گروه اقتصادي: اين روزها آغاز اجراي قانون ماليات بر ارزش افزوده، خبر اول بازار ايران شده است. اين قانون كه سال گذشته پس از ماهها بحث و بررسي به تصويب مجلس شوراي اسلامي رسيد، مقرر ميدارد واردكنندگان و توزيعكنندگان عمده كالاها و خدمات مصرفي، ضمن شناسايي سلسله مراتب تهيه و توزيع كالاي خود، در فاكتور فروش كالا به مصرفكننده نهايي سه درصد ماليات محاسبه و از مشتري دريافت كنند. با اجراي اين قانون، قانون تجميع عوارض كه از اوايل دهه 80 در كشور اجرا ميشد ملغي ميشود. *ارزش افزوده به چه معني است؟ هر كالايي كه در بازار فروخته ميشود، در فرايند توليد خود، توسط چندين توليدكننده به تدريج ساخته شده است. به عنوان مثال يك نان ابتدا گندم بوده سپس تبديل به آرد شده سپس خمير شده و نهايتاً در تنور پخته و نان شده است. قيمت گندم موجود در هر عدد نان تا قيمت نان فروش رفته در نانوايي در اين مراحل به تدريج افزايش يافته است كه اين افزايش حاصل زحمت توليدكنندگان مختلف در مراحل مختلف توليد گندم تا فروش نان بوده است. به اين ارزش اضافي ايجاد شده از دانه گندم تا نان، »ارزش افزوده« گفته ميشود. *مبلغ ماليات بر ارزش افزوده چقدر است؟ قانون تجميع عوارض مقرر ميكرد هر توليدكننده ايراني، چه كسي كه ماده اوليه را توليد مي-كند چه كسي كه كالا يا خدمات نهايي را، 1.5 درصد بابت شهرداريها و 1.5درصد بابت عوارض ساير نهادهاي دولتي به سازمان امور مالياتي بپردازد. قانون ماليات به ارزش افزوده، پرداخت 1.5 درصد شهرداريها را به حالت قبلي گذاشته و دريافت 1.5 درصد سهم دولت را به عهده فروشنده نهايي قرار داده است. *ماليات بر ارزش افزوده شامل چه كالاهايي ميشود؟ قانون ماليات بر ارزش افزوده شامل همه كالاها و خدمات كه در بازار ايران به فروش ميرسند به استثناي 17 قلم كالاي ذكر شده در ماده 12 اين قانون ميشود. درباره دو كالاي خاص سيگار و سوخت هواپيما هم اين قانون استثنا دارد كه از سيگار 12 درصد و از سوخت هواپيما 20 درصد ماليات بر ارزش افزوده اخذ خواهد شد. درباره شمول قانون ماليات بر ارزش افزوده لازم به يادآوري است كه قانون، اختيار تري اين ماليات به اصناف و فروشندگان را به عهده سازمان امور مالياتي واگذار كرده است. براساس توافق اوليه مجلس و دولت مقرر شده است در گام اول، صرفاً واردكنندگان و توزيعكنندگاني كه حجم گردش مالي آنها سالانه از يك ميليارد تومان تجاوز ميكند، مشمول اين ماليات باشند به اين ترتيب بسياري از اصناف خردهپا و ارايهكنندگان خدمات از پرداخت ماليات بر ارزش افزوده معاف هستند. آيا ماليات بر ارزش افزوده باعث گرانشدن كالاها ميشود؟ پاسخ سؤال فوق كاملاً منفي است چرا كه براساس اين قانون، 1.5 درصدي كه توليدكنندگان در مراحل مختلف براي توليد يك كالا به دولت ميپرداختند، حذف و در نهايت توسط فروشنده اخذ ميشود. در واقع ماليات پرداختي براي عرضه يك كالا نه تنها زياد نشده، بلكه به دليل حذف مراحل مختلف اخذ تجميع عوارض از توليد يك كالا، چه بسا براي هر كالاي ايراني، ماليات كمتري نيز پرداخته ميشود. البته در وضعيت غيرشفاف موجود در بازار ايران سوء استفادهچيها و كساني كه از آب گلآلود ماهي ميگيرند ميتوانند با جوسازي و شايعه پراكني، ماليات بر ارزش افزوده را بهانهاي براي ايجاد كمبود مصنوعي و افزايش قيمت محصولاتشان قرار دهند. بيتفاوتي و ضعف دولت در اطلاعرساني و توجيه تجار درستكار و محترم نيز مزيد بر علت شده است.
گروه اقتصادي: اين روزها آغاز اجراي قانون ماليات بر ارزش افزوده، خبر اول بازار ايران شده است.