وضعيت قرمز زباله هاي پزشکي
1398/04/02
گروه اجتماعي: دفع نامناسب زباله هاي پزشکي در تبريز تبديل به زنگ خطري شده که نواخته شدن آن، بازي با جان هزاران نفر از مردم را به دنبال خواهد داشت.آمپول، سرنگ و خون، اينها از جمله زباله‌ها و پسماندهاي توليد شده در بيمارستان‌ها و مراکز بهداشتي هستند؛ زباله‌هايي که اگر به درستي امحاء، دفع و دفن نشوند، هر يک همچون تيري خواهند بود که سلامتي انسان‌ها را نشانه مي‌روند.
عفونت‌هاي منتقل شده توسط پسماندهاي پزشکي که به درستي بي خطرسازي نشده اند، مسأله‌اي است که نگراني‌هاي زيادي را در سراسر جهان به وجود آورده و اينکه سالانه چند ميليون نفر در جهان، جان خود را به دليل مديريت ناصحيح پسماندهاي بيمارستاني از دست مي‌دهند، خبري است که نگراني‌ها را بيشتر مي‌کند.شايد سال‌ها پيش کمتر کسي به مسائل زيست محيطي همچون عاقبت پسماندهاي پزشکي اهميت مي‌داد اما امروزه مردم خواستار روشن‌تر شدن وضعيت اين نوع پسماندها هستند به خصوص با منتشر شدن اخباري مبني بر عدم مديريت درست اين پسماندها و دفع آنها همراه با زباله‌هاي عادي، نگراني‌هاي مردم در اين زمينه بيشتر شده است.
اختلاف بين استانداردهاي وزارت بهداشت و محيط زيست در دفع پسماند
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکي تبريز تفاوت در استانداردهاي وزارت بهداشت و محيط زيست در دفع پسماند را مشکل ساز دانسته و مي‌گويد: بيمارستان‌ها طبق بخش نامه‌هاي وزارت بهداشت عمل مي‌کنند اما در خصوص دفع زباله‌هاي بيمارستاني يکسري اختلاف مابين محيط زيست و وزارت بهداشت وجود دارد. حجت پورفتحي ادامه مي‌دهد: با وجود اينکه ما در زيرمجموعه وزارت بهداشت فعاليت مي‌کنيم اما چون مي‌بينيم، نوع بخش نامه‌ها و استانداردهاي محيط زيست اصولي‌تر و منطقي‌تر است، تن به اين استانداردها داده ايم.
تا آخر خرداد مشکلات بيمارستان‌ها حل مي‌شود
تخلف چند بيمارستان تبريز در زمينه دفع نامناسب پسماندهاي پزشکي از جمله موضوعاتي بوده است که در ماه‌هاي گذشته مورد توجه فعالان محيط زيست و اصحاب رسانه قرار گرفته است و اطلاع از وضعيت و زمان برطرف شدن مشکلات آنها، شايد دغدغه بسياري باشد.پورفتحي در اين خصوص مي‌گويد: 8 بيمارستاني را که از سال گذشته اخطار گرفته بودند، فراخوانده و در جريان مشکلات آنها قرار گرفتيم. 4 بيمارستان، خصوصي و 4 بيمارستان، دولتي بودند که با تک به تک مسئولان بيمارستان‌ها جلسه گذاشته ايم و همانطور که قول داده ايم تا آخر خرداد وضعيت دفع پسماندها در بيمارستان‌ها اصلاح خواهد شد.وي ادامه داد: در وضع نامساعد مالي دانشگاه، يک ميليارد و 300 ميليون براي خريد دستگاه‌هاي بي خطرسازي زباله اختصاص داده ايم که مراحل خريد دستگاه‌ها در حال طي شدن است.