توسعه کشت کاملينا در آذربايجان‌شرقي
توسعه کشت کاملينا در آذربايجان‌شرقي
1400/12/15
گروه اقتصادي: حمايت از توسعه کشت دانه‌هاي روغني به ويژه محصول »کاملينا« جزو رويکردهاي حمايتي دولت در زمان حاضر به شمار مي‌رود و بر همين اساس نيز خبرهاي مربوط به توسعه کشت اين گياه کم‌توقع به واسطه فعاليت‌هاي ترويجي، از گوشه و کنار استان آذربايجان‌شرقي به گوش مي‌رسد.
گروه اقتصادي: حمايت از توسعه کشت دانه‌هاي روغني به ويژه محصول »کاملينا« جزو رويکردهاي حمايتي دولت در زمان حاضر به شمار مي‌رود و بر همين اساس نيز خبرهاي مربوط به توسعه کشت اين گياه کم‌توقع به واسطه فعاليت‌هاي ترويجي، از گوشه و کنار استان آذربايجان‌شرقي به گوش مي‌رسد.
معرفي گياهان جديدي که بتواند در شرايط خشکسالي عملکرد اقتصادي و رضايت‌بخش داشته باشد، از راهکارهاي منطقي براي رفع چالش‌‍هاي پيش‌روي آب و کشاورزي است و رقم »سهيل« از دانه روغني »کاملينا« در رديف همين گياهان اقتصادي، سازگار و داراي تناوب مناسب کشت با غلات قرار دارد که کشت آن به صورت محدود از هشترود در جنوب آذربايجان‌شرقي تا خداآفرين در شمال استان گزارش شده است.
برخي از کشاورزان استان در سال زراعي جاري در قالب مزارع نمايشي و به صورت محدود نسبت به کشت اين دانه روغني اقدام کرده‌اند اما به نظر مي‌رسد با توجه به مزيتهاي اين دانه روغني، طي سال‌هاي زراعي آينده استقبال از آن بيشتر شود.
زيرا کاملينا يا »Camelina sativa« بر اساس نتايج پژوهش‌ها احتياج آبي بسيار کمي داشته و در برابر سرماي بهاره و در مقايسه با ساير گياهان دانه روغني به خصوص کلزا و آفت‌هاي رايج در دانه‌هاي روغني مانند سوسک‌هاي گرده‌خوار مقاومت بيشتري دارد و به همين دليل گسترش کشت آن به ويژه در شرايط اقليمي آذربايجان‌شرقي قابل پيش‌بيني است.
مسير جديد خودکفايي در توليد روغن با گياه کاملينا
مدير جهاد کشاورزي جلفا از توسعه کشت دانه روغني کاملينا به منظور حرکت در مسير تامين امنيت غذايي و تلاش براي خودکفايي و کاهش واردات روغن در اين شهرستان خبر مي‌دهد و مي‌گويد: کاملينا در مقايسه با کلزا نياز آبي کمتري دارد و در برابر سرماي بهاره از تحمل نسبي بالاتري برخوردار است.به گفته »رضا عباسي« دانه کاملينا به طور متوسط داراي 30 تا 40 درصد روغن است که علاوه بر مصرف خوراکي در زمينه دارويي و بهداشتي نيز کاربرد دارد.
وي با بيان اينکه کشت کاملينا در سال‌هاي زراعي آينده رشد قابل توجهي خواهد داشت، اضافه کرد: ارزش غذايي قابل توجه کاملينا و وجود امگا 3 در روغن توليدي آن نيز قابل توجه است و کنجاله آن نيز در صنعت دام و طيور قابليت مصرف دارد.
