيست استان نيز آلايندگي چند برابري را تکذيب کرد.
مهدي اوجاقي سرپرست اداره آزمايشگاههاي اداره کل حفاظت محيط زيست استان در پاسخ به اظهارات احمد بايبوردي رئيس مرکز تحقيقات جهاد کشاورزي استان مبني بر بالا بودن ميزان سيانيد در آزمايشهاي اين اداره کل گفت: تمامي آماري که ايشان داده اند خلاف واقع بوده و اضافه مي‌گردد ما علاوه بر اداره کل جهت صحت سنجي در آزمايشگاههاي معتمد و همچنين توسط اساتيد زمين شناسي دانشگاه تبريز نيز مجددا تحقيقاتي را انجام داده ايم که همه نتايج بر هم نزديک و منطبق بوده و فعلا آلايندگي بالاتر از حد مجاز را نشان نمي‌دهد. وي با تاکيد بر اصل صداقت عنوان کرد: از ايشان که خود را بعنوان فردي علمي معرفي مي نمايند انتظار مي رفت بجاي حاشيه سازي و کلي گويي در رسانه ها ، مطالب فني و علمي را در يک جلسه تخصصي و کارشناسي بحث و بررسي کرده و موارد را روشنگري مي کرديم. تمامي مطالب انتسابي ايشان به بنده کاملا کذب مي‌باشد.
*بن بستِ دانشگاه‌ها و مراکز علمي در بررسي آلودگي‌ها
مساله‌اي که پيرامون نتايج مراکز علمي به وجود آمده تنها به اين طرح و دانشگاه تبريز محدود نمي‌شود، بسياري از کارشناسان و اهل فن سوال مي‌کنند که چرا طرحي که در سال 93 با همکاري دانشگاه صنعتي سهند براي حذف انتشار ترکيبات آلي فرار پتروشيمي تبريز و کاهش آلودگي هواي تبريز آغاز شد، نتيجه مطلوبي نداشته و شاهد کاهش آلودگي هواي تبريز نيستيم؟ و يا چرا وضعيت مطالعه آلودگي پخله دره سي مس سونگون تاکنون نتيجه‌اي نداشته و اگر داشته چرا اطلاع رساني نشده است؟
موضوع اخير کارخانه کاوه سودا نيز يکي ديگر از سوالات کارشناسان در خصوص عملکرد مراکز دانشگاهي است. در ماجراي کارخانه کاوه سودا بنا بود که کارگروهي از دانشگاه تبريز ظرف مدت سه ماه نتايج اين آزمايش‌ها را اعلام کنند اما با گذشت هفت ماه تاکنون چنين اتفاقي صورت نگرفته و اين مساله که هزينه آزمايش‌ها را خود کارخانه کاوه سودا پرداخت مي‌کند موجب فراهم آوردن شائباتي شده است.
در سوي ديگر نيز سازمان جهاد کشاورزي عنوان کرده که مساله آلايندگي معدن اندريان به اين سازمان ارتباطي ندارد. درحاليکه آلودگي يا عدم آلودگي معدن اندريان تاثير مستقيم بر آب، خاک و دام‌هاي اين منطقه خواهد گذاشت و نياز به بررسي جهاد کشاورزي در اين حوزه وجود دارد.
*نماينده تبريز تکذيب‌هاي استاندار را تکذيب کرد
به گزارش عصرآذربايجان به نقل از آناج، احمد عليرضا بيگي در گفت‌وگويي با بيان اينکه اسناد و مدارک از آلايندگي معدن اندريان دارد، گفت: در ماجراي کاوه سودا فشارهاي رسانه‌اي اين موضوع را بر سر زبان‌ها انداخت و در خصوص اندريان نيز با توجه به قرائن و شواهدي که دست ما رسيده، آلودگي ترکيبات سيانور در معدن طلاي اندريان بالاتر از حد مجاز وجود دارد. اين جاي تعجب دارد که مسئولان دستگاه مربوطه چرا موضوع را لاپوشاني مي‌کنند و استاندار محترم نيز براي منتقدان تخلفات صورت گرفته، بيمه و ماليات تعيين مي‌کند؟
منبع :