آسيب شناسي پرسه زني دانش‌آموزان در فضاي مجازي

گروه اجتماعي: امروزه فضاي مجازي چنان نوجوانان و جوانان را در بازار رنگارنگ خود فرو برده است که گويي هرگز خبري از بازي ها و فعاليت هاي دسته جمعي آنان نبوده است.

ندا تقي پور

گروه اجتماعي: امروزه فضاي مجازي چنان نوجوانان و جوانان را در بازار رنگارنگ خود فرو برده است که گويي هرگز خبري از بازي ها و فعاليت هاي دسته جمعي آنان نبوده است.
به گزارش عصر آذربايجان،در دنياي کنوني، فضاي مجازي پناهگاهي پردردسر براي نوجوان و جوانان است و در حالي روي خوش به آنها نشان مي دهد که در دالان هاي هزار تويش هزاران تهديد وجود دارد.گرچه فضاي مجازي داراي فرصت هاي علمي و ارتباط هاي اجتماعي نيز هست اما استفاده بي رويه دانش آموزان و جوانان از فضاي مجازي منجر به انزواي آنان شده است.
اين هويت کاذب و زودگذر تصويري غيرواقعي براي افراد ايجاد مي کند و منجر به اين مي شود که افراد  در تلاش و تکاپو براي حضور بيشتر در شبکه هاي اجتماعي از جمله  فيس بوک و وايبر باشند و چت کنند.
دانش آموز در فضاي مجازي بدون توجه به هويت سعي در ارائه افکار و علايق و انديشه هاي خود دارد که اين بسيار خطرناک است.اين روزها شاهد اعتياد اينترنتي جوانان و نوجوانان به ويژه دانش آموزان هستيم؛ در حالي که جوانان در اين محيط ها آسيب پذيري بسياري دارند.پرسه زدن بي رويه دانش آموزان در فضاي مجازي آفتي براي نظام آموزشي  محسوب مي شود به گونه اي که سبب نگراني خانواده ها ، مديران و معلمان به دليل عدم استفاده صحيح از اين فضا شده است.
فضاي دنياي مجازي با عمق بسيار زياد که ورود به آن آسان اما خارج شدن از آن گاه با ضربات روحي و جسمي همراه است، مي تواند تا مدت ها بار ذهني براي کاربران داشته باشد. تاثيرات پرسه زني بي هدف در اين فضا بر ذهن دانش آموزان بيشتر است که بي حوصلگي ، عدم تمرکز فکري ، افت تحصيلي و عدم موفقيت در تحصيل مي تواند از تبعات آن باشد.
 مسئوليت، هنجار، تخيلات
 روانشناسي گفت: فضاي مجازي يک جامعه بدون هنجار و بدون مسووليت است و انسان ها در اين فضا آرام آرام نسبت به مسووليت هايي که پذيرفته اند و هنجارهايي که بايد به آن پايبند باشند دلسرد مي شوند به گونه اي که به مرور زمان، مسووليت برايشان محدوديت مي شود.علي ريحاني اين آفت را يک مشکل بسيار بزرگ روانشناختي دانست و اظهار داشت: از نظر علمي هم ثابت شده است افرادي که ساعت هاي بسيار دراين فضا وقت مي گذرانند دچار نوعي اعتياد مي شوند که يکي از نشانه هاي مهم آن، کم شدن مسووليت پذيري افراد است.
وي بيان داشت: دانش آموزي که به صورت افسارگسيخته ، بدون زمان  و باز کردن هر صحفه اي از فضاي مجازي  دست مي زند و اين وضعيت براي او عادت مي شود ديگر محدوديت ها در زندگي برايش معنايي ندارد.وي از يادگيري ديداري به عنوان ديگر آفت فضاي مجازي ياد کرد و يادآورشد: از بين رفتن روحيه مهارت آموزي شنيداري و جايگزين شدن يادگيري ديداري و موقت از ديگر آفت هاي حضور پررنگ نوجوانان و جوانان در فضاي مجازي است که منجر به افت تحصيلي در دانش آموزان مي شود. اين روانشناس خاطرنشان کرد:  حجم بسياز زيادي از ذهن دانش آموزان با فيلم ها و تصويرهايي که در فضاي مجازي مي بينند پر مي شود به همين دليل اين عادت به شدت توانمندي دريافت هاي مطالعاتي و شنيداري را دروي پايين مي آورد.