پورفتحي، دفع مناسب پسماند در بيمارستان‌ها را به تنهايي کافي ندانسته و معتقد به توسعه تمامي زيرساخت‌ها به همراه يکديگر است. مي‌گويد: پسماند که تنها در بيمارستان توليد نمي‌شود، چرا که بيمار ممکن است تنها دو روز مهمان بيمارستان باشد اما پس از دو روز به خانه منتقل شده و همان پسماندهاي خطرناک را در خانه نيز خواهيم داشت؛ پس بايد فکري به حال دفع پسماند شهرمان داشته باشيم. حاشيه سازي ها کنار گذاشته شود.انتشار برخي عکس و فيلم‌ها در خصوص وضعيت نامناسب دفع پسماند در بيمارستان‌ها نيز موضوع ديگري است که پورفتحي در خصوص آن واکنش نشان مي‌دهد.معاون درمان دانشگاه علوم پزشکي تبريز مي‌گويد: نبايد تنها روي پسماندهاي بيمارستاني متمرکز شده و نسبت به آن حساسيت داشته باشيم به گونه‌اي که حتي برخي حاشيه سازي و جوسازي‌ها را در اين مورد ايجاد کنيم بلکه بايد با همگرايي بيشتر به فکر دفع اصولي پسماند شهر باشيم.وي مي‌افزايد: اينکه در يک بيمارستان، يک فرد به طور مثال اقدام به جداسازي زباله‌هاي مختلف بيمارستاني از يکديگر نکرده و قوانين اين حوزه را رعايت نمي‌کند نبايد به همه کارکنان بيمارستاني تسري يابد.
کسي پسماندهاي شيميايي را از بيمارستان‌ها تحويل نمي‌گيرد
نبود متولي براي تحويل گرفتن پسماندهاي شيميايي از بيمارستان‌ها براي دفع و دفن مناسب از ديگر چالش‌هايي است که بيمارستان‌ها با آن روبرو هستند و مثل اينکه چند سالي مي‌شود که بيمارستان‌ها، مجبور به نگهداري از اين نوع پسماندها در ظروف غيرقابل نفوذ شده اند و شخص يا نهاد مسئولي براي تحويل اين نوع پسماندهاي خطرناک وجود ندارد.پورفتحي در اين خصوص مي‌گويد: تنها يک مرکز آن هم در قزوين در زمينه دفع پسماند شيميايي کار مي‌کرد که يک يا دو سالي مي‌شود که آن شرکت هم ديگر فعاليت نمي‌کند. مي‌گويند پسماندهاي شيميايي را در محفظه‌هاي مطمئن نگهداري کنيد اما مشخص نيست که متولي تحويل اين محفظه‌ها چه کسي است؟
30 درصد بيمارستان‌ها خارج از چارچوب عمل مي‌کنند
معاون نظارت و پايش اداره کل حفاظت محيط زيست استان اشاره‌اي به تخلف بيمارستان‌ها در دفع اصولي زباله‌ها کرده و مي‌گويد: در زمينه زباله‌هاي شبه خانگي مشکلي در بي خطرسازي و دفع نداشته و تمامي بيمارستان‌ها اين کار را منطبق با ضوابط انجام مي‌دهند اما مشکلي که در بيمارستان‌ها وجود دارد، بي خطر سازي و دفع پسماندهاي عفوني، شيميايي و زباله‌هاي تيز و برنده پزشکي است. حسن عباس نژاد دفع پسماند در 70 درصد از بيمارستان‌ها را مطابق با ضوابط دانسته اما 30 درصد مابقي را خارج از چارچوب مي‌داند.وي ادامه مي‌دهد: در شهر تبريز 22 بيمارستان داريم که در طول سال گذشته بررسي‌هاي لازم براي دفع استاندارد پسماند در اين بيمارستان‌ها صورت گرفت که به تعدادي از آنها که مشکل داشتند، تذکراتي داده شد که برخي اقدام به اصلاح روند خود کردند اما در نهايت در سه ماهه چهارم سال گذشته 9 بيمارستان را به دستگاه قضائي معرفي کرديم.
