ضعف فرهنگ حمل و نقل و گره کور ترافيک اردبيل

گروه اجتماعي: اردبيل به عنوان يکي از قديمي‌ترين شهرهاي ايران با رشد روزافزون جمعيت در سال‌هاي گذشته با وجود ضعف فرهنگي و کاستي‌هاي ناوگان حمل و نقل درون‌شهري و افزايش تعداد و تردد خودروهاي شخصي، شاهد ايجاد گره‌هاي ترافيکي در نقاط مختلف به ويژه خيابان‌هاي اصلي منتهي به هسته مرکزي شهر بوده است.

 اردبيل به عنوان يکي از کانون‌هاي فرهنگ سنگ‌افراشتي (مگالي‌تيک) از حدود سه هزار سال پيش به واسطه قرار گرفتن در حاشيه جاده ابريشم در زمره نقاط مهم تمدني ايران زمين بوده اما پيشينه ايجاد نخستين معابر عمومي در اين شهر را شايد بتوان به دوره حکمراني سلسله صفويه مرتبط دانست.
با اين وجود احداث نخستين خيابان در اردبيل به شکل و شمايل امروزي که با هدف توسعه کالبدي شهر انجام شد و چهره آن را براي هميشه دگرگون ساخت، به حدود سال 1307 برمي‌گردد که قرار بود دروازه تبريز را با مسير ارتباطي مستقيمي از مرکز شهر به دروازه آستارا متصل کند.
از زمان احداث نخستين خيابان در اردبيل تاکنون شهروندان شاهد رشد روزافزون تعداد خودروهاي سواري شخصي و بيشتر شدن ميزان گره‌هاي ترافيکي با وجود اجراي پروژه‌هاي عمراني و زيرساختي هم‌چون احداث خيابان‌ها، کوچه‌ها، ميدان‌ها، پل‌ها، زيرگذرها، کنارگذرها و کمربندي‌هاي جديد بودند.
با در نظر گرفتن اين تعريف که خيابان شامل يک معبر افزون بر 12 متري است، در حال حاضر بيش از يک هزار و 200 کيلومتر خيابان در اردبيل داريم اما بسياري از خيابان‌ها و کوچه‌هاي شهر قديمي بوده و با استانداردها هم‌خوان نيستند.
از سوي ديگر ناوگان حمل و نقل درون‌شهري که مسئوليت اصلي جابه‌جايي مسافران را دارد، درگير کاستي‌هايي بوده که رغبت شهروندان به استفاده از آن را کم کرده است؛ موضوعي که شهروندان در کنار مشکل معابر، يکي از علت‌هاي اصلي گره‌هاي کور ترافيکي اين روزهاي اردبيل مي‌دانند.
معاون امور زيربنايي و حمل و نقل شهري شهرداري اردبيل در اين زمينه گفت: مطالعات جامع حمل و نقل اردبيل سال 1395 مصوب و مقرر شد تا سال 100 حدود 40 درصد جابه‌جايي مسافر از سوي ناوگان حمل و نقل عمومي انجام شود، ولي بر اثر فرسودگي ناوگان و عدم توسعه اصولي آن و اصلاح مسيرها کمتر از 20 درصد است که اين خود يکي از عامل‌هاي ترافيک‌زا مي‌تواند باشد.
نقي باقرزاده افزود: مطالعه‌اي که در خصوص تعديل و بهسازي مسير اتوبوس‌ها و تاکسي‌ها انجام شد، نشان داد که بيش از سه هزار و 600 دستگاه تاکسي فعال در شهر داريم که تردد آنها با وجود چهار نفر ظرفيت، بين 1.5 تا 2.5 نفر ثبت شده که رقمي بسيار پايين است و نشان مي‌دهد که بيشتر تاکسي‌ها جز در زمان‌هاي اوج ترافيک به صورت خالي در سطح شهر در گردش هستند.
وي بيان کرد: اين شرايط را ديگر نمي‌توان حمل و نقل عمومي ناميد و در واقع همان حمل و نقل شخصي مي‌شود؛ بر اين اساس حمل و نقل عمومي در اردبيل به سمت گسترش تاکسي‌ها بوده است.
معاون امور زيربنايي و حمل و نقل شهري شهرداري اردبيل اضافه کرد: از بين حدود 120 دستگاه اتوبوسي که در 17 مسير داشتيم، نزديک 20 دستگاه به علت فرسودگي بيش از حد اسنادشان آزادسازي شد؛ البته 60 دستگاه اتوبوس جديد هم خريداري شده که حدود 20 دستگاه تحويل داده شده و در ناوگان حمل و نقل درون‌شهري مشغول خدمات‌رساني هستند.
