عصر آذربایجان

گزارش خبر

تاريخچه صنعت خودرو در ايران

1398/02/16

گروه تاريخي: اولين اتومبيل سواري که وارد ايران گشت يک اتومبيل فورد بود که در اوايل قرن بيستم به دستور مظفرالدين شاه قاجار از کشور بلژيک خريداري شد. اين اتومبيل که دود زيادي از آن خارج مي شد به کالسکه دودي معروف بود.

در سال 1281 شمسي يا 1902 ميلادي مظفرالدين شاه در اولين سفر خود به اروپا با اتومبيل آشنا شد و دو دستگاه از آن را خريد و با خود به ايران آورد. اين خريد دقيقا در زماني انجام شد که خزانه دولت ايران خالي بود و ملت ايران با شرايط بد اقتصادي روبه رو بودند. او در اولين نظر به اتومبيل ها به آنها دل بست و از محل چند صد هزار ليره استقراضي از بانک شاهنشاهي ايران که متعلق به انگليسي ها بود دو دستگاه رنو خريداري کرد. رنگ اين اتومبيل آبي آسماني تيره و راننده آن يک مهندس به نام مسيو وارونه فرانسوي بود. مدير کمپاني رنو خطاب به مظفرالدين شاه مي گويد : ما حدود 100 دستگاه اتومبيل براي صدور به ايران در نظر گرفته ايم، زيرا مسلم مي دانيم به محض بازگشت اعليحضرت به ايران، عده زيادي از شاهزادگان و بزرگان و سياستمداران و رجال ايراني خواهان خريد اتومبيل خواهند شد. 
پس از مظفرالدين شاه فرزندش محمد عليشاه نيز از اين خودرو استفاده مي کرد تا اينکه روزي که در خيابان هاي تهران حرکت مي کرد مورد سوء قصد واقع شد. پس از محمد علي شاه ، احمد شاه يکي دو خودرو براي خود خريد و گاهي اوقات سوار آنها مي شد. در اواخر دوره قاجار و رواج اتومبيل در دوره پهلوي اول، اغلب خودروهاي ايران از دو کشور آمريکا و انگلستان وارد مي شد اما سر انجام از اواسط دهه 1330 خودروسازي ايران ابتدا تنها با مونتاژ خودروهاي خارجي و سپس با بومي کردن محصولات کشورهاي صاحب صنعت خودرو، به ايران وارد شد. در ايران بيشتر دو شرکت خودروسازي ايران خودرو و سايپا شناخته شده هستند و اغلب سهم بازار را نيز در دست دارند اما بايد گفت که پيش از اين که اين شرکت ها توليدات معروف خود را وارد بازار کنند و مشهور شوند، شرکتهايي مثل پارس خودرو يا شرکت صنعتي – توليدي مرتب سهم بيشتري از بازار داشتند. بايد گفت که در سال 1338 ابتدا در جاده کرج شرکت بازرگاني جيپ کارخانه خودروسازي خود را تاسيس کرد و بعد در سال 1341 ايران خودرو و در سال 1344 شرکت توليد اتومبيل سيتروئن نيز به آن جا آمدند و عملا فعاليت خودروسازي در ايران رونق گرفت. اولين اتومبيل ساخته شده در ايران اتومبيل پيکان بود که در شرکت سهامي عام کارخانجات صنعتي ايران ناسيونال تحت ليسانس کارخانه تالبوت انگلستان ساخته و در سال 1346 وارد بازار شد. توليد وانت، ميني بوس، اتوبوس نيز به تدريج در سال هاي بعد در اين کارخانه شروع شد.
شرکت ايران‌خودرو، که بزرگ ترين کارخانه اتومبيل سازي در ايران است، در سال 1341 با سرمايه 100 ميليون ريال به ثبت رسيد. توليد اوليه شرکت، اتوبوس هاي معروف به ال‌پي بود که شاسي آن از آلمان وارد مي شد و با نصب اتاق بر روي آن مونتاژ مي شد. در سال 1345 قراردادي با شرکت روتس انگليس به منظور توليد پيکان، منعقد شد که يک سال بعد در 24 ارديبهشت 1346 کارخانه خودروسازي به نام ايران ناسيونال با سرمايه حدود 400 ميليون ريال تاسيس شد و شامل زمين، اعتبار بانکي، ماشين آلات نو و کهنه بود که قادر به مونتاژ روزانه 10 دستگاه سواري و 7 دستگاه اتوبوس و کاميون بود. از سال 1346 تا 1357 پيکان در مدل هاي مختلف کار، لوکس، جوانان، استيشن و وانت و همچنين اتوبوس ها در مدل‌هاي اتوبوس 302 شهري، بياباني و سوپرلوکس و ميني بوس و آمبولانس توليد مي شد. پيکان اولين خودروي مونتاژي پرتيراژ کشور بود که توليد آن پس از حدود چهل سال در سال 1384 متوقف شد. پس از آن با خانه نشيني پيکان بود که پرايد توانست با توجه به قيمت پايين آن به جايگزين مناسب پيکان براي قشر اصلي مصرف‌کنندگان ايراني تبديل شود. پس از پيروزي انقلاب اسلامي نام شرکت ايران ناسيونال به شرکت ايران خودرو تغيير يافت. بدنبال تعطيلي کارخانه تالبوت انگلستان شرکت ايران خودرو