بازار اردبيل

گروه سيري در استان ها: مجموعه تاريخي بازار اردبيل در ميانه شهر و در طرفين خيابان امام خميني واقع گرديده و به جهت قدمت و دارا بودن معماري سنتي از بازارهاي تاريخي و جالب توجه ايران به شمار مي آيد و چون ديگر بازارها مشتمل بر راسته ها، تيمچه ها، سراها و مسجد و گرمابه است. بازار اردبيل از سابقه طولاني و درخشاني برخوردارمي باشد.

 مقدسي و اصطخري (قرن چهارم ه.ق)، بازار اردبيل را به شکل صليبي توصيف مي کنند که در ميانه آن مسجد قرار داشته است. بازار اردبيل در قرن 7 و 8 ه.ق نيز از رونق فراواني برخوردار بوده اما رونق اصلي آن مربوط به دوره صفويه است. در اين دوره به جهت اينکه اردبيل خاستگاه سلاطين صفوي، مرکز ديني و همچنين جايگاه مقابر شيخ صفي الدين اردبيلي و ديگر گذشتگان سلاطين صفوي بود شهر و بازار آن از اهميت و رونق خاصي برخوردار گرديد.
مجموعه کنوني بازار معرف آثاري از دوره صفويه و قاجاريه است و شامل راسته اصلي بازار  راسته پير عبدالملک، راسته قيصريه، راسته کفاشان، راسته غلامان، بازار زرگران، سراجان  پنبه فروشان، مسگران، چاقو سازان، آهنگران  سراي خشکبار (حاجي ميرزا)، سراي گلشن  سراي وکيل، سراي نو يا زنجيرلو، سراي حاج احمد، سراي حاج شکر، سراي مجيديه، سراي امام جمعه، سراي دوگچي و تيمچه زنجيرلي است. مجموعه بازار با طاق هاي جناغي و گنبدهاي ساده پوشش يافته و عرض طاق نماي مغازه ها به طور متوسط 3 متر و قطر پايه هاي طاق_ها حدود 80 سانتي متر است. روشنايي داخل بازار از طريق روزنه هاي تعبيه شده در پوشش هاي گنبدي تامين مي شود. سراي خشکبارها از دو بازارچه موازي هم که هر دو بر راسته بازار عمودند تشکيل شده و هر کدام داراي 5 دهانه و 51 مغازه است. سراي گلشن نيز مرکب از دو بازارچه و يک سرا است و در مقابل سراي زنجيرلي واقع شده و به راسته بازار و راسته پير عبدالملک مربوط مي شود. از ديگر بخش هاي مهم بازار، چهار سوق يا بازار بزرگ قيصريه است. اين بخش بنايي است مدور با گنبد کروي بلند و ساده . قطر بنا در پايين 12 متر و ارتفاع تقريبي آن 13 متر است. بخش زيرين بنا، بدون در نظر گرفتن پايه مغازه ها و امتداد بازارچه ها عبارت است از 12 پايه که با 12 طاق جناغي زمينه را براي بر پايي گنبد فراهم ساخته است. در هشت طاق جناغي مغازه و در 4 تاي ديگر راهرو بازارچه ها تعبيه شده است. بر سر بازارچه شمال شرقي، سنگ نبشته اي به چشم مي خورد. مجموعه تاريخي بازار اردبيل در سال هاي اخير از طرف سازمان ميراث فرهنگي تعمير و مرمت شده و به شماره 1690 به ثبت تاريخي رسيده است.

منبع :