دهه فجر 57 از ورود امام خميني (ره) تا پيروزي انقلاب

گروه تاريخي: دهه‌ فجر در ايران به روزهاي دوازده تا 22 بهمن اطلاق مي‌شود؛ سال 57 در اين روزها رويداد و تحولاتي رخ داد که منجر به برچيده شدن نظام شاهنشاهي و روي کار آمدن حکومت جمهوري اسلامي ايران وپيروزي انقلاب شد که مهم ترين آن ورود امام خميني (ره) به ايران است12 تا 22 بهمن ماه سال 1357 در ايران مجموعه اتفاقاتي رخ داد که در نهايت منجر به پيروزي انقلاب اسلامي شد و به همين واسطه اين هفته با نام دهه فجر شناخته مي‌شود؛ عنوان "دهه فجر" نخستين بار در سال 1360 توسط معادي خواه وزير وقت فرهنگ و ارشاد مطرح شد.

گروه تاريخي: دهه‌ فجر در ايران به روزهاي دوازده تا 22 بهمن اطلاق مي‌شود؛ سال 57 در اين روزها رويداد و تحولاتي رخ داد که منجر به برچيده شدن نظام شاهنشاهي و روي کار آمدن حکومت جمهوري اسلامي ايران وپيروزي انقلاب شد که مهم ترين آن ورود امام خميني (ره) به ايران است12 تا 22 بهمن ماه سال 1357 در ايران مجموعه اتفاقاتي رخ داد که در نهايت منجر به پيروزي انقلاب اسلامي شد و به همين واسطه اين هفته با نام دهه فجر شناخته مي‌شود؛ عنوان "دهه فجر" نخستين بار در سال 1360 توسط معادي خواه وزير وقت فرهنگ و ارشاد مطرح شد.
12 بهمن 1357
12 بهمن ماه 57 پنجشنبه‌اي تکرار نشدني براي ملت ايران بود؛ سرماي زمستان براي استقبال کنندگان از امام خميني (ره) بي معنا بود؛ از 6 بامداد روز 12 بهمن جمعيت به خيابان‌ها آمده بودند به نحوي که حتي برخي از منابع طول جمعيت استقبال کنندگان را 33 کيلومتر بيان کرده‌اند. ساعت 9 و 27 دقيقه هواپيماي امام خميني (ره) در فرودگاه مهر آباد بر زمين نشست تا فراغ 14 ساله وي با مردم ايران به پايان برسد.چند لحظه پس از باز شدن در خروجي هواپيما، امام خميني (ره) در حالي که دستش در دست مهماندار فرانسوي بود، در برابر ديدگان مشتاقان حاضر شد، با نخستين گام‌ها فرياد الله اکبر مردم هميشه در صحنه ايران به پا خواست. ايشان پس از پياده شدن از هواپيما ضمن تشکر از آحاد ملت غيور ايران که در به ثمر نشستن درخت انقلاب رنج‌هاي زيادي تحمل کرده بودند راهي بهشت زهرا شدند و سخنراني خود را انجام دادند.
13 بهمن 1357
13 بهمن ماه 57 امام خميني (ره) در مدرسه علوي (يکي از نقاط مرکزي تهران) به سخنراني در جمع روحانيون و مردم پرداختند. از مهمترين نکات سخنراني امام (ره) درخواست ايشان براي پيوستن ارتش به صف مردم بود.شاپور بختيار، نخست وزير وقت دولت شاهنشاهي ايران همان روز در مصاحبه يا آسوشيتد پرس گفت: »همچنان مشتاق ملاقات با امام (ره) است.«راديو مسکو درباره وقايع روز 13 بهمن سال 1357 به تشريح تظاهرات دانشجويان ايراني مقيم آمريکا عليه مداخله آمريکايي‌ها در امور داخلي ايران، در برابر کاخ سفيد پرداخت. خبرگزاري رويترز نيز در روز 13 بهمن سال 1357 مدام از نگراني رژيم صهيونيستي از بازگشت آيت الله خميني (ره) به ايران گفت.ديدار ياسر عرفات رهبر وقت تشکيلات خودگردان فلسطين در روز 13 بهمن سال 1357 با امام خميني (ره) و ياران انقلابي ايشان، اعلام وفاداري جبهه مقاومت ملي به امام (ره)، ترور يکي از عناصر بلند پايه ساواک به نام سرهنگ معتمدي، شهادت برخي از تظاهرات کنندگان در شهرهاي مختلف از مهمترين اتفاقات بود.
