کسي نمي داند در طول اين مدت، دقيقاً چه زماني فکر بديع ساختن کفش به ذهن يک نفر خطور کرد. اولين کفش احتمالاً از برگ درختان يا پوست جانوران بوده، که دور پا مي پيچيده اند، بعد نوبت صندل رسيد، ‌ يعني اختراع ديگر از شخصي که اکنون ناشناخته است.

سپس چکمه آمد، که در ابتدا فقط شکارچيان، اشراف و سربازاني که به جنگ مي رفتند، به پا مي کردند. روستائيان يا نعلين داشتند يا پا برهنه راه مي رفتند.چکمه اوليه، ‌ نه تخت داشت، نه پاشنه؛ در نتيجه هر وقت هوا بد مي شد پاهاي همه سرد و مرطوب مي گشت. به همين دليل در قرن پانزدهم وقتي که برف يا باران مي باريد مردم زير چکمه هاشان يک تکه تخته مي بستند. چيزي نگذشت که تخته و چکمه با هم يکي شدند و نمونه اوليه پاپوش امروزي به وجود آمد؛ کفش تخت و پاشنه دار.

کفش؛ پاي چپ و راست نداشت!

پاي افزار ابتدايي کاملاً صاف بود و کفشگرها براي تفاوت گذاشتن بين پاي چپ و راست هيچ کوششي نمي کردند. براي سربازان رومي، پادشاهان و ملکه هاي قرون وسطي و اولين مستعمره نشينان آمريکا چيزي به نام کفش پاي چپ يا کفش پاي راست وجود نداشت: کفش ها يک شکل و قابل تعويض با يکديگر بودند و تا حدود سال 1850 شکل کفش با پا مطابقت نداشت.

کفشهاي عجيب و غريب!

تا آنجا که به کفش مربوط مي شود، در طول قرن ها اشکال و مدهاي عجيب و غريب پيدا شده است. مثلاً در قرن پانزدهم مردم انگليس به پوشيدن کفش هاي دراز نوک برگشته روي آوردند. زماني اين کفش ها به قدري دراز شده بود که مجبور مي شدند نوک آن را به زانوي پوشنده اند ببندند! براي پايان دادن به اين کارهاي بي معني دولت قانوني گذاشت که پوشيدن اين گونه کفش هاي فوق العاده دراز را منع مي کرد. اين قانون سبب منسوخ شدن ناگهاني مد ياد شده گرديد، اما در عين حال مد عجيب تري را متداول کرد؛ پوشيدن کفش تختِ فوق العاده پهن! يکي از مدهايي که در طول تاريخ گهگاه بسيار مورد توجه واقع شده، کفش پاشنه بلند است. لوئي چهاردهم پادشاه فرانسه که قدش تقريباً از همه مردم کوتاه تر، و از اين بابت بي اندازه ناراحت بود، به کفشگر سلطنتي دستور داد برايش کفش تخت کلفتي با پاشنه فوق العاده بلند بسازد.

به تقليد از اين پادشاه کوتاه قد، هم زن ها و هم مردها شروع به آزمايش پاشنه هاي بلندتر و بزرگتر کردند. با گذشت زمان، مردها از اين مد خسته شدند و از آن دست برداشتند، اما در عوض زنان آن را دايمي کردند و حتي در اين امر زياده روي نمودند. 

راستش، در اواخر قرن هفدهم زن ها چنان کفش هاي پاشنه بلندي مي پوشيدند که حتي نمي توانستند با آن راه بروند. خانم ها براي اينکه زمين نخورند نوکر و کلفت استخدام مي کردند تا هنگام رفتن از جايي به جاي ديگر به آنها تکيه بدهند!

در واقع بعضي از اين نوع پاي افزارهاي سابق به نحوي باور نکردني مضحک بودند؛ تقريباً به همان مضحکي بعضي از مدهاي امروزي. …به گزارش عصرآذربايجان به نقل از افکار نيوز، مثلاً کفش نقره اي پاشنه بلند مردانه، کفش تخت کلفت 20 سانتي متري زنانه و دمپايي »دانلد داک« بچگانه و اما همه اينها در مقايسه با بعضي کفش هاي متداول که اخيراً توسط يک توليد کنندة آمريکايي ابداع شد، هيچ است. پاشنه اين کفش از پلاستيک بي رنگ تو خالي ساخته شده است که مي تواند با آب و ماهي هاي ريز پر شود و صاحبش را به صورت يک آکواريوم جاندار در آورد!

