دلارزدايي ؛ اقدامي متوهمانه و پوپوليستي

گروه تحليل: قدرت نمايي بانک مرکزي در بازار ارز در حالي اتفاق مي‌افتد که طبق اعلام مرکز مبادله ارز و طلا، دلار قرار است از سبد ارز‌هاي مسافرتي حذف شده و به جاي آن ارز کشور‌هاي همسايه يا مقصد در اختيار مسافرين ايراني قرار گيرد، اقدامي که به نظر تحليلگران بازار ارز براي صرفه‌جويي در مصرف دلار به دليل کمبود ذخاير ارزي کشور است؛. موضوعي که البته سياست‌گذار نام آن را دلارزدايي گذاشته است!

نازنين خودي

گروه تحليل:  قدرت نمايي بانک مرکزي در بازار ارز در حالي اتفاق مي‌افتد که طبق اعلام مرکز مبادله ارز و طلا، دلار قرار است از سبد ارز‌هاي مسافرتي حذف شده و به جاي آن ارز کشور‌هاي همسايه يا مقصد در اختيار مسافرين ايراني قرار گيرد، اقدامي که به نظر تحليلگران بازار ارز براي صرفه‌جويي در مصرف دلار به دليل کمبود ذخاير ارزي کشور است؛. موضوعي که البته سياست‌گذار نام آن را دلارزدايي گذاشته است!
با نزديک شدن به پايان سال و افزايش سنتي تقاضاي ارز در اين دوره انتظار مي‌رفت قيمت دلار افزايش پيدا کند، اما با روندي که بازارساز از ابتداي امسال در پيش گرفته به نظر مي‌رسد موتور ارزپاشي پرقدرت‌تر از قبل در حال فعاليت است. در روز‌هاي اخير نرخ دلار در کف 50 هزار تومان تثبيت شده و حتي به سمت پايين‌تر ميل پيدا کرده است. بر اين اساس دلار براي چندمين بار در هفته‌هاي گذشته وارد کانال 49 هزار توماني شد، اما هر بار بيش از يک روز توان ماندگاري در اين کانال را نداشته و دوباره به سطح 50 هزارتوماني بازمي‌گردد.قدرت نمايي بانک مرکزي در بازار ارز در حالي اتفاق مي‌افتد که طبق اعلام مرکز مبادله ارز و طلا، دلار قراراست از سبد ارز‌هاي مسافرتي حذف شده و به جاي آن ارز کشور‌هاي همسايه يا مقصد در اختيار مسافرين ايراني قرار گيرد؛ اقدامي که گفته شده در راستاي دلارزدايي است. به گفته مدير عامل مرکز مبادله ارز و طلاي ايران دلارزدايي به تازگي توسط بسياري از کشور‌ها دنبال مي‌شود تا از ريسک‌هاي دلار جلوگيري کنند و ما هم در اين مسير گام برداشتيم. اما نظر تحليلگران بازار ارز چيز ديگري است و به باور آن‌ها اين اقدام براي صرفه‌جويي در مصرف دلار به دليل کمبود ذخاير ارزي کشور است.
دلارزدايي ؛ اقدامي متوهمانه و پوپوليستي
»سجاد بوربور« تحليلگر بازار‌هاي مالي در اين باره مي‌گويد: واژه دلارزدايي يک واژه خنده دار و متوهمانه است. ما به آن دليل مي‌خواستيم دلار زدايي کنيم که اقتصادمان خيلي به دلار گره خورده است و وقتي دلار رشد مي‌کند اقتصاد ما خيلي آسيب مي‌بيند. اما تصور کنيم دلار را حذف کرديم و به جايش يورو و يوان و درهم آورديم. اما وقتي ما شرايطمان تورمي است و واحد پول ما افت مي‌کند، هر ارز ديگري در مقابل ريال رشد مي‌کند. اينجاست که بايد بگوييم که اين دلار نيست که عامل تورم است، بلکه اين تورم است که دلار را رشد مي‌دهد. نه دلار بلکه هر ارز ديگري مثل يورو. پس اين اتفاق کاملا پوپوليستي است. از همين رو دليل حذف دلار از سبد ارز‌هاي مسافرتي بيشتر به دليل خالي بودن دست دولت براي دادن ارز است و احتمالا براي روز مبادا ارز را نگه داشته‌اند.
کاهش وابستگي به درهم امارات ممکن است؟
