ارموي‌ها با شکوفه‌هاي بيدمشک به استقبال بهار رفتند

گروه گزارش: امسال زودتر از سالهاي قبل درخت بيدمشک در اين منطقه به گل نشسته و آمدن بهار طبيعت را به مردم خبر داده است . مردم اين منطقه شکوفه‌هاي بيدمشک را به عنوان پيام آوران شادابي و آرامش مي‌دانند و موسم چيدن شکوفه‌هاي بيدمشک را سرآغاز شکوفايي و سرسبزي طبيعت دل انگيز قلمداد مي‌کنند.

گروه گزارش: امسال زودتر از سالهاي قبل درخت بيدمشک در اين منطقه به گل نشسته و آمدن بهار طبيعت را به مردم خبر داده است . مردم اين منطقه شکوفه‌هاي بيدمشک را به عنوان پيام آوران شادابي و آرامش مي‌دانند و موسم چيدن شکوفه‌هاي بيدمشک را سرآغاز شکوفايي و سرسبزي طبيعت دل انگيز قلمداد مي‌کنند.
در اين فصل از سال که بيدمشک‌هاي بهاري بر روي شاخه‌هاي درختان مي‌درخشند، زنان در مناطق مختلف آذربايجان غربي با استفاده از وسايل و ابزار آلات سنتي که به ني قازان در زبان ترکي معروف است، اقدام به عرق گيري از اين گياه با ارزش مي‌کنند.
بيدمشک که در زبان آذري به بيدميش و پئش پئشا شهره است، از تيره گياهان بيد است که اندازه آن از بيد معمولي کوچک تر ولي سنبله‌هاي آن داراي اسانس معطري هستند، گل‌هاي بيدمشک پيش از باز شدن برگ‌ها ظاهر مي‌شوند و معطرند، در بهترين نوع آن زردي رنگ گل بيشتر است.بيدمشک معمولاً در مناطق معتدل و مرطوب مي‌رويد و اثرات درماني بسياري دارد، طبيعت گياه بيدمشک، سرد و تر است و متخصصان طب سنتي آن را مقوي قواي دماغي، قلب، مفرح روح، ملين مزاج، ضد سردرد و دردهاي عضلاني، پايين آورنده قند خون و آرام بخش مي‌دانند.در کنار استفاده بانوان آذربايجان غربي از عرق بيدمشک به عنوان شربت گوارا براي پذيرايي از ميهمانان نوروزي، عرق بيدمشک در رفع کم خوني، ناراحتي‌هاي قلبي و عروقي، تسکين اعصاب و دردهاي رماتيسمي مورد استفاده قرار گرفته و »نُقل« سوغات اروميه نيز با استفاده از اين عرق معطر تهيه مي‌شود.
*شکوفه‌هاي بيدمشک در آذربايجان_غربي طلايه داران بهارند
بيدمشک را مي‌توان به صورت درختچه‌هايي که درکنار نهرها يا در حاشيه باغ‌هاي شهرهاي آذربايجان غربي بخصوص در شهرهاي اروميه، سلماس و خوي کاشته مي‌شود ديد، بيد مشک با نام آذربايجان غربي بخصوص اروميه عجين است به طوري که نقل بيدمشک بويژه نوع ابريشمي آن و انواع عرق حاصل از بيدمشک با مصارف درماني و دارويي شهرت خاصي در کشور و منطقه دارد.بيدمشک علاوه بر رايحه مطبوع، داراي خواص درماني زيادي است که اهالي شهرستان اروميه براي استفاده از خواص درماني و پذيرايي از مهمانان، عرق آن را در خانه‌ها نگهداري کرده و عرق و نقل بيدمشک به دليل کيفيت و عطر و طعم مطبوع از قديم الايام مورد توجه مسافران و گردشگران بوده و در زمان حاضر نيز از جمله اقلامي است که مشتريان زيادي دارد.