کشت »کاملينا« براي نخستين‌بار در هشترود
مدير جهاد کشاورزي هشترود با تاکيد بر اينکه توسعه کشت دانه‌هاي روغني به منظور توليد و تامين نياز داخلي کشور و جلوگيري از خروج ارز ضروري است، گفت: طي سال زراعي جاري و براي نخستين‌بار در 13 هکتار از اراضي ديم اين شهرستان گياه روغني »کاملينا« کشت شد. مجيد احمدي افزود: با توجه به خشکسالي سال‌هاي اخير و در راستاي تغيير الگوي کشت، گياهان کم آب‌بر و مقاوم در برابر کم‌آبي با سودآوري بالا به کشاورزان معرفي شده که »کاملينا« يکي از آنهاست. وي با اشاره به اينکه 90 درصد از روغن خوراکي کشور وارداتي است، اضافه کرد: توسعه کشت دانه‌هاي روغني از جمله »کاملينا« ضروري است و کشاورزان نيز با توجه به تغيير اقليم و به تدريج از آن استقبال خواهند کرد.»احمدي« خاطرنشان کرد: خريد تضميني با قيمت مصوب 16 هزار تومان، بيمه مزارع از طريق طرح جهش توليد در ديم‌زارها، ارائه کود يارانه‌دار و نيز توزيع بذر رايگان مزرعه طرح پاپلوت جهت حمايت از کشت »کاملينا« در نظر گرفته شده است.
به گفته وي اين گياه برخلاف »کلزا« که در زمان برداشت افت عملکرد دارد، فاقد ريزش دانه است و در برابر آفت‌ها و بيماري‌ها بسيار مقاوم است تا جايي که آفت‌ها و بيماري‌ها رايج خسارت قابل توجهي روي آن ندارد.
ترويج توسعه کشت گياه کاملينا در خداآفرين
سرپرست مديريت جهاد کشاورزي خداآفرين از ترويج توسعه کشت گياه کاملينا در اين شهرستان خبر مي‌دهد و مي‌گويد: توسعه کشت دانه‌هاي روغني از جمله کاملينا يک ضرورت راهبردي است که کشاورزان بايد با توجه به تغيير اقليم به کشت آن اقدام کنند.
علي خدايي افزود: کاملينا جزو محصولاتي است که مديريت جهادکشاورزي خداآفرين در قالب طرح جهش توليد اقدام به معرفي آن به کشاورزان شهرستان کرده است که از مزيتهاي آن مي‌توان به تامين بذر رايگان، بيمه يارانه‌دار و خريد تضميني اشاره کرد.وي ابراز اميدواري مي‌کند که با توجه به ويژگي‌هاي بسيار مناسب اين گياه، شاهد افزايش توسعه کشت اين گياه در شهرستان طي سال‌هاي آينده باشيم.
کشت کاملينا براي اولين‌بار در ورزقان
مدير جهادکشاورزي ورزقان از کشت گياه کاملينا براي اولين‌بار در سطح پنج هکتار از اراضي کشاورزي شهرستان خبر مي‌دهد و مي‌گويد: دانه‌هاي روغني کلزا و گلرنگ در سطح اراضي کشاورزي اين شهرستان کشت مي‌شود و داراي توليد قابل قبولي است اما امسال و براي اولين بار کاملينا نيز صورت ديم کشت شده است.به گفته »سعيد پورحيدر«ظرفيت توليد مناسب در هکتار و درصد روغن بالا در اين گياه در شرايط ديم به اثبات رسيده و گزينه‌اي مناسب جهت تناوب با غلات است.مدير جهادکشاورزي ورزقان ادامه داد: کاملينا گياهي با دوره رشدي کوتاه است و به خوبي در آب و هواي معتدل و خاک ضعيف رشد مي‌کند و نسبت به گياهان روغني ديگر مانند کلزا و گلرنگ به آب کمتري براي رشد نياز دارد.
مزيت کاملينا در مقايسه با ساير دانه‌هاي روغني
کتاب «کاملينا، گياهي کم‌توقع و سازگار» طي سال 1398 از سوي دانشگاه رازي منتشر شد که بر اساس آن روغن کاملينا داراي مقادير بالايي از امگا 3 است که باعث پيشگيري از سرطان و چاقي مي‌شود؛ همچنين در صنعت به عنوان سوخت زيستي، توليد رزين، واکس‌ها و همچنين براي توليد لوازم آرايشي، بهداشتي و دارويي مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
علاوه بر آن مولفان کتاب در ادامه کاربردهاي اين گياه اينگونه نوشته‌اند: »در کارخانه‌هاي روغن‌کشي براي جلوگيري از فساد و اکسيداسيون و افزايش ماندگاري روغن، اقدام به افزودن آنتي‌اکسيدان صنعتي مي‌کنند که براي سلامت انسان بسيار خطرناک است؛ اين در حالي است که کاملينا به دليل داشتن آلفاتوکوفرول و ويتامين E بالا، که از آنتي‌اکسيدان‌هاي قوي است، نياز به هيچگونه افزودني براي ماندگاري ندارد«.
