گفتگو

گروه تاريخي:?راه هاي زير زميني و عجايب ناشناخته آن هميشه در فيلم هاي علمي تخيلي يکي از سکانس هاي مشهور و مورد علاقه کارگردانان و تماشاگران است و آنها را روي صندلي سينما يا مقابل صفحه جادويي تلويزيون ميخکوب مي کند.

گروه تاريخي:?راه هاي زير زميني و عجايب ناشناخته آن هميشه در فيلم هاي علمي تخيلي يکي از سکانس هاي مشهور و مورد علاقه کارگردانان و تماشاگران است و آنها را روي صندلي سينما يا مقابل صفحه جادويي تلويزيون ميخکوب مي کند.
به گزارش نصرنيوز، تاريکي و مخوفي اعماق ناشناخته زمين، هر انسان ماجراجويي بوده را به ياد ژول ورن و داستان هايش مي اندازد و با خود به دنياي عجايب مي برد.زماني براي ما تبريزي ها اين داستان هاي شگفت انگيز رنگ واقعيت به خود مي گيرد که متوجه شويم  زير همين خيابان هايي که هر روز از آنها مي گذريم دنيايي وجود دارد با صدها سال تاريخ که مدت ها به خواب رفته است و از آن بي خبريم!
مي گويند در تبريز از زمان ايل خانان راه هاي زير زميني براي رفت و آمد سپاهيان در سه مسير وجود داشته و هر کس اين موضوع را به نحوي که دوست دارد روايت مي کند.
*تمدن زير زميني عجيب تبريز:
بهروز خاماچي تاريخ شناس تبريزي نقل مي_کند: در زير زمين تبريز تونل و نقب و گذرگاهي وجود دارد که از سه نقطه حاشيه و حومه شهر راه هاي زير زميني طوري احداث شده که از زير ساختمان ارک گذشته و به سوي آجي چاي ادامه مي يابد.
به گفته وي در کتاب "شهر من تبريز"، رشته اول از باغ شمال يا شازداباغي شروع مي شود که از جنوب شرقي به مرکز شهر يا ارک ادامه دارد، راه دوم از محله باغميشه از زير عمارت ربع رشيدي از جنوب شرقي به سوي ارک آمده، اين دو راه زيرزميني به هم پيوسته و از زير عمارت ارک به سوي شمال غربي يا محله شام غازان ادامه يافته سپس به سوي آجي چاي در محدوده تبريز ادامه پيدا مي کند و چند رشته فرعي نيز از ارک در امتداد خيابان فردوسي عبور کرده از زير بازار گذشته به سوي مهرانرود راه پيدا مي کند.
راوي کتاب عقيده دارد: در اين مسير، تونل ها و گذرگاه هاي زير زميني است که اکثر فاضلاب حمام ها و مساجد و خانه ها به اين راههاي زير زميني ميريزد و چندين صد سال است که اين راه ها مورد استفاده مردم شهر است بدون آنکه مردم خود بدانند سرانجام و ابتدا و انتهاي اين تونل ها و گذرگاهها از کجا است.
خاماچي در کتابش ادامه مي دهد: قديمي ها گفته اند اين چاه ها که به نام (گچک قويي=چاه هاي عبوري) معروف هستند شايد محل عبور و مرور پنهاني سپاهياني بوده است و شواهدي نشان مي دهد که اين مدعا تقريبا درست باشد.
خاماچي بيان مي کند: اين تونل ها به شکل بازار مانند بوده و به قدري بزرگ است که  کالسکه به راحتي مي توانسته از آن عبور کند، البته برخي از مسيرهاي اين تونل قديمي به خاطر بي احتياطي از بين رفته اما امروزه تعداد زيادي از خانه ها و مساجد و حمام هاي محوطه خيابان هاي شريعتي جنوبي و ميارميار، فروسي و بازار براي خود فاضلابي داشته و امروزه با رفاه کامل از آن چاه هاي عبوري استفاده کامل به عمل مي آورند!
*غلامعلي مسافر تونل تاريخ:
در پرس و جوهاي زياد فهميدم اين تونل تاريخي مسافري هم داشته است.
سراغ مسئول موزه کاريکاتور رفتم و در مورد درستي اش سوال کردم و مسئول موزه برايم نقل مي کند: اين تونل هاي زير زميني وجود دارد و نگهبان ساختمان آقاي غلامعلي يکي از کساني بود که تونل را پيموده بود اما به دليل نداشتن کپسول اکسيژن و ترس از ادامه راه از قسمتي از مسير برگشته بود.