اقدام به خريد ماشين آلات خط توليد آن کرد و از آن به بعد اکثر قطعات خودرو پيکان در ايران توليد شد. همزمان با ورود ماشين آلات شرکت تالبوت در سال 1367 قرارداد استفاده از قواي محرکه شرکت پژوي فرانسه و توليد پژو 405 در ايران خودرو منعقد گرديد. در سال 1376 نيز توليد اتومبيل پژو RD و ميني بوس هيونداي و در سال 1378 توليد اتومبيل پژو پارس (پرشيا) و پژو استيشن در اين کارخانه آغاز گشت. در ادامه اين روند و در دهه 1380 به بعد نيز توليد خودروي سواري پژو 206، خودروي ملي (سمند)، پژو 207، 206 صندوقدار با نام اس دي و تندر 90 آغاز شد. همچنين ميتوان از رانا، دنا، تندر نود اتوماتيک بعنوان محصولات جديد ايران خودرو نام برد.
شرکت سهامي عام صنعتي و توليدي مرتب، در مهر ماه سال 1336 به منظور خريد و فروش و نمايندگي انواع خودرو تأسيس گرديد و پس از پاره اي تغييرات در اساسنامه از سال 1349 به امر مونتاژ و توليد انواع اتومبيل هاي دو ديفرانسيل لندرور (وانت، آمبولانس، وانت استيشن) و قطعات يدکي ماشين آلات پرداخت. از سال 1380 نيز قراردادي با شرکت سانيانگ موتور کره جنوبي براي توليد خودروي موسو از سوي شرکت مرتب منعقد شد که به مرحله عملي نيز رسيد. در سال هاي اخير اين شرکت علاوه بر توليد خودروي پاژن (لندرور) اقدام به توليد قطعات ماشين ميل گاردان، صفحه کلاچ و… مي نمايد.شرکت توليدي و صنعتي ايران کاوه يا سايپا،اين شرکت در سال 1345 با سرمايه اوليه 160 ميليون ريال به نام شرکت سهامي توليد اتومبيل سيتروئن ايران تاسيس شد و در اواخر سال 1347 به مرحله بهره برداري رسيد. اين شرکت توليد اولين محصولات خود را که شامل اتومبيل هاي ژيان، پيکاپ، آهو و اتومبيل رنو 2 و 4 درب و فروش لوازم يدکي آنها نمود. توليدات شرکت بعد از سال 1353 با استفاده از ابزارهاي جديد و مکانيزه شدن برخي از بخش‌هاي توليدي، سير صعودي يافت و بر تنوع محصولات شرکت نيز افزوده شد. اين شرکت از سال 1361 توليد وانت يک ديفرانسيل نيسان با موتور 2400 سي سي را آغاز نمود و از سال 1371 نيزعرضه اتومبيل رنو-21 توسط اين شرکت آغاز گرديد که تا سال 1375 ادامه يافت و در سال بعد 1372 به دنبال قرارداد منعقده با شرکت کيا موتور کره جنوبي اين شرکت اقدام به مونتاژ وتوليد اتومبيل پرايد در دو مدل چهار درب و پنج درب نمود. همچنين اين شرکت در دهه 80 اقدام به توليد اتومبيل سواري رنو، زانتيا و ريو محصول کيا موتور نمود که پس از اتمام قراداد با شرکتهاي فرانسوي و کره اي خط توليد اين خودروها متوقف گرديد. در اوايل سال 1354 نام شرکت با حذف کلمه سيتروئن از انتهاي عبارت فرانسوي آن به شرکت سهامي ايراني توليد اتومبيل و با نام اختصاري سايپا تغيير يافت. سايپا پس از انقلاب در تير ماه 58 به مالکيت دولت در آمد و از سال 1360 تحت سرپرستي سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران قرار گرفت. از سال 1377 به بعد، سايپا با خريد 80 درصد سهام شرکت ايران کاوه، 63.2 درصد سهام شرکت زامياد و 51 درصد سهام شرکت پارس خودرو به يک گروه خودروسازي بزرگ تبديل شده است.
گروه خودرو سازي بهمن،شرکت سهامي خاص کارخانجات اتومبيل سازي مزدا در سال 1331 بنام شرکت سهامي خليج کوبا جهت امور حمل و نقل دريايي تأسيس شد و به موجب اجازه نامه وزارت صنايع ابتدا اقدام مونتاژ موتورسيکلت وسپا کرد. در سال 1349 توليدات شرکت به ساخت خودروي وانت محصول شرکت مزدا ژاپن تغيير يافت و نام شرکت به شرکت سهامي اتومبيل سازي مزدا تغيير يافت. در حال حاضر علاوه بر توليد وانت اقدام به توليد خودرو سواري مزدا 2 و مزدا 3 مي نمايد.

منبع :

نظرات کاربران

    بازگشت به ابتدا صفحه

ارسال نظر

اخبار مرتبط

تاريخچه صنعت خودرو در ايران

خروج

گروه تاريخي: اولين اتومبيل سواري که وارد ايران گشت يک اتومبيل فورد بود که در اوايل قرن بيستم به دستور مظفرالدين شاه قاجار از کشور بلژيک خريداري شد. اين اتومبيل که دود زيادي از آن خارج مي شد به کالسکه دودي معروف بود.

سایر اخبار این موضوع

پربازدیدترین خبرها

پرتفسیرترین خبرها