پروژه‌هاي راه‌سازي آذربايجان شرقي درگير کمبود اعتبار

گروه گزارش: تکميل زيرساخت‌هاي جاده‌اي آذربايجان شرقي به‌عنوان يکي از اهرم‌هاي توسعه‌ي اين استان پرتردد، اهميت بالايي دارد اما به دليل کمبود اعتبارات بهره‌برداري از آنها به تعويق مي‌افتد.

اسرا درويشي

گروه گزارش: تکميل زيرساخت‌هاي جاده‌اي آذربايجان شرقي به‌عنوان يکي از اهرم‌هاي توسعه‌ي اين استان پرتردد، اهميت بالايي دارد اما به دليل کمبود اعتبارات بهره‌برداري از آنها به تعويق مي‌افتد.
  آذربايجان شرقي به دليل قرار گرفتن در کريدورهاي ارتباطي، نقش بسيار مهمي در حوزه حمل‌ونقل دارد از همين رو توجه به زيرساخت‌هاي جاده‌اي مي‌تواند، راه توسعه‌ي استان را هموار کند.
با نگاهي همه‌جانبه نگر به حوزه راه به‌خصوص به‌سازي راه‌هاي روستايي، فصل جديدي در توسعه راه‌هاي استان آغاز شده و پروژه‌هاي بسياري در دست اقدام هستند، پروژه‌هايي که برخي از آنها مدت بسياري است، همچنان ناقص مانده‌اند.سال‌هاي متمادي، مردم آذربايجان شرقي منتظر اتمام پروژه‌هاي راه‌سازي در شهرستان‌هاي مختلف استان هستند، عمر برخي از اين پروژه‌ها به بيش از چند دهه نيز مي‌رسد، جاده‌هايي که راه توسعه‌ي استان و کشور را فراهم مي‌کنند و امروز چشم‌انتظار تحقق وعده‌هاي مسئولان هستند.اکنون 262 کيلومتر آزادراه، 567 کيلومتر بزرگراه، 872 کيلومتر راه اصلي، 1380 کيلومتر راه فرعي و در مجموع 3081 کيلومتر راه‌هاي جاده‌اي در استان داريم.باند دوم بزرگراه »اهر- هريس- تبريز«، بزرگراه »تبريز- اسپيران- آقا بابا- خاروانا- نوردوز«، بزرگراه »خواجه- ورزقان- سه راهي آقا بابا«، محور »مرند- سه راهي ايواوغلي«، باند دوم بزرگراه »صوفيان- شبستر- سلماس«، باند دوم »مرند- جلفا«، باند دوم محور »ميانه- سرچم«، محور »بستان آباد- سراب«، راه اصلي »کنارگذر ايلخچي«، آزادراه »تبريز-مرند- بازرگان«، آزاد راه »تبريز- اروميه« و خط آهن »تبريز- ميانه« بخشي از پروژه‌هاي نيمه‌تمام حوزه راه‌سازي در آذربايجان هستند که 3/81 درصد جاده‌هاي کشور را به خود اختصاص مي‌دهيم.در زمينه‌ي کالا نيز سال گذشته 21 ميليون تن بار از جاده‌هاي استان جابجا شده است که 4/2 درصد سهم جابجايي بار کشور را به خود اختصاص مي‌دهد همچنين در رابطه با حمل افراد نيز 3 ميليون و 500 هزار نفر جابه‌جا شده‌اند که سهم آن 3/4 درصد سهم کشوري است.در سفر رياست جمهوري به آذربايجان‌شرقي اعتبار 20 هزار ميليارد ريالي به طرح‌هاي حوزه راهداري استان تعلق يافت که قطعاً مسئله مهم پس از تصويب اعتبار، تخصيص و جذب اعتبار است و اگر اين مهم محقق نشود و اعتبارات برگشت بخورد، بايد سال‌هاي سال منتظر تکميل اين پروژه‌هاي حياتي در استان باشيم.
