گروه فرهنگي: استفاده از تکنولوژي اينترنت اشيا در توليد و عرضه محصولات فرهنگي در ايران با افتتاح پروژه باغ کتاب تهران در بهمن‌ماه امسال تحولي عظيم را در پيوند ميان فرهنگ مکتوب و مجازي پديد مي‌آورد. در ميان نوستالژي‌هاي بسياري از قشر سالخورده ايران، مغازه‌هايي که کتاب اجاره مي‌دادند هنوز بخش شيريني از خاطرات را مي‌سازد. مغازه‌هايي کوچک در دل يک پاساژ يا بازارچه که مردي ميانسال يا پيرمرد، در آن کتاب‌هاي عمدتا داستاني را با بهايي بسيار اندک براي يک يا دو شب به مخاطبش اجاره مي‌داد و اجاره‌کننده کتاب تنها يک شب مهلت داشت 200، 300 و يا حتي تعداد صفحات بيشتري از يک کتاب را بخواند و در دنياي آن غرق شود. در سالهاي بعد، تاسيس کتابخانه‌هاي مدرن و سيستم‌هاي نوين طبقه‌بندي کتاب نيز به ايران راه خود را باز کرد و به تناسب آن کار نشر و ايجاد فروشگاه‌هاي کتاب نيز رونق خاصي به خود ديد. حافظه نشر ايران هنوز شمارگان‌هاي 300 هزار نسخه‌اي براي يک رمان را در سالهاي پايان دهه پنجاه به خاطر دارد و کتابفروشي‌هايي که درآمد آنها مي‌توانست مخارج دو تا سه خانواده را تامين کند. در سالهاي بعد نوبت به فروشگاه‌هاي بزرگ و زنجيره‌اي کتاب رسيد. کتابفروشي‌هايي که در کنار مجموعه‌اي از محصولات فرهنگي به عرضه کتاب نيز پرداخته و فضايي را براي صرف کردن اوقات فراغت با چاشني مطالعه و خريد کتاب فراهم مي‌کردند. تجربه تاسيس مراکزي مانند فروشگاه‌هاي شهر کتاب و ترنجستان از دل چنين نگاهي خارج شد. نسل بعدي کتابفروشي‌ها اما انقلابي در اين عرصه ايجاد کرد و شيوه‌ها و بازارهاي فروش کتاب را به کلي دگرگون کرد. نسل بعد، نسل کتابفروشي‌ها و فروشگاه‌هاي الکترونيکي کتاب بود که همين امروز هم تقريبا هر ناشري براي خود يکي از آنها را دارد. در کنار آن، فروشگاه‌هاي بزرگ فروش کتاب و به تازگي فروشگاه‌هاي کتاب دست دوم نيز پاي خود را به بازار کتاب باز کردند و با ارائه تخفيف‌ها و مدل‌هاي متنوع خريد، جامعه موبايل دوست ايراني را بيش از پيش به خريد کتاب تشويق مي‌کرد هرچند که جذابيت‌هاي جامعه و دنياي ديجيتال در ذهن جامعه ايراني کمتر جايي براي مطالعه و توجه به آن بازگذاشته و ميزان مطالعه کاغذي را روز به روز کاهش داده و مي‌دهد. نسل پنجم از کتابفروشي‌ها و فروشگاه‌هاي کتاب در ايران اما اين روزها با بهره‌مندي از تازه‌ترين تکنيک استفاده از اينترنت در حال راه‌اندازي است و با توجه به وعده‌هاي داده‌شده در ايام دهه فجر انقلاب اسلامي رونمايي خواهد شد. طراحي محيط و مجموعه چند منظوره فرهنگي با محوريت کتاب و به وسعت باغ کتاب تهران که به تمامي با استفاده از تکنولوژي موسوم به »اينترنت اشياء« در دست کنترل باشد تجربه‌اي است که به گفته مسئولانش براي نخستين بار در دست اجرا قرار گرفته است و مي‌تواند انقلابي را در بهره‌وري فرهنگي در ايران با خود به همراه داشته باشد. *اينترنت اشياء چيست؟ اينترنت اشيا يا چيزنت که در زبان انگليسي از آن به »Internet of Things« يا همان »IOT« ياد مي‌شود با توسعه دستگاه‌هاي تلفن همراه و رايانه‌ها و توسعه گجت‌هاي اينترنتي در دنيا ظهور خود را معرفي و به ثبيت رساند. اين تکنولوژي به زبان ساده به معناي اتصال اشياء محيط پيراموني ما به اينترنت و کنترل آنها توسط برنامه‌ها، گجت‌ها و اپليکيشن‌هاي تحت تلفن همراه، موبايل و رايانه است. اين تکنولوژي که در سال جاري وارد هجدمين سال توليد خود شده است، سعي دارد تا هويتي ديجيتالي براي تمامي اشياء بي‌جان پيرامون خود تدارک ببيند و آنها براي استفاده بهينه در تمامي بخش‌هاي زندگي شخصي و خانوادگي مهيا کند. اين تکنولوژي در ايران به صورت محدود و در چند مرکز موزه‌اي مورد استفاده قرار گرفت تا اينکه در پروژه باغ کتاب مهمترين و بزرگترين تجربه استفاده از آن براي توسعه فضاي فرهنگي بر مبناي کتاب و مطالعه در دست طراحي و اجرا قرار گرفته است که به جرات مي‌توان از آن به بزرگترين ومهمترين پروژه بهره‌برداري فرهنگي از اينترنت اشيا ياد کرد. اين مساله زماني خود را بيش از پيش به رخ مي‌کشد که به ياد بياوريم اين مجموعه داراي فضايي است 110 هزار متر مربعي (11 هکتاري) که 54 هزار متر مربع آن ساختمان نمايشگاهي، تالارهاي همايش و اداري است و بقيه فضا را درخت و سبزه و گل و يک درياچه مصنوعي مي‌پوشاند. *اينترنت و آينده توزيع کالاهاي فرهنگي در نظام سنتي توزيع محصولات فرهنگي و کتاب در ايران توليدکننده با کسر درصدي مشخص، محصولات خود را در اختيار موزع قرار مي‌دهد تا وي براي او به بازاريابي آن پرداخته و پس از آن فروشنده نيز با پرداخت مبلغي کمتر از مبلغ فروش محصول به بازارياب، آن را براي عرضه مهيا کند. مشکل سرمايه در گردش فراوان و خواب بالاي سرمايه در اين سيستم و نيز بي‌رغبتي موزعان به ارائه برخي آثار و ناتواني تامين و توزيع متوازن محصولات فرهنگي در نظام تازه فروش کتاب با سيستم تازه اينترنت اشيا دگرگون خواهد شد. در اين سامانه تازه اين مخاطب خواهد بود که نيازش را به عنوان راهبرد اصلي فروش، مستقيما به توليدکننده و يا موزع ارائه و از وي آن را طلب مي‌کند. در مقابل تامين و رفع آن نياز نيز با بازگشت سريع و به موقع سرمايه در گردش توليدکننده و موزع همراه خواهد بود. به عبارت ديگر با حذف واسطه‌هاي انساني در مسير توليد و توزيع و عرضه مي‌توان اين انتظار و اميدواري را داشت که نه تنها توليد که توزيع و عرضه محصولات فرهنگي از وضعيت جانفرسا و غير قابل توجيه از منظر اقتصادي حال حاضر به يک فرآيند درآمدزا و جذاب از منظر آورده اقتصادي در آينده بسيار نزديک مبدل شود. به گزارش عصرآذربايجان به نقل از مشرق، با وجود اينکه نمي‌توان آسيب‌هاي کنارگذاردن نيروي انساني در ارائه محصولات فرهنگي را در اين روش تازه ناديده گرفت اما اين اتفاق مي‌تواند کاتاليزوري موثر در بازار راکد محصولات فرهنگي به ويژه کتاب در ايران به شمار آيد.
استفاده از تکنولوژي اينترنت اشيا در توليد و عرضه محصولات فرهنگي در ايران با افتتاح پروژه باغ کتاب تهران در بهمن‌ماه امسال تحولي عظيم را در پيوند ميان فرهنگ مکتوب و مجازي پديد مي‌آورد.