وي تخيل را از ديگر آفت هاي فضاي مجازي برشمرد و اضافه کرد: وقت گذراني در فضاي مجازي هيچ دستاورد بيروني ندارد و مانند خواب يا سفر خيالي است که انسان را د توهمات خود فرو مي برد .ريحاني بيان داشت : زماني که فرد به دنياي واقعي بر مي گردد، متوجه فاصله زياد خود با دنياي واقعي  مي شود که همين موضوع به شدت افسردگي مي آورد.
استفاده افراطي از فضاي مجازي و چالش_هاي تربيتي
کارشناس آموزشي نيز در اين زمينه اظهارداشت: ميزان حضور دانش آموزان در فضاي مجازي و پرسه زدن آنها در شبکه هاي اجتماعي يکي از موضوعاتي است که مي توان آن را به ليست دغدغه هاي والدين اضافه کرد.عزيز چابکي بيان داشت: اغلب جوانان و نوجوانان به ويژه دانش آموزان درايام تعطيلات تابستان با مشکل نحوه گذراندن اوقات فراغت روبرو هستند واز طرفي ديگر به دليل نقش و تاثير بالاي فضاهاي مجازي و شبکه هاي اجتماعي در زندگي آحاد جامعه،اين فضاها به اشتباه جاي زمان فراغت واستراحت جوانان راگرفته و اين امر هم تهديد و هم فرصتي بزرگ محسوب مي شود.
وي با اشاره به اينکه ميزان حضور دانش آموزان در فضاي مجازي و پرسه زدن آنها در شبکه هاي اجتماعي يکي از موضوعاتي است که مي توان آن را به ليست دغدغه هاي والدين اضافه کرد ، يادآورشد: کمتر مادري را مي توان سراغ داشت که از وقت تلف کردن هاي فراوان فرزندش در فضاي مجازي شکايتي نداشته باشد.چابکي خاطرنشان کرد: آسيب جدي که بايد بيش از گذشته مورد توجه باشد، نفوذ شبکه هاي اجتماعي مانند"فيسبوک،وايبر، واتس آپ، لاين" در بين دانش آموزان است.
وي از گذران اوقات فراغت درشبکه هاي مجازي به عنوان يک چالش جدي تربيتي ياد کرد و افزود: اوقات فراغت مي تواند پر بارترين و شور انگيزترين لحظات و برعکس ملال انگيزترين و بي ثمرترين دقايق باشد.اين کارشناس  ادامه داد: ورود بي رويه و گذاران اوقات فراغت دانش آموزان در فضاي مجازي و اينترنت به دليل اينکه استفاده صحيح از شبکه هاي اجتماعي و ورود به فضاي مجازي درجامعه ما به درستي تبيين وفرهنگ سازي نشده است و اغلب خانواده ها هم به دليل ساختار سنتي چندان با اين گونه فضا ها آشنايي ندارند، يک چالش جدي تربيتي است.
وي گفت: فضاي مجازي و رايانه امروز در زندگي ما انسان هاست و کودکان هم دراين فضاي مجازي بازي مي کنند.دانش آموزان و دانشجويان و... به نوعي دراين فضا هستند و به هرحال اين محيط جزو جدايي ناپذير از زندگي اشخاص است، لکن نکته مهم نحوه استفاده صحيح واصولي ازاين فضاست.
وي اضافه کرد: فضاي مجازي به صورت شبکه هاي اجتماعي، امروز به صورت يک تکنولوژي مدرن دراختيار قرارگرفته است، لازمه استفاده ازاين تکنولوژي مدرن، داشتن فرهنگ استفاده از آن است و فقدان اين فرهنگ آسيب هاي بسياري را برجاي مي گذارد.چابکي با بيان اينکه يکي از مشکلات برخي از کاربران ضعف اخلاق است، افزود: استفاده کنندگان اين شبکه ها جوانان هستند و والدين اين وسايل را براي فرزندان تهيه مي کنند لذا ضرورت دارد قبل از تهيه اين ابزارها عنصر اساسي اخلاق را به فرزندان بياموزند و با آموزش به آنها تفهيم کنند که نبايد وارد حريم خصوصي ديگران شوند.
