حقابه زنجان، زخمي که با تغييرات اقليمي سر باز کرد

گروه اقتصادي: بخش اعظم حق آبه استان زنجان از روان‌آب (آب‌هاي روخانه‌ها) تامين شده ولي اکنون با تغييرات اقليمي پيش آمده و بروز خشکسالي‌ها، معضلات متعددي در تامين آب مورد نياز استان حتي در بخش آشاميدني به وجود آمده است. اين روزها مسأله آب و تامين منابع پايدار براي آن به يک دغدغه عمده مديريتي در استان تبديل شده و تامين آب شرب تعدادي از شهرها و شمار قابل توجهي از روستاها در اولويت طرح هاي عمراني استان قرار گرفته است.

گروه اقتصادي: بخش اعظم حق آبه استان زنجان از روان‌آب (آب‌هاي روخانه‌ها) تامين شده ولي اکنون با تغييرات اقليمي پيش آمده و بروز خشکسالي‌ها، معضلات متعددي در تامين آب مورد نياز استان حتي در بخش آشاميدني به وجود آمده است. اين روزها مسأله آب و تامين منابع پايدار براي آن به يک دغدغه عمده مديريتي در استان تبديل شده و تامين آب شرب تعدادي از شهرها و شمار قابل توجهي از روستاها در اولويت طرح هاي عمراني استان قرار گرفته است.
با تشديد مسأله آب در مناطق استان، حرف و حديث ها پيرامون نحوه تعيين ميزان حق آبه استان زنجان در سال هاي گذشته مطرح شده و پيگيري براي عادلانه شدن تخصيص حقابه در دستور کار مسئولان اجرايي استان قرار گرفته است.
در زمان حاضر علاوه بر چالش هايي که در تامين آب شرب برخي شهرها و روستاها در استان وجود دارد، بنا بر اعلام سازمان آب منطقه اي زنجان 100 درصد آب مورد نياز بخش کشاورزي و 90 درصد آب مورد نياز صنايع استان از منابع زير زميني تامين مي شود و اين موضوع فشار بر منابع زيرزميني را نيز بيش از پيش مضاعف کرده است.
استاندار زنجان در دولت سيزدهم از همان روزهاي آغاز کار خود در استان اولين و اصليترين برنامه استان را مسأله آب اعلام کرد.
محسن افشارچي در اظهار نظرهاي متعددي اعلام کرد که در اين راستا معاون عمراني استانداري را از متخصصان حوزه آب منصوب کرده است تا پروژه هاي اين حوزه با تمرکز بيشتري پيگيري و اجرا شود.
عقب ماندگي زنجان در کنترل آب هاي سطحي
استاندار زنجان در اين باره گفت: در حوزه کنترل آب هاي سطحي عقب ماندگي داريم و تنها پنج درصد آب هاي استان کنترل شده در حاليکه اين ميزان در استان آذربايجان شرقي ?? درصد است.
محسن افشارچي افزود: در خصوص ميزان حق آبه استان در سال هاي گذشته و سهم قابل توجهي که فقط از روان آب ها به استان داده شده است، به اين فکر نمي کردند که روزي اين حد از خشکسالي ايجاد شود.افشارچي با بيان اينکه متاسفانه در سال هاي گذشته به هر دليلي خيلي کار قابل توجهي براي سطح آب تنظيمي در استان انجام نشده است، اظهار داشت: سدهاي موجود در زنجان با اين وضعيت خشکسالي جوابگوي نياز استان نيستند.وي افزود: بخش اعظم حق آبه استان از روان آب (آب هاي روخانه ها) تامين مي شود، و وقتي معضلات خشکسالي مواجه تشديد شده اين منابع ديگر جوابگو نيست.
استاندار زنجان با بيان اينکه براي حل معضل آب در استان نيازمند برنامه ريزي در ميان مدت و بلند مدت هستيم، گفت: در اين راستا اولين و اصليترين برنامه استان، مساله آب است و ما براي هر شهرستاني به صورت مشخص و مجزا، در اين خصوص برنامه داريم؛ منتها اجرا شدن اين برنامه وابسته به آن است که مرکز با ما هماهنگ و همراه باشد.
افشارچي اظهار کرد: براي حل چالش‌هاي حوزه آب در استان چند کار به طور همزمان در دست انجام بوده که مهمترين آنها به پايان رساندن پروژه هاي نيمه کاره سد سازي و طرح هاي انتقال آب است.وي اجراي پروژه هاي جديد را از ديگر اقدمات براي حل چالش هاي حوزه آب در استان برشمرد و ادامه داد: البته به احداث سدهاي بزرگ فکر نمي کنيم، ولي احداث سدهاي کوچک مقياس را در دست پيگيري داريم.افشارچي گفت: پروژه هاي استحصال آب نيز که نياز به هزينه هاي زيادي ندارد در استان جزو اولويت هاست.وي ادامه داد: براي تصفيه فاضلاب هم در استان سرمايه گذاري کرديم و هدايت پساب ها به سمت شهرک هاي صنعتي براي مصرف صنايع از برنامه هاي ما در اين حوزه است.
