صنعت »نساجي« به‌عنوان يک صنعت پيشگام، در فرآيند صنعتي شدن بسياري از کشورهاي توسعه‌يافته کنوني جهان نقشي بسزا داشته است. حجم گردش تجاري منسوجات و پوشاک در جهان سالانه بالغ‌بر 1500 ميليارد دلار تخمين زده مي‌شود. همچنين سهم ارزآوري اين محصولات از کل تجارت کشورهاي صاحب‌نام در اين صنعت نظير چين، ترکيه، هند، اندونزي، ويتنام و... حدود 20 درصد است.

صنعت نساجي شامل تمام مراحل توليد الياف، تبديل الياف به نخ، تبديل نخ به پارچه و همچنين فرايندهاي تکميلي انجام‌شده بر روي پارچه مانند رنگرزي و چاپ مي‌شود. صنعت نساجي از قديمي‌ترين صنايع بشري محسوب مي‌شود چرا که لباس و پوشاک از نيازهاي اوليه انسان بوده است. درحالي‌که ترکيه مانند ايران از جمعيت 80 ميليوني برخوردار است، اما طبق آمار، 2 ميليون نفر در اين کشور در صنعت نساجي مشغول هستند و اين در حالي است که در ايران تنها 500 هزار نفر به‌طور مستقيم و غيرمستقيم شاغل در اين عرصه وجود دارد. صادرات پوشاک ايران در سال‌هاي گذشته روند افولي را طي کرده است. اين در حالي است که خودکفايي در صنعت نساجي باعث مي‌شود اشتغال در کشور افزايش‌يافته و از واردات محصولات مرتبط با اين صنعت به کشور جلوگيري شود. *زنجان ميزبان 60 درصد صنايع نساجي ايران اين روزها درحالي‌که دلار، بازي خودش را مي‌کند و خود تحريمي‌هاي داخلي روي دست تحريم خارجي زده است، فعالان صنعت نساجي در زنجان با تمام توان نمي‌خواهند صنعتشان شادابي و پويايي‌اش را از دست بدهد.

زنجان به عنوان قطب صنعت نساجي کشور 60 درصد صنايع قدرتمند نساجي ايران را در خود جاي داده و براي بيش از پنج هزار نفر اشتغالزايي کرده استصنعت نساجي زنجان زنده و پويا، گام‌هاي خود را با تدبير و البته با سختي براي ادامه حيات برمي‌دارد، چرخ‌هاي صنعت نساجي استان زنجان طي سال‌ها، باوجود تلاطم، همچنان مي‌چرخند تا قطار توسعه اقتصاد استان زنجان به مسير خود ادامه داد. زنجان 60 درصد صنايع نساجي ايران را در خود جاي‌داده و براي بيش از پنج هزار نفر اشتغال‌زايي کرده است.

82 واحد در اين زمينه در استان زنجان فعال است، توليد انواع نخ با سيستم‌هاي ريسندگي الياف کوتاه و بلند، فرش، پارچه، پارچه پرده‌اي، فاستوني، جين و الياف مصنوعي از جمله محصولات توليدي در اين واحدها هستند.

زنجيره صنعت نساجي در استان زنجان، زنجيره‌اي کامل و کاربردي است و توليدات اين صنعت در صورت حمايت مسئولان و با توجه به وجود بازار داخلي و خارجي مي‌تواند رقابت خوبي با کالاهاي مشابه خارجي داشته باشد.

رئيس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان به وضعيت صنعت نساجي در استان زنجان اشاره کرد و گفت: استان زنجان يکي از قطب‌هاي نساجي در سطح کشور است.

ناصر فغفوري با بيان اينکه نساجي استان نسبت به خيلي از استان‌ها و صنايع ديگر وضعيت قابل قبولي دارد، گفت: 100 درصد اين صنعت خصوصي است و مدرن‌ترين دستگاه‌ها و ماشين‌آلات نساجي در استان زنجان بوده و به‌روز شده است. وي تأکيد کرد: از سال 92 تاکنون زنجيره صنعت نساجي در استان زنجان تکميل‌شده و مراحل ريسندگي، بافندگي، رنگرزي، چاپ و توليد در استان انجام مي‌شود. اين مسئول مي‌گويد: با راه‌اندازي يک واحد پوشاک جديد که واحد بسيار بزرگي است حوزه پوشاک هم تحول اساسي خواهد داشت. فغفوري افزود: 30 درصد از اشتغال استان زنجان در بخش صنعت نساجي است چراکه واحدهاي نساجي سرانه اشتغال بالايي نسبت به واحدها و بخش‌هاي ديگر دارند و افزايش قيمت دلار فرصت بسيار خوبي براي واحدهاي نساجي بود تا ديگر شاهد واردات پوشاک در کشور نباشد. وي ابراز کرد: تنها مشکل واحدهاي نساجي در استان زنجان تأمين مواد اوليه است که از خارج وارد مي‌شود و خوشبختانه ثبت سفارش مواد اوليه ماشين‌آلات از هفته گذشته به استان‌ها داده شده است.

