صنعت اکوتوريسم ثروت پنهان آذربايجان غربي

گروه اجتماعي: اکوتوريسم يا طبيعت‌گردي ثروت و ظرفيت مغفول و پنهان آذربايجان غربي است، اين صنعت درآمدزا هنوز جايگاه خود را در اين استان پيدا نکرده و همچنان در غربت بسر مي‌برد. ديرگاهي است اين صنعت ديرپا و درآمدزا اجازه نيافته خود را به جايگاه واقعيش برساند، نگاه به اين ظرفيت پنهان، مثبت نبوده و آن را به جاي رساندن به سمت توسعه به سمت فراموشي سوق داده است.

گروه اجتماعي: اکوتوريسم يا طبيعت‌گردي ثروت و ظرفيت مغفول و پنهان آذربايجان غربي است، اين صنعت درآمدزا هنوز جايگاه خود را در اين استان پيدا نکرده و همچنان در غربت بسر مي‌برد. ديرگاهي است اين صنعت ديرپا و درآمدزا اجازه نيافته خود را به جايگاه واقعيش برساند، نگاه به اين ظرفيت پنهان، مثبت نبوده و آن را به جاي رساندن به سمت توسعه به سمت فراموشي سوق داده است.
آذربايجان غربي گنجينه‌اي از جاذبه‌هاي طبيعي از آبشار و جنگل گرفته تا کوه و چشمه و تالاب است، جاذبه‌هاي طبيعي اين ديار بي شمار و ‌در عين حال غني و سرشار از ثروت است.
صنعت اکوتوريسم آذربايجان غربي مي‌تواند در رونق و شکوفايي گردشگري استان نقش بي نظيري ايفا کند، طبيعت گردها و توريست‌ها را به سوي خود فرا خواند و علاوه بر معرفي زيبايي‌هاي طبيعي اين ديار، توريست‌ها را به سفيران فرهنگ و ‌سنن اين سرزمين تبديل کند.
مي‌توان گفت صنعت اکوتوريسم يا طبيعت گردي اين ديار فرهنگ، آداب و رسوم و زندگي اقوام مختلف اين استان را هم مي‌تواند براي جهانيان به تصوير بکشد و هرساله جاذبه‌هاي تاريخي و طبيعي اين استان را ميزبان هزاران اکوتوريست کرده و ‌درآمد هنگفتي نصيب استان کند.
جاذبه‌هاي طبيعي استان آذربايجان غربي گسترده، بي نظير و ‌از جذابيت خاصي برخوردار است و ‌برخي از آنها خاصيت درماني داشته و نقش موثري در درمان بعضي بيماري‌ها دارند.
به جرات مي‌توان گفت آذربايجان غربي در زمينه دارا بودن جاذبه‌هاي طبيعي گوي سبقت را از استان‌هاي ديگر ربوده و جايگاه ويژه‌اي را براي خود کسب کرده است.
چنانکه کارشناس اکوتوريسم و ‌مسوول توسعه گردشگري روستايي و ‌عشايري اداره کل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري آذربايجان غربي مي‌گويد: آذربايجان غربي علاوه بر هم مرزي با سه کشور به لحاظ جاذبه‌هاي طبيعي سرآمد استان‌هاي کشور است.
«ودود فخاري» ادامه مي‌دهد: اگر استان‌هاي ديگر تنها برخي از جاذبه‌هاي طبيعي را داشته باشند آذربايجان غربي تمامي اينها را که در کشور هست يکجا در خود جاي داده چنانکه در اين استان چشمه، دشت، درياچه، جنگل و حتي بيابان هم وجود دارد.وي با بيان اينکه آذربايجان غربي به لحاظ جاذبه‌هاي طبيعي استاني قوي است ادامه مي‌دهد: اما خيلي به آن توجه نشده است.
