ايجاد ايستگاه مازوت در خيابان‌هاي باغ شهر ايران

گروه گزارش: استاديار گروه آب و هواشناسي دانشکده‌ برنامه‌ريزي و علوم محيطي دانشگاه تبريز از وجود 20 نيروگاه مازوت در تبريز خبر داد. بي‌ترديد با توجه به تغيير اقليم منطقه که يک موضوع بين‌المللي محسوب شده و مختص يک کشور خاص نيست در صورت عدم توجه به بحث بارندگي، آلايندگي همچنين ريزگردها، کشور ما نيز مانند ساير کشورها دچار آسيب‌هاي جبران‌ناپذير زيست‌محيطي، اقتصادي، اجتماعي شده و حتي امنيت غذايي کشورها نيز به خطر خواهد افتاد.

گروه گزارش: استاديار گروه آب و هواشناسي دانشکده‌ برنامه‌ريزي و علوم محيطي دانشگاه تبريز از وجود 20 نيروگاه مازوت در تبريز خبر داد. بي‌ترديد با توجه به تغيير اقليم منطقه که يک موضوع بين‌المللي محسوب شده و مختص يک کشور خاص نيست در صورت عدم توجه به بحث بارندگي، آلايندگي همچنين ريزگردها، کشور ما نيز مانند ساير کشورها دچار آسيب‌هاي جبران‌ناپذير زيست‌محيطي، اقتصادي، اجتماعي شده و حتي امنيت غذايي کشورها نيز به خطر خواهد افتاد.
امروزه ابزارها و تجهيزات پيشرفته اين امکان را فراهم آورده تا با استفاده از سيستم‌ ماهواره‌اي و توابع رياضي، سنجش و پيش بيني‌هاي دقيقي درخصوص ميزان بارندگي، آلودگي، ريزگردها انجام شود و باتوجه به اينکه در فصل سرماي سال‌جاري که ميزان بارندگي در استان به مراتب کمتر از سال‌هاي گذشته و ميزان آلودگي هوا نيز بيشتر شده است، فرصت را غنيمت شمرده و گفت‌وگويي را با هاشم رستم‌زاده استاديار گروه آب و هواشناسي دانشکده‌ برنامه‌ريزي و علوم محيطي دانشگاه تبريز و مسؤول سايت تحقيقات آب و هواشناسي کاربردي اين دانشکده انجام داده‌ايم.
مهم‌ترين عامل تغيير اقليم در ايران
مسؤول سايت تحقيقات آب و هواشناسي کاربردي دانشکده‌ برنامه‌ريزي و علوم محيطي در تشريح انواع تغييرات اقليمي مي‌گويد: تغيير اقليم انواع مختلفي دارد که شايع‌ترين نوع تغيير اقليم در منطقه‌ ما عبارت است از پايين آمدن توده‌ پرفشار سيبري و دليل اصلي بارش برف در عربستان در هفته‌هاي اخير نيز پايين آمدن توده‌ پرفشار سيبري است که موجب انتقال موج سرما به سمت عربستان شده است. همچنين شهري مانند يزد که ما کمتر شاهد بارش برف در اين شهر بوديم، به‌دليل همين موضوع، امسال سفيد پوش شد.
رستم‌زاده مي‌افزايد: باتوجه به اينکه منطقه‌ آذربايجان در حد فاصل بين منطقه‌ نيمه خشک، مرطوب و نيمه‌ مرطوب قرار دارد که اصطلاحا به اين نوع آب و هوا، آب و هواي مديترانه‌اي گفته مي‌شود، ميزان آسيب‌پذيري اين منطقه به مراتب بيشتر از ساير مناطق است و مناطق خشک که کشاورزي سيفي ندارد يا منطقه‌ي شمال، کمتر دچار مشکل مي‌شود. اما در منطقه‌ آذربايجان با کوچکترين تغييرات، اقليم منطقه به سمت نيمه خشک سوق پيدا مي‌کند که اين موضوع علاوه بر ايجاد مشکل در بحث امنيت غذايي، اثرات اقتصادي و اجتماعي از جمله مهاجرت از روستا‌ به شهر را به‌وجود مي‌آورد.
آلودگي‌ منطقه، تحت تاثير وجود سيستم پرفشار سيبري
مسؤول سايت تحقيقات آب و هواشناسي کاربردي دانشکده‌ برنامه‌ريزي و علوم محيطي در ارتباط با موضوع آلودگي هواي کلان‌شهر تبريز نيز مي‌گويد: تقريبا تمامي نقاط منطقه به‌دليل  نفوذ سيستم پرفشار سيبري دچار آلودگي شده است که البته ميزان آلايندگي آذربايجان‌شرقي به مراتب بهتر از ساير مناطق است، به‌طوريکه شاخص آلايندگي هوا »AQI« تهران 170، ايروان 186، بغداد 160، کويت 130، دبي 130، کراچي 180 و...، که به‌دليل نفوذ سيستم پرفشار سيبري اتفاق افتاده است. اما سوالي که مطرح مي‌شود اين است که چرا ميزان AQI زنجان، اردبيل و اروميه باوجود اينکه مانند تبريز تحت تاثير تغيير اقليم و ساير عوامل ذکر شده از جمله سيستم پرفشار سيبري قرار دارند، به مراتب پايين تر از تبريز است؟
او در پاسخ به اين سوال اظهار مي‌کند: اولين مشکل موجود عبارت است از توپوگرافي منطقه تبريز مانند دالاني است که از سمت شرق محدوده‌اش بسته ولي از سمت غرب باز است و موضوع بعدي چند برابر بودن ميزان تردد خودرو در تبريز از ظرفيت برد محيطي است.
