کوله محروميت بر دوش مرزنشينان

گروه گزارش:سال‌هاست نبود امکانات و زيرساخت‌هاي توسعه، فقر، محروميت بي‌توجهي مسئولان و عدم بازتعريف و تمايز فعاليت کولبري با پديده قاچاق موجب بروز مشکلات متعدد اقتصادي و امنيتي در مناطق مرزي شده است.

 سکينه اسمي

گروه گزارش:سال‌هاست نبود امکانات و زيرساخت‌هاي توسعه، فقر، محروميت بي‌توجهي مسئولان و عدم بازتعريف و تمايز فعاليت کولبري با پديده قاچاق موجب بروز مشکلات متعدد اقتصادي و امنيتي در مناطق مرزي شده است.
کولبري کاري است که در نتيجه بي‌عدالتي و تبعيض اقتصادي در مناطق غربي کشور به وجود آمده است، افرادي که در قبال پول اندک دست به کاري سخت و دشوار مي‌زنند که هيچ حق‌وحقوق اجتماعي و آينده‌اي ندارد.
بر اساس تعاريف ارائه‌شده کولبران به کارگران مرزي گفته مي‌شوند که براي کسب درآمد زندگي خود مجبور به حمل اجناس مي‌شوند، بر اساس آمارهاي غيررسمي هم‌اکنون حدود 10 هزار کولبر در مناطق مرزي آذربايجان‌غربي مشغول فعاليت بوده و اين فعاليتي است که طبق تعاريف ارائه‌شده قانوني نبوده و هيچ مزاياي اجتماعي براي آن در نظر نگرفته‌اند.
نداشتن بيمه، حق‌وحقوق اجتماعي در کنار عوارض بدني متعدد به دليل حمل اجناس سنگين تنها سهم مردماني است که در مناطق مرزي ضمن مرزداري به امرارمعاش ناچيزي دل‌بسته‌اند و سهمي که سال‌ها است از آن به‌عنوان شغل کاذب يادشده و در مواقع لازم برخوردهاي قانوني سختي نيز مي‌شود.آمارهاي رسمي تعداد کولبران را 80 تا 180 هزار نفر اعلام مي‌کند که در استان‌هاي آذربايجان غربي، کردستان، ايلام و کرمانشاه زندگي مي‌کنند، يکي از تهديدات همزاد با مرز پديده شوم قاچاق است پديده‌اي که تاکنون هزينه‌هاي زيادي را به کشور و حتي اهالي اين منطقه تحميل کرده، اما هنوز تعريف و مرز مشخصي بين قاچاق و معيشت مرزنشينان (کولبري) ارائه نشده است.
نبود سرمايه‌گذاري مناسب، واحدهاي توليدي و صنعتي در کنار محروميت در مناطق مرزي موجب شده مردم براي امرارمعاش دست به فعاليت‌هايي قانوني و غيرقانوني ازجمله کولبري پيله‌وري و دادوستد از طريق بازارچه‌هاي مرزي بزنند، اما همين فعاليت‌ها نيز به دليل درآمدهاي اندک تاکنون نتوانسته باري از دوش مردم مناطق مرزي بردارد موضوعي که بي‌توجهي مسئولان به معيشت و اشتغال در اين مناطق را به معضلي اساسي تبديل کرده است.
در کنار مسائل و مشکلات اقتصادي ناشي از موضوع کولبري در مناطق غربي هرازگاهي انتشار اخباري مبني بر مرگ کولبران در مناطق مرزي را شاهد هستيم که حاشيه‌هاي امنيتي زيادي به دنبال دارد، براي آسيب‌شناسي اين اقدامات سراغ مسئولان، فعالان اجتماعي اقتصادي و مرتبط با حوزه کولبري و قاچاق در آذربايجان غربي رفتيم اما تلاش‌هاي متعدد در خصوص مصاحبه با فرماندهي مرزباني آذربايجان غربي، تعدادي از مسئولان ادارات حوزه اقتصادي و حتي فعالان اجتماعي و اقتصادي بي‌نتيجه ماند و حاضر به گفتگو در موضوع کولبري نشدند.