فخاري وجود غارهاي مختلف در استان را از جمله جاذبه‌هاي طبيعي عنوان کرده و مي‌افزايد: غار سهولان، غار علي شيخ، غار تمتان، چشمه ها و ‌آب هاي معدني، رودخانه‌هاي دايمي، دره‌ها، جنگل‌ها، مراتع و شکارگاه‌ها از ظرفيت‌هاي طبيعي اين سرزمين محسوب مي‌شوند.وي يادآور شد: منطقه سيلوانا را مي‌توان از جمله مناطق نادر و جاذبه‌هاي طبيعي استان ناميد چنانکه وجود اکسيژن خالص در آن به آن جلوه خاصي بخشيده و علاوه براين وجود آبشار سوله دوکل، درياچه مارميشو، و ‌درياچه دالامپر از ديگر زيبايي‌هاي طبيعي منطقه بکر سيلوانا است.
49 روستاي هدف گردشگري جلوه ديگر صنعت اکوتوريسم درآذربايجان غربي
فخاري با بيان اينکه سه هزار روستا  35 درصد جمعيت استان را در خود جاي داده است، اظهار کرد: در 70 درصد اين روستاها جاذبه‌هاي تاريخي و طبيعي وجود دارد و ‌همچنين تنوع گويش، پوشش، آداب و رسوم همانند عروسي وعزا جزوي از صنعت اکوتوريسم بوده و براي اکوتوريست‌ها اين تنوع بسيار جالب و ديدني است.
وي ادامه مي‌دهد: روستاهاي هدف گردشگري  همچنين جاذبه هاي تاريخي ديگري همانند کليساهاي کهن را در خود جاي داده اند که نگاه گردشگران را به خود جلب مي‌کنند.
وي با بيان اينکه حضور  اکوتوريست ها در جاذبه هاي طبيعي موجب حفظ آداب ورسوم  و سطح زندگي مردم آن منطقه مي‌شود، گفت: وقتي اکوتوريست‌ها پوشش وآداب و رسوم مردم مناطق روستايي را مي‌بينند به نوعي حس وطن پرستي به مردم منطقه دست مي‌دهد و ‌احساس غرور مي‌کنند و يا وقتي  در مراسم عروسي آنها حاضر مي شوند اين حضور، موجب احياي آداب و رسوم آن منطقه مي‌شود.
تالاب ها چهره ديگر صنعت اکوتوريسم در آذربايجان غربي
کارشناس اکوتوريسم و مسوول توسعه گردشگري و ‌زندگي عشايري ميراث فرهنگي وگردشگري آذربايجان غربي اضافه کرد: از 30 تالاب استان شش تالاب ثبت جهاني شده براي پرنده نگرها و طبيعت گردها حايز اهمييت است.
وي افزود: تالاب کاني برازان به عنوان اولين سايت پرنده نگري کشور، غار آبي سهولان، چشمه گراوان، آبشار قينرجه وصدها جاذبه ديگر، اين استان ‌را به يکي از استان هاي بي نظير کشور تبديل کرده که ظرفيت پذيرش گردشگران و ‌اکوتوريست‌ها را دارد.
ايلات وعشاير پتانسيل ديگر اکوتوريسم آذربايجان غربي
مسوول توسعه گردشگري روستايي و عشايري ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري آذربايجان غربي با بيان اينکه 130 هزار عشاير در استان بخاطر توليدات مختلف از اهمييت ويژه اي برخوردارند.به گفته او، توليدات عشاير همانند لبنيات و سبک زندگي همانند شير دوشي، پشم چيني، روغن گيري، قالي بافي، نوع پوشاک و آداب و رسوم ظرفيتي براي پذيرش اکورتوريست‌ها و گردشگران است.وي ادامه داد: ديدن نحوه پشم چيني و شير دوشي و ‌نظاره آداب و رسوم عشاير و ايلات فضاي ديگري براي اکوتوريست ايجاد کرده و او را با طبيعت و زندگي عشايري پيوند مي‌دهد.
