ضعف منابع پايدار مالي سد راه‌آهن اردبيل

گروه گزارش:ضعف منابع پايدار مالي باعث شده که پروژه راه‌آهن اردبيل هنوز به مرحله پاياني نرسد و انتظار براي افتتاح آن 18 ساله شود.

نوشين سلامت

گروه گزارش:ضعف منابع پايدار مالي باعث شده که پروژه راه‌آهن اردبيل هنوز به مرحله پاياني نرسد و انتظار براي افتتاح آن 18 ساله شود.
خط ريلي به طول 175 کيلومتر در شمالغرب کشور که قرار بود عمليات اجرايي آن در سال 84 آغاز و به مدت 5 سال آينده تکميل شده و به بهره‌برداري برسد، حالا پس از 17 سال اندر خم ضعف منابع مالي است.پروژه‌اي که تکميل آن، اتصال اردبيل به شبکه ريلي کشور و تسهيل حمل و نقل، توسعه استان، افزايش ايمني، تبادلات و تجارت بين‌المللي، کاهش مصرف سوخت و حمل مواد اوليه مورد نياز کارخانجات از بنادر جنوبي و بسياري عايدات ديگر را در پي خواهد داشت، چند سالي است با وعده مسئولان مبني بر افتتاح و تکميل اين ابرپروژه در سال‌هاي آينده و بهانه‌هايي همراه است.با اقرار به اينکه اردبيل نسبت به استان‌هاي ديگر کشور از وضعيت مواصلاتي خوب بي‌بهره است و وضعيت بزرگراه‌ها در اين استان هم تعريف چنداني ندارد، همين موضوع اهميت ايجاد و راه‌اندازي خط ريلي را براي مبادلات آسان و تسهيل عبور و مرور روشن‌تر مي‌کند.کما اينکه در بحث زيرساخت‌هاي حمل و نقل هوايي نيز نقصان زيادي را در اين استان شاهد هستيم به همين خاطر انتظار مي‌رفت با تکميل و بهره‌برداري سريع از خط ريلي استان اردبيل کمبود در حوزه‌هاي ديگر حمل و نقل به شکلي جبران شود.علي‌رغم مجاورت جغرافيايي با کشورهاي حوزه قفقاز شايد استان اردبيل جز معدود استان‌هايي باشد که با وجود چنين ظرفيت‌هاي مناسب در مسير پيشرفت‌هاي همه‌جانبه، از بسياري از ساختارهاي اقتصادي و توسعه محروم است.
تکميل خط ريلي اردبيل با 5 هزار ميليارد تومان اعتبار
بيش از 2 دهه است که احداث راه‌آهن در قالب يکي از مطالبات مردم اردبيل مطرح بوده و هر چند پروژه پرهزينه‌اي است اما هيچيک از دولت‌هاي گذشته و کنوني آن را در اولويت سرمايه‌گذاري خود قرار نداده‌اند و همين موضوع دليل رکود اين پروژه بزرگ تا به امروز است.
نماينده مردم اردبيل، نير، نمين و سرعين در مجلس شوراي اسلامي در اين رابطه از اختصاص 2 هزار و 500 ميليارد تومان اعتبار به خط‌ريلي اردبيل خبر داد و گفت: براي بهره‌برداري از راه آهن اردبيل 2 هزار و 400 ميليارد تومان اعتبار ديگر نيز لازم است که يک هزار و 300 ميليارد تومان طلب پيمانکاران و مابقي نيز براي تکميل مراحل مختلف هزينه خواهد شد.سيد کاظم موسوي با بيان اينکه بخشي از اعتبارات راه‌آهن اردبيل از محل سفر تخصيص مي‌يابد، اضافه کرد: مبلغ يک‌هزار و 340 ميليارد تومان منابع به استان اختصاص يافته که بخشي از اين اعتبارات نيز صرف پروژه‌هاي زيربنايي و نيمه‌تمام مي‌شود.
