سنگِ خام فروشي پيش پاي توسعه معادن

گروه اقتصادي:شهرستان تکاب با وجود دو معدن بزرگ طلا و 59 معدن سنگ از محروميت و عقب‌ماندگي تاريخي در تمامي بخش‌ها رنج مي‌برد و مردم اين ديار سال‌ها است با فقر هم‌نشين هستند.

سکينه اسمي

گروه اقتصادي:شهرستان تکاب با وجود دو معدن بزرگ طلا و 59 معدن سنگ از محروميت و عقب‌ماندگي تاريخي در تمامي بخش‌ها رنج مي‌برد و مردم اين ديار سال‌ها است با فقر هم‌نشين هستند.
وجود 2 معدن طلاي »زرشوران« و »آق‌دره« و 59 معدن ارزشمند سنگ، اثر ثبت‌شده مجموعه جهاني تخت سليمان، ثبت جهاني فرش افشار تکاب به همراه پتانسيل‌هاي منحصربه‌فرد و کم‌نظير تاکنون نتوانسته گرد محروميت و فقر را از چهره شهرستان تکاب در جنوب آذربايجان غربي بزدايد.
در حال حاضر 40 درصد انباشت طلا و 50 درصد کل ذخيره طلاي شناسايي‌شده کشور در شهرستان طلايي تکاب واقع‌شده، اما اين شهرستان از کمترين زيرساخت‌هاي توسعه در بخش‌هاي راه، درمان، بهداشت، آموزش و… نيز برخوردار نيست.
آمار بالاي بيکاري، درآمد پايين به همراه قرار گرفتن در رتبه‌هاي آخر شاخص‌هاي توسعه‌اي در کشور سهم مردمي است که در کنار ظرفيت و تمدن کهن در بخش گردشگري داراي ثروت عظيم معادن طلا هستند که در سطح خاورميانه مثال‌زدني است.
خروج مواد معدني استخراج‌شده از معادن طلاي تکاب به‌صورت خام، فرآوري مواد معدني تکاب به‌خصوص معادن سنگ به اسم استان‌هاي مرکزي، عدم اختصاص 15 درصد حق دولتي از مهم‌ترين مشکلاتي است که موجب عدم بهره‌مندي مردم اين منطقه از ظرفيت معادن طلا شده است اما اگر نبود صنايع پايين‌دست و غفلت و بي‌توجهي مسئولان کشوري و استاني را به اين مسائل اضافه کنيم نشان مي‌دهد تکاب سال‌ها بايد طعم محروميت را بچشد.
قرار گرفتن در ليست 31 شهرستان کم برخوردار و محروم کشور، نرخ 13 درصدي بيکاري و غبار عقب‌ماندگي تنها سهم مردم تکاب از بي‌تدبيري مسئولاني است که تاکنون نتوانسته‌اند از ظرفيت کم‌نظير اين شهرستان در بخش‌هاي معدن، گردشگري، کشاورزي و صنعت استفاده بهينه‌اي ببرند.
سنگِ خام فروشي پيش پاي توسعه معادن طلاي تکاب
فرماندار تکاب در خصوص وضعيت معادن طلاي تکاب و عدم توسعه شهرستان تکاب باوجود ذخاير و ظرفيت‌هاي بالاي معدني گفت: در حال حاضر شهرستان تکاب جزو 31 شهرستان کمتر توسعه‌يافته در کشور به شمار مي‌رود اين در حالي است که تکاب به دليل دارا بودن 59 معدن سنگ، دو معدن طلا، آثار تاريخي ثبت‌شده جهاني يکي از شهرهاي برخوردار به شمار مي‌رود.
محمود زماني با بيان اينکه بالا بودن آمار بيکاري، نبود زيرساخت‌هاي توسعه‌اي در بخش راه، درمان، بهداشت و آموزش از مهم‌ترين مشکلات پيش روي تکاب بوده که ناشي از يک عقب‌ماندگي تاريخي است ادامه داد: در حال حاضر از 59 معدن سنگ اين شهرستان تنها 26 معدن با جذب هزار و 200 نيروي کار فعال است که با توجه به نياز بالاي منطقه به اشتغال جوابگو نيست.
فرماندار تکاب تعداد افراد شاغل در 2 معدن آق دره تکاب و زره شوران را بالاي هزار نفر اعلام و اضافه کرد: معادن طلاي تکاب نه‌تنها از شهرت ملي برخوردار بوده بلکه در سطح خاورميانه مطرح هستند ولي متأسفانه تاکنون سود چندان زيادي براي اين منطقه در پي نداشته‌اند و باوجود اين ذخاير ارزشمند بيکاري و محروميت همچنان در اين منطقه بيداد مي‌کند.
زماني از وجود سه کارخانه استحصال طلا در تکاب خبر داد و عنوان کرد: به دليل نبود صنايع پايين‌دست و خام فروشي تاکنون از ظرفيت معادن اين شهرستان به‌خصوص در بخش معادن طلا به‌خوبي استفاده‌نشده و ايجاد صنايع پايين‌دست يکي از مطالبات جدي مردم منطقه به شمار مي‌رود.
