شتاب توسعه تجارت خارجي آذربايجان شرقي در سايه تأمين زيرساخت‌ها

گروه اقتصادي: آذربايجان شرقي يکي از قطب هاي مهم اقتصادي و صنعتي کشور بوده که ظرفيت هاي مهم صادراتي دارد و بدون شک شتاب توسعه تجارت خارجي اين استان در سايه تأمين زيرساخت‌ها مقدور است.

فاطمه ملک پور

گروه اقتصادي:  آذربايجان شرقي يکي از قطب هاي مهم اقتصادي و صنعتي کشور بوده که ظرفيت هاي مهم صادراتي دارد و بدون شک شتاب توسعه تجارت خارجي اين استان در سايه تأمين زيرساخت‌ها مقدور است.
  رشد توليد علاوه بر تأمين نياز داخل به سمت صادرات سوق پيدا مي‌کند فرآيندي که در شرايط کنوني با وجود تحريم‌هاي متعدد هر چند به سختي ولي در حال انجام است. قرارگيري در مسير تبادلات جهاني و تبديل شدن به منبعي براي تأمين نياز مردم در کشورهاي مختلف دنيا اقتصاد هر کشوري را با اشتغالزايي، رشد توليد، درآمدزايي، بهبود معيشت و رفاه عمومي جامعه متحول خواهد کرد.
مقصدي پر سود که براي کشور ارزاوري چشمگيري دارد البته حضور در بازارهاي جهاني مستلزم توليد محصولاتي دانش بنيان با کيفيت بالا و با قيمت تمام شده پايين است که راز بقا در بازارهاي جهاني محسوب مي‌شود.
آذربايجان شرقي از گذشته تا کنون به عنوان نبضي مهم در شاهراه تجارت جهاني در مبادلات تجاري تأثيرگذار بوده و با وجود ظرفيت‌هاي بالاي تجاري، صنعتي و معدني همواره در اين عرصه حرفي براي گفتن داشته است. آذربايجان شرقي در سال گذشته با صادرات يک ميليارد و 500 ميليون دلاري پنجمين استان صادراتي کشور بوده است که اين موضوع نشاندهنده توانمندي بالاي اين استان در حوزه مبادلات اقتصادي است.
آذربايجان شرقي تجار و صادرکنندگان توانمندي دارد که در هر شرايطي با دور زدن تحريم‌ها راهي براي برون رفت از مشکلات يافته اند ولي در اين ميان برخي از مشکلات در اين بخش داخلي صادرکنندگان را سردرگم و کلافه کرده است به طوري که صادرکنندگان به جاي تمرکز بر روي توسعه صادرات، به دنبال رفع موانع داخلي و مشکلات اين بخش هستند.
مشکلات زيرساختي مانع توسعه صادرات
يک صادرکننده تبريزي با اشاره به وجود برخي از مشکلات آزاردهنده در بخش تجارت خارجي مي‌گويد: به دليل اخلال و ناهماهنگي اطلاعات در سامانه‌هاي مورد استفاده گمرک چند بار ممنوع واردات و ممنوع صادرات شده ايم که اين موضوع به اين دليل بوده است که براي مثال در سايت گمرک نشان مي‌دهد محموله را خارج نکرده ايم در صورتي که با استفاده از برگ سبز محموله خود را خارج کرده ايم و حتي با وجود اينکه در بانک نيز رفع تعهد شده ايم ولي گمرک مي‌گويد هنوز محموله خود را از گمرک بندرعباس ترخيص نکرده ايد.
آيدين اميني تاکيد مي‌کند: يکي ديگر از مشکلات ما اين است که به دليل متفاوت بودن وزن دو کانتينر با جنس مشابه در گمرک به مشکل برخورده ايم که البته تمام اين موارد به دليل اختلالات سامانه اتفاق مي‌افتد.
وي با بيان اينکه معمولاً مشکلات بسياري از صادرکنندگان در کشور مشابه است، مي‌افزايد: بر اساس قانون براي تداوم فعاليت خط توليد 90 درصد کالاها ترخيص مي‌شد تا در ادامه اقدامات ترخيص انجام شود ولي اکنون با زمانبر شدن اين فرايند جسارت زيادي به بخش توليد وارد مي‌شود.اين فعال تجاري درباره مشکلات ارزي صادرکنندگان مي‌گويد: بعد از صادرات مبلغ مبادلات به حساب شخص واريز نمي‌شود و به دليل تحريم‌هاي اعمال شده مبالغ معامله پس از صادرات به حساب شخصي واريز مي‌شود که در اين زمينه نيز حدود سه است که با غيرقانوني دانستن موجودي حساب، مبالغ را بلوکه کرده اند که با افزايش نرخ ارز، مبالغ موجود در بانک ارزش خود را از دست داده است.