*نساج‌ها به هر قيمتي اين صنعت را سرپا نگه داشته‌اند

رئيس خانه صنعت و معدن استان زنجان گفت: در شرايطي که با مشکلات متعدد مواجه هستيم، نساج‌ها به هر قيمتي اين صنعت را سرپا نگه داشته‌اند. سيد سجاد نباتچيان با بيان اينکه صنعت نساجي ايران روي‌هم‌رفته صنعت پيري بوده و ماشين‌آلات آن قديمي شده و به سروصدا افتاده و سرمايه‌گذاري جديد در اين عرصه بسيار سنگين است، افزود: خوشبختانه صنعت نساجي در استان زنجان در حال عبور از روزهاي جواني خود است. واحدهاي بزرگ جديدي که امروز به راه افتاده و يا در شرف راه‌اندازي است، همانند خون تازه‌اي در رگ‌هاي صنعت نساجي زنجان هستند.

متاسفانه ماشين‌آلات خيلي از کارخانه‌هاي نساجي در کشور بايد به ذوب‌آهن سپرده شود. خود سازندگان اين ماشين‌آلات از اينکه اين دستگاه‌ها بعد از 30 سال هنوز کار مي‌کند، تعجب مي‌کنندوي با اشاره به اينکه صنعت نساجي، صنعت کارگربر و اشتغال‌زايي است، تصريح کرد: تجربه نشان داده است که در کشور ما سرمايه‌گذاران زيادي اجازه ندادند که در اين صنعت، ربات‌ها جاي نيروي انساني را بگيرد، چون نگهداري ربات‌ها کار سختي است و تکنولوژي سخت و پيچيده‌اي دارد، لذا در اين صنعت، کاري را که مي‌توان به دست نيروي انساني (کارگر) انجام داد، به ربات نمي‌دهند و اين خود يک ارزش به‌شمار رفته و بايد حمايت شود.

اين مسئول با يادآوري اينکه در برهه کنوني در استان زنجان به‌جز چند واحد جديد که در حال راه‌اندازي است، اکثر واحدها عمري 30 ساله دارند، ادامه داد: اين بدان معني است که عمر ماشين‌آلات اين صنعت نيز بالا رفته و به همين خاطر توليدات ما نسبت به صنايع مشابهي که از ماشين‌آلاتي با عمر کمتري استفاده مي‌کنند، يک‌سوم توليدات را داشته و قادر به رقابت با آن نخواهيم بود، اين در حالي است که با توليد زياد مي‌توان ساير هزينه‌ها را هم‌پوشاني کرد، هر چند برخي کشورها نيز به‌واسطه سيستم برندسازي توانسته‌اند علي‌رغم برخورداري از ماشين‌آلات با عمر بالا، خود را در عرصه رقابت نگه دارند.

نباتچيان با اشاره به اينکه براي زنده کرده صنعت نساجي در کشور بايد موضوع سرمايه‌گذاري را جدي گرفت، اظهار کرد: متاسفانه ماشين‌آلات خيلي از کارخانه‌هاي نساجي در کشور بايد به ذوب‌آهن سپرده شود. خود سازندگان اين ماشين‌آلات از اينکه اين دستگاه‌ها بعد از 30 سال هنوز کار مي‌کند، تعجب مي‌کنند. با وجود اينکه در نگهداري ماشين‌آلات دقت زيادي صورت گرفته است، اما نمي‌توان عملکرد اين دستگاه‌ها را با تکنولوژي روز دنيا در اين صنعت مقايسه کرد. با اين ماشين‌آلات فقط مي‌توان کار کرد و بايد سوداي رقابت با رقبا را از سر برداشت. اين مسئول با بيان اينکه سرمايه‌گذاري با ارز 12 هزار توماني، کار بسيار سختي است، افزود: جداي از اين، سود تسهيلات 18 درصدي حتي در سرمايه در گردش نيز صرفه اقتصادي ندارد. بهره تسهيلاتي که يک توليدکننده از بانک دريافت مي‌کند، بيش از سودي است که در سررسيد ساليانه آن، دست توليدکننده را مي‌گيرد، اين در حالي است که نبايد از موضوع قاچاق که به‌نوبه خود به اين صنعت ضربه مي‌زند، غافل بود. شواهد حاکي از آن است که ميزان کالاي قاچاق در اين عرصه به‌قدري زياد است که بي‌شک به‌جز از طريق مبادي رسمي، از ساير مبادي قابل ورود به کشور نيست.

