وضعيت درياچه اروميه وخيم تر شد

گروه اجتماعي: درياچه اروميه امسال نسبت به سالهاي گذشته شرايط بحراني را پشت سر مي گذارد اين در حالي است که طرح آبياري مدرن نيز تعطيل شده است.

سکينه اسمي

 گروه اجتماعي: درياچه اروميه امسال نسبت به سالهاي گذشته شرايط بحراني را پشت سر مي گذارد اين در حالي است که طرح آبياري مدرن نيز تعطيل شده است.
در حال حاضر تراز آب درياچه 1270.1 متر است، وسعت آب درياچه 780 کيلومتر مربع و حجم آب آن، يک ميليارد مترمکعب است.
هر چند هنوز اين مقدار با کمترين مقدار آب درياچه که در سال 1394 ثبت شده بود، فاصله دارد اما شرايط درياچه اروميه بحراني است و با توجه به پيش‌بيني کاهش بارش‌ها، اين بحران تشديد خواهد شد.وضعيت وخيم درياچه اروميه در حالي تداوم دارد، کارشناسان معتقد هستند دولت اگر اقدامات عاجل براي احياي اين تالاب بين المللي را از سر نگيرد اميدها براي نجات و احياي آن از دست رفته و بايد منتظر پايان غم انگير دومين درياچه شور دنيا باشيم.يکي از بخش‌هايي که به دليل غفلت و بي توجهي سال‌هاي متمادي دولت‌ها و مسئولان موجب تشديد بحران خشکسالي درياچه اروميه شده بخش کشاورزي است، با روي کار آمدن ستاد احياي درياچه اروميه در سال 93 کاهش مصرف آب در بخش کشاورزي حوضه درياچه اروميه يکي از مهم‌ترين برنامه‌هاي ستاد احيا بود تا با کم شدن 40 درصدي مصرف به صورت واقعي در اين بخش، زمينه براي انتقال اين ميزان آب به درياچه فراهم شود البته با وجود تاکيد مسئولان به انجام اين مأموريت، بسياري از محقق نشدن آن سخن مي‌گويند.به اعتقاد کارشناسان و مسئولان کشوري و استاني در حوزه آبريز درياچه اروميه راندمان پايين و مصرف بي رويه به همراه مصرف 90 درصدي آب در بخش کشاورزي از دلايل مهم وضعيت بحراني اين درياچه اروميه به شمار مي‌رود که اصلاح الگوي کشت، طرح آبياري مدرن و … مي‌تواند اين راهکار مؤثري براي مهار مشکلات اين بخش باشد.اين در حالي که است نه تنها طرح اصلاح الگوي کشت در استان‌هاي حوزه آبريز درياچه اروميه موفق نبوده بلکه در سال‌هاي اخير طرح آبياري تحت فشار در اين استان‌ها به خصوص آذربايجان غربي تعطيل شده که اين امر منجر به آبياري سنتي و هدررفت آب در اين روزهاي کم آبي و وخامت درياچه اروميه شده است.
وضعيت وخيم درياچه اروميه تداوم دارد
عضو کميسيون کشاورزي مجلس شوراي اسلامي ر در خصوص آخرين وضعيت درياچه اروميه گفت: حجم آب موجود در درياچه اروميه به حداقل ميزان خود رسيده است، طي چند سال اخير نه تنها ورودي قابل قبولي نداشته بلکه با شدت گيري کاهش بارندگي، افزايش خشکسالي‌ها و تبخير بيش از اندازه، منجر به نابودي اين درياچه شده است، در کنار تمام اين عوامل احداث سدهاي متعدد در اطراف اين درياچه شرايط آن را وخيم‌تر کرده است.جلال محمود زاده با بيان اينکه با وجود شرايط بحراني درياچه اروميه و اظهارنظرها در خصوص اتمام حيات اين درياچه اظهار کرد: هنوز درياچه اروميه به صورت کامل خشک نشده و اميد براي احياي آن تداوم دارد اما ضروري است دولت اقدامات عاجلي براي از سرگيري روند احياي آن انجام دهد.وي با انتقاد از عملکرد ستاد احياي درياچه اروميه در سال‌هاي گذشته گفت: با توجه به شرايط کم آب متأسفانه ستاد احياي در طول فعاليت خود اقدامات را به درستي انجام نداده حتي اعتبارات احياي درياچه اروميه در جاهاي ديگري هزينه شده و بايد در اين زمينه جوابگو باشد.
