نشریه عصر آذربایجان

گزارش خبر

بازار سرپوشيده اروميه

1398/07/03

گروه تاريخي: بازار قديمي اروميه كه در زمان قبل از نفوذ زندگي ماشيني مركز ثقل داد و ستد و در بين بافت قديمي مركز تجاري اجتماعي شهر محسوب مي شده، داراي اهميت ويژه اي بوده، اين بافت در گوشه جنوب شرقي شهر قرار داشته و توسط دروازه هاي قديمي كه در مجاورت آن بوده محصور مي شده. در حال حاضر با توسعه و نوسازي شهر، هسته مركز بازار شامل قسمتهاي تجاري و مذهبي آن باقيمانده است. وجود تيمچه ها ، سراها، مسجد ، حمامها تماماً دال بر آباداني و تحرك اين بخش از شهر در زماني نه چندان دور مي باشد.

با دخل و تصرفاتي كه براثر انقلاب صنعتي و زندگي مدرن در كالبد شهر اروميه بوجود آمده، قسمتهاي زيادي از بافت قديمي مخصوصاً بخش تجاري شهر منهدم و يا اتصال آنها از هم گسيخته شده، به طوريكه در حال حاضر قسمت كوچكي از بافت قديمي بازار با حد فاصل دو خيابان و ميدان نوساز در شمال شرقي شهر قرار گرفته و يكي از حمامهاي قديمي در قسمت ديگر شهر، در حال حاضر بخش عمده و سالم بازار قديمي اروميه در بين خيابانهاي عسگرآبادي، امام، مهاباد و اقبال محصور مي باشد. قدمت اين بنا به دوره صفويه مي رسد که در تاريخ 22/03/1362 به شماره 1639 در فهرست آثار ملي كشور به ثبت رسيده است.

بازار قديمي شهر اروميه در مجموعه بافت قديمي و در گوشه جنوب شرقي شهر قرار دارد. اين بازار همراه با تغيير شيوه زندگي، دستخوش تغييرات زيادي شده است. قديمي ترين بخش هاي باقي مانده آن به دوره صفويه به بعد تعلق دارد؛ به ويژه حمام هاي آن كه متعلق به دوره زنديه و قاجاريه است. در بازار اروميه هر راسته و بخشي، از سبك و شكل خاص دوره خود پيروي كرده است. بقاياي به جاي مانده، نمايانگر ذوق معماري دوره هاي مختلف است. علي رغم تنوع شكل طاق ها، چشمه و گنبدها مجموعه بازار از سادگي ويژه اي برخوردار است. به عبارت ديگر هيچ نوع كاشيكاري، گچبري و سنگ كاري در آن ديده نمي شود.

سردر ورودي اصلي بازار اروميه از طرف مسجد اعظم، يكي از زيباترين جلوه هاي قديمي معماري ايران است. مجموعه بازار اروميه متشكل از راسته هاي اصلي و فرعي متعددي است كه از نظم و نقشه خاصي پيروي نمي كند بلكه در طي دوره هاي مختلف به تدريج در محور طولي و عرضي گسترش يافته است قسمتي از بازار دو طبقه است. در اين مجموعه همچنين تعدادي سرا، چهارسوق، تيمچه و حمام هاي قديمي وجود دارد. راسته هاي بازار هركدام وابسته به صنف خاصي است و بر همين اساس نامگذاري شده اند.اين بازار همچنان هسته مركزي خريد و فروش اهالي اين منطقه است. مصالح تمام راسته بازار و چهارسوها از آجر و اغلب بدون اندود ساده گچ است.

