اصلاح الگوي کشت ضرورتي غيرقابل انکار در حوزه درياچه اروميه

گروه گزارش:اصلاح الگوي کشت ضرورتي غيرقابل انکار در حوزه درياچه اروميه است، چراکه وضعيت منابع زيرزميني آب آذربايجان شرقي در شرايط نامناسبي قرار دارد.

آرزو صلحي

گروه گزارش:اصلاح الگوي کشت ضرورتي غيرقابل انکار در حوزه درياچه اروميه است، چراکه وضعيت منابع زيرزميني آب آذربايجان شرقي در شرايط نامناسبي قرار دارد.
الگوي کشت به معناي تعيين يک نظام کشاورزي با مزيت اقتصادي پايدار مبتني بر سياست‌هاي کلان کشور، دانش بومي کشاورزان، بهره‌گيري بهينه از ظرفيت هاي منطقه‌اي و حفظ محيط زيست تعريف شده است و يکي از موارد مورد توجه براي حفظ محيط زيست در اين خصوص استفاده درست از منابع آبي است به نحوي که با استفاده از ابزار و روش هاي نوين بتوان، آب کمتري مصرف کرد و بازدهي بيشتري از زمين داشت.زمين براي هديه دادن محصولات کشاورزي به آب نياز دارد اما چه بهتر که اين آب به نحوي تامين شود که علاوه بر جلوگيري از هدررفت منابع آبي در افزايش توليدات موثر باشد به بيان ديگر اينکه، استفاده از منابع آب در راستاي پاک ماندن محيط زيست از خشکسالي و افزايش بهره وري باشد.بنابر هدفگذاري وزارت جهاد کشاورزي در سند الگوي کشت، کاهش 6 درصدي مصرف آب معادل سه ميليارد مترمکعب، افزايش 18 درصدي بهره‌وري آب، افزايش 11 درصدي توليد، صرفه‌جويي 2.2 ميليارد دلاري ارزي، افزايش 4.5 ميليون تني توليدات ديمزارها و افزايش 158 درصدي توليد دانه‌هاي روغني هدفگذاري شده است.
براي ترغيب کشاورزان به پيروي از اين الگو نيز سياست هاي تشويقي قابل توجهي از جمله بخشودگي 50 درصدي آب‌بها به‌ازاي افزايش بهره‌وري لحاظ شده است که البته تحقق درست و اصولي اين سياست، به نصب و افزايش کنتورهاي هوشمند بر چاه هاي کشاورزي بستگي دارد.
70 درصد آب آذربايجان شرقي در بخش کشاورزي مصرف مي شود
بيشترين مصرف آب در حوزه‌ کشاورزي، اتفاق مي‌افتد و 70 درصد آب استان آذربايجان شرقي در بخش کشاورزي و با آبياري عمدتاً غرقابي، مصرف مي‌شود که مي‌توان با اصلاح الگوي کشت و مدرن سازي آبياري کشاورزي به کاهش آسيب‌ها و ضعف‌هاي اين حوزه، کمک کرد.در حوضه‌ آبريز درياچه‌ي اروميه نيز، اصلاح الگوي کشت در کنار درآمدزايي بيشتر براي کشاورزان، موجب صرفه‌جويي در مصرف آب مي‌شود و به روند احياي درياچه، کمک شاياني مي‌کند.
کاشت زعفران، پسته و کلزا در آذربايجان شرقي
رئيس سازمان جهادکشاورزي آذربايجان شرقي با تاکيد بر اينکه اصلاح الگوي کشت با توجه به تغييرات اقليمي و خشکسالي‌ها در استان يک ضرورت است، گفت: با توجه به تنش آبي و همچنين در راستاي احياي درياچه اروميه اين اصلاح کشت و به کشت آغاز شده است.
کشاورزان اگر همراهي نکنند ديگر سال هاي آينده با اين رويه کم آبي کشاورزي تعطيل مي شود
اکبر فتحي افزود: خوشبختاته کشاورزان هم متقاعد شدند تا در اين خصوص جهاد کشاورزي را همراهي کنند چراکه اگر همراهي نکنند ديگر سال هاي آينده با اين رويه کم آبي کشاورزي نخواهند داشت.فتحي محصولاتي چون زعفران، پسته، کلزا و ... را براي کشت جايگزين محصولات آب بر برشمرد و اضافه کرد: اين محصولات علاوه بر مصرف آب کم، ارزش افزوده بالايي نيز براي کشاورزان دارد.رئيس سازمان جهاد کشاورزي آذربايجان شرقي گفت: با توجه به اينکه ما يک سري اقدامات سخت‌افزاري در حوزه کشاورزي اعم از بهسازي کانال‌هاي آبياري، اجراي شبکه‌هاي اصلي و فرعي در حوضه درياچه اروميه و در ساير حوضه‌ها، تغيير سيستم‌هاي آبياري از سنتي به مدرن را انجام داديم و در حال انجام هم داريم که 6 هزار و 300 هکتار الان آبياري تحت‌فشار در حوضه درياچه اروميه در دست اجرا است.وي گفت: بنابراين با انجام اين‌ها درواقع يک الزامي به وجود آمده که ما الگوي کشت را بايستي اصلاح مي‌کرديم.