وي اضافه کرد: بزرگ‌ترين ايرادي که سال 95 وجود داشت اما جا نيافتاد، ايجاد و توسعه خطوط سريع‌السير است که قرار بود در خيابان امام خميني (ره) اتفاق بيافتد؛ اما با تاسف رخ نداد و از اين جهت که حمل و نقل ما به جاي حاشيه‌اي، مرکزي بوده، با تداوم اين وضعيت ترافيک مرکز شهر همچنان زياد خواهد شد.
معاون امور زيربنايي و حمل و نقل شهري شهرداري اردبيل عنوان کرد: در حال حاضر زير 20 درصد سفرهاي درون‌شهري در اردبيل با استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومي صورت مي‌گيرد و هدف‌گذاري محقق نشده است، چون هرجا خواستند طرح را اجرا کنند، به دليل فراهم نبودن بسترهاي اجتماعي با ممانعت از سوي مردم روبه‌رو شد.وي گفت: هيچ‌گاه به خاطر کسب و کار چند مغازه يا تردد چند خانواده از کوچه‌اي، حمل و نقل عمومي را زير سوال نمي‌برند اما در اردبيل که براي مسير خط ويژه اتوبوس يک کوچه را بستيم، اهالي مدام بر بازگشايي آن به عنوان مطالبه مردمي تاکيد مي‌کنند، در حالي که در ساير نقاط چنين نيست.باقرزاده از ديگر اقدام‌ها در راستاي توسعه حمل و نقل و رفع معضل ترافيک را اصلاح مسيرها دانست و گفت: نقاطي که تردد بيشتري دارند بايد جايگزين مسيرهاي سنتي با تعداد مسافراني به مراتب کمتر شوند که پاسخگوي شرايط کنوني نيست و با تغيير مبداها و مقصدهاي سفرهاي درون‌شهري مردم، هنوز شاهد تغيير از سوي ناوگان حمل و نقل نيستيم و در اين زمينه رانندگان تاکسي بيش از همه مقاومت مي‌کنند.وي افزود: طرحي در اين زمينه در دست مطالعه داريم که با به‌روز رساني آمار وضعيت موجود، برخي تغييرات را شاهد خواهيم بود؛ البته با توجه به اينکه بيشترين مشکل در بحث ترافيک را در هسته مرکزي شهر داريم، پيش‌تر مطالعه کاملي از ميدان شريعتي تا چهارراه ژاندارمري انجام داديم؛ چند گروه قوي روي طرح کار کردند، مدل‌سازي انجام دادند و پس از تحليل آمارها، چندين بار هم در کميته فني شوراي ترافيک بررسي شد.
معاون امور زيربنايي و حمل و نقل شهري شهرداري اردبيل بيان کرد: خروجي مطالعات نشان داد که معابر اردبيل هنوز اشباع نشدند و همچنان پاسخگوي ترافيک و سفرهاي درون‌شهري موجود هستند و تنها عاملي که باعث کندي تردد و ايجاد گره‌هاي ترافيکي مي‌شود، بي‌نظمي است که اگر برطرف شود، بخش قابل توجهي از معضل ترافيک اردبيل برطرف خواهد شد.
وي اضافه کرد: گاه مي‌شنويم که مردم به نقل از مسئولان مي‌گويند که خيابان‌هاي ما مربوط به 60 تا 70 سال پيش است اما بايد توجه داشت که آن هنگام خيابان‌ها براي همان زمان طراحي نشده بودند؛ آن دوره تنها حدود 200 دستگاه خودرو در اردبيل وجود داشت و اين خيابان‌هاي 35 متري به طور قطع براي تردد 200 خودرو طراحي نشدند؛ بلکه با آينده‌نگري شرايط کنوني را هم مدنظر قرار داده بودند.باقرزاده اظهار کرد: به هر روي الان همه مطالعه‌ها و مدل‌سازي‌ها نشان مي‌دهد که معابر اردبيل همچنان پاسخگوي حجم ترافيک کنوني است، اما بي‌نظمي رانندگان در سطح شهر شامل پارک‌هاي دوبل و حرکت‌ روي خطوط و نامنظم در کنار افزايش روز افزون خودروهاي تک‌سرنشين بيشترين عامل بروز ترافيک در اردبيل هستند.
وي گفت: خودروهايي که همين الان داريم اگر روزانه با نظم، رعايت حق تقدم و خودداري از پارک دوبل در سطح شهر تردد کنند، در نهايت با ضريب تاخير قابل قبولي ترافيک روان خواهد شد.معاون امور زيربنايي و حمل و نقل شهري شهرداري اردبيل افزود: شهرداري البته 2 اقدام نيز در اين راستا انجام داده است که يکي راه‌اندازي مرکز کنترل ترافيک بود که از چند سال پيش بلاتکليف مانده بود و نسبت به تاسيس و تجهيز و نصب 20 دستگاه دوربين نظارت تصويري، ثبت تخلفات سرعت و عبور از چراغ قرمز سال گذشته اقدام شد.