مجموعه بازار قديمي اروميه در حال حاضر در مركز شهر قرار گرفته و پلان كلي آن بشكل مستطيل ناقص، محصور در بين خيابانهاي امام، عسگرآبادي، اقبال و مهاباد مي باشد. اين بازار حدوداً داراي 60 هزار متر مربع مساحت بوده تنها در قسمت بافت قديمي آن كه در حال حاضر تحت مراقبت و بهسازي مي باشد حدود 1000 باب مغازه با عملكردهاي متفاوت و تعداد 7 تيمچه و سراي نسبتاً بزرگ، پنج حمام قديمي و يك باب مسجد با پنج هزار متر مربع مساحت (مساحت مسجد جامع شهر) و ديگر واحدهاي مربوطه به مشاغل گوناگون واقع شده اند كه در نتيجه اين مجموعه را بصورت يكي از آثار ارزشمند كشور و بازارهاي قديم قابل توجه درآورده است. با توجه به اهميت و ارزش معماري و تاريخي مجموعه مذكور، بعد از انجام مطالعات لازم در سالهاي 58 و 59 اقداماتي براي ثبت بازار قديمي اروميه در رديف آثار ملي كشور معمول و در سال 61 با ثبت مجموعه، امكان حفاظت قانوني از آن فراهم و در حال حاضر مطابق ضوابط و برنامه هاي مصوب، فعاليتهاي عمراني و حفاظتي اين بافت تاريخي انجام مي شود.نكته قابل ذكر اينكه مانند ديگر بازارهاي قديمي با گذشت زمان و براثر دخل و تصرفات غيراصولي، مقدار قابل توجهي از فضاي معماري اعم از راسته بازارها، دكاكين، سراها، تيمچه ها و برف اندازهاي آن بصورت ناهماهنگ با بافت قديمي و به شكلي مغاير با معماري اوليه و بصورت غير اصولي نوسازي گرديده اند. به همين جهت تيپ معماري چندين راسته و سرا و تيمچه دستخوش تغييرات واقع و حالت ناهماهنگي با بخشهاي اصلي پيدا نموده اند. همچنين برف اندازها و سراهاي آن از ميان رفته اما بلافاصله بايد يادآوري نمود كه خوشبختانه به علت حجم و گستردگي زياد آثار مجموعه و با عنايت به اينكه قسمت اعظم راسته بازارها و ديگر واحدهاي معماري شكل اصلي و بافت اوليه خود را حفظ نموده اند به همين جهت هنوز اين بازار در رديف اماكن تاريخي و معماري بسيار خوب كشور محسوب مي شود. به گزارش عصرآذربايجان به نقل از بنياد ايرانشناسي،مجموعه بازار قديمي اروميه به طوريكه در ذكر تاريخچه و موقعيت آن گفته شد شامل واحدهاي مختلفي با عملكردهاي متفاوت مي باشد، از خصوصيات بارز اين مجموعه سادگي معماري آن است، با وجود تفاوتهائيكه از نظر فرم در طاقها و چشمه و گنبدهاي بازار مشاهده مي شود، هيچ نوع تنوعي از حيث تكنيك هنري مانند كاشيكاري، گچبري، سنگ كاري و دربهاي قديمي پركار چوبي در بازار ديده نمي شود، مصالح تمام راسته بازارها و چهارسوها از آجر انتخاب و اكثراً حتي فاقد اندود ساده گچ نيز مي باشند. تنها تنوع مجموعه ، ذوق و سليقه معماران دوره هاي مختلف است كه هركدام با انتخاب فرمي خاص از نظر شكل قوسها اثري از خود به يادگار گذاشته اند.

منبع :

برچسب ها:

نظرات کاربران

بازگشت به ابتدا صفحه

ارسال نظر

اخبار مرتبط

هزینه سرمایه ملی برای دریاچه ‌بیمارارومیه خیانت است

پدر علم کويرشناسي ادعا كرد

خروج

پدرعلم کویرشناسی با اشاره به اینکه در شرایط فعلی اقتصاد کشور صرف هزینه کلان برای انتقال آب به دریاچه ارومیه کار عقلانی نیست، گفت: این دریاچه بیمار است و به هیچ عنوان احیا نخواهد شد.

...بیشتر

۹۰ درصد فسادهای مالی ناشی از رانت اطلاعاتی در دولت است

نماينده مردم اروميه در مجلس شوراي اسلامي:

خروج

نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی گفت: ۹۰ درصد فسادهای مالی از رانت اطلاعاتی در دولت است و پایه فساد اخلاقی نیز فساد مالی است.