14 بهمن 1357
روز چهاردهم بهمن کوچه‌ها و خيابان‌هاي اطراف مدرسه علوي را? جمعيت? فرا? گرفته? بود. حضرت امام (ره) طي يک مصاحبه مطبوعاتي به وظيفه خطير مطبوعات و اهل قلم‏ در عرصه جديد انقلاب اسلامي ايران اشاره کرد.شاپور بختيار در مصاحبه با لوماتن در کمال وقاحت گفت: »اگر آيت الله خميني (ره) بخواهد در شهر مقدس قم دولت پيشنهادي خود را به وجود آورد، به او اجازه خواهم داد تا دولتي شبيه به واتيکان تأسيس کند«انتشار اولين کتاب درباره بحران ايران تحت عنوان " ايران بر ضد شاه " در پاريس آن هم توسط احمد ناروقي از نوادگان احمد شاه قاجار، تحت تعقيب قرار گرفتن رؤساي سازمان انرژي اتمي تحت تعقيب ديوان کيفري، پذيرفتن نقش آيت الله خميني (ره) در حل و فصل مسائل اجتماعي توسط شاپور بختيار، اعتصابات عمومي، قسمتي از اتفاقات اين روز تاريخي بود.همچنين اعلام آمادگي 40 تن از نمايندگان مجلس براي استعفا، اعلام همبستگي کارکنان نخست وزيري با شوراي انقلاب تظاهرات همافران در بهبهان، تحصن خانواده همافران دستگير شده در کاخ دادگستري، ديدار شهردار وقت تهران با آيت الله خميني (ره) و تسليم استعفانامه به ايشان (انتصاب مجدد شهردار توسط امام (ره))، تهديد کارمندان و مسئولان دولت توسط بختيار، به پيشنهاد اعضاي شوراي انقلاب و موافقت امام (ره) مبني بر انتخاب مهندس مهدي بازرگان براي نخست وزيري دولت موقت مهمترين اتفاقات 14 بهمن ماه 57 بود.
15 بهمن 1357
15 بهمن 57 مصادف بود با سخنراني حضرت امام خميني (ره) براي جوانان و تشويق به ادامه تظاهرات و اعتصابات، خواسته روحانيون مبني بر آزادي همافران زنداني شده، ممنوع‌الخروجي دويست نفر از وزراي سابق، معاونين وزارتخانه‌ها، برخي از مديران بخش خصوصي، استانداران و حتي مديران کل از طرف دولت، اعتصاب کارکنان نخست وزيري از نکات بارز اين روز تاريخي بود.دز اين روز جلسه شوراي انقلاب براي انجام مذاکرات نهايي مبني بر نخست وزيري مهندس بازگان برگزار شد و در پايان تصميم بر برگزاري مراسم معارفه مهندس بازگان در بعدازظهر 16 بهمن و در آمفي تئاتر مدرسه رفاه و اعطاي حکم مأموريت مهندس بازرگان براي تشکيل دولت موقت صورت پذيرفت.سخنان شاپور بختيار (نخست وزير وقت) و تهديد کساني که درصدد به راه انداختن جنگ داخلي هستند و بيان اينکه: «جمهوري اسلامي براي من مجهول است و اينکه من نه با شاه و نه با امام (ره) سازش نمي‌کنم و اجازه تشکيل دولت موقت را نمي‌دهم.» حسن ختام اتفاقات اين روز بود.
