موافقت در شرايط اضطرار

گروه تاريخي: اين کابينه در مورخ 11 شهريور 1360 با 170 رأي موافق، 13 رأي ممتنع و 4 رأي مخالف از نخستين دوره مجلس شوراي اسلامي رأي اعتماد گرفت.

بخش دوم

اعضاي کابينه مهدوي‌کني صبح روز دوشنبه 16 شهريور 1360 براي ديدار با بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران به حسينيه جماران رفتند.
سيد کمال‌الدين نيک‌روش وزير وقت کشور نيز بعد از استقرار در وزارت کشور به سرعت مقدمات برگزاري سومين دوره انتخابات رياست جمهوري ايران را به وجود آورد.
سومين رييس‌جمهور
سومين دوره انتخابات رياست جمهوري در شرايطي برگزار شد که کشور درگير ناامني‌هاي روزافزون گروهک‌هاي تروريستي به خصوص گروهک تروريستي منافقين و ترور آحاد مختلف مردم و مقامات حکومتي، بحران‌هاي امنيتي و سياسي و جنگ تحميلي بود.در چنين شرايطي نام‌نويسي از داوطلبان سومين دوره رياست جمهوري از روز 21 شهريور آغاز شد و 3 روز ادامه داشت و در نهايت 46 نفر با حضور در وزارت کشور ثبت‌نام کردند اما شوراي نگهبان صلاحيت پنج نفر از آنان از جمله سيد علي‌اکبر پرورش، حجت‌الاسلام محمدرضا مهدوي‌کني، حسن غفوري‌فرد، آيت‌الله سيد علي خامنه‌اي و سيد رضا زواره‌اي را تاييد کرد که البته مهدوي‌کني به نفع آيت‌الله خامنه‌اي کنار رفت و ساير نامزدها نيز در راي‌گيري نهايي نصاب لازم راي را کسب نکردند.
موافقت اضطراري امام
بر عکس دو انتخابات رياست جمهوري قبل‌تر که به فرمان امام خميني روحانيون اجازه حضور در عرصه‌هاي اجرايي را نداشتند، اما در سومين دوره دو روحاني مطرح و دو يار نزديک امام ثبت‌نام کردند، آيت‌الله سيدعلي خامنه‌اي و آيت‌الله محمدرضا مهدوي کني.آيت‌الله اکبر هاشمي رفسنجاني رييس وقت مجلس شوراي اسلامي در خاطرات 18 شهريور 1360 با اشاره به چگونگي جلب نظر امام براي موافقت با کانديدا شدن روحانيان در اين دور از انتخابات رياست جمهوري نوشت: «قرار شد با امام مذاکره کنيم که بپذيرند رئيس‌جمهور روحاني بتواند باشد. اکثر دوستان با نظر امام موافق نيستند و مي‌گويند رييس‌جمهور روحاني باشد، بهتر است. با احمد آقا صحبت کردم که با امام صحبت کنند.«
ايشان در خاطره 19 شهريور هم نوشت: «براي ساعت 11 با آقاي خامنه‌اي و احمد آقا در دفتر امام به خاطر بحث در موضوع رياست‌جمهوري آينده قرار گذاشته بوديم. احمد آقا اطلاع داد که امام به طور اصولي با روحاني بودن موافقت کرده‌اند. همراه آقايان خامنه‌اي، خزعلي، شاه‌آبادي و احمدآقا به حضور امام رفتيم.
قبل از ما هم آقاي [موسوي] اردبيلي رفته بودند و همين مطلب را مطرح کرده بودند. امام صريحا موافقت کردند ولي گفتند چون اضطرار است و افراد ديگر که مطرح‌اند راي طبيعي ندارند، مي‌پذيرند.«
رييس وقت مجلس شوراي اسلامي با اشاره به چرايي ثبت‌نام همزمان دو روحاني در انتخابات، در مجموعه خاطراتش نوشت: »در همان دفتر امام [در روز 19 شهريور 1360 با احمد آقا و آقاي خامنه‌اي درباره رئيس‌جمهور صحبت کرديم. بيشتر آقاي خامنه‌اي مطرح بودند، ولي کسالت و ضعف ايشان [منظور ضعف بدني و جسمي است، چرا که تنها حدود دو ماه از ترور ايشان در مسجد ابوذر تهران توسط گروهک فرقان مي‌گذشت]، ترديدي ايجاد کرده و آقاي مهدوي [کني] به عنوان فرد دوم مطرح شد. قرار شد فعلا هر دو اسم بنويسند تا بعدا تصميم بگيريم.«
نظر شوراي نگهبان
