تک تک مردم براي حل پازل مشکلات ناشي از تغيير اقليم سهيم هستند
1398/07/01
گروه اجتماعي: شواهد از جمله کم آبي درياچه اروميه، زاينده رود، کرخه و کارون و خشک شدن بسياري از تالاب ها و... همچون تکه هاي پازلي حکايت از تغيير اقليم ايران دارد و شکي نيست اين سطح از مسائل و مشکلات زيست محيطي پيامد رفتار ما انسان ها مي باشد و در اين راستا تک تک مردم براي حل پازل مشکلات ناشي از تغيير اقليم سهيم هستند.
به گزارش عصرآذربايجان، چالش هاي مربوط به تغيير اقليم جهاني مانند خشکسالي، موج گرما و کمبود آب و آثار آن در کشور و استان ها از جمله آذربايجان غربي نيز مشهود بوده که از پيامدهاي عيني آن کم آبي درياچه اروميه مي باشد و از طرفي اخيرا شاهد وقوع سيلاب ها هستيم.
بر اساس آمارهاي جهاني از ميان 41 بلاي طبيعي، 31 نوع آن در ايران رخ مي‌دهد که خشکسالي به دليل تغييرات اقليمي و وقوع سيل بيشترين خسارات را وارد کرده است و در ميان بلاياي طبيعي همچون زمين‌لرزه، سيل و آتشفشان که خطر آن براي ما شناخته شده بود، امروزه با مخاطرات جدي ديگري روبرو هستيم و آن فرونشست زمين است که اين پديده به دليل خشکسالي‌هاي مداوم و کاهش بارندگي‌ها رخ مي‌دهد.
استفاده نامتعادل از منابع آب، حفر چاه‌هاي مجاز (به تعدادي که بر هم زننده تعادل اکولوژيک مناطق مختلف کشور بوده است) و حفر عميق غير مجاز که معمولاً تعدادشان فراتر از (گاه چند برابر) تعداد چاه‌هاي مجاز است، الگوي نامتناسب کشت در بسياري از نواحي که با کمبود آب مواجه هستند و... از جمله نمادهايي بوده که نشان‌دهنده دخالت انسان در تغييرات اقليمي است و در برخي مناطق توسعه بيش از حد توان اقليم منطقه صورت گرفته و به همين دليل به سراغ آب هاي زيرزميني رفته ايم و براي همين در مورد آب هاي زير سطحي دچار مشکل هستيم .
چنانچه سخنان وزير نيرو در ارتباط با تغيير اقليم کشور را مرور کنيم اهميت موضوع بيش از پيش روشن مي شود که نيازمند بررسي جدي و ارائه راهکار و از طرفي جلب مشارکت مردم براي مقابله و به حداقل رساندن تبعات منفي و مشکلات ناشي از اين پديده است.
* شيوه زيست اکثريت جامعه بر اساس زيست ناسازگار با کم‌آبي شکل گرفته است
وزير نيرو، رضا اردکانيان در رويداد ملي سازگاري با کم آبي با تاکيد بر اينکه وضعيت فعلي آب در کشور محصول انباشت تاريخي انتخاب‌هاي ماست، اظهار داشت: اين مسئله که تحت تأثير تغييرات اقليمي نيز قرار گرفته است و چندين دهه قدمت دارد، فقط از طريق راهبردهاي دورانديشانه و زمان‌بر مي‌توان مورد بررسي و تعديل قرار داد.
وي خاطرنشان کرد: کم‌آبي وضعيت کم و بيش‌ثابتي است که تغييرات ساليانه يا دوره‌اي در ميزان بارش‌ها نيز آن‌را ماهيتا تغيير نمي‌دهد و نتيجه طبيعي اين است که ساکنان اين عرصه از جهان بايد خود را با اين وضعيت سازگار کنند.