16 بهمن 1357
برگزاري مراسم معارفه مهندس بازرگان در مدرسه علوي برگزار و اعطاي حکم نخست وزيري دولت موقت رسماً اعلام شد. از حاشيه‌هاي برگزاري مراسم معارفه مهندس بازرگان مي‌توان به اجتماع چندين خبرنگار داخلي و خارجي و آحاد ملت در سالن مدرسه علوي، قرائت حکم و فرمان نخست وزيري مهندس بازرگان توسط حجت الاسلام والمسلمين رفسنجاني و قطع برنامه راديو مسکو براي اعلام نخست وزيري بازرگان اشاره کرد.بختيار به دنبال انتخاب بازرگان به رياست دولت موقت با بيان اينکه در ايران تنها يک حکومت وجود دارد از ناراحتي شديد خود پرده برداشت.
17 بهمن 1357
غرش فانتوم‌هاي جنگي در آسمان تهران، شروع به کار مجلس شوراي ملي با حضور بختيار، تصويب لايحه انحلال ساواک، برگزاري راهپيمايي‌هاي سراسري در حمايت از دولت موقت، دعوت جامعه روحانيت مبارز و برخي از تشکل‌هاي سياسي براي حضور اقشار مردم در راهپيمايي‌ها براي حمايت از دولت موقت برخي از اتفاقات مهم اين روز بود.کشته شدن نزديک به ?? نفر در تظاهرات زاهدان، معاف شدن دانشجويان افسري از سوگند وفاداري به شاه، آزادي 28 تن از پرسنل نيروي هوايي، حمايت برخي مطبوعات از دولت موقت بازرگان، دو برابر شدن قيمت جهاني نفت و سخنراني امام (ره) در جمع پرسنل نيروي دريايي ارتش، بازرگانان غلات و خشکبار، طلاب، کارکنان شرکت نفت قسمت بعدي اتفاقات در اين روز تاريخي بود.شاپور بختيار در مجلس شورا گفت: دولت موقت تا شوخي و حرف است، تحمل مي‌کنم… ولي چنانچه بخواهد به حالت جدي به فعاليت ادامه دهد، انوقت با او مقابله خواهم کرد.
18 بهمن 1357
کناره‌گيري بازرگان از رهبري نهضت آزادي و حضور وي در مدرسه علوي به عنوان دفتر نخست وزيري، تلاش مقامات کشوري و لشکري مبني بر رضايت بختيار بر استعفا، مصاحبه شاه با يکي از نشريات اروپايي و معرفي خود به عنوان فرمانده کل قواي ايران، درخواست انور سادات از محمدرضا شاه مبني بر انتقال اف چهارده‌هاي ايران به مصر، ملاقات ژنرال هايزر با کارتر و وزير دفاع آمريکا مهمترين اتفاقات اين روز بود.امام خميني (ره) نيز در جمع وکلاي دادگستري و اهالي کردستان درباره توطئه استعمار در ايجاد تفرقه بين مردم و جدا کردن مردم از روحانيت سخنراني کردند.
19 بهمن 1357
برگزاري راهپيمايي گسترده به دعوت قبلي تشکل‌هاي سياسي راهپيمايي گسترده‌اي در سراسر کشور، خروج علي اميني که در مهرماه 57 به دعوت شاه براي کنترل نا آرامي‌ها به ايران آمده بود از کشور، انجام مذاکرات بين بختيار، بازرگان و ارتش مبني بر حل منازعات داخلي قسمتي از مهمترين اخبار اين روز بود.اعلام حمايت کارکنان 11 وزارتخانه از دولت موقت منصوب رهبري، تکذيب عکس رژه افسران نظامي مقابل رهبر انقلاب توسط ستاد ارتش، حمايت دولت ليبي از انقلاب ايران، حضور صدها تن از پرسنل نيروي هوايي و زميني ارتش و همافران با لباس و يونيفورم نظامي در مدرسه علوي اداي احترام به وي، زيارت امام خميني (ره) از حرم عبدالعظيم حسني بخش دوم اخبار مهم اين روز بود.امام خميني (ره) در جمع بازاريان تهران، اعضاي انجمن اسلامي پزشکان و معلمان، طبقات مختلف مردم درباره سلسله پهلوي و رمز پيروزي و ايستادگي ملت در برابر ابرقدرت‌ها به ايراد سخنراني پرداختند.بختيار که تمايلي براي عقب نشيني در برابر سيل خروشان انقلابيون نداشت ضمن مصاحبه‌اي مطبوعاتي اعلام کرد: در مقابل هيتلر، رضاشاه و شاه ايستادگي کرده‌ام و در مقابل آيت الله خميني (ره) و بازرگان نيز مقاومت خواهم کرد.