وي ساختارهاي موجود در حوزه تجارت خارجي را ضعيف و مشکل دار عنوان مي‌کند و مي‌گويد: علاوه بر افزايش 10 برابري عوارض گمرک، ساير هزينه‌هاي اين بخش نيز 10 برابر افزايش يافت که در نهايت نبود زيرساخت‌هاي مناسب مانع توسعه صادرات شده است.
صادرات يک ميليارد و 500 ميليون دلاري از گمرکات آذربايجان‌شرقي
در همين زمينه ناظر گمرکات آذربايجان شرقي با اشاره به اهميت استقرار قطب‌هاي مختلف صنعتي در توسعه صادرات استان مي‌گويد: گمرک تبريز در 10 سال گذشته جزو پنج گمرک برتر صادرات کشور بوده که اين موضوع نشاندهنده ظرفيت بالاي صادراتي استان است.ليلي اورنگي با اشاره به ضرورت حل مشکلات صادرکنندگان در راستاي توسعه صادرات مي‌افزايد: با تمام توان تلاش مي‌کنيم مشکلاتي که در زمينه واردات و صادرات براي تجار و صادرکنندگان ايجاد مي‌شود را برطرف کنيم ولي بخشي از اين مشکلات مربوط به اخلال در فعاليت سامانه‌ها است.
وي ادامه مي‌دهد: مشکلات صادرکنندگان را حتي به صورت موردي از ساير گمرکات کشور پيگيري مي‌کنيم تا حداقل بخشي از فرايند در اين حوزه تسهيل شود.
کاهش 5 درصدي ارزش دلاري صادرات
ناظر گمرکات آذربايجان شرقي مي‌گويد: ميزان صادرات از گمرکات استان از نظر وزني نزديک به سه ميليون تن کالا و از لحاظ ارزشي يک ميليارد و 500 ميليون دلار بوده که در اين زمينه ميزان صادرات از گمرکات استان نسبت به سال قبل از لحاظ وزن 4 درصد افزايش و از لحاظ ارزش دلاري 5 درصد کاهش داشته است.
وي با بيان اينکه حدود نيمي از صادرات استان در سال گذشته از گمرک تبريز انجام شده است، ادامه مي‌دهد: ميزان صادرات گمرک تبريز از لحاظ وزني 977 هزار تن و از نظر ارزش 740 ميليون دلار بود که نسبت به سال قبل از نظر وزني 11 درصد و از نظر ارزش 4 درصد کاهش يافته که بيشترين تاثيرپذيري در اين بخش مربوط کارت‌هاي بازرگاني و عوارض محصولات داراي آب مجازي بوده است.
ناظر گمرکات آذربايجان شرقي تاکيد مي‌کند: با توجه به اينکه موضوع تعهد پيمان ارزي، ارزش‌ها به سمت واقعي شدن حرکت خواهد کرد.
اورنگي مي‌افزايد: کشورهاي ترکيه، عراق، ارمنستان، امارات متحده عربي، جمهوري آذربايجان، گرجستان، افغانستان، بلغارستان، پاکستان و روسيه عمده کشورهاي هدف صادرات از گمرکات استان است.وي با بيان اينکه حدود نيمي از صادرات گمرکات استان به مقاصد کشورهاي ترکيه و عراق بوده است، تاکيد مي‌کند: سال گذشته ميزان ارزش صادرات به ترکيه 499 ميليون دلار، عراق 326 ميليون دلار، ارمنستان 230 ميليون دلار، جمهوري آذربايجان 64 ميليون دلار و روسيه 21 ميليون دلار بوده است.
ناظر گمرکات آذربايجان شرقي مي‌گويد: رشد صادرات از طريق گمرکات استان به روسيه نسبت به سال قبل 158 درصد افزايش يافته که اين موضوع بيشتر به دليل اعمال تحريم‌هاي جديد و نياز روسيه به تأمين مواد غذايي بوده است که البته اين وضعيت مي‌تواند چشم اندازي براي هدفگذاري افزايش صادرات در استان باشد.
47 درصد از کالاهاي صادراتي گمرکات استان مربوط به محصولات فولادي است
اورنگي با اشاره به افزايش 12 درصدي ارزش دلاري صادرات محصولات فولادي اظهار مي‌کند: حدود 47 درصد از کالاهاي صادراتي گمرکات استان مربوط به محصولات فولادي است.وي با بيان اينکه تعداد کشورهاي هدف صادراتي گمرکات آذربايجان شرقي 104 کشور است، مي‌گويد: سال گذشته محصولات چدن، آهن و فولاد، مواد پلاستيکي و فرآورده‌هاي پتروشيمي، ميوه‌هاي خوراکي و سوخت‌هاي معدني روغن‌هاي معدني و محصولات حاصل از تقطير آنها مواد قيري موم‌هاي معدني، مصنوعات از چدن، آهن يا فولاد، ماشين آلات و وسايل مکانيکي اجرا و قطعات آنها، مس و مصنوعات از مس، فرآورده‌هاي غلات آرد نشاسته فکول يا شير و نان‌هاي شيريني، شيشه و مصنوعات شيشه‌اي و محصولات شيميايي غيرآلي جزو 10 قلم کالاي اصلي صادراتي از استان بود.
