فرش تبريز خون جگر و فيفاي بي‌معرفت

گروه فرهنگي: ادوار مختلف جام‌جهاني و مايه‌گذاشتن از اعتبار فرش تبريز، نشان داده، بافت و ارسال فرش تبريز به جام جهاني، نه تنها هيچ فايده‌ و آورده‌اي براي اين هنرصنعت نداشته، بلکه ممکن است هنر فاخر ايران را به موضوعي نازل و دم‌دستي تبديل کرده و منزلت تاريخي فرش تبريز را خوار و خفيف کند.

فرشيد باغشمال

 گروه فرهنگي: ادوار مختلف جام‌جهاني و مايه‌گذاشتن از اعتبار فرش تبريز، نشان داده، بافت و ارسال فرش تبريز به جام جهاني، نه تنها هيچ فايده‌ و آورده‌اي براي اين هنرصنعت نداشته، بلکه ممکن است هنر فاخر ايران را به موضوعي نازل و دم‌دستي تبديل کرده و منزلت تاريخي فرش تبريز را خوار و خفيف کند.
 رهاورد اين همه »فرش تبريز« که به جام‌جهاني فرستاديم، چه بود؟ چرا جز تبريز، صنايع‌دستي هيچ شهر و هيچ کشوري، تا اين حد خودش را سبُک نمي‌کند؟ چرا تا حالا نهادها و رسانه‌هاي رسمي ورزشي در جهان، يک تشکر خشک و خالي از ما نکرده‌ است؟ چه اصراري داريم اين همه خودمان را کوچک کنيم؟
ماجراي بافت فرش جام جهاني، از جام‌جهاني فرانسه آغاز شد و بعد از آن، به کره، آلمان، آفريقاي‌جنوبي، برزيل، روسيه و هم‌اکنون قطر رسيد. اين اتفاق، هِي تکرار شد و تکرار شد و آن‌قدر تکرار شد که »بافت فرش تبريز براي جام‌جهاني« به يک خبر نخ‌نما و بي‌رويه در ادوار جام‌جهاني تبديل شد.
 فرش جام‌جهاني و ابهام‌هاي قانوني
ساز و کار قانوني بافت فرش جام‌جهاني، همواره مبهم بوده‌ است. مشخص نيست نهادهاي متولي صنفي و هنري فرش، آيا در اين خصوص دخيل هستند يا نه؟ آيا هر فردي مي‌تواند محصول هنري خود را «به نام ايران» راهي جام جهاني کند؟ آيا بافت فرش جام‌جهاني، مطابق فراخوان، سفارش و تشريفات قانوني بوده‌، يا ذوق و ارتباطات شخصي نيز در اين خصوص موثر است!؟
 فرش تبريز، برند شخصي نيست
فرشي که به نام »ايران و تبريز« بافته مي‌شود، يک برَند شخصي نيست. کسي نمي‌تواند بگويد »خودم بافته‌ام و به کسي مربوط نيست!« مايه‌گذاشتن از اعتبار هنري و تاريخي ايران و تبريز، در رويدادي مثل جام‌جهاني -که کمتر نسبتي با هنر و مباحث فرهنگي دارد- توجيه ندارد.
اصرار تبريز و بي‌اعتنايي فيفا
آيا شنيده‌ايد تاکنون مجامع فوتبالي، از جمله فيفا، آن‌گونه که شايد و بايد، به موضوع بافت فرش جام‌جهاني بها دهد؟ مثلاً در ميان اخبار جام‌جهاني، آيا ديده‌ايد فيفاً يک قطعه عکس از اين فرش‌ها در حاشيه برنامه‌هاي جام‌جهاني نشان دهد؟ يا رئيس فيفا در پيام کوتاهي از ايران قدرداني کند؟ اصلاً عبارت Tabriz+carpet+world+cup را جستجو کنيد، ببينيد در رسانه‌هاي غيرايراني، اين خبر جايي دارد؟
فرش داديم و پيراهن گرفتيم
