به بهانه روز ملي اردبيل//

گروه گزارش: وضعيت موجود استان اردبيل گواه اين واقعيت تلخ است که اين استان کمترين سهمي از سرمايه گذاري برخي نهادهاي قدرتمند، شرکت هاي دولتي،هلدينگ هاي بزرگ اقتصادي کشور و بانکها نداشته و ندارد.

استان اردبيل اولين استان پس از پيروزي انقلاب اسلامي و بيست و پنجمين استان کشور است که در سال 1372 تاسيس شد و بدين منظور به استان انقلاب اسلامي شهرت يافت؛ شهرهاي استان از منظر تاريخ، تمدن و فرهنگ هر کدام جايگاه خاص خود را دارند اما شهر اردبيل به مرکزيت استان به دليل اين که در دوران تاريخي منشاء تحولات عظيم و يکي از کانون هاي مهم فرهنگ و مهد تمدن ايران و اسلام بشمار مي رفت، در اين مقال قدري بيش از ديگر نقاط استان مورد توجه نگارنده قرار گرفته است.
امروز در خارج از مرزهاي ايران و در مراکز تحقيقاتي و دانشگاه‌هاي مهم دنيا، شهر مقدس اردبيل و خاستگاه تشيع در ايران دوره صفويان  به دليل تاثيرات شگرف و درخشاني که در زمان خود در سطح منطقه و دنيا بر جاي داشت (907 -1148 ق) مورد مطالعه و بررسي قرار مي گيرد، امري مهم که در داخل کشور مغفول واقع شده و در سطح برپايي سمينارهايي در سطح پايين  کليشه اي و صرفاً براي رفع تکليف به آن پرداخته مي شود.
اهميت اين شهر فقط به دوران تاريخي محدود نمي شود بلکه اردبيل در سده هاي اخير و بخصوص در تاريخ معاصر نيز در کانون توجه بوده است، شهر مقدس به سبب واقع شدن در مرز ايران و روسيه، اهميت تجاري و استراتژيکي فوق العاده اي پيدا کرده و مدتها به عنوان مرکز بزرگ تجاري، فرهنگي و هنري ايران و قفقاز مبدل شد.
سهم بسزاي استان اردبيل در نهضت مشروطيت ايران و جايگاه ارزنده آن در نهضت اسلامي به رهبري حضرت امام خميني (ره) هم قابل کتمان نيست اما پرسشي که همواره مطرح است اين که با وجود پشتوانه هاي غني فرهنگي  تمدني و الهام بخش استان اردبيل و قابليت هاي طبيعي ممتاز و بي بديل و ذخاير و سرمايه انساني ارزشمند، موقعيت تزانزيتي و تجاري، منابع معدني، انرژي‌هاي باد و زمين گرمايي  برخورداري از تنوع محيطي و اقليمي، جاذبه_هاي طبيعي، گردشگري و توريسم، تنوع منابع ‌غني ‌براي کشاورزي و دامداري و دهها ظرفيت فوق العاده ديگر اين استان در تقسيمات کشوري و در رديف بالاترين ميانگين مهاجرت و محروميت قرار دارد.
ناگفته پيداست که فقدان زيرساخت هاي توليدي و صنعتي پايه، ضعف زيرساخت هاي ارتباطي و تأسيسات خدماتي ويژه گردشگري  کمبود تاسيسات و امکانات مهار، ذخيره سازي و انتقال آب، فقدان  مشارکت ‌شرکتهاي دولتي و نهادهاي عمومي غيردولتي، بانکها و بنيادها براي سرمايه‌گذاري در حوزه فعاليتهاي اقتصادي، نبود صنايع تبديلي محصولات کشاورزي و خام فروشي، نبود امکانات براي استفاده بهينه از کمپ هاي ورزشي و... سهمي به مراتب در عقب ماندگي انباشته و توسعه نيافتگي استان اردبيل ايفا کرده و چهره اي ناخوشايند از استان را به تصوير کشيده است.