به گفته وي براي ادامه و تکميل پروژه راه‌آهن اردبيل-ميانه 2 هزار و 500 ميليارد تومان ديگر نياز است.اين در حالي است که صديف بدري، ديگر نماينده مردم اردبيل در مجلس شوراي اسلامي تکميل و بهره‌برداري خط آهن اردبيل-ميانه را نيازمند تزريق تنها يک هزار ميليارد تومان عنوان مي‌کند.
منابع مالي ناپايدار چالش اصلي راه‌آهن اردبيل
سفر چندين باره دولت‌هاي نهم تا سيزدهم به اردبيل در خصوص پروژه راه‌آهن اين استان هنوز نتوانسته قفل اين پروژه را باز کند. به طوري که در سفر دولت سيزدهم به اردبيل قول قطعي به افتتاح و بهره‌برداري کامل راه‌آهن اردبيل تا پايان 1401 داده شد اما آنطور که پيداست در صورت تأمين منابع، بهره‌برداري از اين پروژه به نيمه نخست 1402 موکول خواهد شد.نايب رئيس کميسيون عمران مجلس شوراي اسلامي گفت: در صورت تأمين منابع مالي پايدار و تحقق تعهدات دولت اين پروژه تا پايان نيمه نخست سال آينده به بهره‌برداري مي‌رسد.
صديف بدري ادامه داد: راه‌آهن اردبيل-ميانه مشکل زيادي در اجرا ندارد و تنها مشکلي که مي‌توان به عنوان چالش از آن نام برد عدم پايداري منابع مالي اين پروژه است.
وي با بيان اينکه منابعي از محل صندوق توسعه ملي و سرمايه‌هاي قابل فروش دولت به اين پروژه اختصاص مي‌يابد و در قانون بودجه 1401 در کميسيون تلفيقي مجلس راه‌آهن اردبيل رديف بودجه دارد، افزود: فاينانس‌هاي داخلي به تعهدات خود در تخصيص حدود يک هزار و 450 ميليارد تومان عمل کرده‌اند و بايد دولت به روش‌هاي مختلف فروش زمين يا تهاتر نفت نسبت به تعهدات مالي خود در قبال پروژه عظيم ريلي اردبيل عمل کند.نه تنها توسعه آينده اردبيل که بخشي از توسعه آتيه کشور در ساختارهاي اقتصادي و تجارت وابسته به کريدور شمال به جنوب است که در اين ميان با اتصال راه‌آهن اردبيل-ميانه به پارس‌آباد و تکميل زنجيره اقتصادي منطقه آزاد تجاري، منطقه ويژه اقتصادي و گمرک بيله‌سوار تحول عظيمي را در حوزه تجارت شاهد خواهيم بود.
بنا به پيش‌بيني مسئولان و کارشناسان پروژه راه‌آهن اردبيل-ميانه در سال‌هاي اخير مسير صاف و هموار را در مدت زمان نسبتاً مناسبي طي کرده و هم‌اکنون يکي ديگر از دلايل ديرکرد در اجراي اين پروژه مسير سخت و بحراني بوده که جديداً آغاز شده است.استاندار اردبيل اظهار کرد: پروژه راه آهن اردبيل در سال‌هاي گذشته در مسير صاف و هموار پيشرفت خوبي داشته اما مسير سخت و بحراني آن باقي مانده بود که در 1.5 سال اخير تلاش کرديم اين بخش را با تأمين اعتبار مورد نياز تکميل و آماده بهره‌برداري کنيم.عاملي بيان کرد: عمده منابع اختصاص يافته به راه آهن اردبيل در يک سال اخير متوجه نقاط بحراني بوده و جز يک تونل که کف‌برداري آن باقي مانده، در مابقي مسيرها کار با سرعت مطلوب در حال انجام است.
راه‌آهن اردبيل فني‌ترين پروژه ريلي
کارشناس مهندسي راه آهن اظهار کرد: برخي پيچيدگي‌هاي فني و مهندسي و برخورداري از شرايط توپوگرافي سخت راه‌آهن اردبيل هم‌اکنون يکي از پيچيده‌ترين پروژه‌هاي ريلي کشور بوده و بيشترين ميزان تراکم ابنيه‌هاي پيچيده و بزرگ را دارد.