تاريخچه کفش در ايران

مادها نخستين قوم ايراني بودند که از کفش پوشيدن انها تصاويري در کتيبه ها موجود است. با توجه به نقش برجسته هاي باقيمانده از مادها در تخت جمشيد .کفشهاي مادها مانند جوراب است اما معلوم است که جنس انها از چرم بوده و پابندهايي که از شلوارها اويزان است اين کفشها روي پاها محکم مي شود. پس از انها هخامنشينان به کفش همچون ديگر اجزاي لباس اهميت مي دادند و انرا همچون تکه هاي ديگر لباس به دو بخش اشرافي و معمولي تقسيم بندي کردند.

در کاوشهاي باستان شناسي دو لنگه کفش بچگانه در قلعه (شاه دژ)اصفهان پيدا شد که در واقع دومين و سومين کفشهايي هستند که در تاريخ باستان شناسي ايران پيدا شده اند اما اين تعداد بيانگر استفاده نکردن ايرانيان از پا پوش نيست و نقش برجسته ها و نقاشيهاي ايراني و اشاره هاي تاريخ نويسان بيانگر استفاده تاريخي ايرانيان از کفش است. لباس و پس از ان کفش يکي از نادر ترين اشيايي است که در تحقيقات باستان شناسي به دست مي ايد. در مقاله لباس دوره مادها و هخامنشينان در” دايره المعارف ايرانيکا “چنين امده است : “کفش هاي شاهان  هخامنشي در تخت جمشيد قرمز رنگ بوده در حاليکه کمانداراني که در معماريهاي خشتي لعابي شوش ديده مي شود کفشهايي زرد رنگ به پا دارند.

چکمه هاي جلو بسته که لبه اي ممتاز با لبه هاي ديگر داشته اند و گاه رو به زانو برگشته اند براي استفاده ماهيگيران و ساکنان نواحي ابخيز بوده است. موبداني که در لوحه هاي گنجينه جيحون و اتشکده “کاپادوکيه”تصوير کشيده شده اند چکمه هايي بلند با زيره اي ضخيم و پاشنه اي به نسبت بلند پوشيده اند.

پاشنه کفش در زمان مادها گاه از داخل کفش کار گذاشته مي شد در نقش برجسته ها قوس پاها بيشتر ازان چيزي است  که بايد باشد که اين امر نشان دهنده داشتن پاشنه داخلي در کفش است. اين ويژگي کم و بيش براي کفشهاي هخامنشينان نيز مي باشد. برش اضافه اي که هخامنشينان در دوخت کفشهاي خود ايجاد کرده اند نه تنها براي زيبايي کفش که براي ايستايي بيشتر کفش روي پا بود. “ترنرويل کاکس “نويسنده کتاب “تاريخ لباس” درباره شيوه هاي تزييني کفش در دوره هخامنشينان مي نويسد: با شکل گيري کفش تزيين هايي از مرواريد و سنگهاي گران بها همراه با رودوزيهاي زيبا به کفش افزوده شد.

در مقاله لباس دوران صفويه و قاجار در ايرانيکا امده است :”در زمستان روستائيان قباهاي نمدي کلفت و بالا پوشهايي از پوست بره مي پوشيدند انها پا برهنه راه مي افتادند و پاهايشان را با نوارهاي کتان مي پيچيدند و کفشهاي تخت و با زيره هاي چرمي سبز رنگ به نام “چاروت”که به انها بندهايي متصل بود به پا مي کردنداستفاده نخ و کنف براي دوختن گيوه در کردستان نيز يکي از اين موادمحلي در دوخت کفش بوده است.

نوعي کفش متداول در جنوب ايران وجود دارد که با برگ نخل دوخته مي شود اين کفش در مناطق گرمسيري جنوب براي مردم راحت تر از کفشهاي چرمي مي باشد. با ورود سفيراني خارجي به ايران در زمان صفويان شکل و شمايل لباسهاي خارجي نيز ميان ايرانيان رواج يافت و در زمان پهلوي شکل لباس ايرانيان به شکل لباس و کفش جهاني بدل شد.