از درب نوبرِ پياده گذر تربيت که وارد مي‌شوم ازدحام جمعيت و رفت‌وآمدها نشان مي‌دهد که سفرهاي تابستاني برخي هموطنان شروع شده و تبريز نيز از اين مهمانان بي‌بهره نمانده است، مهماناني که گاه لباس کردي به تن دارند و گاه با لهجه‌هاي متفاوت نشان مي‌دهند از شهرهاي دور و نزديک قدم به تبريز گذاشته‌اند.

در برخي نقاط اين پياده گذر معروف گاهي جمعيت بيشتري پيرامون دستفروشان ديده مي‌شود، مردمي که سعي دارند با چانه زدن قيمت مناسبِ دستفروشان را نيز کاهش دهند اگرچه در بيشتر موارد ناموفق هستند. با نگاهي گذرا به بساط يکي از دستفروشان با خوشحالي به سمت بساطش مي‌روم تا جنسي که از مدت‌ها قبل براي خريد در نظر داشتم تهيه کنم.

خيره به زني که لباس بچگانه‌اي در دست گرفته است بدون اينکه به ساير اجناسش نگاه کنم قيمت را مي‌پرسم که مي‌گويد:" بيست هزار تومان، اگر جنسش بد بود بياييد پس بدهيد اما جنس اين لباس‌ها حرف ندارد" در تاب و تلاش و براي برانداز کردن ساير لباس‌ها هستم که مردي با صدايي نه چندان بلند مي‌گويد:"زودتر جمعش کن!" دستفروش جوان نيز با دستپاچگي جواب مي‌دهد:" دايي الان ييغارام با" و مردي که دستور جمع آوري مي‌دهد پشت سر فروشنده مي‌نشيند.

دستفروش جوان با عجله پول لباس را از ما مي‌گيرد و در حاليکه براي مشتري ديگرش توضيح مي‌دهد نمي‌تواند تخفيفي بدهد از کنارش عبور مي‌کنيم در حاليکه مامور مردي که ظاهرا مامور شهرداري است همچنان پشت بساط دستفروش نشسته و منتظر است که زودتر پسر جوان بساطش را جمع کند.

از کنار چند دستفروش و کودک بادکنک‌فروش هم مي‌گذريم، ظاهرا براي آنها خبري از مامور شهرداري نيست و مشغول جلب مشتري هستند.چند دقيقه‌اي بعد که به رسم خريد و بازديد چندين باره مغازه‌ها! دوباره از پياده‌گذر تربيت مي‌گذرم چندين دستفروش در يکي از کوچه‌هاي فرعي در حاليکه بساطشان را در دست گرفته‌اند در ابتداي کوچه همگي چشم به بيرون دوخته‌اند تا شاهد دور شدن مامور شهرداري باشند و دوباره مشغول کسب و کارشان شوند.

*کسب روزي حلال در سايه ترس از ماموران شهرداري

در حاليکه بساطشان را با يک دست جمع کرده‌اند منتظر ايستاده‌اند تا اوضاع آرام شود و بر سر کار موقت و پراسترسشان برگردند، هربار که ماموران شهرداري به آنها تذکر مي‌دهند با لحني ملتمسانه مي‌گويند که همين الان بساطشان را جمع مي‌کنند در حاليکه خوذشان نيز مي‌دانند جايي براي رفتن ندارند و دوباره به همانجا برمي‌گردند.

برخلاف برخي تصاوير که در شبکه‌هاي مجازي پخش مي‌شود بايد اذعان کرد که ماموران شهرداري نيز برخورد نامعقولي با دستفروشان ندارند و با تذکر از آنها مي‌خواهند بساطشان را جمع کنند زيرا وظيفه آنها همين تذکر و جمع آوري بساط است اگرچه آنها نيز مي‌دانند که دستفروشان جايي ندارند و باز هم به همانجا برمي‌گردند.

