حکمت و انديشه شيخ اشراق، گره گشاي مسائل جهان امروز

گروه فرهنگي: برخي محققان و صاحب نظران معتقدند شيخ شهاب‌الدين سهروردي (549 - 587 ق) معروف به شيخ اشراق به واسطه ابتکارات فکري جدي و متکثر در حوزه فلسفي مي‌تواند در حل مسائل جهان امروز مفيد واقع شود از اين رو بايد تلاش‌ بيشتري براي معرفي فلسفه او صورت گيرد.

سهروردي از برجسته‌ترين حکيمان و فيلسوفان مسلمان و مؤسس يکي از مهمترين مکتب ها و جريان هاي فلسفي در اسلام با عنوان »حکمت اشراق« است، او زندگي کوتاه اما پر ثمري داشت و با حيات 38 ساله خود، حياتي دوباره به حکمت ايراني بخشيد.رساله ها و داستان هاي رمزي، بخش مهمي از آثار سهروردي را تشکيل مي دهد که شماري از آنها به زبان فارسي و برخي نيز به عربي است؛ از جمله اين آثار مي‌توان به عقل سرخ، آواز پر جبرئيل، صفير سيمرغ، لغت موران، روزي با جماعت صوفيان، في حقيقة العشق، غربة الغربية، هياکل النور و کلمة التصوف اشاره کرد.
"حکمت الاشراق" مهمترين و معروفترين کتاب سهروردي به زبان عربي است؛ او در اين کتاب به تبيين و تشريح آراي خود پرداخته و در مقدمه کتاب، خواندن آن را به کساني که تنها جوياي حکمت بحثي و استدلالي هستند توصيه نمي کند، او بهره مندي از تابش بارقه هاي الهي را از شرايط خوانندگان کتاب "حمکت الاشراق" عنوان کرده است.هشتم مردادماه در تقويم کشور به نام حکيم سهروردي و روز زنجان رقم خورده و روز بزرگداشت شيخ اشراق نامگذاري شده است.
به همين مناسبت نشست تخصصي بزرگداشت شيخ اشراق  با حضور شماري از سهروردي پژوهان، چهره هاي فرهنگي و علمي و علاقه‌مندان حکمت و فلسفه در سالن اجتماعات کتابخانه عمومي سهروردي شهر زنجان برگزار شد.
برخي مستشرقان گمان مي کنند فلسفه در جهان اسلام با ابن‌سينا تمام شده است
استاد فلسفه دانشگاه زنجان در اين نشست در سخناني به ويژگي ها فلسفه سهروردي و تفاوت آن با ديگر مکاتب فلسفي جهان اسلام اشاره کرد و گفت: برخي مستشرقان ادعا کردند که فلسفه در جهان اسلام با ابن‌سينا تمام شد چون اصل فلسفه را مساوي و مساوق با روش مشايي(عقلي) قلمداد مي کنند در حالي که با ظهور سهروردي، راه جديد و متفاوتي با فلسفه مشايي گشوده شد.
سحر کاوندي با بيان اينکه روش دستيابي به حقيقت در اين فلسفه با فلسفه مشايي (يوناني) متفاوت است، افزود: مطابق حکمت اشراقي، ‌روشنايي درون، عقل را روش مي کند، در واقع نور عقلاني پسيني است و آنچه پيشيني است روشنايي درون است.
وي ادامه داد: منشأ و خميره اصلي معرفت در فلسفه سهروردي، کسبي نيست بلکه کشفي است.
استاد فلسفه دانشگاه زنجان گفت: فلسفه سهروردي يک فلسفه تاسيسي است اگرچه متفکراني مثل هانري کربن معتقدند کار سهروردي بيشتر احياگري حکمت ايران باستان(حکمت خسرواني) است.
ابتکارات و انديشه سهروردي، ظرفيت حل مسائل امروز را دارد
يحيي جهانگيري، رئيس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي قم نيز در اين نشست به جايگاه سهروردي و فلسفه او در دنيا اشاره کرد و گفت: سهروردي در کنار سير ضميري، سير زميني داشت و براي اندوختن دانش به سرزمين‌هاي مختلفي سفر کرد ولي در زمانه و زمينه خود درست فهم نشد و متهم به الحاد شد و جانش را گرفتند.وي ادامه داد: سهروردي با شهادتش و با خون خودش کتاب ديگري نوشت ولي اين اثر و بُعد سهروردي در جايي روايت نمي شود.
جهانگيري گفت: سهروردي را غربي ها براي ما روايت کردند و اين مايه تأسف و يک تراژدي است.
وي خاطرنشان کرد: دليل اينکه چرا غربي ها به سهروردي توجه و علاقه دارند اين است که سهروردي فيلسوف مفسر نيست بلکه مصور است و راهي براي تبديل معقولات به محسوسات مي گشايد و ابتکارات و انديشه او ظرفيت حل مسائل را دارد.
جهانگيري با بيان اينکه سهروردي مبتکر در فلسفه است و ابتکارات جدي و متکثر در فلسفه دارد، ‌گفت: مشکل ما اين است که پوزيتيويست تر (اثبات گرا) از غرب شديم، هيچ جاي دنيا سهروردي را ندارد، ولي نمي توانيم بهره مندي از آن داشته باشيم.
پيگيري تاسيس بنياد سهروردي در زنجان رييس شوراي اجرايي بنياد اميد ايرانيان در استان زنجان نيز در اين نشست در سخناني به برگزاري کنکره بين المللي شيخ اشراق در زنجان در سال 1380 اشاره کرد و گفت: اين کنگره قرار بود هر سال به صورت ملي و هر چهار به صورت بين المللي ادامه پيدا کند ولي متاسفانه اين هدفگذاري محقق نشد.
رسول بيات از پيگيري تاسيس بنياد سهروردي در زنجان خبر داد و اظهار کرد: تلاش داريم تا سال آينده اين مهم عملياتي شود.
وي گفت: نبود چنين بنيادي، يک خلأ در استان است و بايد پيش از اين ها به نتيجه مي رسيد.
به گزارش عصر آذربايجان به نقل از ايرنا، رييس شوراي اجرايي بنياد اميد ايرانيان در استان زنجان بر ضرورت توجه و حفظ و حراست از مفاخر تاکيد کرد و افزود: سهروردي مي تواند يکي از برندهاي اصلي در حوزه فکري و انديشه، استان زنجان باشد.

منبع :