20 بهمن 1357
سخنراني مهندس بازرگان، نخست وزير منصوب امام خميني (ره) در دانشگاه تهران با محوريت معرفي برنامه‌هاي دولت موقت، تجمع طرفداران قانون اساسي، شاه و دولت بختيار در ورزشگاه امجديه تهران، موکول شدن استعفاي بختيار به روز يکشنبه 22 بهمن، استقرار گارد شاه نشاهي در پادگان دوشان تپه و کشتار همافراني که از پخش تصاوير حضرت امام (ره) در رسانه ملي به ابراز خوشحالي پرداخته بودند از وقايع اين روز بود.محاصره پادگان نيروي هوايي تهران توسط مردم تا صبح روز بعد، محکوم کردن حمله گارد شاهنشاهي به نيروي هوايي توسط امام خميني (ره) و درخواست ايشان از مردم ايران براي حضور در خيابان‌ها براي رفع توطئه حکومت نظامي از ادامه اتفاقات در اين روز بود.
21 بهمن 1357
افزايش درگيري‌ها بين نيروي هوايي و لشگر گارد شاهنشاهي، خروج تعدادي اسلحه از دوشان تپه و مسلح شدن مردم، افزايش حملات مردم به کلانتري و پادگان‌ها، افزايش ساعات حکومت نظامي، اعلام آمادگي بختيار در مجلس سنا براي مذاکره، بي اعتبار خواندن حکومت نظامي توسط امام خميني (ره)، زمين گير شدن تيپ زرهي قزوين در خيابان سپه، ارسال دستورالعمل دستگيري رهبران نهضت انقلاب توسط فرماندار نظامي تهران به يگان‌هاي تابعه، تشکيل جلسه شوراي امنيت متشکل از بالاترين مقامات ارتشي و نظامي براي بررسي اوضاع کشور و حمله به اسلحه سازي در نيمه‌هاي شب از وقايع مهم 21 بهمن است.
22 بهمن 1357
سقوط اسلحه سازي، لغو دستور بمباران محدوده پايگاه هوايي فرح آباد به دليل اختلاف بين مقامات ارتش، تسخير کارخانجات و مخازن اسلحه به دست مردم، اوج‌گيري درگيري ارتش و مردم، اعلام بي طرفي ارتش در مناقشات در ساعت ?? و ?? دقيقه صبح، سقوط ستاد ژاندارمري کشور واقع در خيابان 24 اسفند قسمت نخست اقدامات مهم در آخرين روز پيروزي شکوهمند انقلاب اسلامي ايران است.
سقوط شهرباني کل کشور، گشوده شدن درب‌هاي زندان قصر و خروج زندانيان، سقوط زندان و پادگان حشمتيه، صدور اعلاميه فرماندار نظامي تهران مبني بر مراجعت نيروهاي نظامي به پادگان‌ها، اصابت گلوله به فرمانده گارد شاهنشاهي در ميدان امام حسين (ع)، حضور نيافتن بختيار براي تسليم استعفا و فرار وي پس از محاصره ساختمان نخست وزيري ادامه اقدامات مهم ملت ايران در اين روز شکوهمند است.
به گزارش عصر آذربايجان به  نقل از ايمنا، سقوط تمام کلانتري‌ها، پايگاه‌هاي ژاندارمري و قرارگاه‌هاي پليس، تصرف مرکز راديو و جام جم توسط نيروهاي انقلابي حدود ساعت 6 عصر 22 بهمن، انتصاب صادق قطب زاده به سمت رياست صدا و سيماي ايران، دستگيري فرماندار نظامي و رئيس شهرباني به دست مردم، مهر تأييد سرنگوني نظام شاهنشاهي ايران توسط صداي گوينده راديو با اين سخنان: »توجه توجه … اين صداي انقلاب ملت ايران است…« در 22 بهمن 57 اتفاق افتاد و سرانجام انقلاب شکوهمند اسلامي به ثمر نشست….

منبع :