دژي که نماد قدمت و تمدن است

گروه سيري در استان ها: پرآوازه‌ترين آثار باستاني شهرستان هشترود، قلعه ضحاک يا فاناسپاست که قدمتي 4000 ساله را براي خود رقم مي‌زند.

آذربايجان‌شرقي يادگارهاي کهن و شگفت انگيزي در دل خود جاي داده که هرکدام نشان از قدمت و ديرينگي اين سرزمين دارد که يکي ديگر از نمادهاي تاريخي، قلعه ضحاک مي‌باشد. اين قلعه در جنوب شرقي تبريز و با فاصله 120 کيلومتري از اين شهر واقع شده است.
قلعه ضحاک با قدمتي 4 هزار ساله علاوه بر زيبايي و قدمت خود يکي از داستان‌هاي مشهور تاريخ ايران يعني ضحاک و مرد آهنگر را در دل خود جاي داده است. وجود تالارهاي ميهماني و گچ‌بري‌هاي متعدد و زيبايي داخل آن معماري‌هاي بسيار دقيق و بانظم خاص را گويا مي‌سازد.
قلعه تاريخي ضحاک با طبيعتي بي‌نظير و ديدني سالانه ميزبان هزاران نفر از تمامي نقاط جهان مي‌باشد. تنها بناي خارج از خاک که تقريبا سالم باقي مانده عبارت است از يک چهار طاقي که در اثر مرور زمان پوشش طاق و يکي از پايه‌هاي آن تخريب شده اما مورد مرمت قرار گرفته است.
آنچه در اين قلعه کشف شده يک تالار وسيع با راهروهاي جانبي و مقادير زيادي گچ بري در طرح و نقش‌هاي متنوع مي‌باشد که بيشتر با رنگ‌هاي اخرائي، زرد آبي و سبز تزئين شده است. اين نقوش شامل نقوش برجسته انساني و حيواني، نقوش هندسي و گل و گياه است.
مهم‌ترين اين نگاره‌ها شاهيني است که پنجه بر پشت گاو زده و بسيار شبيه به ميترا در آيين مهر است. اين نگاره در يک فضاي 121 متر مربعي به دست آمده است و در کنار آن نگاره‌هاي ديگري همچون يک سرباز پارتي، سر چند شير در حال غرش، تصوير يک ايزدبانو، تصوير يک مرد در درون گل نيلوفر يا پرتوهاي خورشيد به دست آمده است.
در واقع اين قلعه نيز همانند قلعه‌هاي موسوم به قلعه دختر است که نمونه‌هايي از آن را در فيروز آباد و هم چنين ارگ بم مي‌توان يافت و اين قلعه ممکن است نمونه‌اي از معبد آناهيتا باشد. اين دژ تاريخي، احتمالا باز مانده‌اي از دوران اشکانيان يا معبدي زردشتي و يا محلي براي پادگان نظامي بوده است.

منبع :