وي افزود: ساکنان اين عرصه از جهان بايد اصل کم‌آبي را بپذيرند و متناسب با آن، بينش‌ها، دانش‌ها و ابزارها را به‌کار بگيرند تا پايداري منابع آب را تضمين کرده و زندگي را در اين سرزمين تداوم ببخشند بنابراين سازگاري با کم‌آبي به معناي کنار هم قرار گرفتن سرنوشت اقليمي کم‌آبي و غيرقابل تغيير به پرآبي و انتخاب انساني سازگاري و نه ساير انتخاب‌ها نظير مقابله يا تغيير سرنوشت اقليمي است.
اردکانيان با تاکيد بر اينکه رويکرد همه با هم به معناي اولويت يافتن فعاليت ميان‌بخشي است، اضافه کرد: هيچ وزارتخانه‌اي به تنهايي و هيچ گروهي از مصرف‌کنندگان آب بدون مشارکت ساير گروه‌ها قادر نيستند مسئله آب را تعديل کرده و بهبود بخشد.
وي تصريح کرد: بازيگران مؤثر در پيدايش و تداوم مسأله آب به‌راحتي نمي‌توانند از عادات گذشته، منافعي که براي‌شان شکل گرفته و آموخته‌ها و دانشي که در مسيرهاي ناسازگار با کم‌آبي به دست آورده‌اند دست بکشند.
وزير نيرومتذکر شد: واقعيت آن است که به دليل انواعي از سازوکارهاي مختلف، منافع بازيگران و شيوه زيست اکثريت جامعه بر اساس زيست ناسازگار با کم‌آبي شکل گرفته و حتي اقتصاد و جامعه به کساني پاداش مي‌دهد که ناسازگاري با کم‌آبي را پيشه کنند.
وي يادآور شد: کاربري نامناسب اراضي، سبک زندگي پر‌آب طلب، سرمايه‌گذاري ناکافي براي توسعه زيرساخت‌هاي سازگاري با کم‌آبي و برنامه‌ريزي بهره‌برداري از منابع آبي حوضه‌هاي آبريز بر اساس فرض فراواني، به کمک زيرساخت‌ها، با کم‌توجهي به مسائل محيط‌زيستي از جمله عوامل اقتصادي و اجتماعي ناسازگاري با کم آبي است.
اردکانيان ابراز داشت: سال هاي گذشته کشور ما يکي از خشک‌ترين سال‌هاي آبي نيم قرن اخير خود را سپري مي‌کرد، ولي بلافاصله پس از پشت سر گذاشتن اين پديده سخت که امروزه در ادبيات از آن به عنوان ساختار اقليمي ياد مي‌شود با چنين سيلاب‌هاي بزرگي روبه‌رو مي‌شويم و اين مسئله نتيجه تغييرات اقليمي است که بر کره زمين در حال تحميل شدن است.
وزير نيرو ادامه داد: ساخت سدها، لايروبي و ساماندهي رودخانه‌ها، آزادسازي حريم و بستر امري ضروري است و اگر چنين اقداماتي صورت نگيرد مطمئناً آثار منفي سيلاب‌ها به مراتب بيشتر خواهد بود، اما به هر حال اين پديده تغيير اقليم در حال تحميل شدن به کشور ما و بسياري از جوامع ديگر است به طوري که پس از گذر سال‌هاي خشک شديد بلافاصله ترسالي‌هاي شديدي رخ مي‌دهد که بايد خود را براي آن آماده کنيم.
اردکانيان خاطرنشان کرد: چه در زمان کمبود آب و چه در زمان فراواني اين مايع حياتي مي‌بايست ماهيت ميان بخش بودن مديريت آب را به رسميت بشناسيم بخش آب عرصه‌اي است که به يک دستگاه مربوط نمي‌شود و بايد با اقدام مشترک در اين زمينه به فعاليت بپردازيم؛ بنابراين سازمان هواشناسي، وزارت جهاد کشاورزي، وزارت نيرو و… بايد با يک همکاري نزديک در سطح ملي و استاني بتوانند خسارات چنين پديده‌اي را کمتر کنند.