جام‌جهاني، عرصه رويدادهاي ريز و درشت است. از تتو و آرايش بازيکنان گرفته تا آب‌معدني گوشه نيمکت، در تيررس خبرنگاران است. در ميان اين همه اخبار، آيا تاکنون شنيده‌ايد که مثلاً آفريقايي‌ها از عاج‌کاري‌ زيباي خود به تيم‌ها هديه دهند؟ يا ژاپني‌ها، بامبوبافي خود را راهي جام‌جهاني کنند؟ قطعاً نه! اين حاتم‌بخشي‌ها مختص ما است و بس! نشان به آن نشان که چند سال پيش، فدراسيون فوتبال، فرش نفيسي را به رئيس فدراسيون اسپانيا اهدا کرد و طرف غربي، در عوض، پيراهن تيم ملي کشورش را پيشکش کرد! ببنيد فرش تبريز با انبوهي از سرمايه و هنر و هزينه و زحمت و خون جگر، چطور از دست مي‌رود و در مقابل، چه چيزي عايدمان مي‌شود!؟
 آيا گزارشي منتشر شده در اين خصوص که مثلاً با ارسال فرش تبريز به جام‌جهاني، فروش يا سفارش اين برند مهم، در مارکت‌هاي جهاني صنايع دستي، افزايش داشته‌است؟ راستي، اوضاع کار و کاسبي در بازار مظفريه چطور است؟ آيا توانستيم اين بازارچه زيبا را به جهان معرفي کنيم؟
اصالت هنري فرش تبريز در معرض انحراف است
جدا از اين مسائل، يک نگراني خيلي مهم نيز در اين ماجرا وجود دارد، و آن اين‌که، فرش‌هايي که با «نشان تبريز» راهي جام جهاني مي‌شود، در آستانه انحراف از هويت هنري و تاريخي خود است. «فرش تبريز» با طرح‌ها و اسلوب‌هاي تاريخي نظير سالاري، ماهي، گنبدي، گلستان، ماهي، هريس و خطيبي و.... در جهان شناخته مي‌شود.»نقشه« جزو جداناپذير هويت فرش تبريز است. وقتي فرشي با کاپ جام جهاني و عکس مسي و رونالدو بزک شود، اين کالا اسمش هر چه باشد، »فرش تبريز« نيست. علاوه بر طرح، اسلوب رنگ‌بندي نيز بخشي از هويت فرش تبريز است. قرمز و آبي و سبز به کار رفته در فرش تبريز، ريشه در طبيعت و اقليم و معماري اين خطه دارد.
اين رنگ‌ها به قدري بديع و خاص است که حتي نسخه‌هاي پيشرفته فتوشاپ نيز نمي‌توانند مثلاً قرمزِ طرح هريس را عيناً توليد کنند. فرشي که اين رنگ‌بندي بکر و دقيق را نداشته باشد، »فرش تبريز« نيست.
 اين سريال نافرجام را پايان دهيم
ادوار مختلف جام‌جهاني و مايه‌گذاشتن از اعتبار فرش تبريز، نشان داده، بافت و ارسال فرش تبريز به جام جهاني، نه تنها هيچ فايده‌ و آورده‌اي براي اين هنرصنعت نداشته، بلکه ممکن است هنر فاخر ايران را به موضوعي نازل و دم‌دستي تبديل کرده و منزلت تاريخي فرش تبريز را خوار و خفيف کند.
به گزارش عصر آذربايجان به نقل از فارس،سريال فرش تبريز و جام‌جهاني، وارد دوره هفتم مي‌شود، بي‌آن‌که متوليان فوتبال و جام‌جهاني که نيک مي‌دانيم چه کساني هستند- براي محبت هنرمندانه ايران، ارزشي قائل شوند. عزت نفس آدمي حکم مي‌کند وقتي کسي قدردان اين لطف و محبت و زيبايي نيست، خودمان را بيش از اين کوچک نکنيم و اين سريال نافرجام را پايان دهيم.

منبع :