فرمانده مرزباني آذربايجان غربي در اين خصوص عنوان کرد: برابر دستورات فرماندهي مرزباني کشور اجازه ورود به بحث کولبري را نداريم.بسياري از مديران و فرماندار سردشت نيز در خصوص بحث ساماندهي کولبران و مسائل ناشي از آن سکوت را ترجيح دادند، درحالي‌که حذف صورت‌مسئله نمي‌تواند راهکار مناسبي براي يکي از مهم‌ترين موضوعات اقتصادي امنيتي و حتي فرهنگي مناطق مرزي باشد.
معاون سياسي، امنيتي و اجتماعي آذربايجان_غربي در خصوص اقدامات دولت براي ساماندهي کولبران در استان گفت: امروز در استان ما کولبر ديگر نداريم چراکه در سال‌هاي اخير اقدامات زيادي براي تأمين معيشت و زيرساخت‌ها در استان‌هاي مرزي به‌خصوص آذربايجان غربي صورت گرفته است.
علي مصطفوي بيان کرد: در استان براي تأمين معيشت مرزنشينان و ساماندهي موضوع کولبري هر سه ماه از محل فروش سوخت سهميه مرزنشينان مبلغي به حساب هر خانواده ساکن در 20 کيلومتري مرز واريز مي‌شود که مجموع اين مبلغ در سال گذشته 270 ميليارد ريال بود.
وي با اشاره به وجود 90 هزار خانوار ساکن در مرزهاي آذربايجان غربي عنوان کرد: هرچند اين مبلغ جوابگوي نياز و معيشت خانوارهاي ساکن در نوار 20 کيلومتري مرزهاي استان نيست، اما اين اقدام در سال‌هاي گذشته صورت نمي‌گرفت و امروز اختصاص اين مبلغ کمک‌هزينه‌اي براي معيشت ساکنان مرزهاي استان است که با هدف جلوگيري از کولبري انجام مي‌گيرد.
مصطفوي با تأکيد بر اينکه امروز به مفهوم سال‌هاي گذشته کولبر در استان نداريم، گفت: افرادي که بدون توجه به قوانين و هشدارهاي مرزباني از مرزها عبور مي‌کنند، مترددين غيرمجاز هستند که براي حفظ امنيت بايد با اين افراد برخورد شود.
معاون سياسي، امنيتي و اجتماعي استاندار آذربايجان غربي با اشاره به لزوم تأمين و حفظ امنيت پايدار در مرزها اضافه کرد: امنيت مقوله مهم در مرزهاي کشور به‌خصوص آذربايجان_غربي به شمار مي‌رود، قوانين و مقررات تردد در مرزها نيز مشخص است افرادي که برخلاف اين قوانين از مرز عبور يا فعاليت مي‌کنند مترددين غيرمجاز بوده و نيروهاي نظامي و انتظامي ما ملزم به برخورد با مترددين غيرمجاز هستند.هرچند معاون سياسي، امنيتي و اجتماعي استاندار آذربايجان غربي معتقد است در استان کولبر نداريم و افرادي که برخلاف قوانين مرزي از مرزها عبور مي‌کنند مترددين غيرمجاز مرزي هستند اما مديرکل دفتر هماهنگي امور اقتصادي استاندار آذربايجان غربي از ساماندهي کولبران توسط دولت و اختصاص سهميه معافيت ورود کالا به اين قشر خبر مي‌دهد.
حسين سيواني در خصوص کولبري و مشکلات ناشي از آن در استان‌هاي مرزي اظهار کرد: در سال‌هاي اخير دولت در راستاي ساماندهي بحث کولبري اقدام به صدور کارت‌هاي پيله‌وري الکترونيکي بر اساس کد ملي ساکنان نوار مرزي کرده است.مديرکل دفتر هماهنگي امور اقتصادي استاندار آذربايجان_غربي از اختصاص سهميه سالانه معافيت ورود و خروج کالا به مبلغ 28 ميليون ريال به کولبران در استان خبر داد و افزود: اين اقدام براي حمايت از کولبران و معيشت مردم مرزنشين استان و نيز حمايت از آن‌ها صورت گرفته است تا محل درآمد مناسبي براي ساکنان مناطق مرزي باشد.سيواني با تاکيد بر بازتعريف مفهوم کولبري در استان‌هاي مرزي، اظهار کرد: در حال حاضر مردم ساکن در مناطق مرزي مي‌توانند با استفاده از کارت‌هاي الکترونيکي پيله‌وري بر اساس قوانين و در چهارچوب مقررات گمرکي اقدام به دادوستد قانوني در معابر رسمي کنند.وي ثبت سفارش و منشأ ارزي را از ديگر مزاياي کارت‌هاي الکترونيکي پيله‌وري در استان‌هاي مرزي اعلام و خاطرنشان کرد: پيله‌وران مي‌توانند از طريق اين کارت‌هاي الکترونيکي از معافيت‌هاي گمرکي نيز بهره‌مند شوند.مديرکل دفتر هماهنگي امور اقتصادي استاندار آذربايجان_غربي با تاکيد بر به رسميت شناختن کولبران واقعي، عنوان کرد: معابر رسمي مرزي قوانين و مقررات گمرکي و قاعده و قانون تردد در مرزها به‌خوبي تبيين و تعريف‌شده‌اند افرادي که خارج از اين قاعده و قانون اقدام کنند ضمن ضربه به امنيت اقتصادي امنيت کشور را نيز تهديد مي‌کنند.