اقامتگاه هاي بوم گردي گامي براي رشد صنعت اکوتوريسم آذربايجان غربي
فخاري توسعه اقامتگاه‌هاي بوم گردي را نشانه گرايش به اکوتوريسم عنوان کرد و گفت: افزايش اقامتگاه‌هاي بوم گردي استان نسبت به سال گذشته نشانه گرايش به صنعت اکوتوريسم است.وي اظهار کرد: بايد تبليغات و آموزش بيشتري صورت گيرد تا زمينه گرايش به صنعت اکوتوريسم مضاعف شود چنانکه در بخش آموزش براي روستاييان، دهياران وخود جامعه روستايي اهمييت گردشگري تبيين شود و ‌اين مهم به کشاورز بيان شود درآمد حاصل از گردشگري به مراتب بهتر و بيشتر است.
به گفته او، با آمدن روستاييان و کشاورزان به سمت راه اندازي اقامتگاه‌هاي بوم گردي و بطور کلي گردشگري صنعت اکوتوريسم رونق مي‌يابد.
قدرت رسانه اي حلقه مفقوده صنعت اکوتوريسم آذربايجان غربي
فخاري قدرت رسانه اي را حلقه مفقوده صنعت اکوتوريسم عنوان کرده وگفت: هرچقدر بتوانيم از طريق بروشور، راديو و رسانه‌ها جاذبه هاي طبيعي را به شکل تصويري نشان دهيم و ‌يا از طريق فضاي مجازي به معرفي اين صنعت بپردازيم به همان اندازه در صنعت اکوتوريسم موفق خواهيم شد.وي افزود: تبليغات و معرفي جاذبه‌هاي طبيعي از طريق رسانه‌هاي ملي و مکتوب نتيجه مطلوبي به دنبال خواهد داشت.
سهم‌درآمد گردشگري استان ناچيز است
کارشناس اکوتوريسم ميراث فرهنگي وگردشگري آذربايجان غربي ادامه داد: صنعت گردشگري سومين صنعت جهان است و ‌به لحاظ کسب درآمد و ايجاد اشتغال با ورود هر گردشگر به هر شهر بطور مستقيم براي شش نفر و غير مستقيم براي 20 نفر شغل ايجاد مي کند و در خيلي از کشورها صنعت گردشگري بالاتر از صنايع ديگر قرار دارد و ورود گردشگر سالانه چند تريليون نصيب آن کشورها مي‌کند.فخاري افزود: در چشم انداز 20 ساله نظر بر اين بود سالانه 20 ميليون گردشگر وارد کشور شود ولي اين روند کند شد و شيوع بيماري کرونا مانع اين حرکت شد و نه‌ تنها کشور بلکه کل دنيا بيشترين ضربه را از توقف گردشگري خوردند.
وي يادآور شد: تبليغات منفي و تحريم‌ها هم‌ از جمله عوامل تاثير گذار بر گردشگري هستند.
باغات ميوه بي نصيب از نگاه طبيعت گردها
پژوهشگر اروميه اي اظهار کرد: اروميه قطب کشاورزي است و ‌از باغات ميوه بي نظيري برخوردار است که از جاذبه‌هاي طبيعي استان محسوب مي‌شوند.عزيزنژاد گفت: اما اگر طبيعت گرد بخواهد از شهر خارج شده و وارد مسير باغ‌هاي اروميه شود نخواهد نتوانست منظره زيباي باغ‌هاي ميوه را ببيند زيرا امروزه ويلاهايي با ديوارهاي بلند باغ ميوه را در خود حبس کرده‌اند بنابراين طبيعت گرد و گردشگر نخواهد توانست درهاي ويلاهاي به هم پيوسته را يکي يکي بزند و اجازه تماشاي باغ را بگيرد.اين مردم شناس ادامه داد: رشد بي رويه ويلاها ‌و قطعه قطعه شدن باغ‌هاي ميوه وخلاصه شدن  بخش بزرگي از مساحت آنها در يک ويلا و ديوار ودرب، طبيعت و منظره باغ‌هاي ميوه را مخدوش کرده و از چشم‌ها پنهان مي‌کند.وي اضافه کرد: نحوه چيدن ميوه و محصولات کشاورزي متنوع و بازار بردن ميوه‌ها صحنه جذاب و زيبايي براي گردشگران و ‌اکوتوريست هاست اما اکنون اين صحنه‌ها به سختي ديده مي‌شوند چون اسير ديوارهاي بلند شده و تنها چيزي که ديده مي‌شود ويلاهاي سربه فلک کشيده است.
