گزارش//

گروه گزارش: انتشار ويدئوهايي از غذا دادن گردشگران و کوهنوردان به خرس قهوه‌اي در ارتفاعات سبلان اين سوال را ايجاد کرده است که اين رفتار چه آسيب‌ها و پيامدهايي براي اين گونه جانوري ارزشمند و حيات وحش و گردشگران به دنبال دارد. ارتباط و تعارض بين انسان و حيات وحش در طول تاريخ وجود داشته است با اين حال در دوره معاصر و با گسترش زندگي شهرنشيني و چيرگي انسان بر طبيعت، اين تعارض گسترش يافته و سمت و سوي نوين پيدا کرده است. با گسترش وسايل ارتباط جمعي و فضاي مجازي تصاوير و ويدئوهايي از نحوه ارتباط انسان با حيات وحشت منتشر مي‌شود و اين ويدئوها بازتاب گسترده‌اي مي‌يابد.

گروه گزارش: انتشار ويدئوهايي از غذا دادن گردشگران و کوهنوردان به خرس قهوه‌اي در ارتفاعات سبلان اين سوال را ايجاد کرده است که اين رفتار چه آسيب‌ها و پيامدهايي براي اين گونه جانوري ارزشمند و حيات وحش و گردشگران به دنبال دارد. ارتباط و تعارض بين انسان و حيات وحش در طول تاريخ وجود داشته است با اين حال در دوره معاصر و با گسترش زندگي شهرنشيني و چيرگي انسان بر طبيعت، اين تعارض گسترش يافته و سمت و سوي نوين پيدا کرده است. با گسترش وسايل ارتباط جمعي و فضاي مجازي تصاوير و ويدئوهايي از نحوه ارتباط انسان با حيات وحشت منتشر مي‌شود و اين ويدئوها بازتاب گسترده‌اي مي‌يابد.
نقش خرس قهوه‌اي در اکوسيستم و تعادل حيات
خرس قهوه‌اي با وزن تقريبي 100 تا 250 کيلوگرم همه چيز خوار بوده و رژيم غذايي آن بستگي به منابع قابل دسترس دارد. اغلب از مواد گياهي اعم از علوفه، سبزيجات، ميوه‌جات، حيوانات کوچک، حشرات، ماهي، لاشه حيوانات و پسماندهاي غذايي و عسل تغذيه مي‌کند. خرس‌ها نقش مهمي در ثبات اکوسيستم و تعادل حيات ايفا مي‌کنند، با از بين بردن جوندگان و حشرات مضر نقش مهمي در کنترل آفات به عهده دارند و با خوردن ميوه‌هاي وحشي و جنگلي و دفع و پخش کردن هسته‌هاي آن و بذر گياهان به تجديد حيات اين گياهان و تجديد جنگل کمک مي‌کنند.در استان اردبيل خرس با نام ترکي "آيي" در مناطق کوهستاني صعب‌العبور استان از جمله ارتفاعات سبلان، دامنه‌هاي آق‌داغ خلخال، کوثر، جنگل‌هاي نمين رويت و گزارش شده است. طي سال‌هاي اخير و با کاهش منابع زيستي طبيعي به دلايل متعدد از جمله خشکسالي‌هاي متوالي افزايش فعاليت‌هاي انساني در مناطق زيستگاهي باعث افزايش تعارض اين گونه با انسان شده است.سال گذشته تصاويري از حضور خرس در نزديکي گردشگران منتشر شد که بازتاب گسترده‌اي در فضاي مجازي داشت. طي هفته‌هاي اخير هم تصاويري از غذا دادن گردشگران و کوهنوردان به خرس در ارتفاعات سبلان مشاهده شد و حتي در فضاي مجازي ادعاهايي مبني بر برگزاري تور غذادهي به خرس مطرح گرديد.
در همين زمينه حسن قاسم‌پور ، مديرکل حفاظت محيط زيست استان اردبيل اظهار کرد: ارتفاعات سبلان هم زيستگاه خرس قهوه‌اي است و هم کوهنوردان به ويژه در فصل‌هاي تابستان و بهار در اين منطقه حضور دارند.وي اضافه کرد: هرچند در تورهاي رسمي طبيعت‌گردي مواجهه با حيات وحش به گردشگران آموزش داده مي‌شود با اين حال تعدادي از کوهنوردان ماجراجو و غيرحرفه‌اي مسائل مربوط به نحوه مواجهه با خرس را رعايت نمي‌کنند و بعضا از سر دلسوزي به خرس غذا مي‌دهند که تصاوير آن در فضاي مجازي منعکس شده است.
تعارض منجر به آسيب نداشتيم
مديرکل حفاظت محيط زيست استان اردبيل افزود: محيط‌بانان اداره کل حفاظت محيط زيست استان در پناهگاه و پاسگاه شابيل حضور دارند و طبق تفاهم‌نامه با اداره کل گردشگري و هيات‌هاي ورزشي و بخشداري لاهرود اين مساله مديريت مي‌شود و با اطلاع‌رساني به گردشگران و کوهنوردان خوشبختانه امسال هيچ تعارضي که منجر به تلف شدن خرس و يا آسيب ديدن انسان شود ، رخ نداده است.وي با اشاره به انتشار ويدئوهايي از غذا دادن گردشگران به خرس گفت: تغذيه دستي خرس به هيچ وجه رفتار حرفه‌اي و قابل قبول نيست با توجه به اينکه مسير گسترده و تعداد گردشگران و کوهنوردان هم بالاست، بعضا در فضاي مجازي ويدئوهايي منتشر مي‌شود که تلاش مي‌کنيم با اطلاع‌رساني بيشتر اين مساله هم مديريت شود.