در زماني که بحث‌ها بر سر دلارزدايي از اقتصاد ايران بالا گرفته، مناقشه ايران با امارات بر سر جزاير تنب‌کوچک، تنب‌بزرگ و ابوموسي نيز مطرح شده و در اين ميان امارات دست روسيه را در پشت سر خود دارد. اين اتفاق نگراني‌هايي را در ميان معامله‌گران ارزي به همراه داشت و بر اين اساس برخي تحليلگران نزديک به بانک مرکزي اعلام کردند ايران بايد از وابستگي خود به درهم امارات بکاهد. اما اين امر ممکن است؟به گفته سجاد بوربور همه کشور‌هاي دنيا به دلار وابسته هستند، ولي کشور‌هاي منطقه خليج فارس، هم به دلار و هم به درهم وابسته‌اند. ما بايد با يک کشوري مراوده اقتصادي داشته باشيم. چه کنيم که کشور مهمي مثل امارات که با او وزن زيادي تجارت خارجي داريم با درهم و دلار کار مي‌کند؟ خب اگر قرار باشد جفت اين دو ارز را حذف کنيم با هيچ کشوري نمي‌توانيم کار کنيم، مگر اينکه با کشور‌ها مثل قرون وسطي مبادله کالا به کالا انجام دهيم!به باور اين کارشناس ارزي، ما نمي‌توانيم هر طور خواستيم با اقتصاد رفتار کنيم و هر حرفي را هم نمي‌توانيم بپذيريم. همانطور که خنده دار است که ما دلار را حذف کنيم از آن خنده دارتر اين است که درهم را از اقتصادمان حذف کنيم.
توان ارزي دولت مثل دهه هشتاد نيست
بر اساس آخرين گزارش بانک جهاني، ايران در سال 2023 انتظارات تورمي را کاهش داده و موفق شده است نرخ ارز را نيز کنترل کند. اما آيا اين به معناي تاييد و موفقيت بانک مرکزي در سياست‌هاي ارزي است؟سجاد بوربور در پاسخ به اين سوال مي‌گويد: تورمي که در همه کالا و خدمات مي‌نشيند، روي نرخ ارز هم بايد اعمال شود. در حال حاضر هم مانند دهه هشتاد دولت مي‌تواند نرخ ارز را سرکوب کند. ما در آن سال‌ها ديديم که نرخ ارز سالي 3 درصد رشد مي‌کرد، ولي تورم ?? درصد بود. چرا؟ چون دست دولت براي دلار‌هاي نفتي باز بود. ما در سال 89 و 90 بالاي 200 ميليارد دلار نفت فروختيم. در حال حاضر دولت مثل دهه هشتاد آن توان ارزي را ندارد. از سويي در حال حاضر نقدينگي کشور حدود 7 هزار هزار ميليارد تومن (? هزار همت) است. با وجود چنين نقدينگي و يک رشد اقتصادي ناپايدار 3.5 درصد نرخ ارز بايد همين حدود 50 تا ?? تومان باشد. درست است که اين اتفاق به خاطر کاهش انتظارات تورمي است، ولي آيا بانک مرکزي مي‌تواند براي هميشه اين سياست را حفظ کند؟
به گزارش عصر آذربايجان به نقل از اقتصاد24،به گفته اين کارشناس درست است که شتاب رشد نقدينگي کاهنده است، ولي از يک طرف پايه پولي دارد تارگت‌هاي گذشته خود را مي‌زند و همين الان هم زده است. پايه پولي به شدت رشد کرده و آتش زير خاکستر شده است. از آن طرف پول در اقتصاد بسيار زياد شده است. شبه پول يعني پول‌هايي که در حساب‌هاي بلند مدت گذاشته شده بود الان در حساب‌هاي کوتاه مدت گذاشته شده و آماده به خرج است. اين يکي از مهمترين المان‌هاي ايجاد تورم است. پس ما در ورطه‌اي هستيم که انتظارات تورمي به واسطه خبردرماني کاهش پيدا کرده، اما آيا ما سوخت لازم براي افزايش نرخ ارز را هم داريم. کجاست؟ افزايش پايه پولي و رشد پول در اقتصاد.او به طرح اين سوال  که آيا تضميني وجود دارد که اين فنر به سمت بالا در نرود يا شتاب نگيرد؟ گفت: با وقوع اولين اتفاق منفي که انتظارات تورمي را از خنثي بودن به سمت اکشن بودن تحريک کند، نرخ ارز هم مي‌پرد.
 

منبع :