وي عنوان کرد: امسال نيز براي راه‌اندازي 20 سامانه نظارتي ديگر قرارداد امضا شده که در حال اجرا است و در سه ماهه پيش‌رو به جمع سامانه‌هاي موجود اضافه خواهند شد؛ اين سامانه‌ها هم به کنترل سرعت هم نظارت تصويري و کنترل بي‌نظمي چهارراه‌ها کمک مي‌کنند.
باقرزاده بيان کرد: در کنار اينها پارک حاشيه‌اي هوشمند در دستور کار قرار گرفته که الان با سرعت پيش مي‌رود؛ پس از امضاي قرارداد و تمهيدهاي زيرساخت‌هاي مورد نياز پيمانکار در حال حاضر در مرحله اطلاع‌رساني و تبليغات است و اجراي آن کمک مي‌کند تا در خيابان‌هايي که در هسته مرکزي شهر تعريف شده است، خودروها به راحتي در بيش از سه هزار و 400 محل پارک خودرو شناسايي شده بتوانند توقف کنند.
وي تاکيد کرد: پس از اجراي طرح پارک حاشيه‌اي نيم ساعت توقف در معابر رايگان خواهد بود و هزينه پس از آن به صورت تصاعدي افزايش خواهد يافت؛ اين طرح کمک خواهد کرد تا کارمندان و بازارياني که صبح اول وقت پيش از حضور مردم خودروي خود را در خيابان پارک مي‌کردند و تا شب محل را اشغال مي‌کردند، در اين کار خود تجديدنظر کنند.
معاون امور زيربنايي و حمل و نقل شهري شهرداري اردبيل ادامه داد: با اين طرح پارک خودروها به چند ساعت محدود خواهد شد و اگر کسي در هسته مرکزي شهر به جاي پارک نياز داشت، راحت‌تر خواهد توانست با نرم‌افزار مربوطه حتي جاي خالي براي پارک خودرو خود را پيدا کند و بدون تردد اضافي براي پيدا کردن جاي پارک، مستقيم به همان نقطه برود و پارک کند و با اين اقدام فرصت و فضايي براي استفاده همه شهروندان فراهم مي‌گردد.
وي با ابراز اميدواري نسبت به همراهي و همکاري بيشتر مردم براي اجراي طرح پارک حاشيه‌اي تصريح کرد: اجراي اين طرح تحول بزرگي در اردبيل ايجاد خواهد کرد؛ اين طرح در بيشتر شهرهاي بزرگ از مدت‌ها پيش به اجرا درآمده و از جمله در تبريز از پنج سال پيش استفاده از اين سامانه جديد رواج دارد و نتيجه خوبي هم از آن گرفتند.
باقرزاده در ادامه تصريح کرد: سامانه تردد شمار و کنترل سرعت بزرگراه بسيج را سه روز به صورت آزمايشي فعال کرديم که در مجموع تخلف تجاوز از سرعت مجاز بيش از 50 هزار خودرو ثبت شد.معاون امور زيربنايي و حمل و نقل شهري شهرداري اردبيل عنوان کرد: تا زمان رسيدن مطالعات به مرحله اجرا، برخي گره‌هاي ترافيکي مانند ميدان‌هاي امام علي (ع) يا حکيم نظامي که پاسخگويي حجم ترافيک موجود نيستند، با انجام مطالعات اجمالي و مدل‌سازي نسبت به حذف و تبديل آنها به چهارراه‌هاي چراغ‌دار اقدام مي‌شود.وي همچنين بيان کرد: کليات طرح زوج و فرد از جمله محدوده اجرا مشخص شده و با يکسري مطالعات ديگر هم محل ورود و خروج و حوزه اجراي طرح در دست بررسي است که در صورت تصويب جزييات، با تهيه و تامين پيش‌نيازهاي سخت‌افزاري و نرم‌افزاري نسبت به اجراي کامل آن تا پايان امسال اقدام خواهد شد.به گزارش عصر آذربايجان به نقل از ايرنا،باقرزاده اضافه کرد: البته بر اين باور هستم که پيش از ابلاغ طرح جامع ترافيک اجراي ساير طرح‌ها درست نيست و مي‌تواند طرح جامع را زير سوال ببرد و حتي روي کليات آن تاثير بگذارد و در واقع بايد هر برنامه و طرحي از دل مطالعات طرح جامع ترافيک و حمل و نقل اردبيل بيرون بيايد و از اقدام‌هاي جزيره‌اي در اين زمينه خودداري شود.

منبع :