کاهش 5000 هکتاري کاشت پياز در آذربايجان شرقي
فتحي افزود: به‌واسطه اين اصلاح الگوي کشت 40 درصد از سهم آبياري کشاورزي توسط شرکت آب منطقه‌اي براي حوضه درياچه اروميه کاهش پيداکرده، بنابراين محصولات با نياز آبي بيشتر را آنجا از طريق خود کشاورزان و از طريق خود جوامع محلي حذف مي‌کنيم به‌طوري‌که مثلاً در پياز از هشت هزار هکتار پياز که در حوضه درياچه اروميه کشت مي‌شد الان سه هزار هکتار کشت مي‌شود که آن‌ هم بيشترش از طريق کشت نشايي يا گلخانه‌هاست.وي ادامه داد: در حال حاضر محصول دانه‌هاي روغني کلزا به‌ عنوان محصول جايگزين پياز و سيب‌زميني است. همچنين مزارع زعفران و باغات پسته هم جايگزين شده است و اين‌ها کارهايي هست که انجام شده و در دست انجام هم هست. يعني خود کشاورز هم ديگر رغبت نشان مي‌دهد که اين کارها را انجام دهد و بتواند از آب موجود بهينه استفاده بکند و درآمدش را افزايش دهد.رئيس سازمان جهاد کشاورزي آذربايجان شرقي همچنين در ارتباط با تأثير طرح‌هاي اصلاح الگوي کشت بر روند احياي درياچه‌ي اروميه توضيح داد: تغيير اصلاح الگوي کشت در واقع در راستاي اين هست که ما 40 درصد سهم آب کشاورزي‌مان کاهش پيداکرده، اين 40 درصد به‌واسطه اين هست که بتوانند سهم درياچه را از آن 40 درصد تأمين بکنند و ما با 60 درصد ميزان توليداتمان را جلو ببريم.وي گفت: در واقع 40 درصد از آب کشاورزي به درياچه اروميه سرازير مي‌شود که آن‌هم از طريق شرکت آب منطقه‌اي و به‌واسطه اصلاح کانال‌ها و مسيل‌ها به درياچه اروميه هدايت مي‌شود.
اصلاح الگوي کشت نياز به الزاماتي دارد
نماينده مردم تبريز، اسکو و آذرشهر در مجلس شوراي اسلامي و رئيس مجمع نمايندگان شمالغرب کشور نيز در اين خصوص گفت: سهم بخش کشاورزي در اقتصاد کشور قابل توجه است.حجت الاسلام والمسلمين سيدمحمدرضا ميرتاج‌الديني اظهار کرد: 11.7درصد از اقتصاد کشور و 30 درصد اشتغال، سهم بخش کشاورزي است که امکان افزايش آن تا 2 برابر با فن آوري هاي نو، طرح هاي دانش بنيان و اعطاي تسهيلات در بخش کشاورزي وجود دارد.وي افزود: تسهيلات بخش کشاورزي متناسب با سهم کشاورزي در بخش اقتصاد نيست.
تسهيلات بخش کشاورزي متناسب با سهم کشاورزي در بخش اقتصاد نيست
تاج الديني تاکيد کرد: اصلاح الگوي کشت نياز به الزامات دارد و اقتصادي کردن بخش کشاورزي در برنامه هاي وزارتخانه وجود دارد.وي ادامه داد: طرح 2 فوريتي تهاتر دارايي هاي کشاورزي هفته آينده بررسي مي شود و نزديک 30 همت دربرخواهد داشت.اين نماينده مجلس خواستار بخشنامه زدايي از وزارتخانه ها شد و افزود: بخشنامه ها زنجير پاي اقتصاد کشور شده است که در بخش کشاورزي هم هست.وي همچنين با اشاره به توسعه مناسب کشت گلخانه اي در آذربايجان شرقي، گفت: اعتباراتي که در سال 1400 و 1401 براي استان در نظر گرفته شده حتي امکان ايجاد سه گلخانه را در آذربايجان شرقي را نمي دهد.به گزارش عصر آذربايجان به نقل از بازار،اصلاح الگوي کشت با هدف افزايش بهره وري در کشاورزي، اجرا مي‌شود و هميشه مورد تأکيد کارشناسان است. بنابراين بايد با توجيه و آموزش کشاورزان براي رعايت الگوي کشت زمينه نجات آب و خاک را فراهم کرد.

منبع :