شيريني کشت گياهان دارويي در شوري حوضه درياچه اروميه
شيريني کشت گياهان دارويي در شوري حوضه درياچه اروميه
1400/08/16
گروه اجتماعي: کشت گياهان دارويي در آذربايجان غربي که با هدف تامين تقاضاي بازار استان و افزايش درآمد روستانشينان عملياتي شده است، علاوه بر بهبود وضعيت معيشتي خانوارهاي روستايي به رونق کسب و کار محلي به ويژه در حوضه درياچه اروميه نيز کمک کرده است. 58 درصد از سطح 800 هزار هکتاري اراضي کشاورزي آذربايجان غربي در زير حوضه درياچه اروميه قرار دارد که با توجه به مصرف بالاي 90 درصدي منابع آبي استان در بخش کشاورزي، تغيير الگوي کشت در اين مناطق امري اجتناب ناپذير است.در همين راستا برنامه ريزي و توجه به کشت محصولات زوده بازده و کم آب بر و داراي درآمد مطلوب براي کشاورزان و ساکنان زير حوضه درياچه اروميه يکي از اساسي ترين اقدامات به نظر مي رسد.
گروه اجتماعي: کشت گياهان دارويي در آذربايجان غربي که با هدف تامين تقاضاي بازار استان و افزايش درآمد روستانشينان عملياتي شده است، علاوه بر بهبود وضعيت معيشتي خانوارهاي روستايي به رونق کسب و کار محلي به ويژه در حوضه درياچه اروميه نيز کمک کرده است. 58 درصد از سطح 800 هزار هکتاري اراضي کشاورزي آذربايجان غربي در زير حوضه درياچه اروميه قرار دارد که با توجه به مصرف بالاي 90 درصدي منابع آبي استان در بخش کشاورزي، تغيير الگوي کشت در اين مناطق امري اجتناب ناپذير است.در همين راستا برنامه ريزي و توجه به کشت محصولات زوده بازده و کم آب بر و داراي درآمد مطلوب براي کشاورزان و ساکنان زير حوضه درياچه اروميه يکي از اساسي ترين اقدامات به نظر مي رسد.
هم اکنون تعداد بسياري از واحد هاي توليدي، عرق گيري و بسته بندي به صورت صنعتي و يا سنتي در اين زمينه در آذربايجان غربي فعال هستند و اين موضوع بازار اين محصولات را داغ کرده است.با افزايش قيمت‌هاي اين گياهان دارويي در ايام کرونايي انگيزه براي کشت آنها افزايش چشمگيري يافته و لازم است تا با حمايت هاي دولت و ارائه تسهيلات در کنار فعاليت هاي ترويجي توسعه کشت گياهان دارويي بيشتر از گذشته مورد توجه باشد.
گل محمدي، بيدمشک، بادرشبو، نعنا فلفلي، گل هميشه بهار، شاه اسپرم، رازيانه و سياه دانه در کنار ده ها گياه دارويي ديگر جزء مواري هستند که براي کشت پيشنهاد شده و به صورت عمده در حال کشت هستند.البته نبايد از ظرفيت بهره برداري و صادرات 520 نوع از گياهان دارويي خود رو که در کوهستانها و دشت هاي سرسبز و حاشيه باغ هاي آذربايجان غربي مي رويند، غافل شد که از جمله آنها مي توان به چوبان کبريتي، بادرنجبويه، شب بو، ختمي، آجي بيان و شيرين بيان، ثعلب، مرزه، اسپناخ، ايت بورني، داغ قارپيزي، مندي، داغ سقزي، يميشان، غازاياغي، قره يونجا، و يارپيز اشاره کرد.
اشتغال کم هزينه و پايدار سالانه، مهمترين مزيت کشت گياهان دارويي است
رونق کسب و کار محلي مهمترين ويژگي کشت گياهان دارويي در روستاها و شهرهاي استان است چرا که به علت زود بازده بودن و تقاضاي بالاي موجود براي اين نوع گياهان تاثير چشمگيري براقتصاد خانوارها دارد.بانوان آذربايجان غربي اعم از شهري و روستايي با کمک مديريت ترويج جهادکشاورزي استان در اين زمينه گام هاي مهمي برداشته اند تا هم در پويايي اقتصاد نقشي داشته باشند و هم به احياي درياچه اروميه کمکي شايسته کنند.
يکي از بانوان فعال رسانه اي استان که در سال 1390 به کشت گياهان دارويي در اروميه روي آورده و در زمينه کشت نعنا فلفلي و شاه اِسپَرَم فعال است در يک اقدام جهادي يک هکتار از اراضي کشاورزي خود را در حاشيه درياچه اروميه براي کشت نعنا فلفلي تخصيص داده است.بر اساس گفته هاي ربابه سيدي که دانش آموخته و کارشناس ارشد در رشته کشاورزي و گياهان دارويي است در سال اول کشت پنج تن نعنا فلفلي توليد و به قيمت 15 هزار ريال در سال 1390 روانه واحد هاي توليدي عرق گيري استان کرد.