مرور ادبيات مسئولان کشور از سطح ملي و محلي و از زمان استان شدن اردبيل در ادوار گوناگون حکايت از آن دارد که متفق القول بر ضرورت "توسعه" استان تاکيد ورزيده اند اما سئوال اساسي تري که پيش مي آيد که چرا با وجود شعارها و وعده هاي بسيار، استان اردبيل برغم قابليت هاي برشمرده، چنين سرنوشتي را پيدا کرده است؟ آيا جز اين است که اين استان علاوه بر محروميت هاي تاريخي منابع مالي و بودجه از خلاء هاي راهبردي در مديريت نيز رنج مي برد؟ شاهدي گويا بر اين مسئله  فرافکني و توهمات تاريخي مديران ضعيف  ناکارآمدي و نالايقي است که همواره "تبريز" را مانع توسعه "اردبيل" معرفي مي کردند اما اکنون که نظاره گر وضع موجود هستند هيچ وقت حاضر نيستند تا بگويند اکنون که نزديک به 25 سال از انتزاع استان اردبيل از استان آذربايجان شرقي سپري مي شود چرا اردبيل اين گونه شده است!
ويژه نامه گراميداشت روز ملي استان اردبيل در تهران نوشت: متاسفانه امروزه بخش مهمي از برنامه هاي توسعه از جمله چشم انداز 1404 به دلايلي که طرح آن از حوصله بحث خارج است  صرفاً روي کاغذ متوقف مانده و اگر دولت ها و مجالس مطابق با اين برنامه ها،عهده دار مسئوليتي جدي بوده و برنامه ريزي عملياتي مي_داشتند، بلاترديد استان اردبيل به دليل ظرفيت_هاي تعريف شده و اختصاصي و بر اساس آمايش سرزمين مي بايستي اکنون با آمار و ارقام مشخص، سهم خود را در اين زمينه اجرايي مي کرد اما آنچه که امروز واقعيت دارد اين است که اين استان امروز به دلايل متعدد تنوانسته دربهره مندي از ثروت کشور و متقابلاً توليد ثروت و رفاه اجتماعي نقشي معين ايفا کند.
ريشه يابي و آسيب شناسي تاريخي علل عقب ماندگي استان اردبيل که فهرست وار مطرح شد نافي اين مسئله هم نيست که تکليف اين استان در برنامه ريزي ها و بودجه ريزي کلان کشور در هيچ زماني مشخص نشده و مسئولان اجرايي استان و نمايندگان استان در مجالس مختلف هم از دفاع اصولي و اصلاح اين رويه ناتوان بوده اند  بدين معنا که ظاهراً اين استان به اتهام دارا بودن فاکتورهاي طبيعي خدادادي همچون کشاورزي و گردشگري و موقعيت ترانزيتي نمي تواند سهمي از زيرساخت هاي توسعه صنعتي که گفته مي شود مختص استانهاي کويري و استانهاي خاص است!  بهره مند شود اما کسي هم پاسخگوي اين سئوال کارشناسي و اثبات شده نيست که مگر نه اين است که امروزه بهره وري از صنعت توريسم، کشاورزي و موقعيت استراتژيکي يک منطقه متکي بر دانش و تکنولوژي با هدف ارائه خدمات بهينه و جذب مشتري در بازار رقابتي است؟ بالاخره وظيفه حاکميتي دولت در اين باره بخصوص چيست؟همين اندازه که حمايت از بخش خصوصي را در حد شعار براي خود کافي بداند و حاضر به پذيرش هيچ مسئوليتي در قبال وضع موجود نباشد!
به گزارش عصرآذربايجان به نقل از سبلان ما، وضعيت موجود استان اردبيل گواه اين واقعيت تلخ است که اين استان کمترين سهمي از سرمايه_گذاري برخي نهادهاي قدرتمند  شرکت_هاي دولتي،هلدينگ هاي بزرگ اقتصادي کشور و بانکها حتي در فعال سازي قابليت هاي اختصاصي خود نظير کشاورزي و توريسم نيز نداشته و ندارد، سرمايه گذاراني مطمئن که ثابت کرده اند هر جا ورود کنند مي توانند تحولاتي اساسي ايجاد کنند و اين يک معماي حل نشده باقي مانده که چرا هيچ وقت ردپايي ازاين مراکز در استان اردبيل نبوده و نيست.

منبع :