وقتي گره اشتغال با مهارت آموزي باز نمي‎شود//

مهارت آموزي و فراگرفتن دوره‎هاي مهارتي چند سالي که کليدحل مشکل بيکاري بيان شده است اما دراين بين عدم وجود بازار کار براي مهارت جويان از جمله مواردي که ثمر بخشي اين دوره ها را کاهش داده است و فرصت هاي شغلي به غير مهارت جويان داده شده است.

گروه گزارش: مهارت آموزي و فراگرفتن دوره‎هاي مهارتي چند سالي که کليدحل مشکل بيکاري بيان شده است اما دراين بين عدم وجود بازار کار براي مهارت جويان از جمله مواردي که ثمر بخشي اين دوره ها را کاهش داده است و فرصت هاي شغلي به غير مهارت جويان داده شده است.
 ارائه آمار از طرف اداره تعاون کار و رفاه اجتماعي استان از ميزان اشتغال کاريابي هاي استان زنجان در سال گذشته نشان مي‎دهد که مهارت آموزان در مقايسه با افرادي که مهارت فني نديده‎اند کمتر جذب بازار کار شده اند که اين امر تناقض فاحش با گفته هاي مسئولاني دارد که در طول چند سال اخير يکي از علت‎هاي عدم اشتغال و ايجاد فرصت هاي شغلي براي جوانان را نبود مهارت عنوان کرده‎اند. اسدالله درويش اميري استانداري که به تازگي کار خود را در زنجان آغاز کرده است در آخرين جلسه کارگروه اشتغال عمده ضعف اشتغال درجامعه را نبود مهارت عنوان کرده و بيان کرد:لازم است به جويندگان کار اين موضوع تفهيم شود که کار کردن منحصر به مشاغل اداري نيست چرا که ظرفيت اشتغال در نظام اداري بسيار محدود است. استاندار زنجان نياز واحدهاي توليدي و به ويژه بخش خصوصي را نيروي کار ماهر و مجرب اعلام کرده اند که اين تنها سخن يکي از متوليان استاني در رابطه با بازار کار و نبود فرصت هاي شغلي براي انبوه بيکاران تحصيل کرده است. در سالهاي اخير عمده ترين مشکل کشور بيکاري و نبود فرصت‎هاي شغلي بيان شده است و اين موضوع تنها محدود به استان نبوده و بسياري از استان ها در کشور با انبوه بيکاران درجامعه خود مواجه هستند و هرکدام از استانها راهکارهايي مختلف براي ايجاد مشاغل در استان خود داشته اند و تدابيري که بايد در عمل ديد که تا چه ميزاني اين تدابير سبب شده است تا فرصت شغلي براي شهروندان بيکار فراهم شود.
بررسي وضعيت بازار کار و شاخص‎هاي اشتغال استان نشان مي‎دهد که برخلاف افزايش نرخ بيکاري در کشور نرخ بيکاري در زنجان روند کاهشي داشته و اين روند کاهشي در سه سال گذشته با تداوم همراه بوده است. نرخ بيکاري از 11.2 درصد در پايان سال 91 به 9.9 درصد در پايان سال 92 و در پايان سال 93 به 9.8 درصد رسيده است که اين ميزان در پايان سال 94 با کاهش 2 دهم درصدي 9.6 گزارش شده است. در ارتباط با نرخ بيکاري امسال نرخ بيکاري 8.4 درصد در فصل بهارعنوان شده است که بنا به گفته مسئولان اداره تعاون کار ورفاه اجتماعي استان سهم زنجان از ايجاد فرصتهاي شغلي در سال گذشته 16 هزار شغل بوده است که بيشتر مشاغل ايجاد شده مشاغل خدماتي بوده است. در اين جا صحبت از چگونگي ايجاد فرصت‎هاي شغلي نيست و بحث پرداختن به دغدغه اي است که بارها از زبان مسئولان استاني تکرار شده و آنهم عدم مهارت و اينکه بازار طالب نيروي کار ماهر است و در بيان علت بيکاري جوانان هميشه بحث نبود مهارت پاي ثابت صحبت هاي مسئولان استاني بوده است. هر چند آمار ارائه شده از عدم جذب مهارت جويان مربوط به آمار اشتغال از طريق کاريابي‎هابي‎هاي استان بوده است اما همين آمار جاي سوال را ايجاد مي کند که چرا مهارت جويان در مقايسه با افرادي که مهارت نديده‎اند کمتر جذب بازار کار شده‎اند. کاهش جذب افراد در فرصت‎هاي شغلي ايجاد شده مي تواند در کاهش انگيزه افراد براي ورود به دوره هاي مهارتي بسيار تاثير گذار باشد چرا که در عمل آنها گذراندن اين دوره‎ها را تنها مساوي با از بين رفتن وقت خود مي دانند.