تورم، کمبود اعتبار و تعدد پروژه‌هاي راه‌سازي در آذربايجان شرقي عامل اصلي در کندي اجراي آنها
مديرکل راه شهرسازي آذربايجان شرقي در رابطه با دليل کندي اجراي پروژه‌ها مي‌گويد: عوامل متعددي در تأخير پروژه‌هاي راه‌سازي استان دخيل بوده‌اند؛ شرايط جوي منطقه‌اي، کمبود مصالح و اعتبارات در روند اجراي پروژه‌ها تأثيرگذار هستند.امير بخشي زاده ادامه مي‌دهد: فصل کاري ما هفت ماه است و بيش از 40 درصد، آب و هواي منطقه در اجراي پروژه‌ها تأثيرگذار است و کوهستاني بودن منطقه را بايد در نظر بگيريم چراکه پيشرفته پروژه‌ها به اين عوامل وابسته هستند.او مي‌افزايد: کمبود اعتبارات نيز در کندي اجراي پروژه‌ها بي تأثير نبوده‌اند به‌ويژه در آزادراه‌ها که بخشي از آن را دولت و بخش ديگري را سرمايه‌گذار بخش خصوصي تأمين مي‌کند، طبيعي است که به علت تعدد پروژه در استان، مبلغ بالايي داشته باشند و دولت نتواند آن را تأمين کند؛ بنابراين در روند اجرايي پروژه تأثير مي‌گذارد.او در رابطه با استفاده از فاينانس خارجي، خاطرنشان مي‌کند: وزارت راه و شهرسازي به دنبال اين استفاده از فاينانس خارجي است اما مشارکت کمتر بوده است از سمت شرکت‌هاي خارجي رغبتي ديده نمي‌شود، عليرغم اينکه چهارراه کريدورهاي شرق به غرب هستيم مشارکت چنداني نبوده است.بخشي زاده با تاکيد بر افزايش قيمت مصالح، مي‌گويد: از جمله مشکلات کندي اجراي پروژه‌ها، افزايش قيمت مصالح به‌ويژه آرماتور و آهن آلات است که باعث مي‌شود، پروژه‌ها مدت زمان بيشتري در دست اجرا باشند و افزايش مداوم قيمت‌ها، اجراي پروژه‌ها را با مشکل مواجه مي‌کند.او در خصوص آزاد راه »تبريز- مرند- بازرگان«، يادآور مي‌شود: آزاد راه »تبريز- مرند- بازرگان« 64 کيلومتر است و از انتهاي اتوبان شهيد کسايي آغاز مي‌شود که در چهار فاز 13 تا 37 کيلومتري، 37 تا 46 کيلومتري، 46 تا 64 کيلومتري و 64 کيلومتري تا شش خط شدن آزادراه شهيد باکري ادامه مي‌يابد.
او ادامه مي‌دهد: اعتبار اوليه آن در سال 1395، 609 ميليارد تومان بود که پنجاه درصد آن را دولت تأمين مي‌کند و تاکنون 60 درصد آن تأمين شده که 40 درصد آن را وزارت راه و شهرسازي تأمين کرده است و در تأمين منابع مالي مشکل داريم اگر تأمين شود، آذر ماه 1402 تا کيلومتر مي‌رسيم اما منابع افزايش قيمت‌ها که فاحش بوده و ناشي از تورم بازار است، پوشش نمي‌دهد.
مدير کل راه و شهرسازي آذربايجان شرقي با اشاره به تأخير در اجراي پروژه ايستگاه خاوران راه آهن »تبريز - بستان آباد - ميانه«، اضافه مي‌کند: راه آهن ايستگاه خاوران نيز مشکل پل دارد که در حال ساخت است و از اعتبارات سفر رياست جمهوري 750 ميليارد تومان متعلق به اين پروژه بود که 250 ميليارد تومان آن تخصيص يافته و 500 ميليارد تومان اوراقي است اما قيمت قطعاً بالاتر از اين رقم خواهد بود و باوجود تغيير قيمت‌ها اميدواريم بهمن امسال افتتاح شود.او همچنين در خصوص چهار بانده کردن محور »شيبلي تا بستان آباد« نيز اظهار مي‌کند: مدتي بود که قراردادها بسته شده بود اما پيمانکاران مختلف که توان کمي داشتند، آمدند و رفتند و پيمانکار ديگري آمد و اکنون پيمانکار جديدي آمده است اما متأسفانه وضعيت خوب نيست.او در ادامه در ارتباط با کيفيت ساخت پروژه‌ها مي‌گويد: اجراي پروژه‌ها را مشاور و مشاور نظارت عاليه از وزارتخانه بررسي مي‌کنند و ساخت آنها براساس آزمايش و نظارت عاليه انجام مي‌شود اما اينکه پروژه‌اي تکميل شده با اين حال يک سري نواقصاتي داشته باشد به علت فورس ماژور بودن آنها بوده است که اکنون با زمان بندي، تمامي پروژه‌ها تکميل مي‌شوند.بخشي زاده با اشاره به ناقص ماندن سند حمل و نقل، تاکيد مي‌کند: سند حمل و نقل استاني بايد با کشورهاي همجوار استانداردسازي شود اما انجام نشده است چراکه بيش از 90درصد حمل و نقل به صورت جاده‌اي است در اين سند بايد هماهنگي بالايي داشته باشيم اما سند استانداردسازي شده‌اي نداريم و بيشتر سر ما به ساخت و ساز گرم شده است.او در رابطه با اولويت اجراي پروژه‌ها، يادآور مي‌شود: اولويت با تمامي پروژه‌ها است اما تعدد پروژه در استان ما بيش از حد است، کل استان آزادراه است، اي کاش جمع‌بندي و تعداد آنها کمتر مي‌شد؛ قطعاً با افزايش پروژه‌ها، مديريت سخت خواهد بود و محدوديت منابع اعتباري، شرايط جوي، کمبود و گراني مصالح نيز از طرف ديگر فشار مي‌آورند اما در مجموع اولويت با آزادراه‌ها سپس بزرگراه‌ها و راه‌هاي اصلي و فرعي است.