شوراي نگهبان پس از بررسي‌هاي متعدد در نهايت صلاحيت ? نفر از ثبت‌نام کنندگان از جمله صلاحيت آيت‌الله سيدعلي خامنه‌اي، آيت‌الله محمدرضا مهدوي‌کني، سيد علي‌اکبر پرورش، حسن غفوري‌فرد و سيدرضا زواره‌اي را احراز کرد و آنان خود را براي ورود به رقابت‌هاي انتخاباتي آمده کردند.
در اين دوره از انتخابات رياست جمهوري حزب جمهوري اسلامي، جامعه مدرسين حوزه علميه قم، جامعه روحانيت مبارز تهران، سازمان مجاهدين انقلاب اسلامي، انجمن اسلامي بازار و اصناف، انجمن اسلامي معلمان و دفتر تحکيم وحدت از کانديداتوري آيت‌الله خامنه‌اي حمايت کردند.با نزديکي به روز راي‌گيري آقايان محسن مجتهد شبستري، هاشمي رفسنجاني، مهدوي‌کني، اسدلله بيات، بهزاد نبوي، عسگراولادي، محمد يزدي، ميرحسين موسوي، عبدالمجيد معاديخواه، رشيديان، محسن نوربخش، آيت‌الله دستغيب، حسين موسوي تبريزي حمايت خود از آيت‌الله خامنه‌اي را رسما اعلام کردند.با کناره‌گيري مهدوي‌کني به نفع آيت‌الله خامنه‌اي، سه کانديداي ديگر نيز   »شايستگي‌هاي آيت‌الله خامنه‌اي« را مورد تاکيد قرار دادند و حضور خود در انتخابات را صرفا براي انجام وظيفه عنوان کردند.کار کابينه موقت مهدوي‌کني سه روز قبل از انتخابات در هفتم آبان 1360 به پايان رسيد.
برنامه‌هاي رييس‌جمهور سوم
آيت‌الله سيد علي خامنه‌اي در تبليغات انتخاباتي به تشريح برنامه‌هايش پرداخت. برنامه‌هاي ايشان شامل حرکت سياست‌هاي اقتصادي از مرکز به سمت حمايت از مستضعفان و دورافتادگان، طاغوت‌زدايي از همه شؤون زندگي ملت و از بين بردن فرهنگ طاغوتي، کشف و بکارگيري تمام استعدادهاي انساني در همه ميدان‌ها از تکنيک تا هنر، ايجاد محيط امن اجتماعي، امنيت اجتماعي، قضايي و امنيت کامل محيط کاري از جمله آنها بود.برنامه ايشان در حوزه سياست خارجي مشتمل بر تداوم شعارهاي اصيل انقلاب در  محورهاي  دوري از قدرت‌هاي ستمگر (اصل نه شرقي و غربي)، مبارزه با قدرت‌هاي غاصب از جمله دستگاه غاصب فلسطين، جانب‌داري از ملت‌ها و انگيزه‌هاي انقلابي از مستضعفان به‌خصوص در منطقه فلسطين اعلام شد.در سومين دوره انتخابات رياست جمهوري 22 ميليون و 439 هزار و 930 نفر، واجد شرايط حضور در انتخابات بودند که از اين تعداد 16 ميليون و 84 هزار و 717 نفر با مشارکت 74.2 درصد پاي صندوق‌هاي راي حاضر شدند.آيت‌الله اکبر هاشمي رفنسجاني در خاطرات روز 11 مهر 1360 با اشاره به نتايج اين انتخابات، نوشت: »ديروز انتخابات خيلي خوبي برگزار شد. نتيجه آراء جالب است. امروز بيشتر حوزه‌ها اعلان شده. رقم آراء از دوره قبل هم بالا زده و شايد 20 درصد بالا باشد و اين براي دشمنان ياس‌آور است و راستي اين علاقه و حمايت مردم از دولت و امام خيلي جالب است.«
نتيجه انتخابات
شمارش آرا 3 روز  طول کشيد و آراي نهايي رياست جمهوري آيت‌الله خامنه‌اي در تاريخ 13 مهر 1360 16 ميليون و 8 هزار و 579 راي معادل  95 درصد شرکت کنندگان در انتخابات، اعلام شد.راي علي‌اکبر پرورش 348 هزار و 294 حسن غفوري‌فرد 80 هزار و 545 راي و سيد رضا زواره‌اي 59 هزار و 58 بود.يک روز پس از اعلام نتايج انتخابات، شوراي نگهبان اعتبارنامه آيت‌الله سيد علي خامنه‌اي را تائيد کرد و  مراسم تنفيذ حکم رياست جمهوري ايشان در تاريخ  17 مهر 1360  همزمان با عيد سعيد فطر توسط امام خميني برگزار شد.به گزارش عصر آذربايجان به نقل از ايسنا، ايشان حدود سه هفته بعد در تاريخ هفتم آبان 1360 ميرحسين موسوي را به عنوان سومين نخست‌وزير ايران به نخستين مجلس شوراي اسلامي معرفي کرد و موسوي نيز بعد از اخذ راي اعتماد از نمايندگان مجلس، مامور تشکيل سومين کابينه دولت ايران شد. پايان

منبع :