وضع دفع پسماند در مطب‌ها خوب نيست
وجود شش هزار و 900 واحد کوچک درماني اعم از مطب، کلينيک و آزمايشگاه‌ها و نحوه دفع پسماندهاي پزشکي ايجاد شده در آن نيز از جمله موضوعاتي است که بايد مورد توجه قرار گيرد که طبق گفته عباس نژاد تنها 10 درصد از اين تعداد يعني 700 واحد موفق به مديريت پسماند از طريق بخش خصوصي شده اند، اما ساير واحدها با مشکل مواجه هستند.به گفته معاون نظارت و پايش اداره کل حفاظت محيط زيست، در مجموع به جز شهرستان‌هاي مراغه، بناب، مرند و هريس، ساير شهرهاي استان فاقد مديريت لازم در زمينه پسماندهاي پزشکي براي مطب‌ها و واحدهاي خصوصي هستند.
اکثر بيمارستان‌ها فاقد پيش تصفيه فاضلاب
عباس نژاد مي‌گويد: در حال حاضر پنج بيمارستان داراي سيستم پيش تصفيه بوده اما بقيه فاقد اين سيستم هستند اما طبق بخشنامه‌هاي صادره، سازمان حفاظت محيط زيست در اين زمينه مسئوليت و وظيفه‌اي ندارد بلکه سازمان آب و فاضلاب موظف است بر روي فاضلاب بيمارستان‌هايي که وصل به شبکه فاضلاب شهري هستند، نظارت کند و استاندارد بودن آنها را تأييد کنند.به گفته او، تشخيص اينکه بيمارستاني به پيش تصفيه نياز دارد يا ندارد، تنها بر عهده آب و فاضلاب است و سازمان محيط زيست در نهايت بر روي فاضلاب کلي شهر نظارت خواهد داشت. فاضلاب بيمارستان‌ها، بار آلودگي آن‌چناني ندارند.معاون نظارت و پايش اداره کل حفاظت محيط زيست استان ادامه مي‌دهد: فاضلاب اين بيمارستان‌ها اگر مشکلاتي داشته و اثرات زيست محيطي و بهداشتي به همراه داشته باشد، پاسخگو شرکت آب و فاضلاب خواهد بود که البته همکاري خوبي بين اين شرکت و محيط زيست استان وجود دارد و طي اعلام سازمان آب و فاضلاب نمونه برداري‌هاي انجام شده از فاضلاب بيمارستان‌ها نشان مي‌دهد، اينها بار آلودگي آن چناني که نياز به تصفيه ويژه داشته باشد را ندارند.همچنين طي اعلام عباس نژاد، ميزان پسماندهاي عفوني در استان روزانه پنج هزار و 700 کيلو، پسماندهاي تيز و برنده 87 کيلو و پسماندهاي شيميايي 34 کيلو است.آنچه از سخنان مسئولان مربوطه مي‌توان دريافت، عدم رعايت نکات لازم در دفع پسماندهاي پزشکي است؛ زباله‌هايي که هر تکه و قطعه آن مي‌تواند به عنوان قاتلي خاموش براي شهروندان تبريزي و مردم آذربايجان شرقي محسوب شود. زباله‌هايي که اگر به درستي بي خطر سازي نشوند، مي‌تواند بيماري‌هاي عفوني بي شماري در پي داشته باشد.به گزارش عصرآذربايجان به نقل از مهر، اما حال دفن نشدن اصولي پسماندهاي شيميايي و انباشتن اين نوع زباله‌ها در خود بيمارستان‌هاي تبريز در طول دو سال گذشته، پيگيري تخلفات بيمارستان‌ها در دفع نادرست پسماندهاي پزشکي، چگونگي دفع پسماند در واحدهاي کوچک پزشکي همچون مطب‌ها، چگونگي فعاليت شرکت‌هاي خصوصي بي خطرسازي و دفع پسماندها، محل دفن پسماندهاي عفوني، وضعيت سيستم‌هاي پيش تصفيه بيمارستان‌هاي استان و سلامت فاضلاب ورودي اين مراکز به فاضلاب شهري از جمله موضوعاتي است که با ابهامات زيادي روبرو بوده و نياز به شفاف سازي هاي بيشتري دارد.
منبع :