دستگاه‌هاي اجرايي ذيربط در حوزه درياچه اروميه به وظايف خود درست عمل نکردند
نماينده مردم مهاباد در مجلس شوراي اسلامي همچنين با بيان اينکه دستگاه‌هاي اجرايي ذيربط در حوزه درياچه اروميه طي سال‌هاي اخير به وظايف خود درست عمل نکردند، گفت: زمزمه خشکي کامل درياچهاروميه به گوش مي‌رسد اما هنوز به مرحله خشکي کامل نرسيده‌ايم، از طرفي بودجه‌اي که براي احياي درياچه اختصاص داده شد، در جاي خود هزينه نشده است.وي ادامه داد: درياچه اروميه به عنوان ششمين درياچه آب شور جهان، بزرگ‌ترين درياچه آب شور خاورميانه و ايران است و محل زيست بسياري از حيوانات مهاجر و بومي مثل فلامينگو و پليکان بوده، اما نفس‌هايش به شماره افتاده است و براي نجات آن، بايد به سرعت اقدام کرد خشک شدن آن نه تنها در سطح ملي بلکه در سطوح جهاني تبعات گسترده‌اي دارد و انتقادهايي براي ايران نيز به دنبال خواهد داشت.
محمودزاده خاطرنشان کرد: خشکي درياچه اروميه نه تنها آذربايجان غربي را تحت الشعاع قرار مي‌دهد بلکه 15 استان ديگر را نيز تحت تأثير قرار خواهد داد و از کشاورزي گرفته تا معيشت مردم متأثر از اين بحران زيست محيطي خواهد بود به گونه‌اي که سلامتي افراد را به مخاطره انداخته و به تبع آن کوچ اجباري را براي مردم رقم مي‌زند.
طرح آبياري تحت فشار در آذربايجان غربي تعطيل شده است
عضو کميسيون کشاورزي مجلس شوراي اسلامي با اشاره به اينکه دولت نه در سال 1400 و نه در سال جاري ريالي براي احياي درياچه اروميه اختصاص نداده است، گفت: متأسفانه بسياري از طرح‌هاي احياي درياچه اروميه از جمله طرح آبياري تحت فشار در اراضي کشاورزي استان تعطيل شده‌اند.
محمودزاده با بيان اينکه هم اکنون طرح آبياري تحت فشار در دشت‌هاي مياندوآب و نقده و مهاباد تعطيلي است گفت: دولت در يک سال اخير براي آبياري مدرن در اين استان اختصاص نداده و اراضي کشاورزي استان به صورت سنتي آبياري مي‌شود و اين يعني هدررفت آب و راندمان پايين آبياري بخش کشاورزي که اثر آن مستقيم متوجه درياچه اروميه است.وي با انتقاد از اينکه متأسفانه در اين شرايط آب آذربايجان غربي به ميزان 300 ميليون مترمکعب از شهرستان‌هاي مياندوآب و بوکان براي اراضي کشاورزي آذربايجان شرقي منتقل مي‌شود، افزود: با وجود ممنوعيت انتقال آب بخش کشاورزي اين آب از استان به استان ديگر منتقل مي‌شود که بايد جلوي آن گرفته شود.
ترک خوردگي تونل انتقال آب از زاب همچنان حل نشده است
عضو کميسيون کشاورزي مجلس شوراي اسلامي با اشاره به عدم اتمام طرح انتقال تونل از زاب به درياچه اروميه افزود: با وجود اينکه اين طرح در مراحل پاياني قرار دارد، گفت: سه کيلومتر از اين تونل دچار ترک خوردگي شده و هنوز اين مشکل برطرف نشده است.وي با بيان اينکه همچنين قرار بود از رودخانه ارس 300 ميليون مترمکعب آب به درياچه اروميه منتقل شود که اين طرح نيز حذف شد، افزود: عدم اختصاص 300 ميليون متر مکعب حق آبه درياچه ارس به درياچه شور آذربايجان منجر شده تا شاهد مرگ اين درياچه باشيم در اين بين رفتارهاي سياسي دولت‌هاي مختلف بر خشکي اين درياچه بيشتر از هر زماني دامن زده است.
کميته‌هاي استاني احياي درياچه اروميه تعيين شدند
اظهارات محمودزاده در حالي مطرح مي‌شود که استاندار آذربايجان غربي که دبيرکارگروه ملي احياي درياچه اروميه نيز است در آخرين بازديد از اين درياچه از تعيين کميته‌هاي استاني احياي درياچه اروميه خبر داده اما هنوز اين کميته وارد فاز اجرايي نشده است.استاندار آذربايجان‌غربي با اشاره به عزم دولت براي احياي درياچه اروميه گفت: کميته‌هاي تخصصي استاني براي احياي درياچه تعيين شده و از هفته آينده کار خود را در حوزه‌هاي مختلف آغاز مي‌کنند.
