علي آخوندزاده با بيان اينکه حفاظت و ساماندهي رودخانه هاي کشور از جمله وظايف مهم وزارت نيرو و شرکت هاي آب منطقه اي در استان هاست، گفت: طرح ساماندهي هر ساله بر حسب اولويت ها و به تناسب اعتبارات دولتي اختصاص يافته و يا با درخواست بخش خصوصي اجرا مي شود.
وي اظهارکرد: ساماندهي رودخانه ارس با توجه به اهميت آن از بابت تامين آب به عنوان يکي از بزرگترين رودخانه هاي کشور و از بابت مرزي بودن آن از اهميت بسزائي برخوردار است. وي خاطرنشان کرد: رودخانه مرزي ارس يکي از رودخانه‌هاي دائمي است که از اراضي کشورهاي ترکيه و ارمنستان سرچشمه گرفته و پس از ورود به خاک ايران به موازات مرز مشترک ايران با جمهوري خودمختاري نخجوان، جمهوري ارمنستان و جمهوري آذربايجان جاري و در نهايت از خاک ايران خارج و وارد خاک جمهوري آذربايجان شده و با اتصال به رودخانه کورا (کورسو) به درياي خزر مي‌ريزد. آخوندزاده با اشاره به اينکه آب شيرين و دائمي اين رودخانه براي کشورهاي مجاور آن از جمله جمهوري اسلامي ايران اهميت حياتي دارد، گفت: نظر به اينکه تغييرات طبيعي اين رودخانه موجب فرسايش کناره ها و گاهي تخريب اراضي ايران مي شود، ساماندهي اين رودخانه از سال ها پيش يکي از برنامه هاي بسيار ضروري دولت ايران بوده است. وي اظهارکرد: به همين لحاظ مطالعات مرحله اول ساماندهي اين رودخانه توسط مشاورين ذيصلاح انجام و گزارش مربوطه در سال 1377 تقديم شرکت آب منطقه‌اي آذربايجان شرقي و اردبيل شد. وي افزود: مطالعات مرحله دوم ساماندهي اين رودخانه با توجه به بررسي‌هاي انجام يافته در مرحله اول و تشخيص اولويت ها توسط شرکت آب منطقه‌اي و در نهايت کميته هماهنگي رودخانه‌هاي مرزي (جايگاه اين کميته در قانون حفظ و تثبيت رودخانه هاي مرزي پيش بيني شده است) به ترتيب اولويت انجام و در بازه‌هاي طراحي شده اجرا شد. مدير دفتر مهندسي رودخانه ها و سواحل آذربايجان شرقي با اشاره به اينکه عمليات حفاظت از ساحل ارس در بازه هاي مختلف به طول 55 کيلومتر انجام يافته است، گفت: اين عمليات ساماندهي منجر به آزادسازي اراضي کثيري از اطراف رودخانه شده که در سال ها قبل در اثر سيلاب هاي اين رودخانه در حال فرسايش بود. وي اظهارکرد: اين عمليات نظر به اينکه با توجه به اعتبارات تخصيصي و اولويت ها و اتفاقات در رودخانه در حال انجام است مي تواند ادامه دار باشد زيرا حفاظت از رودخانه زمان مشخصي ندارد و به عنوان يک موجود زنده بايد همواره حفاظت و نگهداري و حسب اتفاقاتي که در آن رخ مي دهد چاره انديشي شود. وي با اشاره به اينکه ساماندهي رودخانه ارس در سه استان با توجه به اولويت هاي تعيين شده در حال انجام است، گفت: طرح هاي ساماندهي چون با هدف برگرداندن آب رودخانه به مسير اصلي خود براساس مقررات و قوانين مصوب در حال انجام است، در ميزان حقابه تاثيري ندارد اما در تسهيل برداشت آب از رودخانه و بهره برداري از اراضي آزاد شده موثر است. وي با اعلام اينکه مطالعات و اجراي عمليات ساماندهي رودخانه براي هرکيلومتر حدود 30 ميلياردريال هزينه دارد، گفت: با توجه به وجودسازه هاي آبگيري در کنار رودخانه ارس، براي حفظ و حراست از سازه ها، اجراي عمليات ساماندهي ضروري است تا سازه ها از سيلاب ايمن باشند. مدير دفتر مهندسي رودخانه ها و سواحل آذربايجان شرقي خاطرنشان کرد: روش هاي حفاظت و تثبيت سواحل رودخانه‌ها به شيوه هاي مستقيم و غيرمستقيم با هدف جلوگيري از فرآيند فرسايش و تخريب سواحل رودخانه، پيشگيري از بروز خسارات وارده بر زمين‌هاي کشاورزي و تاسيسات حاشيه رودخانه، احياي اراضي کشاورزي حاشيه رودخانه و کاناليزه کردن مسير جريان و اصلاح شکل رودخانه اجرا مي شود. رودخانه ارس به عنوان مهمترين سرشاخه رود کورا بوده و قسمت مهمي از حوضه آبريز ارس-کورا را تشکيل مي‌دهد. مساحت حوضه آبريز اين رودخانه در حدود 97 هزار کيلومتر مربع بوده و قسمت‌هائي از قلمروي کشورهاي ايران، ترکيه، آذربايجان را شامل مي‌شود. اين رودخانه در شمال غربي ايران واقع و مرز ايران با کشو هاي ترکيه، آذربايجان، ارمنستان و جمهوري خودمختار نخجوان را تشکيل مي دهد. اين رودخانه با طولي در حدود 1070 کيلومتر از کوه هاي هزار برکه (مين گول) کشور ترکيه سرچشمه مي گيرد. اين رودخانه به طول 248 کيلومتر در شمال استان آذربايجان شرقي جريان دارد و در اين محدوده به علت تغييرات جانبي بستر رودخانه، زمين‌هاي جانبي مورد هجمه قرار گرفته و موجب تخريب اراضي زراعي و مسکوني طرف ايران قرار گرفته است. به منظور مهار کردن جريان رودخانه، شرکت آب منطقه اي آذربايجان شرقي طي چندين سال و به طور عمده از سال 1365 به واسطه تصويب قانون مربوط به حفظ و تثبيت رودخانه هاي مرزي و تهيه و تصويب آئين نامه مربوط نسبت به ساماندهي آن اقدام کرده است. به گزارش عصرآذربايجان به نقل از ايرنا، حفاظت بستر و کناره رودخانه مرزي ارس در سواحل کشور جمهوري اسلامي ايران و کشور هاي مقابل براي بهره برداري بهينه از منابع آب و انرژي اين رودخانه براي هر دو طرف اهميت بسياري دارد. از طرف ديگر وجود پل هاي خدا آفرين بر روي رودخانه مرزي ارس در پايين دست سد مخزني خداآفرين و بالا دست دريچه سد انحرافي قيز قلعه سي از قديمي ترين و ارزشمند ترين آثار به ثبت رسيده ملي به شمار مي روند و اين جاذبه تاريخي به همراه مناظر زيباي رودخانه ارس در دره خدا آفرين موجب شده که همواره اين منطقه مورد توجه گردشگران داخلي و خارجي قرار گيرد.
گروه خبر: مدیر دفتر مهندسی رودخانه ها و سواحل آذربایجان شرقی گفت: 55 کیلومتر از رودخانه مرزی ارس در حوزه این استان ساماندهی شده است.