با برداشت اين محصول کار عرق گيري نيز آغاز مي‌شود که در گذشته تمام محصول در خانه‌ها تبديل به عرق و اسانس مي‌شد، در زمان حاضر تعداد زيادي از واحدهاي تبديلي نيز اين محصول را خريداري و تبديل مي‌کنند.غير از خواص درماني شکوفه‌هاي بيدمشک، پوست درخت و برگ‌هاي آن نيز خاصيت ضد انگلي داشته و جوشانده آن انگل‌ها و کرم‌هاي معده و روده را از بين مي‌برد.به گفته مسئولان جهاد کشاورزي استان بيش از يک ميليون ليتر انواع عرقيات گياهي در آذربايجان غربي توليد مي‌شود که عرق بيد مشک بخش مهمي از آن را شامل مي‌شود، تهيه عرق از اين گياه به صورت سنتي و همچنين در کارگاه‌ها بصورت صنعتي صورت مي‌گيرد بطوريکه در شهرستان اروميه از رونق بسزايي برخوردار است.
*سالانه 75 هکتار بيدمشک در آذربايجان غربي کشت مي‌شود
معاون امور بهبود توليدات گياهي جهادکشاورزي آذربايجان غربي با اشاره به اينکه سالانه حدود 75 هکتار از حواشي باغات و مزارع استان به صورت پراکنده بيدمشک کشت مي‌شود افزود: از اين ميزان حدود 750 تا 900 تن محصول برداشت شده که 250 تن در کارخانه‌هاي صنعتي استان و نزديک 70 تن در کارگاه‌هاي کوچک خانگي فرآوري و مابقي نيز به ساير استان‌هاي کشور صادر مي‌شود.مقصود قرباني تعداد کارگاه‌هاي صنعتي فعال استان در عرصه فرآوري بيدمشک را 12 کارگاه عنوان و اعلام کرد: صادرات بيدمشک استان اغلب به استان‌هاي کشورمان صورت مي‌گيرد که در کنار اين امر به صورت تجارت چمداني همچون استفاده در »نقل و حلوا« به ساير کشورها نيز صادر مي‌شود.وي با اشاره به اين که بيدمشک درختچه‌اي کم هزينه و بي‌توقع است و هزينه نگهداري آن نيز بسيار کم است، کاشت اين درختچه را از جمله درختچه‌هاي مقرون به صرفه‌اي عنوان کرد و گفت: در اين راستا آذربايجان غربي به دليل داشتن اقليم مناسب با اين گياه از نظر کميت و کيفيت از جمله استان‌هاي برتر کشور است.وي با اشاره به اينکه بيدمشک در صنايع دارويي و غذايي کاربردهاي فراواني دارد اظهار داشت: از عصاره اين گياه در تهيه نقل بعنوان معروف‌ترين سوغات اروميه استفاده شده بطوريکه هم اکنون مراکز بسياري در اين شهر به کار توليد نقل بيدمشک اشتغال دارند.
*معرفي فناوري استحصال بيدمشک و بادرنجبويه براي ثبت ملي
معرفي فناوري استحصال بيدمشک و بادرنجبويه براي ثبت در فهرست آثار ملي و ميراث معنوي يکي از اقدامات است که سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري آذربايجان غربي در دستور کار خود قرار داده، آذربايجان غربي يکي از استان‌هاي غني در استحصال عرقيات گياهي کشور بوده که در شيوه سنتي استحصال عرقيات به ويژه بيدمشک و بادرنجبويه، از دستگاهي به نام »ني قازان« استفاده مي‌شود که شامل يک ديگ و يک کلاهک است.
معيارهاي ثبت اثر در اين پرونده به لحاظ حفظ هويت‌هاي فرهنگي، دانش و فنون تجربي مردم در شيوه‌هاي استحصال سنتي، مزاياي پزشکي و درمان برخي بيماري‌ها، استفاده از شربت اين عرق در مهماني‌ها و اعياد رسمي توسط خانواده‌ها مورد توجه است.

منبع :