محمد صادق معتمديان در اين بازديد با بيان اينکه اين کميته‌ها با يک رويکرد تخصصي برنامه‌هاي لازم براي احياي درياچه اروميه را ارائه خواهند کرد تا مورد بررسي، تصويب قرار گرفته و ابلاغ شود، گفت: بايد برنامه تمامي دستگاه‌هاي دخيل در احياي درياچه اروميه به صورت دقيق مشخص و طبق برنامه ريزي صورت گرفته اجرايي شود
دبير کارگروه ملي احياي درياچه اروميه در رابطه با اقدامات صورت گرفته براي کنترل ريزگردهاي حاشيه درياچه اروميه افزود: بيش از 2 هزار و 500 هکتار انواع گونه‌هاي مقاوم و قابل رشد در شرايط درياچه اروميه براي کنترل شن‌هاي روان و ريزگردها، کاشت شده که نقش مؤثري نيز در اين خصوص داشته است.
وي با بيان اينکه براي مديريت روان آب‌ها بيش از 2 هزار و 800 پروژه تعريف و اجرا شده است، اضافه کرد: بادشکن غير زنده نيز به طول 160 کيلومتر در حاشيه درياچه اروميه براي کنترل ريزگردها اجرا شده است.معتمديان با تاکيد بر اينکه بايد کانون‌هاي ريزگردها به صورت دقيق مورد مطالعه قرار گيرد، يادآور شد: کنترل ريزگردها يکي از دغدغه‌هاي اهالي و روستاييان ساکن در حاشيه درياچه اروميه است که اقدامات لازم در اين راستا بزودي اجرايي مي‌شود.استاندار آذربايجان‌غربي همچنين بر افزايش کمي طرح‌هاي کنترل ريزگردهاي احياي درياچه اروميه تاکيد کرد و گفت: در همين راستا اعتبارات لازم از سوي دولت اختصاص مي‌يابد.
اصلاح الگوي کشت براي نجات درياچه اروميه لازم الاجرا است
دبير کارگروه ملي احياي درياچه اروميه همچنين 8 مهرماه امسال در آخرين جلسه استاني احياي درياچه اروميه با بيان اينکه احياي درياچه بدون مشارکت مردم امکان پذير نيست، گفت: اصلاح الگوي کشت براي اين امر مهم ضروري و لازم الاجرا است.محمدصادق معتمديان با تاکيد بر نگاه ويژه رياست جمهوري براي احياي درياچه اروميه در کنار تأمين معيشت مردم، افزود: براي جلوگيري از آسيب به معيشت مردم در بحث احياي درياچه، موضوع اصلاح الگوي کشت نيز در راستاي تقويت معيشت مردم و اشتغالزايي مورد توجه قرار گرفته استوي با بيان اينکه مردم بويژه روستاييان بايد نسبت به اصلاح الگوي کشت آگاهي لازم را داشته باشند، اضافه کرد: مراکز خدمات روستايي حلقه واصل بين مردم و دولت هستند که بايد از اين ظرفيت در آموزش مردم استفاده کرد.استاندار آذربايجان‌غربي با انتقاد از وضعيت نامناسب مراکز خدمات روستايي، گفت: سازمان جهاد کشاورزي هرچه سريع‌تر نسبت به تقويت و راه اندازي اين دفاتر اقدام کند چرا که نقش بسزايي در ترويج اصلاح الگوي کشت ايفا خواهند کرد.
وي ادامه داد: در بخشي از حوضه آبريز درياچه اروميه به کشت درختان مختلف کم آبر اقدام شده که با وجود مصرف آب 50درصد کمتر در مقايسه با سيب، محصولي با ارزش افزوده بالايي توليد مي‌کنند و قطع يقين اگر اين موارد به اطلاع روستاييان برسد، کشت محصولات پر آب بر کاهش چشمگيري خواهد داشت.معتمديان از دستگاه‌هاي اجرايي خواست ظرف 10 روز برنامه‌هاي تخصصي احياي درياچه اروميه در سال 1402 را ارائه و در بحث احياي درياچه جديت لازم را داشته باشندبه گزارش عصر آذربايجان به نقل از مهر،بايد منتظر ماند و ديد دولت سيزدهم در ادامه سالهاي حضورش گره خشک شدن درياچه اروميه و احياي آن را باز مي‌کند يا نه؟

منبع :