مهدي بايرام‌زاده عبور اين خط ريلي از مناطق رانشي را از ديگر عوامل ديرکرد در اجراي راه‌آهن عنوان کرد و افزود: سواي وجود مشکلات در حوزه تخصيص اعتبارات بايد به ساختار بنيادي پروژه توجه داشت که به اقرار بسياري از مهندسان بومي و ملي خط آهن اردبيل-ميانه يکي از دشوارترين پروژه‌هاي ريلي و حمل و نقل در کشور است.وي با بررسي شرايط فني پروژه راه‌آهن اردبيل-ميانه گفت: با توجه به اينکه در ساخت اين پروژه و عمليات اجرايي آن از تجهيزات باکيفيت استفاده شده است همين موضوع سرعت اجراي پروژه را تا حد قابل توجهي پايين آورده و موضوعي که بايد در مسئله ديرکرد اجراي پروژه مذبور مورد بررسي قرار داد مربوط به مباحث مالي و پيمانکاري مي‌شود.
تمامي تجهيزات راه‌آهن اردبيل داخلي است
مجري راه آهن اردبيل-ميانه اظهار کرد: پروژه راه‌آهن اردبيل-ميانه يکي از پروژه‌هاي اولويت‌دار دولت بوده که هم‌اکنون تمامي تجهيزات مورد استفاده در اين پروژه داخلي است.علي کاظمي در تشريح مشخصات و ساختار فني راه‌آهن اردبيل-ميانه گفت: خط ريلي اردبيل-ميانه به طول 175 کيلومتر و در 12 قطعه اجرايي در حال اجرا و ساخت بوده که از نظر فني 62 دستگاه تونل به طول 23 هزار متر و حدود 7 هزار متر گالري دارد که روي هم رفته طول مسير تونل راه‌آهن اردبيل-ميانه 30 هزار متر است.وي با اشاره به اينکه 30 دستگاه پل‌هاي دره‌اي در اين مسير تعبيه و طراحي شده است، افزود: طول پل‌هاي دره‌اي پروژه در حدود 4.5 کيلومتر است که هم‌اکنون با تلاش پيمانکاران پيشرفت 98 درصدي را در قطعه پل‌ها و تونل‌ها شاهد هستيم.
به گفته مجري راه آهن اردبيل-ميانه کل مساحت عمليات خاکي در مسير اين پروژه 35 ميليون و عمليات بتن‌ريزي يک ميليون مترمکعب بوده که عمليات خاک برداري و خاک‌ريزي بدون وقفه در حال اجرا است.کاظمي همچنين از طراحي 8 ايستگاه فني در مسير پروژه راه‌آهن اردبيل-ميانه خبر داد و گفت: پيشرفت فيزيکي ايستگاه‌ها و ساختمان‌هاي جانبي اين پروژه بالاي 80 درصد است که اين ايستگاه‌ها شامل 2 ايستگاه اصلي، 3 ايستگاه مسافري بين‌راهي و 3 ايستگاه باري هستند.کريدور شمال به جنوب شايد بهترين بهانه براي تکميل راه‌آهن اردبيل-ميانه و اتصال آن به پارس‌آباد باشد تا با اجراي اين پروژه عظيم اما کم‌هزينه زمينه صادرات کالا فراهم شده و پروژه‌اي که چندين سال است آغاز شده اما به نتيجه نرسيده فرجام خوشايندي براي کشور و استان اردبيل داشته باشد.
به گزارش عصر آذربايجان به نقل از مهر،بايد توجه داشت که استان اردبيل با توليد بيش از 4.5 ميليون تن محصولات کشاورزي در سال مستعد بهره‌برداري از پروژه حمل و نقل ريلي بوده تا بدين ترتيب با ايجاد زيرساخت حمل و نقل ريلي زمينه صادرات محصولات کشاورزي از دشت مغان مهيا شود، کما اينکه ميزان توليد محصولات کشاورزي اين استان با بهره‌برداري از پاياب خداآفرين به 5.5 ميليون تن در سال خواهد رسيد و فروش خام اين حجم از محصولات کشاورزي مي‌تواند بزرگ‌ترين اجحاف در قبال و حق کشاورزان و مردم اردبيل باشد.

منبع :