برنامه‌ي مشخص و جامعي در حوزه‌ي راه‌سازي نداريم
يک کارشناس حوزه حمل و نقل هم مي‌گويد: بايد سندي طراحي شود که طرح‌ها را مديريت کند اما سندي نداريم که کريدورها را مديريت کند، طرح جامع حمل و نقل کار شده است اما همچنان تکميل نشده و تحولات منطقه‌اي بيش از پيش الزام مي‌کند که اسناد توسعه‌ي بالا را تدوين کنيم تا طبق برنامه‌ها، کارها را جلو ببريم.
محمدباقر نوشيرواني زاده ادامه مي‌دهد: کريدورهاي ترانزيتي کم کم منسوخ و به سمت کريدورهاي اقتصادي مي‌روند که اقدامات بسياري مي‌توان انجام داد، حتي جاده ابريشم که از چين به اروپا بوده، هزار ميليارد دلار چين بر روي آن سرمايه‌گذاري کرده است و ما هم بايد به اين سمت برويم.
او مي‌افزايد: بزرگ‌ترين تحريم کشور، تحريم کريدورهاي اقتصادي است که بزرگترين ضربه را وارد کرده است چراکه حضور ما را حذف مي‌کند و شاخص عملکرد لجستيک را سازمان جهاني بررسي مي‌کند که ميانگين شاخص ايران در 150 کشور، رتبه 33 است.او خاطرنشان مي‌کند: شبکه ريلي ما در داخل کشور به خوبي توزيع شده است اما با کشورهاي ديگر ارتباط مناسبي نداريم و اگر نتوانيم طبق با زمانبندي جلو برويم، از ترکيبات منطقه‌اي حذف مي‌شويم.نوشيرواني زاده با بيان اينکه کشورها اقدامات خود را انجام مي‌دهند و قصور ما را از ترکيه، آذربايجان و افغانستان تأمين مي‌کنند، يادآور مي‌شود: حمل و نقل ريلي هم مشکل دارد، کريدور پاکستان به ترکيه از اساسي‌ترين آنها است و بندر گوادره از ايران به ترکيه وصل مي‌شود اما سيستم‌هاي ما بهم پيوسته نيست و هم بندي ندارند همچنين هواپيما يک درصد حمل انسان‌ها را انجام مي‌دهد و در ايران که منابع انرژي را صادر مي‌کند، کاربردي ندارد.
او در خصوص تدوين سند جامع حمل و نقل در استان، ادامه مي‌دهد: چندين سال است که پيگير آن هستيم، در کميته لجستيک استانداري که 15تشکل حکومتي عضو آن هستند، متناسب با تحولات منطقه نتوانستيم آن را تدوين کنيم و به علت هزينه‌هاي بالا ناقص ماند که در حال حاضر بزرگترين خلأ ما نبود سند راهبردي در عرصه لجستيکي و حمل و نقل است.او متذکر مي‌شود: چون با برنامه جلو نرفته‌ايم، طرح‌ها ناقص مانده‌اند، آذربايجان راه تردد و نقطه اتصال به کشورهاي ديگر است در حالي که وضعيت جلفا مناسب نيست و تا زماني که سندي نباشد تا مديريت و راهبري کند، نمي‌توانيم کاري انجام دهيم؛ بنابراين پيشنهاد داده‌ايم کميته راهبري تشکيل شود که نمايندگان مجلس و مديران کل هم حضور داشته باشند.اين کارشناس حوزه حمل و نقل با بيان اينکه حمل و نقل فعاليتي فرابخشي است، اظهار مي‌کند: مناطق آزاد فردي را مسئول کرده و فعاليت نهادهاي تخصصي را تضعيف مي‌کنند در حالي که که مي‌توانند اعتبارات آنها را کاهش دهند و بدون وجود نهاد تخصصي اعتبارات ابتر مي‌ماند.
به گزارش عصر آذربايجان به نقل از مهر، او تاکيد مي‌کند: سازمان مسئولي در حوزه لجستيک در استان نداريم و به دليل اينکه متخصصي وجود ندارد، منابع ما از بين مي‌روند، از گمرک 300 هکتاري جلفا 30 هکتار مانده است و با اين وضعيت نمي‌توان به جايي رسيد.

منبع :