قاسم‌پور يادآورشد: سازمان حفاظت محيط زيست استان برنامه عمل خرس قهوه‌اي را در دست اجرا دارد که از طريق تهيه موشن‌گرافي و تهيه گزارش‌هاي خبري اطلاعات لازم به شهروندان، گردشگران و کوهنوردان ارائه مي‌شود. چون به هر حال موضوع تعارض با حيات وحش ممکن است در ساير نقاط استان هم رخ دهد اطلاع‌رساني مستمر را در دستور کار داريم.
غذا دهي به خرس چه خطراتي دارد
اين کارشناس محيط زيست در خصوص آسيب‌هاي غذادهي دستي به خرس اظهار کرد: نخستين آسيب غذادهي دستي به خرس اين است که حيوان دست‌آموز مي‌شود.
قاسم‌پور افزود: خرس عليرغم ظاهر ترسناکش بسيار مهربان است و به راحتي با انسان ارتباط مي‌گيرد و با غذادهي اين حيوان اهلي مي‌‍شود و ديگر به ادامه حيات در زيستگاه خود رغبتي نشان نمي‌دهد و آينده حيوان از اين طريق در معرض خطر قرار مي‌گيرد. از سوي ديگر ممکن است در اثر رفتارهاي غيرحرفه‌اي همچون عکسبرداري يا فيلمبرداري و يا نزديک شدن به توله، خرس عصباني شده و دست به رفتارهاي خشن بزند.
مديرکل حفاظت محيط زيست استان اردبيل در خصوص ادعاهاي مطرح شده در فضاي مجازي مبني بر تور غذادهي به خرس اظهار کرد: ممکن است برخي تورهاي غيررسمي با هدف جلب مشتري دست به تبليغاتي در اين زمينه بزنند اما دستور اکيد داده شده است با همکاري هيات کوهنوردي و اداره کل گردشگري استان با صفحاتي که چنين رفتارهايي را تبليغ مي‌کنند ، برخورد شود.قاسم‌پور با بيان اينکه حتما با تورهايي که چنين برنامه‌اي داشته باشند، برخورد مي‌کنيم، تصريح کرد: طبق قانون شکار و صيد امکان اقامه دعوا عليه اين افراد وجود دارد و در اين زمينه حتما برخورد از همه ظرفيت‌هاي قانوني استفاده مي‌کنيم.يکي از علل نزديک شدن خرس به محل حضور انسان پسماندهايي است که کوهنوردان و گردشگران برجاي مي‌گذارند. قاسم‌پور در اين زمينه گفت: روزانه صدها کوهنورد و گردشگر به سبلان صعود مي‌کنند و طبعا ميزان زيادي پسماند هم توليد مي‌شود که با هماهنگي هيات کوهنوردي، هر روز پسماندهاي توليدي شده در باکس‌هاي سربسته قرار داده مي‌شود و در حال حاضر از نظر مديريت پسماند مشکلي وجود ندارد و حتي پسماند تفکيک مي‌شود.مديرکل حفاظت محيط زيست استان اردبيل اضافه کرد: در عين حال که احساس تکليف و تعهد بي‌نظيري در بين گردشگران وجود دارد، اداره کل حفاظت محيط زيست هم بر اين مساله نظارت مي‌کند.وي يادآورشد: با اقدامات انجام شده در پناهگاه مشکلي از بابت حضور خرس وجود ندارد و امکان برخورد و تعارض انسان با خرس به حداقل رسيده است ، منتهي ممکن است در ساير مسيرها تغذيه دستي خرس وجود داشته باشد که آن هم مستلزم توجه گردشگران و کوهنوردان به حفظ محيط زيست و حيات وحش است.
اطلاع‌رساني و آگاه‌سازي گردشگران و کوهنوردان از ضروري‌ترين اقداماتي است که دستگاه‌هاي متولي در دستور کار دارند. در اين زمينه قاسم‌پور گفت: يک موضوع کاملا ضروري اين است که حريم ايمني از خرس و زيستگاه آن به خصوص اگر داراي توله باشد رعايت شود و در صورت مشاهده خرس قهوه‌اي از روي کنجکاوي علاقه تفريح يا به هر دليل ديگر نبايد به آن نزديک شد.
به گزارش عصر آذربايجان به نقل از ايرنا ، وي اضافه کرد: در صورت مشاهده خرس قهوه‌اي از هرگونه رفتار تحريک‌آميز و تهديدکننده خرس بايد اجتناب کرد و در صورت ضرورت تردد در محل‌هايي که احتمال حضور خرس وجود دارد با ايجاد سر و صداي بلند از منطقه عبور کرد. نکته مهم ديگر به گفته قاسم‌پور اين است که گردشگران بايد از جا گذاشتن مواد غذايي در محل اسکان خود اجتناب کنند.

منبع :