*توزيع نادرست امکانات ناجوانمردانه است

رئيس خانه صنعت و معدن استان زنجان در ادامه با يادآوري اينکه در برهه کنوني، همه صنايع ما بايد توقعات خود را از دوش دولت بردارند، تصريح کرد: در شرايط کنوني نبايد توقع داشته باشيم که همه مشکلات صنايع را با ارز 4200 توماني حل کنيم، زيرا در اين صورت براي ورود اقلام ضروري از جمله دارو، دولت با مشکل جدي مواجه خواهد شد.

وي با اشاره به اينکه زماني بين توليدکنندگان و دارندگان صنعت نساجي، اين جمله مشهور شده بود که »صنعت نساجي ايران مرده است« و واقعيت نيز همين بود، ادامه داد: اگر بازار استثنايي داخل کشور نبود، صنعت نساجي ما مرده بود. از طرفي چشم اميد به صادرات است، هر چند کشورهاي سردسير اروپايي تمايلي به خريد محصولات برند ايراني را به خاطر اعمال تحريم‌ها ندارند اما معتقديم بيشترين آسيب را به اين صنعت، تحريم‌هاي داخلي زده است. نباتچيان گفت: امکانات کشور محدود است و اگر بخواهيم اين امکانات را نادرست تقسيم کنيم، اين روند ناجوانمردانه است.

کمبود نقدينگي در نساجي‌ها يک فعال صنعت نساجي هم مي‌گويد: مشکل در تهيه مواد اوليه و کمبود نقدينگي نساجي‌ها باعث شده که سرمايه‌گذاري‌ها به يک‌سوم کاهش پيدا کند و تهيه مواد اوليه سخت شده است.

محمود ضرابي ادامه داد: براي توليد نخ، برخي مواد از خارج وارد مي‌شود و در اين ميان، تهيه اين مواد، سخت و قيمت زياد شده است.

اين فعال صنعتي افزود: 6 ماه است که در صف سامانه نيما هستيم و يک ريال هم تخصيص ارز نگرفتيم.

وي ورود کالاهاي قاچاق را معضلي براي صنعت نساجي اعلام کرد و افزود: خوشبختانه تدابير اتخاذشده باعث شده است که همه اجناس قاچاق ضبط شود، درحالي‌که قبل از اين، برندهايي بودند که زير تعهد و توافقنامه نمي‌رفتند.

ضرابي افزود: براي اين اجناس قاچاق، حقوق و عوارض پرداخت نمي‌شود و اين براي توليدکننده سخت است که با اين واحدها رقابت کند؛ چرا که به‌عنوان توليدکننده، حقوق و عوارض گمرکي و بيمه و ماليات مي‌دهيم ولي وقتي کالا به‌صورت قاچاق وارد و با قيمت پايين کار عرضه مي‌شود، فضاي رقابتي دشوار خواهد شد؛ از سوي ديگر مردم هم نمي‌دانند محصولاتي که خريداري مي‌کنند، درجه سه و دو است. اين فعال صنعت نساجي ادامه  داد: متأسفانه به دليل نبود بازرسي‌ها، صنعت نساجي زير فشار است، از طرفي بانک‌ها نيز همکاري نمي‌کنند، اين در حالي است که نبايد فراموش کنيم که وجود کارخانه‌هاي بزرگ نساجي در ايران، خود يک برند به‌شمار مي‌رود.

در بانک ها با توليدکننده برخورد بدي مي‌شود و اگر واحدهاي توليدي به تعطيلي کشيده شود، کارگران زيادي بيکار خواهند شد

وي بر برخورد قاطعانه با مديران بانک‌ها تأکيد کرد و گفت: در بانک‌ها با توليدکننده برخورد بدي مي‌شود. اگر واحدهاي توليدي به تعطيلي کشيده شود، کارگران زيادي بيکار خواهند شد.

ضرابي گفت: تعهد ارزي توليدکننده، هزينه‌هاي بالا، تهيه مواد اوليه با قيمت بالا و بالا رفتن قيمت ارز، سود چنداني براي توليدکننده به همراه ندارد، لذا تا زماني که تعهد ارزي برداشته نشود، وضع بدتر خواهد شد.

واحدهاي نساجي با ظرفيت اشتغال‌زايي 5 هزار نفر در استان زنجان فعاليت دارند که از اين تعداد واحد فعال، 11 واحد در حوزه چرم و کفش، 31 واحد در حوزه پوشاک و 40 واحد در حوزه توليد انواع منسوجات دسته‌بندي مي‌شوند.

به گزارش عصرآذربايجان به نقل از مهر، زنجان ظرفيت توليد انواع نخ پنبه و مخلوط ويسکوز و پلي‌استر با عنوان سيستم ريسندگي الياف کوتاه به ميزان 25 هزار و 500 تن در سال را دارد.