سيواني با اشاره به اينکه هنگ مرزي و نيروهاي مرزباني ما موظف هستند با افرادي که از اين مفاهيم سوءاستفاده کنند و امنيت در مرزها را با چالش مواجه کنند برخورد قانوني و جدي داشته باشند، گفت: افرادي که به اسم کولبر از معابر غيررسمي اقدام به قاچاق مي‌کنند نبايد به رسميت شناخته شوند و نيروهاي مرزباني ما بر اساس قاعده و قانون موظف به برخورد با اين افراد هستند.
«سوران- م» يکي از کولبران فعال در شهرستان سردشت که از مشکلات معيشتي مردم مرزنشين به‌شدت گلايه دارد گفت: مشکلات مردم مرزنشين و کولبران از پشت ميز توسط مسئولان در مرکز و حتي استان قابل‌حل نيست تا اين مشکلات به چشم ديده و لمس نشود نمي‌توان درک کرد که ما کولبران و مردم مرزنشين چه مصائبي را تحمل مي‌کنيم.
وي بيکاري، نبود اشتغال مناسب، درآمد اندک و نبود امکانات در مناطق مرزي را از مهم‌ترين عوامل روي آوردن مردم مناطق مرزي به حرفه سخت و زيان‌آور کولبري دانست و گفت: کولبري فعاليت مداوم و نان‌آوري براي اهالي اين منطقه نيست در حالت مناسب يک کولبر در يک ماه ممکن است يک هفته يا دو هفته بتواند کار کند، درآمد ناچيز اين هفته کفاف هزينه‌هاي زندگي با اين مشکلات اقتصادي را نمي‌کند.
سوران نبود امنيت جاني و درآمد بسيار اندک را از مهم‌ترين دغدغه کولبران دانست و گفت: به دليل نبود اشتغال و کسب درآمد مردان زيادي در مناطق مرزي از روي اجبار به شغل کولبري روي آورده‌اند، چراکه بيکاري در اين منطقه زياد است و مشاغل قديمي اين مناطق که عمدتاً دام‌پروري و کشاورزي بوده بسيار کم شده است و مردم براي معاش به اين شغل روي آورده‌اند.
وي در خصوص فعاليت از طريق کارت‌هاي الکترونيکي پيله‌وري اظهار کرد: اين کارت محدوده مرزي مشخصي را تعيين کرده است که افراد مي‌توانند در آن مناطق طي روزهايي مشخص، بار مشخصي را حمل و اقدام به کولبري کنند، درحالي‌که اين موضوع جوابگوي هزينه‌ها و نياز ما نيست.
درآمد اندک، مبتلا شدن بسياري از کولبران به امراض و بيماري‌هاي جسمي و ناتواني، خطر امنيت جاني ناشي از برخورد نيروهاي مرزباني، محروميت و نبود امکانات در مناطق مرزي از ديگر دغدغه‌هاي مطرح‌شده کولبران توسط سوران است.
به گزارش آراز آذربايجان به نقل از مهر،سال‌هاست کوله فقر، بيکاري، بي‌توجهي مسئولان به معيشت و نبود سرمايه‌گذاري مناسب بر دوش مردم مرزنشين استان‌هاي مرزي به‌خصوص آذربايجان غربي سنگيني مي‌کند، اميد مي‌رود اقدامات اساسي براي حل اين مسئله اقتصادي يکي از اولويت‌هاي اصلي دولت در اين منطقه باشد.

منبع :