بررسي دقيقتر آمار ارائه شده در اين رابطه نشان مي‎دهد که آمار اشتغال افراد ارائه شده تنها مربوط به افرادي بوده است که در کاريابي‎ها اقدام به ثبت نام کرده بودند و اگر دقيق تر به اين موضوع توجه شود مي بينيم بسياري از اين فرصتهاي شغلي پايدارنبوده و صرفا در مشاغل کارگري بوده است. اينکه ما مي خواهيم جوانان را تشويق به مهارت آموزي کنيم حرف درست و سنجيده است و يک نياز براي بازار کار تلقي مي‎شود اما در اين بين بايد نگاهي نيز به عملکرد و خروجي اين دوره‎هاي آموزشي داشت تا بتوان با شناسايي موارد آسيب زا افراد را به فرا گرفتن اين آموزش‎ها که يک ضرورت است سوق داد. اينکه چرا سيستم دانشگاهي ما نتوانسته است براي يک تکنسين و يا يک کارشناس دوره‎هاي مهارتي که بتواند در شغل خود بکار گيرد را نداشته است نيز بسيار جاي تامل دارد چرا که  يک فرد پس از گذراندن دوره 4 ساله کارشناسي و حتي با سپري کردن دوره کارشناسي ارشد براي داشتن شغل بايد دوباره وارد چرخه آموزش مهارتي شود و انگار همه آن سال‎ها هيچ عايدي براي او نداشته است. در طول سالهاي گذشته افراد بيشماري وارد آموزش هاي مهارتي شده‎اند اما حتي با وجود داشتن مهارتهاي فني و حرفه اي نتوانسته اند وارد بازار کار شوند که همين عاملي شده است تا ساير افراد نخواهند تجربه ناموفق ديگران را تکرار کنند که همين موضوع مي تواند يک آسيب براي دوره‎هاي مهارتي تلقي شود.
در اين رابطه محمد رضا انصاري ، مديرکل فني و حرفه اي استان زنجان با تاکيد بر اينکه بايد تمامي عواملي که سبب بيکاري جوانان شده است در کنار هم مورد بررسي قرار گيرد، بيان مي کند: اينکه ما تنها به يادگيري دوره هاي مهارتي کنيم کار مقبولي نيست و بلکه بايد در کنار توجه به اين اموزش ها تمامي بسترهاي لازم براي ايجاد شغل را در جامعه داشته باشيم. وي اضافه مي کند: سازمان فني و حرفه اي تنها متولي ايجاد شغل نيست و هدف از ارائه آموزش هاي مهارتي ايجاد توانمندي و ارتقاء مهارتي نيروي انساني براي ورود به بازار کار است در حاليکه بايد بازار کاري وجود داشته باشد تا اين نيروها در آن جذب شوند. انصاري بيان ‎مي کند: يکي از مواردي که از جمله وظايف کاريابي ها محسوب مي شود هدايت و ارائه مشاوره شغلي به افراد کارجو است که در اين رابطه بايد کارجويان فاقد مهارت نيز براي دريافت آموزش‎هاي مهارتي به فني‎وحرفه اي معرفي مي شدند که اين اقدام توسط کاريابي‎ها صورت نکگرفته است. وي با اشاره به اينکه نيازهاي بازار کار در ارائه آموزش هاي مهارتي مورد توجه قرار مي گيردگفت: ارائه بخش اعظم آموزش‎هاي مهارتي با نيازسنجي و بر اساس طرح آمايش سرزميني انجام مي‎شود که در اين رابطه سعي شده است تا دوره‎هاي مهارتي مورد توجه قرار گيرد که نياز فعلي بازارکار بوده و بتوان با ارائه اين آموزش‎ها مشکل اشتغال را برطرف کرد.
اما زماني مي توان گفت که دوره هاي اموزشي بازار محور توانسته است موثر باشد که بازار کار و فرصت هاي شغلي در مراحل قبلتر توسط متوليان ايجاد شده و يا بسترهاي لازم براي ايجاد اين مشاغل فراهم شده باشد و نمي توان انتظار داشت بدون حمايت جدي جامعه فرصت شغلي ايجاد کرد چرا که حتي افراد نخبه مهارتي نيز اين روزها با معضل بيکاري مواجه هستند. حمايت از نخبگان مهارتي تنها به پرداخت تسهيلات از صندوق کارآفريني و اميد معطوف شده است و در اين رابطه نيز حمايت‎ها جدي نبوده و فضاي کسب و کار نتوانسته است زمينه را براي اشتغال اين افراد که صاحب فکر و مهارت هستند فراهم کند. نبود ارتباط درست بين صنعت و مراکز آموزشي نيز در اين امر بي تاثير نبوده است چرا که کارفرماها مي ‎توانند با نياز سنجي دوره‎هاي اموزشي ارائه اين دوره ها را به مراکز فني‎و‎حرفه‎اي واگذار کنند.
انصاري مديرکل فني و حرفه اي استان زنجان در اين رابطه با اعلام امادگي فنيو حرفه اي استان زنجان به ارائهاين آموزش ها بيان مي کند: فني و حرفه اي اين امادگي را دارد که دوره هاي مورد نياز واحدهاي توليدي را تدوين وبه صورت سفارشي ارائه آموزش هاي مهارتي به اين واحدها را داشته باشد.بيان اين معضلها به معناي نفي ضرورت آموزش هاي مهارتي در کشور نيست بلکه بيان مواردي است که تاثير اين آموزش ها را خنثي کرده است و در عمل بازدهي و بهروري اين دوره ها را کاهش داده است. شايد بتوان گفت در بسياري از موارد ما وارد مسير آموزشي شده ايم که پايان و سرانجام آن به اشتغال ختم نمي‎شود مسيري که با آغاز تحصيل در مدارس آغاز و پس از اخذ مدرک در سطوح تحصيلات تکميلي به دوره هاي مهارتي منتقل و از پس از سپري کردن اين دوره ها نيز دوره ديگري توسط مسئولان براي پر کردن اوقات بيکاري جوانان در نظر گرفته مي شود. به گزارش عصرآذربايجان به نقل از راه دانا، ضعف سيستم آموزشي سبب شده است که امروز ديگر شعار مسئولان از داشتن مدرک تحصيلي  به بحث نبود مهارت متوجه شود و اين بهانه و دليل خوبي است که افراد به دليل نداشتن اين مهارت‎ها از فرصت هاي شغلي که ايجاد نشده است محروم شوند.

منبع :