 عامل آلودگي هواي تبريز کجاست؟
رستم‌زاده با بيان اينکه تبريز به‌عنوان يک کلان‌شهر خدمات زيادي را به استان‌هاي همجوار نظير زنجان، آذربايجان‌غربي، اردبيل، کردستان، کرمانشاه و ساير شهرستان‌هاي آذربايجان‌شرقي ارائه مي‌دهد، مي‌افزايد: ما به وفور شاهد فرآيند بلوکه شدن مسير در خيابان‌هاي تبريز هستيم. شما يکي از اين خيابان‌ها را تصور کنيد که در 3 خط خيابان، در مجموع حدود 300خودرو در ترافيک مانده است. اگر قطر اگزوزهاي خودروها را 5 سانتي‌متر در نظر بگيريم، 300عدد اگزوز به‌نوعي يک نيروگاه مازوت محسوب مي‌شود که در خيابان‌هاي تبريز به‌وجود آمده است و اگر تمام خيابان‌هاي پرتردد و پرترافيک تبريز را در نظر بگيريم در واقع حدود 20نيروگاه مازوت در تبريز به‌وجود آمده است.استاديار گروه آب و هواشناسي دانشکده‌ي برنامه‌ريزي و علوم محيطي دانشگاه تبريز با تاکيد بر ضرورت عملي کردن دولت الکترونيک، يادآور مي‌شود:  اولين قدم براي کاهش ميزان تردد، حجم ترافيک و در نتيجه آلودگي، اين است که ما بايد علاوه بر نظام سلامت، در تمام زمينه‌ها به سمت عملي کردن دولت الکترونيک حرکت کنيم. مخصوصا در بازه‌ زماني هفته‌ اول آذر  تا هفته‌ آخر دي‌ که به‌دليل استقرار سيستم پرفشار سيبري در اين بازه‌ زماني، بايد تمرکز بيشتري بر اين موضوع داشته باشيم.
نحوه‌ تشخيص سيستم پرفشار سيبري بدون تجهيزات و امکانات
 رستم‌زاده در خصوص نحوه‌ تشخيص سيستم پرفشار سيبري توسط مردم عادي بدون داشتن تجهيزات و امکانات مي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گويد: ما اگر در کنار يک درخت (با فاصله از آپارتمان) بايستيم و بعد از گذشت يک تا دو ساعت هيچ برگي از درختان تکان نخورده و به زمين نيفتد، اين به  معني وجود سيستم پرفشار سيبري در آن منطقه است، چراکه در فصل پاييز برگ درختان از نظر بيولوژيکي هيچ وابستگي به درخت نداشته و بايد برروي زمين بيفتد، از اين‌رو در بازه‌ زماني هفته‌ اول آذر تا هفته‌ آخر دي‌، وجود سيستم پرفشار سيبري مانع از بارندگي مي‌شود.
منشاء اصلي ريزگردهاي آذربايجان‌شرقي کجاست؟
استاديار گروه آب و هواشناسي دانشکده‌ي برنامه‌ريزي و علوم محيطي دانشگاه تبريز در ارتباط با ريزگردها نيز مي‌گويد: ريزگردها پديده‌ جديدي هستند که دو منشاء محلي و بين‌المللي دارند. منشاء محلي مربوط به اطراف درياچه‌ اروميه و معادن و صنايع است که اصطلاحا به اين منشاءها PM10 (گرد و خاک) گفته مي‌شود. اين منشاءهاي محلي معمولا شهرهاي اطراف درياچه اروميه را تحت تاثير قرار مي‌دهد و معمولا بعد از بارش باران، به‌صورت گردوخاک روي بدنه‌ي خودرو مشاهده مي‌شود که نشان‌دهنده‌ وجود ريزگردهاي محلي است و در استان ما منشاء ريزگردهايي که ديد را مسدود مي‌کند، از سوي شمال غرب عراق و شمال شرق سوريه است.رستم‌زاده در پاسخ به سوالي مبني بر اينکه چرا باوجود تمام امکانات و پيشرفت‌هاي علمي، بازهم در برخي مواقع شاهد پيش بيني‌هاي اشتباه هستيم، اظهار مي‌کند: پديده‌هاي هواشناسي مباحثي پيچيده هستند و باوجود اينکه قوي ترين رايانه‌هاي دنيا در اختيار سازمان‌هاي هواشناسي قرار دارند و از تمام فرمول‌هاي رياضي نيز براي پيش بيني‌ها استفاده مي‌شود، بازهم به‌دليل پيچيدگي و تاثيرگذاري عوامل مختلف، شاهد هستيم که بعضي از پيش‌بيني‌ها غلط از آب در مي‌آيند.
به گزارش  عصر آذربايجان به نقل از فارس،رستم‌زاده در پايان اين گفت‌وگو يک خبر خوشي را هم در ارتباط با راه اندازي »سامانه پايش هوشمند آلاينده‌هاي جوّي هوا با داده‌هاي ماهواره‌اي« داده و مي‌گويد: اين سامانه در هفته جاري رونمايي شد و ما افتخار مي‌کنيم که دانشگاه تبريز به‌وسيله‌ اين سامانه براي اولين بار در کشور توانايي رصد و پايش آلاينده‌هاي جوّي را از روي داده‌هاي ماهواره‌اي را دارد و با دريافت داده‌ها، آنها را به سازمان‌هاي مرتبط ارسال مي‌کند.

منبع :