کاهش 80 سانتيمتري سطح آب سفره‌هاي زيرزميني استان زنجان
مديرعامل شرکت آب منطقه اي زنجان در اين باره گفت: اين استان هفت دشت دارد که از اين تعداد پنج دشت ممنوعه است و به دليل برداشت‌هاي نامتعارف و مواجهه با خشکسالي‌هاي پي درپي سالانه به طور ميانگين 80 سانتيمتر سطح سفره هاي آبهاي زيرزميني استان کاهش مي‌يابد.
اکبر باقري بهره برداري از سدهاي در دست اجرا را راهکاري براي جلوگيري از اضافه برداشت از منابع آب زير زميني بيان و خاطرنشان کرد: با تکميل اين سدها آبهاي سطحي استان کنترل و بخش بزرگي از کمبودها در اين بخش جبران مي‌شود.وي به اختصاص آب سدهاي مختلف در استان از بستر رودخانه قزل‌اوزن به آب شرب اشاره کرد و گفت: از محل سد مشمپا 50 ميليون متر مکعب، بلوبين 3.5 ميليون مترمکعب، مراش 12.5 ميليون مترمکعب، کينه‌ورس 6 ميليون مترمکعب و ميرزاخانلو سه ميليون مترمکعب براي اين منظور در نظر گرفته شده است و تکميل سد مشمپا نقش مهمي در تامين بدون دغدغه آب شرب زنجان براي سال‌هاي آتي ايفا مي کند.
مصرف 80 درصد منابع آب استان زنجان در بخش کشاورزي
رييس مرکز تحقيقات و آموزش کشاورزي و منابع طبيعي استان زنجان با بيان اينکه کشور ايران از نظر اقليمي، هفت اقليم را دارد ولي در مجموع کشوري خشک و نيمه خشک محسوب مي شود، گفت: متوسط بارندگي در ايران در مدت 50 سال، حدود 250 ميليمتر است و نزديک 400 ميليارد مترمکعب نزولات جوي داريم که 70 درصد آن تبخير مي شود.
نادر عباسي افزود: اين بارندگي ها از نظر مکاني و زماني هم توزيع نامناسبي دارد، به طوري که 75 درصد بارندگي زماني است که نياز به آبياري در زمين هاي کشاورزي نيست و در واقع اين بارندگي ها خارج از فصل کشت است و 75 درصد ميزان بارندگي ها هم در 25 درصد زمين ها اتفاق مي افتد، بر همين اساس، توزيع نامناسبي از نظر زماني و مکاني در بارندگي ها در کشور داريم.اين مسوول گفت: ما از نظر منابع آب، يک محدوديت ذاتي اقليمي داريم که البته يک اشکال نيست و اقليم ما اين گونه است و بايد خودمان را با اين اقليم سازگار و خردمندانه از منابع استفاده کنيم.عباسي گفت: در استان زنجان خيلي از شاخص هاي کمي و کيفي اقليمي با اختلاف 1.2 تا 1.4 درصد همانند شرايط کلي کشور است البته متوسط بارندگي در استان زنجان نسبت به کشور مقداري تفاوت دارد.رييس مرکز تحقيقات و آموزش کشاورزي و منابع طبيعي استان زنجان گفت: از 2.2 ميليون هکتار کل مساحت استان زنجان، حدود نصف بيشتر آن مراتع، 840 هزار هکتار زمين هاي کشاورزي و 180 هزار هکتار آبي، 340 هزار هکتار ديم و مابقي هم آيش است.عباسي افزود: سالانه حدود 500 ميليون متر مکعب از منابع آب هاي سطحي و حدود يک ميليارد متر مکعب نيز از منابع آب هاي زير زميني در استان مصرف مي شود.وي با بيان اينکه نزديک 80 درصد منابع آب در استان در بخش کشاورزي استفاده مي شود، گفت: يک مساله ديگر افت کمي و کيفي منابع آب و خاک است و بايد براي هر قطره آب برنامه ريزي پايدار داشته باشيم.
برآيند:
به گزارش عصر اذربايجان به نقل از ايرنا،امروزه با تغييرات اقليمي پيش آمده و بروز خشکسالي‌ها، معضلات متعددي را در تامين آب مورد نياز استان حتي در بخش آشاميدني شاهد هستيم که حل و فصل آنها نيازمند برنامه ريزي کوتاه مدت، ميان مدت و بلند مدت است.
در دولت سيزدهم تکميل و افتتاح طرح هاي نيمه تمام سدسازي استان در دستور کار قرار گرفته است که بهره برداري از آنها نقش موثري در کاهش برداشت از منابع زيرزميني و رفع دغدغه ها در حوزه تامين آب شرب و کشاورزي استان ايفا مي کند.

منبع :