منطقه ي زيباي تاريخي قلعه سردار بوکان
سیری در استانها//
1400/09/07
گروه سيري در استان ها: قلعه سردار يا اَرگ بوکان در سده نوزدهم ميلادي و در سال 1868 م/ 1247 خورشيدي توسط عزيزخان مکري سردار کل عساکر منصوره و فرماند? کل قواي ايران در حکومت ناصرالدين شاه قاجار بنا شدهاست.
گروه سيري در استان ها: قلعه سردار يا اَرگ بوکان در سده نوزدهم ميلادي و در سال 1868 م/ 1247 خورشيدي توسط عزيزخان مکري سردار کل عساکر منصوره و فرمانده کل قواي ايران در حکومت ناصرالدين شاه قاجار بنا شدهاست.
عزيزخان مکري باني اين قلعه براي تسلط بر عشاير و کردهاي مکري اين بنا را ساخته بود. بخشهاي ديگر اين ساختمان توسط فرزندان و نوادگان او تکميل و گسترش يافتهاست.اين ساختمان بر روي تپه ي تاريخي بنا نهاده شدهاست که در طول زمان مکاني براي اجراي سياستهاي دولتها بوده و کُردهاي داراي مقام عالي در حکومتهاي وقت از آن بهعنوان يک مرکز حکومتي استفاده ميکردند و بين عشاير و طوايف کُرد اين قلعه از اعتبار خاصي در منطقه مکريان برخوردار بودهاست. ارتفاع اين ارگ از سطح زمين 13 تا 15 متر و طول آن 30 متر است.
در حال حاضر اين تپه ي تاريخي در مرکز شهر بوکان قرار گرفته و تا 95 درصد بناي ساختمان آن تخريب شده و از آن بهعنوان پايگاه مقاوت بسيج شهري استفاده ميشود.
تپهاي که قلعه بر روي آن قرار گرفتهاست، قدمتي بالغ بر 3000 سال دارد و همچنين بناي ساختمان قلعه مربوط به بيش از 150 سال قبل است.اين بنا زير نظر سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري است که نهاد نظامي »سپاه پاسداران« آن را از دهههاي 60 و 70 بهصورت غيرقانوني در تصرف خود قرار دادهاست و با توجه به درخواستهاي متعدد مردمي و ساير دستگاههاي شهرستاني مانند شهرداري، فرمانداري مبني بر تحويل اين قلعه به شهرداري جهت بازسازي، اما تاکنون سپاه استان آذربايجان غربي پاسخگو نبودهاست.
در طي سالهاي اخير ساخت و سازهاي غيرقانوني در خارج از محوطه تپه و داخل قلعه سردار توسط اين نهاد نظامي صورت گرفتهاست.
اين بنا بر روي يک تپه تاريخي و مرتفع بنا شده که ديد مناسبي بر روي محلات آن زمان داشتهاست. ساختمان قلعه به دليل بلندي بنا و همچنين ارتفاع تپه از سطح زمين، از چند کليومتري نيز قابل مشاهده بود.
بخش اوليه بناي قلعه در سال 1285 هجري قمري برابر با 1247 خورشيدي توسط عزيزخان مکري وزيرجنگ ناصرالدين شاه قاجار ساخته شدهاست.
بعدها قسمتهاي ديگر به ساختمان آن توسط سيف الدين خان پسر او و محمدحسين خان نوه عزيزخان افزوده و گسترش داده شدهاست.در گوشههاي شرقي و غربي اين قلعه در بالاي برجهاي مرتفع منشوري شکل، 2 کنگره فلزي نصب کرده بودند که شکوه و عظمت خاصي را به اين قلعه و عمارت بخشيده بود.قلعه سردار در گذشتههاي دور براي سکونت و به عنوان مرکز حکومتي مورد استفاده قرار ميگرفت. ساختمان قلعه به عنوان شهرباني، اداره پست و مدرسه استفاده ميشد. در سال 1328 اين بنا تبديل به مدرسه شده و طنين صداي زنگ مدرسه در آن به صدا درآمد که هماکنون اين زنگ تاريخي توسط ميراث فرهنگي بوکان نگهداري ميشود.
به گزارش عصر آذربايجان به نقل از سايت جاذبه،در سالهاي اوليه انقلاب اسلامي (1357 تا 1361) ساختمان قلعه ويران شد و اکنون از تپه به عنوان پايگاه مقاومت بسيح استفاده ميشود.تپه قلعه سردار باتوجه به اينکه بيش از 150 سال قدمت دارد و در سال 1347 شمسي با شماره ثبت 570 به فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيدهاست.
منبع :