جاذبه هاي طبيعي محروم از تسهيلات تفريحي
‌شهروند اروميه‌اي و ‌دانشجوي مهندسي منابع طبيعي تاکيد کرد: جاذبه‌هاي طبيعي آذربايجان غربي فاقد تسهيلات تفريحي و امکانات مورد نياز براي گردشگران است.
محدثه رضايي ادامه داد: به عنوان مثال آبشار مارميشو و منطقه سرسبز و رويايي آن بي نصيب از امکانات مورد نياز براي مردم، گردشگران و ‌مهمتر از همه طبيعت گردان است.وي افزود: چرا در جاذبه طبيعي با اين زيبايي نبايد حداقل امکانات و تسهيلات باشد؟ آيا سرويس بهداشتي، مکان استراحت، رستوران و امکانات ديگر براي چنين مکاني ضروري نيست؟
وي گفت: جاذبه‌هاي طبيعي بايد براي استقبال از ميهمانان و طبيعت گردها آماده باشند و زير ساخت ها و تسهيلات مورد نياز در آنها ايجاد شود.رضايي اظهار کرد: بارها بسياري از شهروندان به جاذبه‌هاي طبيعي زيباي استان نظير مارميشو و يا جاهاي ديگر براي گشت وگذار رفته‌اند اما نبود امکانات ذکر شده اجازه نداده از زيبايي بي نظير اين جاذبه‌ها لذت ببرند.وي يادآور شد: راه اندازي رستوران در جاذبه‌هاي طبيعي و ‌پخت غذاهاي سنتي توسط ساکنان آن مناطق جلوه ديگري به اين جاذبه‌ها داده و زيبايي آنها را مضاعف مي‌کند.به گزارش عصر آذربايجان به نقل از ايرنا، اکوتوريسم سفري مسوولانه به مناطق طبيعي است که به حفظ و پايداري جاذبه‌هاي طبيعي کمک کرده و موجب ارتقا و بهبود کيفيت زندگي مردم آن مناطق و جامعه محلي مي‌شود.همچنين تلاش براي به حداکثر رساندن منافع اقتصادي براي کشور ميزبان بويژه مردمي که در نزديکي يا داخل مناطق طبيعي زندگي مي‌کنند از جمله ويژگي‌هاي اکوتوريسم است.
آذربايجان غربي با داشتن يک هزار و 700 اثر تاريخي ثبت شده ملي و 2 اثر ثبت جهاني «قره کليساي چالدران و تخت سليمان تکاب» به لحاظ آثار تاريخي، طبيعي و معنوي از جايگاه بالايي در کشور برخوردار است.
اين‌استان‌ از نظر جاذبه‌هاي طبيعي همانند آبشارها، چشمه‌ها، آب‌هاي معدني، کوه‌ها، روستاها، معماري کهن روستايي، تپه‌ها و قلعه‌هاي تاريخي با قدمت هزاران ساله و علاوه بر اين به لحاظ چند قوميتي بودن و متعدد بودن آداب و رسوم و سنت‌ها از پتانسيل بي نظيري در زمينه صنعت اکوتوريسم برخوردار است که مي‌تواند درآمد مناسبي را براي استان به ارمغان آورده و کمک بزرگي به اقتصاد استان کند.

منبع :