وي به تاثير فضاي مجازي بر سلامت دانش آموزان پرذاخت و افزود: متاسفانه در سالهاي اخير دانش آموزان از فضاي مجازي استفاده بي‌رويه مي کنند و همين موضوع منجر به انزواي دانش آموزان شده است.وي اظهارداشت : اين هويت کاذب و زودگذر تصويري غيرواقعي براي افراد ايجاد مي کند و منجر به اين مي شود که افراد دائما در تلاش و تکاپو براي حضور بيشتر در شبکه هاي اجتماعي همچون فيس بوک، وايبر، وي چت و… شوند.
فضاي مجازي در يادگيري دانش آموزان اختلال ايجاد کرده است
استاد دانشگاهي نيز در اين زمينه گفت: فضاي مجازي در يادگيري دانش آموزان اختلال ايجاد کرده است که به مطالعه سرسري و کاهش سرانه کتاب انجاميده است.عليرضا کاظمي بيان داشت: امروز جهان طبيعتاً در نقطه عطفي قرار گرفته است و در پشت سرمان دوره‌هاي مختلف زندگي را پشت سر گذاشته است؛ اکنون در دوره اينترنت و فضاي مجازي و سايبري هستيم که نيازمند ساختار سازي و توانمندسازي است.وي اضافه کرد: در گذشته نهاد خانواده و نهاد مکتبخانه را داشتيم که تربيت را شکل مي‌داد و بعدها نهاد جامعه اضافه شد، اما در جامعه امروز يک فضاي ديگري به اين سه نهاد اضافه شده است که سايبري است و ضريب نفوذ آن از نهادهاي ديگر بيشتر است.
کاظمي بيان داشت: فضاي مجازي مي‌تواند به عنوان يک ظرفيت ارزشمند در اختيار نهاد تعليم و تربيت قرار بگيرد به شرطي که استلزامات و زيرساخت‌ها در تعليم و تربيت شکل بگيرد، در حالي که الان استفاده از آن تک ساحتي و آن هم در حوزه علم و فناوري است، اما ما به دنبال تربيت چند ساحتي هستيم که تربيت ديني از جمله آنهاست.وي  خاطرنشان کرد: دانش آموزان در فضاي فيزيکي مدرسه، خانه و جامعه و همچنين فضاي ذهني و خيالي سير مي‌کنند، اما امروز فضاي سوم در پيش روي دانش‌آموزان است که فضاي مجازي است که شهر بي قانون است؛ اين فضا خطرناک و غيرقابل کنترل است.
 وي با بيان اينکه در کنار فرصت استفاده از فضاي مجازي، تهديداتي وجود دارد، گفت: اطلاعات بي‌کيفيت، غلط، پخش شايعات، کاهش ارتباطات واقعي، تعارضات ارزش‌ها، ايجاد تداخلات در شخصيت بچه‌ها، شبهه افکني در حوزه اعتقادي و شکستن حريم شخصي، آسيب‌هاي خيلي جدي وارد کرده است.استاد دانشگاه تصريح کرد: فضاي مجازي سبک زندگي را تغيير داده و پرخاشگري را در خانواده شکل داده است.کاظمي عنوان کرد: فضاي مجازي در يادگيري دانش آموزان اختلال ايجاد کرده است که به مطالعه سرسري و کاهش سرانه کتاب انجاميده است و تقريباً باعث شده است که دقت در حوزه‌هاي مختلف را کاهش دهد.وي با اشاره به اينکه فضاي مجازي پيامدهاي اخلاقي و اعتقادي ايجاد کرده و فضاي هرزه نگاري ايجاد شده است، افزود: يکي از دلايل مهم بالارفتن سن ازدواج، فضاي مجازي است
کاظمي گفت: بسياري از آسيب‌هاي دانش آموزان ناشي از فقدان مهارت‌هاست و بايد سواد رسانه‌اي و مهارت‌هاي دانش‌آموزان را در برابر فضاي مجازي بالا ببريم و در اين راستا آموزش مربيان و خانواده‌ها مهم است.

منبع :