طبق گفته هاي اين بانوي کارآفرين در سال دوم کشت از اين اين گياه دوساله 140 تن محصول توليد شد که 9 نفر اشتغالزايي براي جوامع محلي همان منطقه داشت و سيدي در همان سال کارآفرين نمونه بخش کشاورزي انتخاب شد.به گفته وي، امسال هر کيلوگرم نعنا فلفلي به قيمت 150 هزار ريال يعني 10 برابر قيمت سال 1390 به بازار عرضه شده است اما عدم حمايت دستگاههاي متولي امر اشتغال و اقتصاد در 10 سال گذشته مشکلي بوده که همواره با آن دست به گريبان بوده است.
سيدي که امسال 2 تن محصول برداشت کرده است، بهره وري از منابع را مهمترين موضوع در بحث کشاورزي بيان مي کند و ميگويد: در ايام تعطيلات هفتگي توانسته يک درآمد خوب براي خودش و اشتغال پايدار براي مردم محلي با اين اقدام ايجاد کند.
وي با بيان اينکه کاهش مصرف آب در اين نوع کشت بيشتر مورد توجه وي بوده، گفت: شيريني اين فعاليت اقتصادي در کنار کمک به احياي درياچه اروميه در قالب شرکت در طرح کشت گياهان کم آب بر دو چندان مي شود.وي طبيعت را مهمترين کارآفرين براي انسانها مي داند و معتقد است که بايد با صيانت از منابع اب و خاک بتوان دين خود را به طبيعت ادا کرد.
توليد ثروت و کاهش مصرف آب مهمترين ماحصل کشت گياهان دارويي است
با کاهش بارندگي ها آبهاي سطحي و رودخانه ها نيز که همواره سيراب کننده باغات و مزارع و منبع تغذيه اصلي درياچه اروميه بوده و هستند، نيز رو به کاهش گذاشته است.خشکسالي و هجوم بي رحمانه کشاورزان به منابع آب زيرزميني هم اکنون موجب شده تا ميزان ايستابي (بالاترين تراز آب زيرزميني بر روي يک سطح مشخص در زير زمين) با کاهش شديدي روبرو شود.
گفته هاي يک کشاورز در روستاي عيسي کندي در مجاورت درياچه اروميه گواهي براين گفته هاست و وي راهکار آن را کشت جايگزين و به کاشت به وسيله گياهان دارويي کم آب بر مي داند.قاسم جليلي که يک هکتار بيدمشک و گل محمدي کاشته، از کاهش ايستابي در اين منطقه از 2 متر به پنج متر خبر مي دهد و طبق اظهارات وي هم اکنون عمق چاههاي آب اين روستا به بالاي 30 متر رسيده است.
وي که به همراه اعضاي خانواده چهار نفري اش به کشت و کار گياهان دارويي همت کرده است در فصل بهار و در بازده زماني يکماه 250 ميليون ريال سود حاصل از برداشت بيدمشک را با شيرين کامي تجربه و براي کاهش بيشتر مصرف آب اقدام به کشت گل محمدي در سال گذشته کرده است.از گفته هاي جليلي پيداست که به تدريج و در دهه هاي اخير آب شور به منابع زير زميني اين منطقه نفوذ کرده و در حال افزايش است که زنگ خطري براي توجه بيشتر کشاورزان و مسوولان به مصرف مسوولانه آب در اين حوضه آبريز به شمار مي رود.
آذربايجان غربي نيازمند توليد نهال، نشا و بذر استاندارد گياهان دارويي است
وحيد قاسميان کارشناس امور باغباني آذربايجان غربي براين باور است که جاي خالي توليد بذر، نهال و نشاي گواهي شده و استاندارد در بخش توليد گياهان دارويي استان مشهود و محسوس است.وي که مجري طرح گياهان دارويي استان است در اين زمينه مي افزايد: در اين راستا وزارتخانه اقدامات وسيعي را شروع کرده تا نهال و بذر و نشا گواهي شده توليد و به علاقمندان فعاليت در اين زمينه ارائه شود.
طبق گفته هاي اين کارشناس از افراد علاقمند و موسسات تحقيقاتي نيز که در راستاي توليد بذر و نهال و نشاي گواهي شده فعاليت دارند، حمايت مي شود.قاسميان با بيان اينکه از محل اعتبارات اسناد خزانه سال 1399 حدود 250 هکتار از اراضي استان به صورت مستقيم زير کشت گياهان دارويي قرار گرفته است، گفت: 100 هکتار اين اراضي در شهرستان تکاب، 100 هکتار شاهيندژ و 50 هکتار در بوکان بوده است.
به گزارش عصر آذربايجان به نقل از ايرنا، گياهان دارويي يک صنعت نوظهور در بخش کشاورزي با رشد متوسط سالانه 5/15 درصد مي باشد که ميزان تجارت جهاني آن در زمان حاضر 107ميليارد دلار مي باشد و پيش بيني مي شود اين رقم تا سال 2025 به بيش از 450 ميليارد دلار برسد.
موارد مصرف اين گياهان در توليد داروها و مکمل هاي غذايي گياهي و ارگانيک، توليد مواد غذايي و آشاميدني و توليد مواد آرايشي و بهداشتي است.آذربايجان غربي رويشگاه 520 گونه از گياهان دارويي است که 70 تا 100 گونه از آنها جزء گياهان خوراکي به شمار مي‌رود.يکهزار و 360 گونه از گياهان موجود کشور در طبيعت اين استان مي‌رويد که ظرفيت مناسبي براي انجام مطالعات تحقيقاتي در زمينه گياهانمحسوب مي‌شود.
منبع :