غفلت ازثبت جهاني غني‌ترين اثر طبيعي
غفلت ازثبت جهاني غني‌ترين اثر طبيعي
1397/04/30
گروه سيري در استان ها: کوه سبلان يکي از غني‌ترين آثار طبيعي کشور در بحث حيات وحش، تنوع گياهي و گردشگري است، اين اثر مستعد ثبت جهاني بوده اما امروزه با غفلت متوليان در معرض آسيب قرار گرفته است.
رشته کوه‌هاي سبلان 60 کيلومتر طول و 45 کيلومتر عرض داشته و در امتداد شهرهاي مشگين شهر تا سراب کشيده شده و بلندترين قله آن چهار هزار و 811 متر ارتفاع دارد که بدين لحاظ سومين کوه بلند ايران محسوب مي شود.
سبلان کوه آتشفشان نيمه خاموش بوده و در وضعيت فعلي در تمامي طول سال قلل آن پوشيده از برف و يخ است، اين کوه سه قله اصلي دارد که عبارتند از سلطان ساوالان به عنوان بلندترين قله حرم داغ دومين قله مرتفع و کسري که سومين قله آن است.
در قله کوه سبلان درياچه‌اي وجود دارد که زيبايي و اعجاز آن را به عنوان يک کوه آتشفشان دوچندان ساخته است. اين درياچه به قطر 145 و 80 متر و عمق تقريبي 40 متر حتي در مردادماه نيز داراي آب سرد با دماي زير صفر درجه بوده و به استثناي فصل تابستان در مابقي فصول يخ زده است.
قله سبلان به عنوان اثر طبيعي اين استان در ميراث ملي ثبت شده است. فارغ از تمام مولفه هاي طبيعي، معنوي، تاريخي و گردشگري؛ اين کوه از پوشش گياهي و حيات‌وحش کم‌نظير برخوردار بوده و داراي گونه هايي نظير خرس قهوه‌اي، کل، بز، قوچ، ميش ارمني، خرگوش کبک دري، فاخته، خوک، روباه، گرگ، کبک قمري و... است که همين سبلان را به يکي از مناطق و زيستگاه‌هاي ممتاز تبديل کرده است.
بيشترين پراکندگي حيات وحش کوه سبلان در منطقه شيروان دره‌سي است، اين دره عظيم و مهيب که يکي از بکرترين و غني ترين طبيعت منطقه را دارد در ارتفاع دو هزار و 200 متري ولقع شده و 75 کيلومترمربع مساحت دارد. دره شيروان يکي از يازده زيستگاه وحشي کشور است.
شيروان دره سي از قسمت جنوب به دامنه شمالي سبلان (هرم)، از شرق به جاده لاهرود - شابيل، از غرب به هوشنگ ميداني و از شمال به زمين‌هاي روستاي قلچقلو منتهي مي‌شود.
يکي از فعالان حفاظت از حيات وحش و محيط زيست استان اردبيل در اين خصوص به ضرورت تبديل شيروان دره‌سي به اثر طبيعي ملي تأکيد کرده و افزود: اين منطقه به لحاظ موقعيت اقليمي خاص، پوشش گياهي متنوع و حيات وحش يکي از مناطق غني زيست محيطي محسوب مي شود.
ايوب رستم زاده اضافه کرد: طبيعت متنوع شيروان دره سي نيازمند مطالعات جامع بوده و بايد زمينه شناسايي، پژوهش و معرفي اين منطقه به دليل اهميت طبيعي و اقليمي در کنار جاذبه هاي گردشگري فراهم شود.
به گفته وي در سال‌هاي اخير معرفي صرفا گردشگري اين منطقه بدون برخورداري از حفاظت لازم موجب شده گردشگران به شيروان دره سرازير شوند و اين موجب برخي آسيب ها به پوشش گياهي و حيواني شده و آينده بيشتر نيز خواهد شد.
رستم زاده تاکيد کرد که ثبت ملي اين منطقه فرصتي براي اجراي طرح‌هاي حفاظت شده منطقه فراهم خواهد ساخت تا گونه‌هاي گياهي و جانوري و طبيعت سحرانگيز منطقه بيش از اين در معرض خطر قرار نگيرد. وي با اشاره به ضرورت اجراي برنامه جامع مديريت کوه سبلان يادآور شد: به دليل افزايش حضور افراد مختلف در قالب گردشگر و کوهنورد و حتي چراي دام در اين منطقه ضروري است حفاظت ويژه‌اي از گونه‌هاي گياهي و جانوري صورت گيرد.
اين فعال حوزه محيط زيست برلزوم تبديل کوه سبلان به پناهگاه حيات وحش تاکيد کرد و يادآور شد: حفاظت از گونه هاي جانوري اين منطقه به شدت احساس مي شود.
تمامي ويژگي‌هاي سبلان اين اثر طبيعي را مستعد ثبت به عنوان پايگاه ملي حيات وحش، پارک طبيعي ملي و ثبت در فهرست طبيعي جهاني ساخته است، با اين وجود به نظر مي‌رسد مهم‌ترين اثر اردبيل در اين زمينه از دايره اولويت متوليان ثبت آثار طبيعي و تاريخي خارج شده و اقدامات داراي ظرفيت هاي تبليغي و اولويت چندم براي اين دستگاه ها اهميت يافته است.
اين بي توجهي ها باعث شده حضور بي برنامه و آسيب رساننده کوهنوردان و گردشگران به تخريب و آسيب بخشي از اين کوه منتج شود، از جمله از بين رفتن پوشش گياهي، اختلال در زندگي حيات وحش و حتي تخريب صخره ها.
به گزارش عصرآذربايجان به نقل از مهر، مدير کل حفاظت از محيط زيست استان اردبيل با ابراز تاسف از برخي اقدامات گردشگران گفت: مجموعه کوه سبلان اقليم و شرايط جغرافيايي منحصربه فردي دارد که موجب شده گونه‌هاي متنوع گياهي و جانوري متنوعي را در آن شاهد باشيم.
منبع :