ماجراهاي هر روزه خشک شدن درياچه اروميه ديروز تيتانيوم امروز ليتيوم

گروه اجتماعي: اين روز‌ها درياچه اروميه وضعيت مناسبي ندارد و هر روز دامنه شايعات درباره خشکاندن عمدي اين پهنه آبي گسترش مي يابد چهار سال پيش استخراج تيتانيوم و امسال استحصال ليتيوم موضوع داغ شايعات شده است. اين روز‌ها درياچه اروميه وضعيت مناسبي ندارد و آخرين آمار‌ها نشان مي‌دهد وسعت درياچه به کمتر از يک ‏هزار کيلومتر مربع و حجم آب آن نيز به کمترين ميزان خود در تاريخ اين درياچه رسيده است. ‏

 الياس گندمي

گروه اجتماعي: اين روز‌ها درياچه اروميه وضعيت مناسبي ندارد و هر روز دامنه شايعات درباره خشکاندن عمدي اين پهنه آبي گسترش مي يابد چهار سال پيش استخراج تيتانيوم و امسال استحصال ليتيوم موضوع داغ شايعات شده است. اين روز‌ها درياچه اروميه وضعيت مناسبي ندارد و آخرين آمار‌ها نشان مي‌دهد وسعت درياچه به کمتر از يک ‏هزار کيلومتر مربع و حجم آب آن نيز به کمترين ميزان خود در تاريخ اين درياچه رسيده است. ‏
تشکيل ستاد احياي درياچه اروميه ‏از بهمن 92 و صرف بودجه 18 هزار ميليارد تومان اعتبار براي احياي آن ‏از کاهش حجم و سطح نگين فيروزه‌اي ايران جلوگيري نکرد و به شايعات مختلف از جمله عمدي بودن ‏خشکاندن درياچه اروميه براي برداشت ذخاير معدني دامن زد. ‏
چهار سال پيش مسعود تجريشي، مدير وقت دفتر برنامه‌ريزي و تلفيق ستاد احياي درياچه اروميه وجود ماده ‏معدني ارزشمند تيتانيوم در درياچه اروميه را رد کرد وگفت: اين ادعا که کف درياچه تيتانيوم وجود دارد ‏اشتباه است، اما عناصر ديگري مانند کلر، سديم ليتيوم و منيزيوم در اين درياچه وجود دارد. ‏
معاون سازمان حفاظت محيط زيست همچنين در آن زمان گفته بود: حتماً عناصر شيميايي در بستر درياچه ‏وجود دارد که مي‌تواند شامل سديم و کلرايد که همين نمک طعام است باشد و در رده‌هاي بالاتر عناصر، که ‏بسيار ارزشمند هستند، ليتيوم است که اگر قصد برداشت آن وجود دارد بايد غلظت به حدي باشد، که توجيه ‏اقتصادي هم داشته باشد، اما ميزان ليتيوم موجود در درياچه اروميه براي استخراج، توجيه اقتصادي ندارد‎. ‎
برداشت ليتيوم از درياچه اروميه، بازي سياسي است
سيد سلمان ذاکر دبير هيات تحقيق و تفحص از عملکرد ستاد احياي درياچه اروميه و نماينده مردم اروميه در ‏مجلس شوراي اسلامي در گفت و گو با خبرنگار ما گفت: صحبت‌هايي که اين روز‌ها درباره تلاش براي ‏خشک کردن عمدي درياچه اروميه براي برداشت ليتيوم مطرح مي‌شود، بيشتر جنبه سياسي دارد و براي ‏متشنج کردن افکار عمومي مطرح مي‌شود. ‎
نماينده مردم اروميه در مجلس شوراي اسلامي مي‌گويد: گزارشي که اخيرا درباره امکان برداشت ليتيوم از ‏کف تالاب‌هاي خشک شده کشور منتشر شده است، اين گمانه زني را در ذهن افکار عمومي ايجاد مي‌کند ‏که شايد عده‌اي در کشور با نگاه به منافع اقتصادي به عمد به دنبال خشک کردن درياچه اروميه بوده اند، اما ‏چنين گزاره‌ اي به هيچ وجه صحيح نيست، چون اگر چنين چيزي بود، حتما در نحوه تصميم گيري‌ هاي ‏دولت قبل شاهد نشانه‌ اي از حرکت دولت به سمت استفاده اقتصادي از درياچه اروميه مي‌ بوديم، اما در ‏دولت قبل نه تنها اين اتفاق رخ نداد، بلکه ستاد احياي درياچه اروميه نيز تشکيل شد و هزاران ميليارد تومان هم ‏بودجه به اين ستاد اختصاص داده شد تا اقدامات لازم را براي نجات اين درياچه انجام دهد. ‏
ذاکر با بيان اينکه درياچه اروميه متعلق به منطقه و کشور و همچنين هويت ملي ماست تاکيد کرد: آسيب ‏زيست محيطي خشک شدن درياچه اروميه بسيار سنگين‌تر از منافع اقتصادي آن خواهد بود. ‏
