آينده برجام؛ آيا توافقي صورت مي‌گيرد

گروه سياسي: مجلسي گفت: با توجه به چشم اندازي که وجود دارد به نظر نمي‌رسد که به اين زودي‌ها اتفاق خاصي در حوزه برجام رخ دهد، در اين زمينه براي اينکه بن بست مذاکرات از بين رود، بايد دوطرف مواضع خود عقب نشيني کرده و به نوعي از برخي از خطوط قرمز خود عدول کرده، اما به نظر مي‌رسد که هيچ يک از طرفين چنين کاري را انجام نخواهند داد.

گروه سياسي: مجلسي گفت: با توجه به چشم اندازي که وجود دارد به نظر نمي‌رسد که به اين زودي‌ها اتفاق خاصي در حوزه برجام رخ دهد، در اين زمينه براي اينکه بن بست مذاکرات از بين رود، بايد دوطرف مواضع خود عقب نشيني کرده و به نوعي از برخي از خطوط قرمز خود عدول کرده، اما به نظر مي‌رسد که هيچ يک از طرفين چنين کاري را انجام نخواهند داد.
زيرا که دو طرف هيچ اطميناني به يکديگر ندارند. ولي نصر، استاد روابط بين‌الملل دانشگاه جان هاپکينز و علي واعظ، تحليلگر ارشد گروه بين‌المللي بحران در يادداشتي مشترک که در مجله »فارن‌افرز« منتشر شد، تاکيد کردند که تهران و واشنگتن براي رهايي برجام از بن‌بست فعلي، گريزي جز پذيرش ايده‌هاي جديد ندارند و بايد از برخي از خطوط قرمز خود عقب‌نشيني کنند.
 اين دو تحليلگر مسائل بين‌الملل همچنين بر اين باورند که آمريکا بايد همزمان با انجام مذاکرات هسته‌اي، گفتگو‌هاي ايران و اعراب را تشويق کند تا به برخي از مسائل حل‌نشده در منطقه رسيدگي شود.
بر اساس تحليل مجله »فارن‌افرز«، مقامات غربي نگران آنند که رئيس جمهور جديد ايران، ابراهيم رئيسي، مذاکرات ميان کشورش و قدرت‌هاي بزرگ جهاني را که از زمان خروج دولت ترامپ از توافق هسته‌اي در وضعيت نامناسبي قرار گرفته به مرور به تعطيلي کشاند.
 آن‌ها همچنين نگرانند که رئيسي از سرگيري مذاکرات را به تعويق انداخته و زماني که مذاکرات در نهايت از سر گرفته مي‌شود، دولت او خواسته‌هايي غيرعملياتي را مطرح کند.با اين حال مانع اصلي بر سر راه مذاکرات، نه ديدگاه‌هاي تند دولت ايران بلکه شکست تهران و واشنگتن در حل اختلافات اساسي است که آخرين دور از مذاکرات وين در ماه ژوئن را ناکام گذاشت، شکستي که در دولت ميانه‌روتر حسن روحاني رخ داد.
به نظر مي‌رسد دولت جديد ايران، مصمم به ادامه مذاکرات است و گفتگو‌ها را از نقطه‌اي که پيش از اين متوقف شده بود، از سرخواهد گرفت.واقعيت اين است که براي رهايي از اين بن‌بست، طرفين بايد از برخي از خطوط قرمز خود عقب‌نشيني کنند. هيچ دليلي براي ايران وجود ندارد که دست رد به مذاکرات بعدي زند، چرا که اين تعهد نه تنها از نظر حقوقي الزام‌آور نيست و محدوديت زماني ندارد بلکه مذاکرات مي‌تواند برخي از نگراني‌هاي تهران درباره کاستي‌هاي رفع تحريم‌ها را نيز برطرف کند.
اين درحالي است که فروپاشي برجام براي هر دو کشور، بدترين اتفاق ممکن است و اگر طرفين نتوانند روش خود را تغيير دهند، مذاکرات به بن‌بست مي‌رسد و در صورت پيدا نشدن راهي براي احياي مجدد توافق هسته‌اي، دولت بايدن با فشار سياسي سنگيني روبه‌رو خواهد شد، زيرا او مخالف سياست فشار حداکثري ترامپ بود و آن را شکستي فاحش خوانده بود. علاوه بر آن، واشنگتن ناگزير خواهد شد تصميمات سختي اتخاذ کند چرا که برنامه هسته‌اي ايران به نقطه‌اي غيرقابل بازگشت رسيده و درخواست‌هاي اسرائيل براي اقدام نظامي بيش از پيش تشديد مي‌شود.
