اقتصاد صنعت گياهان دارويي اردبيل؛ فرصتي طلايي در سايه بي‌توجهي مسؤولان

گروه اقتصادي: گياهان دارويي از ديرباز به‌عنوان يکي از بزرگترين مواهب الهي مورد توجه انسان‌ها بوده و امروزه نيز با توجه به توسعه علم و دانش و آشنايي با رموز اين گياهان به يکي از بخش‌هاي اقتصادي در آمدزا تبديل شده که فرصتي طلايي براي ايجاد اشتغال است اما در سايه بي‌توجهي مسؤولان وضعيت مناسبي در استان اردبيل ندارد

مهران عقلمند

گروه اقتصادي: گياهان دارويي از ديرباز به‌عنوان يکي از بزرگترين مواهب الهي مورد توجه انسان‌ها بوده و امروزه نيز با توجه به توسعه علم و دانش و آشنايي با رموز اين گياهان به يکي از بخش‌هاي اقتصادي در آمدزا تبديل شده که فرصتي طلايي براي ايجاد اشتغال است اما در سايه بي‌توجهي مسؤولان وضعيت مناسبي در استان اردبيل ندارد

. گياهان دارويي از ديرباز به‌عنوان يکي از بزرگترين مواهب الهي مورد توجه انسان‌ها بوده و امروزه نيز با توجه به توسعه علم و دانش و آشنايي با رموز اين گياهان علاوه بر تاثير آنها در بهبود سلامتي و خاصيت دارويي، در صنايع ديگري هم‌چون رنگ‌سازي، طعم دهنده‌ها،  خوشبوکننده‌ها، آرايشي - بهداشتي، عطرسازي، حشره‌کش‌ها و صنايع غذايي کاربرد بسياري داشته و از اين‌رو بيش از پيش مورد توجه قرار گرفته است.طبق بررسي‌هاي انجام يافته استفاده از اين گياهان علاوه بر کشورهاي درحال توسعه در کشورهاي صنعتي و توسعه يافته نيز رو به افزايش بوده و در کشور ايران نيز با توجه به پتانسيل‌هاي موجود توليد و استفاده از اين گياهان دارويي در حال گسترش است.تاکنون حدود 30 هزار گونه گياهي در جهان کشف شده که سهم ايران از آن به 8 هزار گونه گياهي مي‌رسد که از بين اين تعداد نيز تا به امروز 2 هزار و 300 گونه گياهان دارويي در کشور شناسايي شده است.
استان اردبيل نيز به‌عنوان يکي از مناطق مستعد کشاورزي کشور ظرفيت‌ها و پتانسيل‌هاي بسيار زيادي در حوزه گياهان دارويي دارد که متاسفانه در سايه بي‌توجهي مسؤولان استان مغفول مانده است.در حالي‌که طبق بررسي‌هاي انجام يافته در استان اردبيل بيش از 430 گونه گياهان دارويي در اين استان شناسايي شده اما جايگاه استان اردبيل در خصوص توسعه اين بخش و فرآوري محصولات گياهان دارويي مناسب نبوده است.
توليد ??? تن گياهان دارويي در استان اردبيل
خليل نيکشاد، رئيس سازمان جهاد کشاورزي استان اردبيل با اشاره به ميزان توليد انواع گياهان دارويي در اين استان اظهار کرد: سطح زير کشت گياهان دارويي که شامل 32 گونه دارويي يک ساله و چند ساله است به ميزان 846 هکتار بوده و ميزان توليد گياهان دارويي در استان اردبيل به 625 تن مي‌رسد.وي افزود: بيش از 430 گونه گياهان دارويي شناسه‌دار نام‌گذاري شده و در ايستگاه تحقيقاتي ساميان اردبيل 220 مورد گياهان دارويي حفظ و توليد مي‌شود و تنوع و توليد گياهان دارويي در مناطق و رويشگاه‌هاي طبيعي و عرصه‌هاي کشاورزي استان اردبيل به‌دليل تنوع اقليمي و آب و هوايي استان مثال‌زدني است.رئيس سازمان جهاد کشاورزي استان اردبيل تصريح کرد: تعداد سه واحد توليدي داروهاي گياهي در استان اردبيل وجود دارد که از بين اين سه واحد دو واحد توليدي به‌صورت فعال بوده که ظرفيت توليد اين واحدها به ميزان 12 هزار و 910 تن بوده و ظرفيت جذب ماده خام اين واحدها نيز به مقدار 7 هزار و 182 تن است و در کنار آن يک واحد توليدي ديگر در شهرک صنعتي اردبيل در حال راه‌اندازي است.