...بیشتر

بهبود وضعيت اشتغال و کسب و کار در گرو اهتمام جدي مسئولان

عصر آذربایجان گزارش مي‌دهد

خروج

گروه گزارش:با توجه به وضعيت اسفبار اشتغال در آذربايجان غربي، وجود 40 هزار فارغ‌التحصيل بيکار در اين استان و بهبود وضعيت اشتغال و کسب و کار در گرو اهتمام جدي مسئولان است.

...بیشتر

افزايش اجراي احکام قضايي در خلع يد مناطق جنگلي استان

عصر آذربایجان گزارش مي‌دهد

خروج

گروه گزارش:شش ماه نخست امسال شاهد افزايش 217 درصدي اجراي احکام قضايي در خلع يد مناطق جنگلي از لحاظ مساحت در استان بوده و با توجه به نقش و اهميت منابع طبيعي بايد بهره‌برداري اصولي از آن مورد توجه جدي قرار گيرد.

...بیشتر

تيغ مشکلات مالي بيخ‌ گلوي ناشران کتاب

گزارش

خروج

گروه گزارش: گرفتن مجوز کتاب، چاپ و انتشار آن و در ‌‌نهايت توزيع و پخش کتاب از پروسه‌هاي دشواري است که همه ناشران چه کساني که سال‌ها در اين زمينه فعاليت دارند و چه کساني که تازه وارد حيطه نشر شده‌اند از دغدغه‌هاي اصلي فعالان اين بخش به شمار مي‌رود دغدغه‌هاي ناشران استان آذربايجان غربي گلايه‌هاي زيادي از آن دارند.

...بیشتر

تندرستی

نذري وتهديد سلامت عزاداران

خروج

گروه تندرستي:در دهه اول ماه محرم بسياري از تكايا، مساجد و حسينيه‌ها غذاي نذري مي‌دهند. هرچه هم كه به تاسوعا و عاشوراي حسيني نزديك‌تر مي‌شويم، هيات‌هاي بيشتري به خيل عزاداران و نذري‌دهندگان مي‌پيوندند و از طرفي بر گيرندگان غذاي نذري هم افزوده مي‌شود.

...بیشتر

پاسخ امام زمان (عج) به چند شبهه عاشورايي

خروج

گروه دين و انديشه:کافيست فقط چند لحظه به ماه محرم و روزهاي عزاداري بر امام حسين عليه السلام بيانديشي. اين فکر ناخودآگاه يک شيعه را به ياد امام زمان خويش مي اندازد که آن حضرت چه نگاهي به اين ماه دارد و انديشه و افکار او در اين باب چگونه است؟

...بیشتر

مبالغه‌گويي مهم‌ترين آسيب در عزاداري‌ها است

امام جمعه مياندوآب:

خروج

گروه خبر:امام جمعه مياندوآب گفت: اغراق و مبالغه مهم‌ترين آسيب در آئين‌‌هاي عزاداري امام حسين (ع) است.

...بیشتر

ايجاد امنيت اجتماعي پايدار نيازمند خرد جمعي

عصر آذربايجان گزارش مي‌دهد

خروج

گروه گزارش: امروزه امنيت اجتماعي به يکي از مهمترين مباحث در بحث امنيت تبديل شده است؛ ايجاد امنيت اجتماعي پايدار به ويژه در استان‌هاي مرزي، نيازمند همت جدي تمام متوليان بخش فرهنگي و اجتماعي است.

...بیشتر

معماي حل نشده راه هاي زير زميني تبريز

گفتگو

خروج

گروه تاريخي:?راه هاي زير زميني و عجايب ناشناخته آن هميشه در فيلم هاي علمي تخيلي يکي از سکانس هاي مشهور و مورد علاقه کارگردانان و تماشاگران است و آنها را روي صندلي سينما يا مقابل صفحه جادويي تلويزيون ميخکوب مي کند.