رشد 13 درصدي واردات گمرکات استان از لحاظ ارزش دلاري
ناظر گمرکات آذربايجان شرقي با بيان اينکه سال گذشته ميزان واردات از گمرکات استان از لحاظ ارزش هزار و 340 ميليون دلار بود، مي‌افزايد: اين ميزان کالاي وارداتي نسبت به سال قبل از لحاظ ارزش دلاري 13 درصد افزايش داشته و عمده مقاصد وارداتي از گمرکات استان کشورهاي ترکيه، امارات، چين، آلمان، کره جنوبي، ايتاليا، هند، اسپانيا، گرجستان و ژاپن بوده است.
اورنگي با اشاره به اهميت تسهيل در ترخيص کالاهاي اساسي از گمرکات تابعه استان در کمترين زمان ممکن مي‌افزايد: به منظور تسريع در روند عبور کالا دو دستگاه ايکس- ري خودرويي در گمرکات مرزي جلفا و نوردوز و دستگاه ايکس- ري کاميوني در گمرک نوردوز به بهره برداري رسيده است.
وي به رشد 151 درصدي ترخيص وسايط نقليه زميني و قطعات نسبت به سال گذشته اشاره کرد و گفت: سال گذشته 12 هزار و 524 ميليارد ريال ضمانتنامه بانکي از فعالان اقتصادي براي اخذ حقوق ورودي و خروجي اخذ شده که نسبت به مدت مشابه دو برابر افزايش يافته است.
تحقق 91 درصدي هدفگذاري ميزان صادرات در سال گذشته
رئيس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربايجان شرقي نيز مي‌گويد: بر اساس برنامه هدفگذاري شده در کارگروه توسعه صادرات استان مبني بر دستيابي به ميزان يک ميليارد و 719 ميليون دلار در سال گذشته، 91 درصد اين برنامه توسعه يعني به عبارتي صادرات يک ميليارد و 574 ميليون دلار اين هدفگذاري محقق شده است.
صابر پرنيان مي‌افزايد: سال گذشته صادرات استان به ميزان يک ميليارد و 255 ميليون يورو از سوي 450 نفر دارندگان کارت بازرگاني انجام شده است.
وي با بيان اينکه درصد تحقق ميزان صادرات در استان صرفاً بر اساس عملکرد صادرکنندگان از گمرکات است، ادامه مي‌دهد: وجود 148 صادرکننده بالاي يک ميليون يورو نشاندهنده ظرفيت بسيار زياد در حوزه صادرات است.
رئيس سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربايجان شرقي به مقاصد صادراتي استان به بيش از 100 کشور دنيا اشاره مي‌کند و مي‌گويد: جلسات متعددي به منظور توسعه تجارت خارجي و صادرات در سال گذشته برگزار شده است.
پيش‌بيني انتخاب آذربايجان‌شرقي به عنوان استان معين تجارت خارجي با کشور ترکيه
وي با اشاره به اهميت عملکرد مطلوب برنامه توسعه صادرات استان به کشور ترکيه مي‌افزايد: با توجه به اينکه تفويض اختيار توسعه تجارت با کشور خاص در قالب استان معين مطرح شده است با پيگيري‌هاي انجام شده پيش بيني مي‌شود مسئوليت تجارت خارجي کشور ترکيه به آذربايجان شرقي محول شود که در اين زمينه منتظر تصميم سازمان توسعه تجارت هستيم.
به گزارش عصر آذربايجان به نقل از مهر؛مبادلات تجاري مانند رگ‌هاي حياتي، سر زندگي، بالندگي و توسعه را به اقتصاد کشور پمپاژ مي‌کند موضوعي که رهبر معظم انقلاب چندين بار بر اهميت توسعه تجارت تاکيد کردند. رفع مشکلات صادرکنندگان علاوه بر پويايي بخش تجارت، موجب تحقق شعار سال نيز خواهد شد. تحققي که در گرو تأمين زيرساخت‌هاي مناسب مانند بهبود وضعيت حمل و نقل، تحولي اساسي در انتخاب رايزن‌هاي خارجي توانمند براي توسعه تجارت خارجي، بهره گيري از سامانه‌هاي هوشمند الکترونيکي و وجود بانک اطلاعاتي قوي به منظور تسريع روند ترخيص از گمرکات است. بدون ترديد تا زماني که مسائل مورد نياز بخش خصوصي حل نشود مشکلات توسعه تجارت به قوت خود باقي خواهد ماند.

منبع :