جايگاه پايين اردبيل در توليد گياهان دارويي
براي درک بهتر وضعيت استان اردبيل در خصوص توليد گياهان دارويي بهتر است نگاهي به ميزان توليدات گياهان دارويي در استان‌هاي همجوار و ساير استان‌ها بيندازيم، طبق اطلاعات به دست آمده استان‌هاي خراسان رضوي، خراسان جنوبي، فارس، کرمان، همدان و اصفهان به ترتيب بيشترين سطح زير کشت و تنوع گياهان دارويي را به خود اختصاص داده و در مجموع نزديک به 89 درصد از سطح زير کشت گياهان دارويي کشور در اين استان¬‌ها قرار دارد.ميزان بالاي توليدات استانهايي که از لحاظ شرايط آب و هوايي نسبت به استان اردبيل در سطح پاييني قرار دارند نشان‌گر عدم توجه به اين صنعت در استان اردبيل دارد به‌طوري‌که ميزان توليدات گياهان دارويي در استان کرمان بيش از ?? هزار تن، استان اصفهان بيش از 50 هزار تن، استان سمنان بيش از 4 هزار تن، استان فارس 18 هزارتن و ... بوده است.در کنار آن ميزان توليدات استان‌هاي همجوار استان اردبيل نيز بيش از 2 هزار تن بوده و همين امر نشان دهنده غفلت مسؤولان استان اردبيل در توسعه اين بخش علي‌رغم پتانسيل‌هاي بسيار بالاي استان اردبيل داشته است.
عدم برنامه ريزي جامع از دلايل جايگاه پايين اردبيل در توليد گياهان دارويي است
رئيس انجمن گياهان دارويي استان اردبيل در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در اردبيل عدم برنامه‌ريزي جامع و عملياتي در استان اردبيل را يکي از دلايل عدم توسعه صنعت گياهان دارويي در استان اردبيل دانست و بيان کرد: متاسفانه در استان اردبيل برنامه جامعي در راستاي توسعه صنعت گياهان دارويي نداريم و اين درحاليست که اين بخش سهم بسيار بالايي در ارزآوري و ايجاد اشتغال و رفع معضل بيکاري دارد.سيدشيوا اسبقيان تصريح کرد: با توجه به پتانسيل‌هاي بسيار بالاي موجود در استان اردبيل در توسعه اين بخش، سازمان جهاد کشاورزي و بالاخص مرکز تحقيقات جهاد کشاورزي بايد ورود جدي و عالمانه به اين موضوع داشته و زمينه فعاليت در اين بخش و جذب سرمايه‌گذاران براي فرآوري محصولات گياهان دارويي را انجام دهد و اين درحاليست که به نظر مي‌رسد اين سازمان نتوانسته آنچنان که بايد و شايد نقش خود را در اين خصوص به درستي ايفا کند.
سياست‌هاي هدايتي که راه به جايي نمي‌برد
اظهارات رئيس انجمن گياهان دارويي استان اردبيل در خصوص عدم حمايت مناسب از سوي نهادهاي دولتي و سازمان جهاد کشاورزي در حاليست که رئيس سازمان جهاد کشاورزي استان اردبيل نظر متفاوتي داشته و از اجراي سياست‌هاي هدايتي و حمايتي اين سازمان در کشت و توسعه گياهان دارويي سخن به ميان مي‌آورد.وي در اين خصوص به خبرنگار فارس گفت: در راستاي اجراي سياست‌هاي هدايتي و حمايتي خود براي توسعه کشت و توسعه گياهان دارويي کمک‌هاي بلاعوض يک تا دو ميليون و 500 هزار توماني به ازاي هر هکتار کشت گياهان دارويي در نظر گرفته شده و در کنار آن ارائه تسهيلات ارزان قيمت و همچنين زمين براي سرمايه‌گذاري و احداث صنايع تبديلي و فرآوري محصولات گياهان دارويي در نظر گرفته شده است.
نيکشاد بيان کرد: در همين راستا در طي دو سال گذشته به 27 طرح گياهان دارويي، زعفران و گل محمدي تسهيلات ارزان قيمت به مبلغي بيش از 1 ميليارد تومان ارائه شده است.
