موزه آذربايجان تبريز در سال 1341 مورد بهره برداري قرار گرفته است و در حال حاضر با سه سالن نمايش به ابعاد 37 در 12 متر و چند اتاق اداري و کتابخانه، يکي از بزرگترين موزه هاي کشور است. زير بناي موزه آذربايجان 2400 متر مربع مي باشد. موزه آذربايجان با دارا بودن 2300 قطعه اشياي عتيقه و هنري ثبت شده و بيش از يک هزار شيء غير ثبتي در مرکز توجه دوستداران فرهنگ و هنر کشورمان و جهانگردان خارجي قرار دارد و به طور متوسط همه ساله در حدود يکصدهزار نفر از آن بازديد مي کنند.موزه آذربايجان تبريز در سال 1341 مورد بهره برداري قرار گرفته است. 

در طبقه همکف موزه آذربايجان، آثار و اشياي تاريخي مربوط به دوران پيش از تاريخ و دوران پيش از اسلام گردآوري شده ‌اند که سفال‌هاي مربوط به تپه اسماعيل‌آباد با هفت هزار سال قدمت، از تاريخي‌ترين آثار اين بخش بشمار مي ‌روند. قدمت سنگ‌هاي معدني “سرپانتين” که در جيرفت يافته شده‌اند نيز به دوران پيش از تاريخ مي‌رسد؛ بر روي اين سنگ‌ها تصاويري از گياهان و حيوانات گوناگون نقش بسته ‌است. همچنين مجسمه الهه زن که در رستم‌آباد گيلان يافته شده است، سه هزار سال قدمت دارد؛ اين مجسمه ارزش زن را در دوران ايران باستان به تصوير کشيده ‌است. ريتون‌هاي مربوط به دو تا سه هزار سال پيش نيز در اين موزه نگهداري مي‌شوند. به گزارش عصرآذربايجان به نقل از تبريزبيدار  اجساد مرد و زني که مربوط به سه هزار سال پيش هستند در سال 1378خورشيدي و در پيرامون مسجد کبود يافت شده ‌است. اين اجساد از بقاياي گورستان سه هزار ساله‌اي محسوب مي‌شوند که براي بازديد عموم به موزه آذربايجان انتقال يافته‌اند. سنگ بسم‌الله اثر محمدعلي قوچاني نيز در انتهاي سالن طبقه همکف قرار گرفته‌ است. چهار قسمت از اين سنگ پنج‌ قسمتي قاب آن و يک قسمت باقي‌مانده نيز متن آن است.

قديمي‌ترين آثار طبقه اول موزه آذربايجان مربوط به سده چهارم هجري و شهر نيشابور است که از مهم‌ترين ويژگي‌هاي آنها مي‌توان به استفاده از خط کوفي، استفاده نقش‌هاي اسليمي و استفاده از لعاب سفيد در اين آثار اشاره کرد. ظروف سفالي مربوط به دوره ايلخانان و قفل رمزي مربوط به سده ششم هجري نيز از ديگر آثار تاريخي اين بخش محسوب مي‌گردند.