دبير هيات تحقيق و تفحص از عملکرد ستاد احياي درياچه اروميه ‏اظهار کرد: شايعات خشکاندن درياچه ‏اروميه هويت ما را هدف قرار داده است و دولت و مجلس در کنار هم مصمم به احياي اين نگين فيروزه‌اي ‏هستند. ‏
نماينده مردم اروميه در مجلس شوراي اسلامي ادامه داد: طوفان‌ هاي نمکي حاصل از خشک شدن ‏اين درياچه سلامت 15 ميليون نفر را در پنج ‏کشور ايران، ترکيه، آذربايجان، ارمنستان و عراق تحت تاثير قرار ‏خواهد داد و قطعا هزينه‌ هايي که براي ‏درمان بيماري‌هاي حاصل از طوفان‌هاي نمکي بر دولت خود ما ‏تحميل خواهد شد، از درآمد حاصل از بهره ‏برداري‌هاي اقتصادي از درياچه اروميه بسيار بيشتر خواهد بود‎. ‎
اکتشاف و استحصال مواد معدني به صورت يک علم پويا در حال تکوين و تکامل است و روز به روز در حال ‏پيشرفت است و استحصال هرگونه مواد معدني از ذخاير معدني روش و تکنيک خاص خود را مي‌ طلبد و ‏وجود ذخاير معدني در يک منطقه دليل بر مقرون به صرفه بودن و احتمال استخراج نمي‌ شود. ‏
استحصال ليتيوم به شدت محيط زيست را آلوده مي‌ کند
دکتر کامران زينال زاده مدير پژوهشکده مطالعات درياچه اروميه دانشگاه اروميه و متخصص آب با تاييد وجود ذخاير بسيار ‏ارزشمند مواد معدني در اين پهنه آبي مي‌ گويد: براساس آخرين تحقيقات انجام شده تنها روش فني ‏استحصال مواد معدني به ويژه استحصال ماده معدني ليتيوم از درياچه اروميه، وجود شورابه است بنابراين براي استخراج ‏مواد معدني بايد درياچه اروميه احيا شود.
وي ادامه داد: درياچه اروميه به عنوان يک اکوسيستم بي نظير آب شور و يکي از زيستگاه‌ هاي مهم جهاني ‏جايگاه بي نظيري در محيط زيست منطقه داشته است و داراي ذخاير بسيار ارزشمند اقتصادي مانند آرتميا و ‏عناصر با ارزش در شورابه و ترکيبات بستر درياچه مي‌باشد. ‏
اين متخصص آب اضافه کرد: عناصر و ترکيبات شورابه درياچه اروميه مانند ليتيوم، نقش مهمي در تامين مواد اوليه ‏بسياري از صنايع با قابليت صادراتي بودن بالا مي‌ باشند، اما اقتصادي‌ ترين و امکان پذيرترين روش استحصال ‏بسياري از اين ترکيبات و عناصر تنها از شورابه درياچه مي‌ باشد، به عبارت بهتر، فقط با حفظ آب درياچه ‏اروميه امکان بهره مندي از پتانسيل‌هاي آن مقدور است. ‏
دکتر نصرت حيدري شيميدان و استاد دانشگاه نيز که در زمينه عناصر موجود در درياچه اروميه تحقيقات ‏گسترده‌اي را انجام داده است به خبرنگار ما گفت: طبق تحقيقاتي که امسال در بخش ‏آبي درياچه اروميه انجام شده وجود پتاسيم، منيزيوم، برم و همچنين ليتيوم تاييد شده است. ‏
اين استاد دانشگاه تاکيد کرد: استخراج ليتيوم از درياچه اروميه با وجود يون‌ هاي مزاحم، به شدت محيط ‏زيست را آلوده مي‌ کند. ‏
درياچه اروميه با وسعت به طول 140 کيلومتر از شمال به جنوب و عرض 80 کيلومتر از شرق به غرب کشيده شده است و با ‏مساحتي که در کل به 5 هزار و 200 کيلومتر مربع مي‌رسد تا قبل از دو دهه‌ي اخير، پس از درياي خزر بزرگترين ‏درياچه‌ي آب شور دنيا بوده است. اما از دهه هفتاد شمسي تا کنون حدود 90 درصد اين درياچه ‏خشک شده و از بين رفته است. ‎
به گزارش عصر آذربايجان به نقل از باشگاه خبرنگاران،از 1356 سازمان جهاني يونسکو اين درياچه و زيست‌ بوم آن را جزو آثار طبيعي و حفاظت شده‌ جهان ‏به ثبت رسانده و همچنين اين درياچه از 1346 به عنوان پارک ملي و به همراه جزاير کبودان و ‏قويون داغي جزو مناطق حفاظت شده اعلام شده است.

منبع :