برنامه مدوني براي توسعه صنعت گياهان دارويي در استان اردبيل وجود ندارد
عدم وجود برنامه مدون در استان اردبيل در راستاي توسعه صنعت گياهان دارويي در استان موضوعي است که مورد تاکيد عيسي شاهي زارع، رئيس کميسيون کشاورزي اتاق بازرگاني استان اردبيل نيز بوده و وي با اشاره به اين مطلب در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در اردبيل بيان کرد: متاسفانه علي‌رغم اينکه سازمان‌هاي متولي در استان اردبيل آمار و برنامه‌هايي اجرايي در خصوص توسعه اين صنعت در استان اردبيل مي‌دهند اما اقدامات موثري در اين راستا انجام نگرفته است.
وي تصريح کرد: يکي از دلايلي که کشاورزان و فعالان اين بخش رغبتي براي ورود به اين بخش ندارند نگراني از بحث بازاريابي محصولات توليدي بوده و حلقه مفقوده‌اي در بين توليدکننده و مصرف کننده گياهان دارويي وجود داشته و در واقع برنامه مدوني در اين خصوص وجود ندارد.رئيس کميسيون کشاورزي اتاق بازرگاني استان اردبيل تشريح کرد: با توجه به وضعيت موجود در حوزه گياهان دارويي انتظار مي‌رود که سازمان جهاد کشاورزي استان اردبيل با ورود جدي خود به اين موضوع در بحث بازاريابي و توسعه صنايع تبديلي و فرآوري محصولات گياهان دارويي اقدامات موثري انجام دهد و در کنار آن خود متولي خريد در اين حوزه باشد.
يکپارچه‌سازي اراضي پيش‌نياز عبور از کشاورزي معيشتي به کشاورزي اقتصادي است
رئيس کميسيون کشاورزي استان اردبيل ادامه داد: يکپارچه سازي اراضي براي عبور از کشاورزي معيشتي به کشاورزي اقتصادي يک اصل مهم و پيش‌نياز بوده و منحصرا مربوط به توليد گياهان دارويي نيست و براي توسعه در ساير محصولات کشاورزي نيز بسيار مهم و ضروري است.
شاهي زارع با اشاره به اهميت يکپارچه سازي اراضي در توسعه کشاورزي استان گفت: در حال حاضر معدل قطعات کشاورزي به‌صورت آبي در استان اردبيل 2.2 هکتار است در حالي‌که اين رقم در کشورهاي توسعه يافته به 80 هکتار مي‌رسد و در چنين وضعيتي توسعه مکانيزاسيون کشاورزي که سبب پايين آمدن قيمت تمام شده محصولات توليدي نيز مي‌شود امکان پذير نخواهد بود.
به گزارش عصر آذربايجان به نقل از فارس،، با توجه به وضعيت اقتصادي موجود در استان اردبيل و معضل بيکاري که چندين سال است گريبان‌گير مردم استان شده از اين‌رو توجه جدي به رفع اين مشکلات با تکيه بر پتانسيل‌ها و ظرفيت‌هاي اقتصادي استان لازم و ضروري است.
از آنجائي‌که اين استان يکي از مناطق مستعد کشاورزي و توليد انواع محصولات گياهان دارويي است، توسعه اين بخش مي‌تواند کمک بسزايي در رفع معضل بيکاري استان ايفا کند اما با توجه به وضعيت موجود استان در اين حوزه و نظرات کارشناسان و فعالان اين بخش به‌نظر مي‌رسد که اهتمام جدي در استان اردبيل براي توسعه اين صنعت انجام نيافته است.
با توجه به اينکه سال‌جاري به‌عنوان سال جهش توليد از سوي مقام معظم رهبري نامگذاري شده، مسؤولان استاني بايد در راستاي اجراي اين امر و توسعه اقتصادي استان با تجديد نظر در سياست‌هاي اقتصادي توجه جدي به مشکلات زيربنايي و اساسي حوزه کشاورزي از جمله گياهان دارويي داشته باشند.ايجاد صنايع تبديلي و بسته‌بندي در سطح استان با ايجاد برندينگ مناسب مي‌تواند علاوه بر توسعه اقتصادي اين حوزه از کشاورزي، به ايجاد زمينه‌هاي اشتغال‌زايي جوانان تحصيل‌کرده و جوياي کار استان کمک بسزايي نمايد.

منبع :