»حسين رستمي احمدوندي« عضو هيئت علمي و استاديار معاونت موسسه تحقيقات کشاورزي ديم کشور در مورد ديگر کاربردهاي اين گياه مي‌گويد: اين گياه داراي مزيت نسبي به کلزا از جمله نياز کم به آب و مواد مغذي، سازگاري به شرايط نامطلوب محيطي و مقاومت به آفت‌هاست و مي‌تواند با شرايط محيطي سرد و خشک خود را سازگار کند؛ هرچند که در مناطق گرم نيز يافته شده است.
وي اضافه کرد: اين گياه با برخورداري از 28 تا 40 درصد روغن، غناي اسيدهاي چرب اشباع‌نشده (حدود 90 درصد)، طول دوره رشد بسيار کوتاه، سازگاري خوب با زمين‌هاي حاشيه‌اي و سيستم‌هاي زراعت کم‌نهاده اخيرا مورد توجه قرار گرفته است.
وي در مورد يکي ديگر از کاربردهاي روغن کاملينا بيان کرد: اين روغن را مي‌توان براي توليد بيوديزل و سوخت تجديدپذير موتور جت نيز استفاده کرد؛ همچنين روغن و کنجاله آن داراي مصارف صنعتي ديگري از جمله ساخت چسب، رزين، روکش و جلادهنده اجسام است.«دانيال کهريزي» استادتمام گروه توليد، ژنتيک و گياهي دانشگاه رازي و مجري طرح ملي و به‌نژادگر کاملينا نيز در مورد کاربردهاي اين دانه روغني بيان کرد: روغن کاملينا خوراکي و منبع بالقوه خوبي از »ALA«بوده که يک پيش‌ماده براي اسيد چرب امگا 3 و موثر در سلامت انسان است.
به گفته وي در برخي از کشورهاي اروپاي‌شرقي از روغن اين گياه در طب سنتي براي درمان سوختگي، زخم، التهاب چشم و همچنين درمان زخم معده و به عنوان يک داروي مقوي استفاده مي‌شود.وي اضافه کرد: اين گياه به عنوان يکي از گزينه‌هاي جدي براي کشت در مناطق سرد، کم‌آب و در شرايط تغيير اقليم توصيه مي‌شود.وي اظهار داشت: اين گياه تا قبل از دهه 40 ميلادي در اکثر مناطق اروپا و روسيه کشت مي‌شد و بعد از جنگ جهاني دوم اغلب توسط ساير گياهان پربازده از لحاظ عملکرد، جايگزين شد.
وي ادامه داد: افت سطح زيرکشت اين گياه در اروپا به دنبال اعمال يارانه‌ها براي برخي دانه‌هاي روغني مانند کلزا سرعت بيشتري گرفت اما توجه به روغن‌هاي گياهي غني از امگا 3 طي سال‌هاي اخير باعث شد که اين گياه بار ديگر در کانون توجه قرار بگيرد؛ به خصوص اينکه اين گياه مي‌تواند با حداقل هزينه و نهاده ورودي، عملکرد اقتصادي داشته باشد.
به گزارش عصر آذربايجان به نقل از ايرنا ،رقم جديد گياه دانه روغني کاملينا در بيست و ششمين جلسه کميته ملي معرفي رقم در تاريخ 34 آبان 1396 با ويژگي سازگاري با شرايط اقليم‌هاي مختلف کشور و با نام »سهيل« معرفي شد و از »دانيال کهريزي« به جهت معرفي اين رقم به عنوان هفتمين رقم بخش خصوصي و اولين رقم گياه دانه روغني کاملينا قدرداني شد.
منبع :