برخلاف دستفروشان پياده‌گذر تبريز که هر از چندگاهي بساط به دست از اين کوچه به آن کوچه مي‌روند تا مامورين شهرداري آنها را نبينند وضعيت دستفروشان نزديک به ميدان نماز و راسته کوچه اندکي متفاوت‌تر است و آنها بدون نگراني بساطشان را پهن کرده‌اند و در دو طرف محل عبور عابرين پياده انواع و اقسام اجناس مختلف را مي‌توان از دستفروش‌ها خريد.

زنانه شدن شغل دستفروشي نيز از ديگر مواردي است که به چشم مي‌آيد و برخلاف چندسال گذشته اين روزها تعداد دستفروشان زن در بازار تبريز نيز بالا رفته است، اگرچه بيش از 90 درصد اين زنان دوره ميانشالي خود را گذرانده‌اند و تنها چيزي هم که در بساطشان پيدا مي‌شود جوراب زنانه و مردانه است.

*آرامش در شريعتي بعد از ازدحام در پياده‌گذر تربيت

برخلاف پياده‌گذر تربيت و مسير تربيت تا راسته کوچه خيابان فردوسي و بعد از آن خيابان شريعتي با آرامش نسبي مواجه است و خبري از بساط دستفروشان ديده نمي‌شود، معدود دستفرواني هم که به چشم مي‌خورند يا پيرمرداني با بساط سيگار هستند و يا بساطي از فروش واکس و تميز کردن کفش.

ظاهرا تمام خيابان‌هاي تبريز از گذشته تا کنون تقسيم بندي شده‌اند و دستفروشان نيز با توجه به موج جمعيت در آن خيابان‌ها حضور دارند اما خيابان‌هايي مانند شريعتي مورد استقبال دستفروشان نيستند. دستفروشان تبريزي گاه بساط بر دوش و گاه در آرامشي نسبي مشغول به کار هستند اما بايد از مسئولين استاني پرسيد که آيا در انديشه ساماندهي دستفروشان هستند يا مانند برخي وعده‌هاي ديگر ساماندهي دستفروشان براي راحتي مردم و جلوگيري از از سد معبر و آرامش دستفروشان طرحي خواهد بود که خاطره‌ها مي‌پيوندد.

*از نوين تا شهين‌باهر؛ آيا معضل بازار تبريز در اين دوره برطرف خواهد شد؟

نگاهي به اخبار و گفت‌وگوهاي مسئولين در خصوص ساماندهي دستفروشان که بيندازيم شايد قديمي‌ترين مصاحبه براي ساماندهي وضعيت دستفروشان و ايجاد بازارچه‌هاي فروش مربوط به سال 90 و عليرضا نوين شهردار تبريز باشد که در آستانه عيد نوروز اميدوار بود دستفروشان از بازارچه‌هاي محلي استقبال کنند اما بعد از گذشت هفت سال از اين مصاحبه همچنان دستفروشان تبريز بازارچه‌اي دائمي براي فروش ندارند و معدود افرادي هم که حاضر به پذيرش غرفه‌ها در بازارچه‌هاي مورد تاييد شهرداري مي‌شوند بايستي مبالغي گزاف پرداخت کنند، مبالغي که با ميزان درآمد آنها همخواني ندارد.

بعد از تهران شايد بيشترين آشفتگي دستفروشان در کلانشهر تبريز ديده شود زيرا در شهرهاي توريستي مانند شيراز بازارچه‌هاي شب براي دستفروشان ايجاد شده است تا بعد از هياهوي روز در آرامش مشغول به کار شوند و ايجاد سد معبر نکنند و شهري مانند اطفهان نيز که مانند تبريز گاه و بيکاه با معضل دستفروشان مواجه مي‌شود مناطقي در مرکز شهر و بازار براي دستفروشان ايجاد کرده است.

به گزارش عصرآذربايجان به نقل از آناج، حال بايد از مسئولين استاني پرسيد که چه زماني وضعيت دستفروشان تبريزي نيز ساماندهي خواهد شد تا علاوه بر وضعيت مطلوب و ثابت براي دستفروشان چهره شهر نيز رنگ تازه‌اي به خود بگيرد.