مهم‌ترين موانع احياي برجام
فريدون مجلسي کارشناس مسائل بين الملل با اشاره به اينکه مذاکرات برجام در حال حاضر به نوعي به محاق رفته است، اظهار داشت: طي 18 سال گذشته همواره مذاکرات ادامه داشته، بدون اينکه يک نتيجه غايي و نهايي به دست آيد، اين درحالي است که در سال 2015  نيز با وجود اينکه برجام به امضا رسيد، اما با تغيير رئيس جمهور آمريکا، ترامپ، از برجام خارج شد و باز به نقطه اول بازگشتيم.
وي افزود: بعد از روي کار آمدن بايدن، بسياري از کارشناسان و حتي دولت ايران پيش‌بيني مي‌کردند ظرف مدت کوتاهي آمريکا به برجام برگردد، اما با گذشت نزديک به ده ماه از حضور دموکرات‌ها هنوز هيچ اتفاق خاصي در اين زمينه رخ نداده و عليرغم 6 دور مذاکرات صورت گرفته در وين، هنوز ايران و آمريکا از مواضع خود کوتاه نيامده‌اند.
مجلسي گفت: با توجه به چشم اندازي که وجود دارد به نظر نمي‌رسد که به اين زودي‌ها اتفاق خاصي در حوزه برجام رخ دهد، در اين زمينه براي اينکه بن بست مذاکرات از بين رود، بايد دوطرف از مواضع خود عقب نشيني کرده و به نوعي از برخي از خطوط قرمز خود عدول کرده، اما به نظر مي‌رسد که هيچ يک از طرفين چنين کاري را انجام نخواهند داد.
 زيرا که دو طرف هيچ اطميناني به يکديگر ندارند.اين ديپلمات اسبق کشورمان اضافه کرد: به اعتقاد بنده مسئله اصلي که باعث مي‌شود برجام به نتيجه نرسد، مسئله موجوديت اسرائيل است، اين موضوع خلاف دکترين امنيت ملي آمريکا بوده، چرا که دولت‌هاي آمريکا چه دموکرات و چه جمهوري‌خواه همواره حفظ تامين امنيت اين رژيم را يکي از اولويت‌هاي اصلي خود اعلام کرده‌اند، بنابراين در چنين شرايطي ايران و آمريکا به هيچ توافقي دست پيدا نخواهند کرد.
وي ادامه داد: اين در حالي است که مسايل بين ايران و آمريکا فراتر از مسائل هسته‌اي است و با توجه به خصومت، دشمني و بي اعتمادي که بيش از چهار دهه است که بين دو کشور وجود دارد، به نظر نمي‌رسد که مشکلات حل شود بنابراين تا زماني که دو کشور خواسته‌هايي دارند که در مقابل هم قرار دارد، برجام همچنان در تعليق خواهد بود و اين بلا تکليفي ادامه مي‌يابد.
مجلسي بيان کرد: همچنين بايد به اين نکته اشاره کرد که با تغيير دولت و کنار رفتن روحاني به عنوان رئيس جمهوري که متمايل به احياي برجام و رفع تحريم‌ها بود، شاهد روي کار آمدن دولتي هستيم که از ابتدا برجام را خسارت محض مي‌دانست و نمايندگان اين طيف خواستار آتش‌زدن توافق سال 2015 در مجلس شده بودند، بنابراين با روي کار آمدن چنين دولتي انتظار مي‌رفت، برجام ديگر مورد توجه دولت قرار نگيرد.
به گزارش عصر آذربايجان به نقل از فرارو، اين تحليل‌گر مسائل جهاني تصريح کرد: اما شاهد هستيم دولت ابراهيم رئيسي سياست مشخصي را در قبال برجام اعلام نکرده، اما اگر قرار باشد که مخالفان ديروز برجام که امروز در دولت مستقر هستند، همچنان سياست قبلي خود را ادامه دهند، بايد منتظر ادامه کشمکش‌ها و افزايش نزاع بين ايران و غرب باشيم، مگر اينکه آن‌ها بخواهند تغيير روند بدهند که اين موضوع نيز بسيار بعيد است، بنابراين در چنين وضعيت چشم انداز روشني براي رفع تحريم و احياي برجام به اعتقاد بنده وجود ندارد.

منبع :