*چرايي بالا بودن ميانگين مصرف آب شرب شهرهاي آذربايجان غربي بالاتر از الگوي مصرف نيازمند بررسي و اصلاح است
معاون خدمات مشترکين و درآمد شرکت آب و فاضلاب شهري آذربايجان غربي، لطيف خوش سيرت با ارائه آماري از بالا بودن ميزان مصرف آب در آذربايجان غربي خبر داده و اعلام کرده بود الگوي مصرف براي هر خانوار در هر ماه 15 متر مکعب حدود 156 ليتر در شبانه روز براي هر فرد مي باشد و اين در حالي است که هر خانوار در اين استان در شبانه روز 190 ليتر آب مصرف مي کند که چرايي اين موضوع نيازمند بررسي و اصلاح است.وي با بيان اينکه در هر شبانه روز هر خانوار ساکن در استان 34 ليتر بيشتر از الگوي مصرف، آب مصرف مي کند، تصريح کرد: بايد مديريت مصرف آب در بين خانواده ها بيش از پيش نهادينه شود.
خوش سيرت با بيان اينکه در بين مشترکين خانگي بالاي 30 درصد آب مصرفي در حمام ها و يک سوم آب مصرفي نيز در آشپزخانه ها مصرف مي شود، ادامه داد: در هر خانوار، خانم ها با رعايت الگوي مصرف، مي توانند حداقل 30 درصد از مصرف آب را کاهش دهند.
معاون خدمات مشترکين و درآمد شرکت آب و فاضلاب شهري آذربايجان غربي با بيان اينکه 70 در صد مشترکان استان زير الگوي مصرف آب مصرف مي کنند، اعلام کرد: 30 درصد مشترکان آب استان مشترکان پرمصرف هستند که اين 30 درصد به قدري مصرف بالا دارند که سبب شده تا اين استان به عنوان استاني پرمصرف در بخش آب باشد.
خوش سيرت تعرفه هاي پايين خدمات آب و کم بودن هزينه قبوض آب را از جمله مواردي عنوان کرد که سبب شده تا مشترکان اهتمام جدي در مصرف صحيح آن نداشته و در مصرف آن زيادي روي کنند، متذکر شد: قبوض شرکت آب و فاضلاب در مقايسه با قبوض ساير خدمات شهري، کم هزينه ترين قبوض است.
وي به نقش تک تک مردم در مديريت مصرف آب اشاره کرد و يادآور شد: اگر هر مشترک بتواند نقشي هر چند اندک در صرفه جويي آب ايفا کند، با توجه به تعداد زياد مشترکان، در نهايت مقدار زيادي آب صرفه جويي خواهد شد. معاون خدمات مشترکين و درآمد شرکت آب و فاضلاب شهري آذربايجان غربي با بيان اينکه ميزان هدررفت آب در استان آذربايجان غربي نسبت به ميانگين کشوري کمتر است، گفت: ميزان هدررفت آب در استان 22 درصد بوده که اين ميزان در ميانگين کشوري 26 است يعني ميزان هدررفت آب در استان 4درصد از ميانگين کشوري کمتر است.
خوش سيرت با اشاره به عوامل تاثيرگذار در هدررفت آب، تصريح کرد: فرسودگي شبکه آبرساني و خطوط انتقال، خرابي کنتورها، استفاده غيرمجاز (استفاده از آب قبل از ورود به کنتور) و انشعابهاي غيرمجاز(استفاده از شبکه آبرساني به صورت غير مجاز ) از جمله عوامل تاثيرگذار در هدررفت آب هستند.
وي با بيان اينکه حدود 33 درصد شبکه آبرساني استان نيازمند اصلاح است، ادامه داد: هر ساله اعتبارات ويژه اي براي اصلاح و بازسازي شبکه آبرساني در شهرهاي مختلف هزينه مي شود.
خوش سيرت استفاده غيرمجاز از شبکه و انشعاب هاي غيرمجاز را از ديگر عواملي عنوان کرد که در هدر رفت آب تاثيردارد و افزود: با افرادي که اقدام به استفاده غيرمجاز از شبکه آب مي کنند به صورت جدي برخورد مي شود.
منبع :