فرماندار تکاب با تأکيد بر اينکه محروميت تکاب در حالي است که هم‌اکنون بيش از 38 درصد توليد طلا در اين شهرستان انجام مي‌شود گفت: در حال حاضر 40 درصد انباشت طلاي کشور در تکاب است ولي به دليل نبود صنايع مربوطه و خروج منابع مالي استخراج معادن طلا از شهرستان همچنان شاهد محروميت و فقر اقتصادي در اين منطقه هستيم.
زماني با تأکيد بر جلوگيري از خام فروشي مواد معدني در تکاب و استان گفت: متأسفانه تاکنون نبود کارخانه‌هاي استحصال مواد معدني در بزرگ‌مقياس و نزديک معادن طلا به همراه نبود کارگاه‌هاي کوچک طلا سازي در اين شهرستان موجب شده وجود اين معادن در رونق اقتصادي اين شهرستان تأثيرگذار نباشد.
15 درصد حق دولتي معادن طلاي تکاب به شهرستان اختصاص يابد
فرماندار تکاب در خصوص عدم پرداخت 15 درصد حق دولتي معادن در شهرستان تکاب افزود: تاکنون اين حق دولتي به استان پرداخت نمي‌شد ولي در ماه‌هاي گذشته نامه‌اي از سوي استاندار آذربايجان غربي براي پرداخت حق دولتي معادن به معاون رئيس‌جمهوري کشورمان ارسال‌شده که اگر اين امر محقق شود شاهد تحول زيادي در بخش اقتصادي معادن و منطقه خواهيم بود.زماني با بيان اينکه اين 15 درصد حق دولتي در سال‌هاي گذشته به‌صورت ناچيز به تکاب و استان اختصاص مي‌يافت گفت: در کنار پرداخت اين حق دولتي امسال در شوراي برنامه‌ريزي استان مبلغ 344 ميليارد ريال براي توسعه و عمران تکاب اختصاص‌يافته که نسبت به شهرستان‌هاي ديگر ازلحاظ سهم جمعيتي رقم قابل‌توجهي است که اميدواريم بخش زيادي از اين مبلغ تخصيص يابد.فرماندار تکاب نرخ بيکاري در اين شهرستان را 13 درصد عنوان و خاطرنشان کرد: به دليل نبود زيرساخت‌هاي توسعه و کارخانه‌هاي بزرگ درآمد بيشتر مردم از راه کشاورزي بوده و به اين دليل اشتغال در شهرستان فصلي است که اميدواريم با ايجاد صنايع پايين‌دست و مرتبط با معادن به‌خصوص در بخش طلا شاهد حل مشکل بيکاري در شهرستان باشيم.
سهم خواهي و دخالت غيرمنطقي مسئولان در معادن تکاب خاتمه يابد
نماينده مردم تکاب و شاهين‌دژ در مجلس شوراي اسلامي نيز از عقب‌ماندگي و محروميت تکاب طي سال‌هاي متمادي گلايه کرد و گفت: اين محروميت و فقر اقتصادي در حالي است که تکاب داراي ظرفيت و توانمندي‌هاي بالايي در بخش گردشگري، معادن و کشاورزي است.
حسن همتي بي‌توجهي و غفلت مسئولان استاني و نبود نگاه توسعه‌اي را از مهم‌ترين عوامل محروميت تکاب برشمرد و افزود: تاکنون به دليل ظرفيت کم‌نظير تکاب در بخش معدن به‌خصوص طلا که در سطح خاورميانه مطرح است نگاه به اين شهرستان «طمع ورزانه» و «سهم خواهانه» بوده تا مواد معدني سنگ و طلاهاي استخراج‌شده از اين شهرستان به‌صورت خام فروشي به استان‌هاي مرکزي ارسال شود و سود اقتصادي آن نصيب ساير استان‌ها به‌غيراز تکاب شود.
وي با ابراز تأسف از اينکه هيچ دولتي به تکاب به چشم توسعه نگاه نکرده و در تمام اين سال‌ها ذخاير و امکانات معدني اين شهرستان به ساير استان‌ها به‌خصوص استان‌هاي مرکزي ارسال‌شده است، گفت: نبود صنايع پايين‌دست و مرتبط با معادن به همراه خام فروشي به مشکلات اقتصادي اين منطقه دامن زده است.
همتي از دخالت غيرمنطقي مسئولان در اداره معادن به‌خصوص معادن طلاي تکاب انتقاد کرد و افزود: وقت آن رسيده اين دخالت‌هاي غيرمنطقي خاتمه يافته و با ايجاد زيرساخت‌هاي توسعه زمينه رفع محروميت و عقب‌ماندگي در اين شهرستان برخوردار فراهم شود.
آذربايجان غربي از نبود صنايع تبديلي و پايين دست در بخش معدن رنج مي‌برد
هرچند نماينده مردم شهرستان‌هاي تکاب و شاهين‌دژ و فرماندار از محروميت و عقب‌ماندگي اين شهرستان گلايه دارند اما معاون امور عمراني استاندار آذربايجان غربي معتقد است گام‌هاي اساسي براي رفع محروميت تکاب برداشته‌شده است.

منبع :