*راه هاي زير زميني ديروز، فاضلاب امروز:
در اين ميان يکي از محققان و تاريخ شناسان تبريز که نخواست نامي از وي برده شود هم وجود راه هاي زير زميني را تاييد مي کند و مي گويد: تبريز از طريق سه تونل زير زميني بهم وصل بود که يکي از عباسي به ارک مي رسيد و ديگري از ربع رشيدي به ارک و از باغ گلستان هم به شام غازان وصل بود که محل عبور و مرور سپاهيان بود.
وي ادامه مي دهد: اين تونل تاريخي زير زميني در محل عبور قطار شهري در خيابان امين تخريب شد و در محلات مختلف هم تبديل به فاضلاب شده و فاضلاب شهري و آب حمام ها به آنجا ريخته مي شود.
اين محقق مي گويد: راه هاي زير زميني هم مثل بازار گذرگاه قديمي بودند که با تغيير سيستم شهري آنها را تخريب کردند.
*راه هاي زير زميني متکي بر باور مردمي است:
از طرف ديگر محقق تاريخ آذربايجان وجود راه هاي زير زميني را متکي بر باور مردمي مي داند و مي گويد: تول هاي زير زميني بيش از آنکه شاهد عيني داشته باشد در کتاب ها آمده و راويان آن متاسفانه زنده نيستند.
رضا همراز ادامه مي دهد: چون تنها سندي که وجود تونل هاي زير زميني را تاييد مي کند همان کتاب ها هستند و هيچ کس تا کنون آنها را نديده ، نمي توان با قطعيت تمام از وجود آنها خبر داد.
به گفته همراز، در کتاب "مسجد مسجد شد" آيت الله ملکوتي به تونل ها اشاره شده و 30 سال قبل در راسته کوچه تونلي به طول دو متر ديده شده اما تنها به استناد کتاب ها نمي توان گفت که اين تونل همان تونل تاريخي است.وي تاکيد مي_کند: من منکر وجود تونل هاي زير زميني تبريز نيستم اما چون شهر دچار تغييرات بسياري شده و افراد آگاه از اين موضوع اکنون زنده نيستند و مکان تونل ها به درستي مشخص نيست بايد جانب احتياط را رعايت کرد.
اين تاريخ شناس آذربايجان يادآور مي شود: آثار تاريخي زيادي بوده اند که تا سالها حقيقت وجودشان نامشخص باقي مانده اما از آنها در تمامي سايت هاي خارجي و داخلي عکس موجود است اما از تونل هاي تبريز هيچ کسي حتي به استناد کتابها وجود ندارد.
در نقاط مختلف شهر بارها اتفاق افتاده که زمين چند کيلومتر فرو ريخته است. اين موضوع  مردم را کنجکاو کرده اما کارشناس و باستان شناسي نبوده که نسبت به اين موضوع واکنشي نشان دهد و تنها ماموران شهرداري آمده اند و آنرا پر کرده اند که در اين خصوص همراز عقيده دارد اگر کارشناسان سند در دست داشته باشند مي توانند اقدام کنند.
وي در عين حال مي گويد: با اين همه گفته مي شود در خانه علي ميسيو زير زمين هايي وجود دارد که وي در آن زمان از طريق آنها رفت و آمد مي کرد.
*شايد قنات باشند:
رئيس سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري آذربايجان شرقي هم به دوره ايل خاني و وجود راه هاي زير زميني اشاره مي کند و مي گويد: با اين همه مشخص نيست که آنها قنات بوده و يا تونل.
تراب محمدي ادامه مي دهد: اعتبار کم است و هنوز جاذبه هاي تاريخي زيادي براي احيا وجود دارد و هنوز نوبت به کشف تونل هاي زير زميني نرسيده است.
وي با اين وجود مي گويد: گرچه ساختمان سازي هاي عظيم تونل هاي زير زميني را از بين برده اما در نظر داريم گروه مطالعاتي براي کشف آنها تشکيل بدهيم.
گرچه معماي هزار توي راههاي زير زميني شهر تبريز همچنان حل نشده باقي مانده اما در بسياري از کشورهاي جهان همچون ترکيه و يا آلمان اين شگفتي هاي زير زميني محلي براي جذب گردشگر شده اند.

منبع : نصرنيوز